IPPP3/443-735/11-6/KB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2011 r. (data wpływu 23 maja 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 22 sierpnia 2011 r. (data wpływu 24 sierpnia 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu nr IPPP3/443-735/11-2/KB z dnia 17 sierpnia 2011 r. oraz pismem z dnia 31 sierpnia 2011 r. (data wpływu 1 września 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu nr IPPP3/443-735/11-4/KB z dnia 25 sierpnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych w ramach usługi cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 23 maja 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych w ramach usługi cash poolingu.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 22 sierpnia 2011 r. (data wpływu 24 sierpnia 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu nr IPPP3/443-735/11-2/KB z dnia 17 sierpnia 2011 r. oraz pismem z dnia 31 sierpnia 2011 r. (data wpływu 1 września 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu nr IPPP3/443-735/11-4/KB z dnia 25 sierpnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka Akcyjna zawarł z mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bankiem umowę, Stronami Umowy są również inne spółki należące do grupy kapitałowej, będące polskimi rezydentami podatkowymi.

Umowa dotyczy zarządzania płynnością finansową Uczestników. Oznacza to, iż na podstawie Umowy Bank świadczy na rzecz Uczestników, tj. O. oraz pozostałych spółek z grupy kapitałowej O. tzw. usługę cash poolingu. Celem usługi świadczonej przez Bank jest zwiększanie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy kapitałowej poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w strukturze.

W ramach Umowy O. pełni funkcję Agenta struktury. Agent sprawuje nadzór nad wzajemnymi rozliczeniami Uczestników w ramach struktur, w tym nad rozliczeniami z Bankiem. Dla celów realizacji Umowy Agent oraz pozostali Uczestnicy zawarli z Bankiem odrębne umowy bieżących rachunków bankowych. Na podstawie wskazanych umów Bank przechowuje środki pieniężne Uczestników i dokonuje na ich zlecenie rozliczeń pieniężnych. Ponadto, zgodnie z Umową Bank przyznał każdemu z Uczestników określony limit zadłużania się z tytułu uczestnictwa w cash poolingu.

Agent posiada w Banku dwa rachunki: jednej jako Uczestnik, a drugi jako Agent. Na koniec każdego dnia roboczego dokonywane są dwa rodzaje czynności prawnych pomiędzy Bankiem a Agentem, oparte odpowiednio na instytucji przelewu (cesji) wierzytelności, bądź przejęcia długu (w zależności od tego, czy stan rachunku danego Uczestnika wykazuje saldo dodatnie czy ujemne).

W ramach pierwszego rodzaju czynności Bank przenosi na Agenta wszystkie wierzytelności przysługujące mu wobec Uczestników z wyłączeniem wierzytelności wobec Agenta, oraz dokonuje przeksięgowania na Rachunek Agenta wierzytelności przysługującej Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego Rachunku. Z tytułu nabycia Wierzytelności Agent płaci Bankowi cenę w wysokości ich wartości nominalnej. Cena jest płacona poprzez obciążanie Rachunku Agenta.

Drugi rodzaj czynności polega na przejęciu przez Agenta od Banku zobowiązań Banku wobec Uczestników z wyłączeniem Długu wobec Agenta, przy czym Bank dokonuje przeksięgowania na Rachunek Agenta Długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego Rachunku. Z tytułu przejęcia Długów Bank płaci Agentowi wynagrodzenie w wysokości ich wartości nominalnej. Wynagrodzenie jest płacone poprzez uznanie Rachunku Agenta.

Na początek każdego dnia roboczego przeprowadzane są operacje odwrotne. W zależności od stanu faktycznego Bank przejmuje ponownie Dług i obciąża Rachunek Agenta kwotą wartości nominalnej Długu. Agent dokonuje natomiast przelewu zwrotnego Wierzytelności na rzecz Banku, a Bank uznaje Rachunek Agenta kwotą nominalnej wartości Wierzytelności.

