IPPP3/443-795/13-2/IG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 22 sierpnia 2013 r. (data wpływu 29 sierpnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obrotu wierzytelnościami wtórnymi - jest prawidłowe.

W dniu 29 sierpnia 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obrotu wierzytelnościami wtórnymi.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Bank (dalej: Bank) działając w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera z klientami (cedentami) umowy ramowe przelewu wierzytelności, w tym umowy faktoringowe. Przedmiotowe wierzytelności udokumentowane są fakturami, które określają odroczony w czasie termin płatności, ustanawiając ustalony pomiędzy cedentem i jego dłużnikiem tzw. kredyt kupiecki. Z ekonomicznego punktu widzenia, usługi Banku polegają zatem na finansowaniu należności handlowych wynikających z faktur poprzez udostępnienie ustalonych pomiędzy Bankiem a cedentem środków pieniężnych przed wymaganym i określonym w treści faktury odroczonym terminem zapłaty. Podobne umowy w ramach swojej działalności zawierają ze swoimi klientami (cedentami) inne podmioty, w szczególności instytucje finansowe takie jak banki i domy faktoringowe, które świadczą usługi finansowe, w tym usługi faktoringowe.

Obecnie Bank jest zainteresowany:

* nabywaniem od innych podmiotów świadczących usługi finansowe przed terminem ich wymagalności wybranych wierzytelności (wierzytelności wobec wybranych dłużników) lub ich części, które zostały przez nie uprzednio nabyte od osób trzecich w ramach umów o przelew wierzytelności lub umów faktoringowych, a także

* sprzedażą do innych podmiotów świadczących usługi finansowe przed terminem ich wymagalności wybranych wierzytelności (wierzytelności wobec wybranych dłużników) lub ich części, które zostały nabyte przez Bank od osób trzecich w ramach umów o przelew wierzytelności lub umów faktoringowych.

Bank zamierza prowadzić ww. obrót wierzytelnościami na podstawie umów zawieranych z kontrahentami w dwóch wariantach:

* wariant 1 - Kontrahent Banku będzie dokonywał cesji wybranych wierzytelności na Bank przed terminem ich wymagalności oraz przekazywał na rzecz Banku kwoty uzyskane tytułem zapłaty tych wierzytelności przez dłużnika. W umowie Bank będzie zatem występował jako kupujący, nabytych uprzednio przez kontrahenta Banku wierzytelności ("wierzytelności wtórne"), nabytych przez niego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, lub

* wariant 2 - Bank będzie dokonywał odpowiednio sprzedaży wierzytelności przed terminem ich wymagalności do kontrahenta oraz przekazywał na jego rzecz kwoty uzyskane w wyniku zapłaty tych wierzytelności przez dłużnika. W umowie Bank będzie zatem występował jako sprzedawca nabytych uprzednio przez siebie wierzytelności, wygenerowanych przez inny podmiot w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Operacyjnie obydwie powyższe usługi realizowane będą na podstawie umowy ramowej, tj. stałej umowy sprzedaży lub kupna wierzytelności (zwanej umową faktoringową lub umową sprzedaży wierzytelności), w ramach której, kupujący - odpowiednio Bank lub kontrahent - będzie zobowiązany do nabywania tj. dokonywania umów przelewu poszczególnych wierzytelności spełniających uzgodnione kryteria formalne i warunki określone w umowie ramowej, a sprzedający dostarczy kupującemu informacje dotyczące poszczególnych wierzytelności, w tym np. nazwy dłużnika, kwoty wierzytelności, terminu powstania wierzytelności oraz terminu wymagalności.

Zawarcie umowy przelewu poszczególnych wierzytelności będzie miało miejsce w momencie wypłaty przez kupującego kwoty środków pieniężnych równej wartości przelanych wierzytelności zgodnie z terminami ustalonymi w umowie ramowej. Umowa przelewu wszystkich praw wynikających z wierzytelności, która została w ten sposób zawarta, jest umową bez prawa regresu wobec sprzedającego, między innymi w przypadku niedokonania płatności przez dłużnika.

Uzgodniona pomiędzy stronami cena nabycia wierzytelności będzie równa wartości nominalnej prawa majątkowego objętego umową przelewu. Z tytułu nabycia przez kupującego każdej z wierzytelności i zapłaty tak opisanej ceny nabycia wierzytelności, kupującemu należne będą jednak odsetki skalkulowane w stosunku do każdego ze zbywanych praw na podstawie uzgodnionej między stronami formuły. Odsetki i ewentualnie ustalane w umowie ramowej opłaty za tak udzielone finansowanie, mogą być potrącane z wartości wypłacanej ceny za wierzytelności lub być płatne odrębnie w ustalonym w umowie ramowej terminie.

