IPPP3/443-641/13-2/IG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2013 r. (data wpływu 15 lipca 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług świadczonych na rzecz Funduszu jako usług zarządzania częścią portfela inwestycyjnego funduszu inwestycyjnego - jest prawidłowe.

W dniu 15 lipca 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług świadczonych na rzecz Funduszu jako usług zarządzania częścią portfela inwestycyjnego funduszu inwestycyjnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

E. Sp. z o.o. (dalej: Spółka) zawarł z F. S.A. (dalej: Towarzystwo) umowę zlecenia zarządzania częścią portfela inwestycyjnego H. (dalej: Fundusz) obejmującego pule wierzytelności (dalej: Umowa), na podstawie której zarządza częścią portfela inwestycyjnego Funduszu obejmującego pakiety wierzytelności lub wierzytelności sekurytyzowane będące przedmiotem lokat Funduszu (dalej: Portfel). Spółka decyzją z dnia 9 czerwca 2010 r. (znak) D........) uzyskała zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego (dalej: KNF) na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego.

Fundusze inwestycyjne są osobami prawnymi, których działalność regulowana jest ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm., dalej: Ustawa o Funduszach). Wyłącznym przedmiotem działalności funduszy jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w określonych przypadkach również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Jednym z typów funduszy inwestycyjnych jest fundusz sekurytyzacyjny. Zgodnie z art. 187 ust. 3 Ustawy o Funduszach, fundusz sekurytyzacyjny obowiązany jest lokować przynajmniej 75% wartości swoich aktywów w określone wierzytelności, papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne i prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Dodatkowo, fundusz sekurytyzacyjny może lokować aktywa w dłużne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych, instrumenty rynku pieniężnego oraz instrumenty pochodne. Poza wymienionymi powyżej możliwościami dokonywania inwestycji, zakres działalności funduszy jest w praktyce znikomy.

Powyższe zasady mają również odpowiednie zastosowanie do Funduszu i są odzwierciedlone w statucie Funduszu. Celem inwestycyjnym Funduszu jest realizacja należności z sekurytyzowanych wierzytelności oraz osiąganie dochodów z pozostałych lokat. Dla osiągnięcia celu inwestycyjnego, o którym mowa w statucie, Fundusz może lokować swoje środki pieniężne w zbywalne m.in. wierzytelności, prawa do świadczeń z tytułu wierzytelności, papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne, instrumenty rynku pieniężnego, dłużne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, depozyty w walucie polskiej i wymienialnych walutach innych państw, w bankach krajowych oraz instytucjach kredytowych.

Ponadto, aktywa będące przedmiotem Umowy ze Spółką mogą być lokowane w wierzytelności, które spełniają następujące warunki:

* podmiotami zobowiązanymi są osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej;

* opiewają na świadczenie pieniężne;

* są denominowane w złotych polskich lub innej walucie.

Wierzytelności nabywane przez Fundusz mogą być wierzytelnościami wysokiego ryzyka, w tym Wierzytelnościami przedawnionymi, niezabezpieczonymi lub zajętymi.

Na mocy Umowy z Towarzystwem Spółka świadczy usługi z zakresu zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami należącymi do Funduszu (odpłatne zarządzanie częścią portfela Funduszu).

Spółka pełni aktywną rolę na etapie podejmowania decyzji odnośnie nabycia wierzytelności. Spółka realizuje swoją funkcję w tym obszarze poprzez działania w zakresie poszukiwania atrakcyjnych aktywów, analizy opłacalności inwestycji oraz rekomendacje odnośnie nabycia konkretnych wierzytelności. Ryzyko ekonomiczne związane z procesem nabywania wierzytelności spoczywa na Funduszu. W przypadku wierzytelności złej jakości, dla maksymalizacji wartości aktywów Funduszu, konieczne są aktywne działania mobilizujące dłużników do rozpoczęcia i kontynuowania spłat przeterminowanych wierzytelności.

Jednocześnie, może się zdarzyć, iż obsługa wierzytelności o najniższej jakości byłaby nieefektywna, gdyż generowałaby koszty, które nie zostałyby zrekompensowane przychodami ze spłat tych wierzytelności, co prowadziłoby do obniżenia wartości aktywów Funduszu.