Jeżeli po dokonaniu opisanych powyżej czynności nabycia Wierzytelności oraz przejęcia Długów na Rachunku Agenta powstanie saldo dodatnie, Bank nalicza odsetki od tego salda w określonej w Umowie wysokości za każdy dzień utrzymywania się tego salda na Rachunku Agenta. W ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca z datą waluty następnego dnia roboczego Bank uznaje tymi odsetkami Rachunek Agenta. Jeżeli zaś po dokonaniu tych czynności na Rachunku Agenta powstaje saldo ujemne, Bank pobiera odsetki od tego salda w określonej w Umowie wysokości za każdy dzień utrzymywania się tego salda na Rachunku Agenta. W ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca, z datą waluty następnego dnia roboczego Bank obciąża tymi odsetkami Rachunek Agenta.

Ostatniego dnia Roboczego każdego miesiąca odsetki, którymi Rachunek Agenta został uznany lub obciążony, podlegają podziałowi pomiędzy Uczestników poprzez, odpowiednio uznanie bądź obciążenie Rachunków na zasadach określonych w Umowie. Bank za wykonywane czynności przewidzianych w Umowie pobiera miesięczne wynagrodzenie, którego koszt jest zaliczany w ciężar Rachunków poszczególnych Uczestników. Ponadto, Uczestnicy którym Bank przydzielił limit zadłużenia z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu są zobowiązani do poniesienia kosztu tego limitu, ustalanego zgodnie z Umową (Uczestnik jest zobligowany do poniesienia opłaty za niewykorzystany w danym miesiącu limit zadłużenia). Zapłata wskazanej opłaty jest dokonywana przez Uczestników (z wyłączeniem Agenta) w cyklach miesięcznych na Rachunek Główny Agenta. Wynika to z faktu, iż - jak zostało wskazane - Agent jest jednostką nadzorującą rozliczenia Uczestników z Bankiem. Opłata za niewykorzystany limit zadłużenia przydzielonego Agentowi jest płacona przez O. bezpośrednio na rzecz Banku.

W uzupełnieniu Wniosku Spółka wskazała, że:

Jedyną umową zawartą pomiędzy Wnioskodawcą jako Agentem i pozostałymi uczestnikami cash poolingu jest umowa cash poolingu, która została wskazana przez Wnioskodawcę w stanie faktycznym wniosku. A zatem, brak jest odrębnych umów (dotyczących realizacji przedmiotowego procesu cash poolingu) zawartych pomiędzy Wnioskodawcą, jako Agentem, a pozostałymi uczestnikami cash poolingu.

Umową zawartą pomiędzy Wnioskodawcą jako Agentem i Bankiem jest umowa cash poolingu, która została wskazana przez Wnioskodawcę w stanie faktycznym wniosku. Ponadto Wnioskodawca zaznacza, iż z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika jednoznacznie, iż Agent oprócz umowy cash poolingu zawarł z Bankiem również umowy o prowadzenie rachunku bankowego.

A zatem, Spółka informuje, iż inne umowy niewymienione przez Wnioskodawcę w treści wniosku nie zostały zawarte pomiędzy Wnioskodawcą, jako Agentem a Bankiem.

Umowa cash poolingu (będąca jedyną umową regulująca stosunki pomiędzy Wnioskodawcą a pozostałymi uczestnikami cash poolingu) nie przewiduje wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji Agenta. A zatem Spółka nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji Agenta, co Spółka zawarła we wniosku. W stanie faktycznym wskazane zostało, iż jedynymi rozliczeniami z tytułu umowy cash poolingu (płatnościami otrzymywanymi i dokonywanymi) są - i w przyszłości będą - płatności z tytułu odsetek oraz z tytułu opłaty za niewykorzystany limit zadłużenia, które wynikają z uczestnictwa Wnioskodawcy wraz z innymi spółkami w strukturze cash poolingu oferowanej przez Bank.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy z tytułu uczestnictwa w opisanym powyżej mechanizmie świadczonej przez Bank usługi cash poolingu O. będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Stosownie do art. 8 ustawy VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy VAT.

Przedmiotem niniejszego wniosku jest usługa cash poolingu, w której O. uczestniczy na podstawie Umowy. Wskazać przy tym należy, iż zgodnie z Umową O. uzyskuje od Banku szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową (cash pooling). Wszystkie działania Banku podejmowane są w celu realizacji podstawowej funkcji Umowy, jaką jest zarządzanie płynnością finansową spółek z grupy kapitałowej O.