Z chwilą zawarcia umowy przelewu w opisany wyżej sposób prawa i roszczenia sprzedającego wynikające z nabytych uprzednio wierzytelności zostaną przeniesione na kupującego. Zgodnie z uzgodnieniem zawartym w umowie ramowej dłużnik może ale nie musi być informowany o dokonanym przelewie wierzytelności. Przez okres obowiązywania umowy sprzedający będzie przyjmował płatności dokonywane przez dłużników z tytułu sprzedanych wierzytelności oraz w uzgodnionym terminie dokona przekazania otrzymanych kwot należnych kupującemu w odpowiedniej walucie. Sprzedający nie będzie jednak zobowiązany do podejmowania w imieniu bądź na rzecz kupującego jakichkolwiek czynności o charakterze windykacyjnym dotyczących sprzedanej wierzytelności a jego powinność będzie ograniczona do przyjęcia wpłaty od dłużnika oraz jej przekazania kupującemu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy obrót wierzytelnościami wtórnymi dokonywany na zasadach wskazanych w opisie stanu faktycznego stanowi Usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej, przy czym usługodawcą jest w tym przypadku nabywca wierzytelności, a usługobiorcą jej zbywca.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym dochodzi do świadczenia przez nabywcę wierzytelności usługi wobec sprzedawcy tychże wierzytelności, polegającej na uwolnieniu usługobiorcy od ciężaru egzekucji wierzytelności oraz ryzyka niewypłacalności dłużnika, przy czym usługa ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawki podstawowej.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwana dalej ustawą o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a więc przez odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Powyższa definicja usługi jest szeroka, i obejmuje w zasadzie każdą sytuację faktyczną polegającą na zawarciu transakcji pomiędzy dwoma podmiotami, w wyniku której jeden z nich wykonuje na rzecz drugiego czynności, do których się zobowiązał, pod warunkiem, że świadczenie to nie jest dostawą towarów.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz okoliczność, że wierzytelność nie jest towarem, nabycie wierzytelności na zasadach wskazanych w opisie stanu faktycznego należy zdaniem Banku uznać za świadczenie usługi. Istotą tej usługi jest przy tym dostarczenie kontrahentowi finansowania połączone ze zdjęciem z niego ciężaru egzekucji wierzytelności oraz ryzyka ewentualnej niewypłacalności dłużnika.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Natomiast w myśl art. 43 ust. 15 tejże ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do: czynności ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa oraz usług w zakresie leasingu.

Usługi ściągnia długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określona kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności. Wynagrodzenie faktora może zaś przybrać formę dyskonta pomniejszającego kwotę odpowiadającą nominalnej wartości przejmowanych wierzytelności lub odsetek kalkulowanych na zasadach określonych przez strony w zawartej umowie.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub dalszej odsprzedaży. Usługa tego typu, polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jako wyłączona ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

Należy również podkreślić, że ustawa o VAT nie uzależnia opodatkowania usług ściągania długów i faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega każdy typ usługi ściągania długów. Tym samym w szczególności usługa faktoringu oraz sama cesja wierzytelności powinny być traktowane tożsamo na gruncie ustawy o VAT. Istota kontraktowego rozróżnienia usług faktoringu i obrotu wierzytelnościami sprowadza się bowiem jedynie do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, oraz dodatkowych czynności faktycznych wynikających z tych umów. Dla podatkowej klasyfikacji ww. usług nie ma zatem znaczenia to, czy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności innego podmiotu w celu ich wyegzekwowania (tekst jedn.: ściągnięcia długu), czy też nabycie cudzej wierzytelności z ryzykiem wypłacalności dłużnika np. w celu jej dalszej odsprzedaży. Opodatkowaniu podlega bowiem każda postać usługi ściągania długów, w tym faktoring oraz nabywanie wierzytelności wtórnych od innych podmiotów.

Podsumowując, przedstawiona w opisie stanu faktycznego usługa polegająca na nabywaniu wierzytelności wtórnych przed terminem ich wymagalności świadczona na wskazanych zasadach stanowi usługę finansową wyłączoną ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 41 ust. 15 ustawy o VAT jako usługa ściągania długów (factoringu).

Stanowisko Banku w zakresie opodatkowania obrotu wierzytelnościami znajduje potwierdzenie w wydawanych przez organy podatkowe interpretacjach indywidualnych w tym w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP1/443-771/10-4/BD, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPP2-443-208/11-2/IZ i IPPP2-443-272/11-2/IZ oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPP2/443-1255/11/IK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja w opisanym stanie faktycznym ma zastosowanie jedynie w stosunku do Wnioskodawcy a nie innych podmiotów dokonujących transakcji nabywania i sprzedaży wybranych wierzytelności.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.