Powyższe uwarunkowania powodują konieczność aktywnego monitorowania portfela i podejmowania bieżących działań i ocen w zakresie dalszego traktowania wchodzących w jego skład wierzytelności (np. umorzenie, zawarcie ugody z dłużnikiem, itd.).

Dla wykonywania powyższych czynności, czyli dla efektywnego zarządzania jakością portfela inwestycyjnego Funduszu konieczne jest posiadanie odpowiedniego zaplecza, a także doświadczenia w zakresie funkcjonowania rynku wierzytelności (monitorowanie wierzytelności w celu oceny ich jakości, negocjacje z dłużnikami, itd.). Fundusz, jako podmiot ściśle regulowany, zgodnie z Ustawą o Funduszach nie może np. zawierać umów o pracę czy inwestować w wyposażenie lub w inny sposób organizować we własnym zakresie zaplecza niezbędnego do prowadzenia działalności wykraczającej poza dokonywanie inwestycji. W związku z powyższym, Fundusz, będący w istocie masą majątkową wyposażoną w osobowość prawną z założenia nie posiada zaplecza ani doświadczenia niezbędnego do utrzymywania aktywów w odpowiedniej jakości i uzależniony jest w tym zakresie od usługodawców zewnętrznych. W praktyce zatem dla zapewnienia kompetentnego i efektywnego zarządzania aktywami Funduszu (wierzytelnościami) konieczny jest zakup usług dostosowanych do charakteru tych aktywów. Spółka, jako podmiot od lat aktywny na rynku wierzytelności posiada wszelkie warunki techniczne i organizacyjne, wiedzę i bogate doświadczenie w zakresie rynku wierzytelności. Dlatego też strony (Spółka i Towarzystwo) zdecydowały się na zawarcie Umowy na świadczenie przedmiotowych usług.

Na podstawie Umowy z Towarzystwem Spółka jest zobowiązana do zarządzania częścią portfela wierzytelności Funduszu.

Na podstawie Umowy Spółka jest upoważniona do dokonywania czynności faktycznych i prawnych w imieniu i na rzecz Funduszu, w tym do nabywania praw i zaciągania zobowiązań, w zakresie określonym w Umowie i zgodnie z jej celem oraz na podstawie posiadanych pełnomocnictw. Obejmuje to w szczególności nabywanie wierzytelności, prowadzenie negocjacji w imieniu Funduszu, zlecanie sprzedaży wierzytelności po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Inwestorów Funduszu oraz zawieranie ugód z dłużnikami, zgodnie z warunkami opisanymi w punktach a) p) poniżej.

Ponadto, zarządzanie przez Spółkę portfelem polega na dokonywaniu przez Spółkę czynności szczegółowo opisanych w procedurze zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami, przedłożonej Komisji Nadzoru Finansowego przez Spółkę wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami zgodnie z treścią art. 192 Ustawy o Funduszach i przez Komisję zaakceptowaną. W szczególności w ramach zarządzania portfelem do zadań Spółki należą:

Usługi objęte Umową mają zapewnić maksymalizację korzyści z realizacji portfela wierzytelności.

W zakresie niezbędnym do wykonania czynności wymienionych powyżej, Fundusz udzielił Spółce pełnomocnictw koniecznych do prawidłowej realizacji obowiązków wynikających z Umowy.

Dodatkowo, w celu realizacji uprawnień kontrolnych Towarzystwa, Spółka w ramach zarządzania portfelem wierzytelności na podstawie Umowy jest obowiązana do:

a.

Wykonując Umowę Spółka działa z zachowaniem najwyższej zawodowej staranności, z poszanowaniem zasad uczciwego obrotu w sposób należycie zabezpieczający interesy Funduszu i jego uczestników, a także w sposób zapewniający maksymalizację korzyści oraz minimalizację ryzyka jakie jest związane z wykonywaniem Umowy.

W celu umożliwienia prawidłowego wykonania Umowy, Fundusz powierzył Spółce przetwarzanie danych osobowych w zakresie określonym przedmiotem Umowy na zasadach określonych w procedurach i celu wynikającą z zarządzania wierzytelnościami zgodnie z Umową oraz zgodnie z art. 31 i art. 36-39 ustawy o ochronie danych osobowych. Czynności te wykonywane są wyłącznie w celach związanych z wykonywaniem Umowy.