Mając na względzie powyższe, zauważyć należy, iż pojedyncze czynności podejmowane przez O. w ramach Umowy mają na celu jedynie umożliwienie wykonywania kompleksowej usługi przez Bank (zarządzanie płynnością finansową) i same w sobie nie stanowią odrębnych usług. Oznacza to, iż czynności podejmowane przez O. nie stanowią świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy VAT i tym samym, Spółka nie jest w tym zakresie podatnikiem podatku VAT. A zatem zastosowania w analizowanym stanie faktycznym nie znajduje art. 15 ustawy VAT.

W tym miejscu O. pragnie podnieść, iż cash pooling, będąc usługą finansową oferowaną przez banki, nie doczekał się w Polsce kompleksowego uregulowania prawnego. Istnieje co prawda przepis art. 93a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Dz. U.02.72.665), który odnosi się do oferowanych przez banki podatkowym grupom kapitałowym umów o skonsolidowane oprocentowanie. Przepis ten ma jednak bardzo ograniczony zakres zastosowania, gdyż dotyczy wyłącznie:

* tzw. wirtualnego ("notional") cash poolingu, w którym nie dochodzi do rzeczywistych przepływów środków pomiędzy rachunkami uczestników a rachunkiem Agenta;

* podatkowych grup kapitałowych.

Taki stan rzeczy powoduje, iż w przypadku tzw. rzeczywistego ("cash concentration") cash poolingu (a więc takiego, który jest przedmiotem niniejszego wniosku) należy posiłkować się przepisami ogólnymi prawa cywilnego, bankowego i dewizowego, a więc w szczególności przepisami o rachunkach bankowych, przelewach, poręczeniach, subrogacji i tajemnicy bankowej.

Brak uregulowania instytucji cash poolingu w prawie polskim powoduje konieczność kształtowania jej w oparciu o treść art. 3531 Kodeksu Cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U.64.1 6.93 z późn. zm.). Przepis ten statuuje zasadę swobody umów zwaną zasadą swobody kontraktowania. Zgodnie z tą zasadą strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zakazom zawartym w ustawie lub zasadom współżycia społecznego.

Jak wskazane zostało powyżej, usługa cash poolingu będąca przedmiotem niniejszego wniosku nie doczekała się kompleksowego uregulowania prawnego. Niemniej O. pragnie podnieść, iż była ona wielokrotnie przedmiotem opinii wydawanych przez organy statystyczne. W opiniach tych konsekwentnie podnoszone było, iż w przypadku czynności wykonywanych w ramach cash poolingu usługa świadczona jest przez ten podmiot, który organizuje operacje przepływów środków pieniężnych, zaś pozostałe podmioty uczestniczące w dokonywanych operacjach finansowych za pośrednictwem podmiotu organizującego przepływy, są jedynie odbiorcami usługi.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 7 września 2009 r. (sygn. lPPP1/443-676/09-2/AW) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w której stwierdzono, co następuje:

"Czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie umowy, umożliwiające Bankowi dokonanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu nie stanowią odrębnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Uwzględniając przedstawiony opis stany faktycznego oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w odniesieniu do usługi cash poolingu podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt ustawy nie będzie Spółka".

Mając na względzie powyższe, zdaniem Spółki uznać należy, iż w kontekście świadczenia na jej rzecz usługi zarządzania płynnością finansową przez Bank na podstawie Umowy, czynność podejmowane przez O. nie stanowią odrębnego świadczenia usługi na rzecz Banku, ani pozostałych spółek z grupy kapitałowej O. uczestniczących w strukturze. Czynności te są podejmowane jedynie ze względu na fakt, iż są one niezbędne do umożliwienia Bankowi świadczenia kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową. Oznacza to, iż O. z tytułu dokonywania tych czynności nie jest kwalifikowany jako podatnik VAT świadczący usługę.

Prawidłowość stanowiska wskazanego powyżej przez O. potwierdzają liczne interpretacje wydawane przez Dyrektorów Izb Skarbowych, działających z upoważnienia Ministra Finansów. Przykładowo, interpretacja indywidualna z dnia 11 stycznia 2011 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPP1/443-1103/10-2/AW), czy też interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izy Skarbowej w Katowicach z dnia 31 grudnia 2010 r. (sygn. IBPP2/443-784/10/lCz).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedmiotowym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.