Na mocy Umowy Spółka jest zobowiązana ponadto do:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy usługi, które Spółka świadczy na podstawie umowy na rzecz Funduszu podlegają, jako usługi zarządzania częścią portfela inwestycyjnego funduszu inwestycyjnego zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi, które Spółka świadczy na podstawie Umowy na rzecz Funduszu podlegają, jako usługi zarządzania częścią portfela inwestycyjnego funduszu inwestycyjnego zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT.

UZASADNIENIE STANOWISKA WNIOSKODAWCY:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwana dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Artykuł 43 Ustawy o VAT wyszczególnia czynności, które podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT. W szczególności, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b), z opodatkowania VAT zwolnione są usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych oraz usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych lub ich częścią.

Zgodnie z art. 183 Ustawy o Funduszach, fundusz sekurytyzacyjny stanowi jedną z form funduszu inwestycyjnego zamkniętego. W związku z powyższym Fundusz, na rzecz którego Spółka świadczy usługi zarządzania stanowi fundusz inwestycyjny, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) Ustawy o VAT.

Ustawa o VAT w brzmieniu, które obowiązuje od dnia 1 kwietnia 2013 r. nie zawiera definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi dotychczas określonej w uchylonym art. 43 ust. 8 Ustawy o VAT. Zmiana ta została wprowadzona ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35; dalej: Ustawa zmieniająca). Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej celem powyższej zmiany jest dostosowanie przepisów ustawy o VAT do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE).

W wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc. Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs Excise (dalej: sprawa Abbey National) TSUE wskazał, że art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy Rady (77/388/EWG) z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. WE L 145 z późn. zm.; dalej: VI Dyrektywa), a obecnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z późn. zm.; dalej: Dyrektywa VAT) nie zawiera żadnej definicji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi.

Trybunał w ww. wyroku orzekł, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie. W konsekwencji, państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia zarządzania funduszami inwestycyjnymi. W rozumieniu wnioskodawcy powyższe stanowisko jest uzasadnieniem usunięcia przepisu art. 43 ust. 8 z Ustawy o VAT.

I. Definicja zarządzania aktywami Funduszu

Czynności wykonywane przez Spółkę na rzecz Funduszu w ramach Umowy to czynności zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego, co potwierdzają wprost Umowa oraz Ustawa o Funduszach, jak również zezwolenie na zarządzanie przyznane Spółce na podstawie Ustawy o Funduszach. Cel i istota tych czynności jest tożsamy z celem i istotą czynności podejmowanych w ramach zarządzania aktywami finansowymi (np. akcjami, udziałami, papierami wartościowymi, itd.) każdego innego funduszu inwestycyjnego. W szczególności, portfele wierzytelności to specyficzny rodzaj aktywa finansowego, różny od akcji i innych papierów wartościowych, stąd też działania podejmowane w ramach zarządzania portfelami wierzytelności muszą być dostosowane do charakteru tych aktywów. Zatem w praktyce charakter czynności wykonywanych przez Spółkę determinowany jest naturą aktywa, zaś istotą tych czynności jest kompleksowa usługa zarządzania częścią portfela Funduszu, obejmująca w szczególności:

#61485; przeprowadzanie analizy przedinwestycyjnej nabywanych wierzytelności do portfela, dokonywanie ich wyceny przed nabyciem celem przedłożenia rekomendacji Zgromadzeniu Inwestorów w przedmiocie jego nabycia przez Fundusz,

#61485; reprezentowanie Funduszu w procesie inwestycyjnym, w tym między innymi dokonywanie badania stanu wierzytelności przed złożeniem oferty,

#61485; składanie ofert i negocjowanie warunków zakupu i sprzedaży wierzytelności,

#61485; nabywanie wierzytelności do portfela,

#61485; zawieranie ugody z dłużnikami, których wierzytelności wchodzą w skład portfela,

#61485; zbywanie wierzytelności wchodzących w skład portfela (po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Inwestorów).

Zgodnie z Umową, działania wykonywane przez Spółkę mają na celu przede wszystkim maksymalizację rynkowej wartości aktywów Funduszu oraz dochodu z portfeli, co ma również wpływ na wartość certyfikatów inwestycyjnych wyemitowanych przez Fundusz.

W ocenie Spółki, zarówno cel jak i całokształt czynności wykonywanych w ramach Umowy wskazuje na ich charakter jako kompleksowej usługi zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego na zlecenie i, w konsekwencji, przedmiotowa usługa powinna korzystać ze zwolnienia VAT jako kompleksowa usługa zarządzania aktywami funduszu inwestycyjnego na zlecenie.

II. A. Definicja zarządzania aktywami Funduszu w prawie europejskim

Powyższy wniosek znajduje także oparcie w przepisach Dyrektywy VAT. Na podstawie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT "zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie". Przepis ten jest bezwarunkowy w odniesieniu do usług, które będą świadczone na podstawie Umowy, nie zawiera też wyłączeń, które znalazłyby zastosowanie w odniesieniu do tych usług.

Kierunek interpretacyjny rozumienia pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi TSUE wyznaczył w powoływanym już wyroku w sprawie Abbey National. W punkcie 64 uzasadnienia do wyroku TSUE podkreślił, iż " art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej dyrektywy 85/611 (dalej: Dyrektywa UCITS) w rubryce "Administracja" które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania".

Powołany powyżej załącznik II do Dyrektywy UCITS w rubryce "Administracja" wymienia następujące czynności:

#61485; obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem;

#61485; zapytania klientów;

#61485; wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

#61485; monitorowanie przestrzegania uregulowań;

#61485; prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

#61485; wypłatę zysków;

#61485; emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa;

#61485; rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

#61485; prowadzenie ksiąg.

Należy jednak podkreślić, że powyższy katalog ma jedynie charakter przykładowy, bowiem sama dyrektywa UCITS w art. 5 ust. 2 stwierdza, iż obowiązki wymienione we wspomnianym załączniku "nie są wyczerpujące". Rzecznik generalna podkreśliła takie stanowisko w sposób jednoznaczny w opinii przedstawionej w sprawie Abbey National, stwierdzając, że "pojęcia określone w załączniku II do Dyrektywy 85/611 nie są uznawane za definicje usług zarządzania funduszem powierniczym, lecz za typowe obowiązki spółki zarządzającej".

Zdaniem TSUE wyrażonym w wyroku w sprawie Abbey National nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby zarządzanie składało się z szeregu różnych usług, które mogą być świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią.

Z powyższego wynika, że usługi świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią (tekst jedn.: w powołanym stanie faktycznym - przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszu) co do zasady objęte są zakresem stosowania Dyrektywy VAT i w związku z tym powinny korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT, o ile "tworzą odrębną całość, która jeśli ją oceniać globalnie - w konsekwencji spełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w owym pkt 6 < art. 13 część B lit. d) pkt 6 VI dyrektywy>".

Na gruncie rozpatrywanej sprawy, TSUE zajął stanowisko zgodnie, z którym pojęcie usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi obejmuje: ",usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią".

Skoro samo wykonywanie usług o charakterze administracyjnym i proceduralnym na podstawie powyższego wyroku TSUE spełnia definicję zarządzania, to tym bardziej dotyczy to kompleksowych usług zarządzania o szerszym zakresie, które Spółka świadczy na podstawie Umowy.

II. B. Doprecyzowanie definicji zarządzania aktywami Funduszu w opinii rzecznika generalnego oraz wyroku TSUE w sprawie GfBk

Uzupełnieniem stanowiska TSUE przedstawionego w wyroku Abbey National jest opinia rzecznika generalnego oraz wyrok w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft Fur Borsenkommunikation mbH przeciwko Finanzamt Bayreuth (dalej: sprawa GfBk). Rzecznik generalny przedstawił w powyższej opinii przesłanki pozwalające na określenie czy usługi świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią spełniają kryterium wymagane przez TSUE, czyli określenie, czy takie usługi: "tworzą odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w owym pkt 6 < art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy>".

Zdaniem rzecznika generalnego przesłankami tymi są:

a. nierozerwalny związek usługi z działalnością funduszu

Rzecznik doprecyzował rozumienie tej przesłanki posługując się następującymi przykładami; "Jeżeli usługi z zakresu administrowania, takie jak prowadzenie rachunkowości, obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu albo wycena aktywów, stanowią usługi specyficzne i wyodrębnione, uważam, że wspomniana ocena odnosi się tym bardziej do usługi jeszcze bardziej specyficznej, jaką jest usługa doradczo-informacyjna dotycząca zarządzania funduszem oraz kupna lub sprzedaży aktywów".

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, że usługi świadczone przez Spółkę na podstawie Umowy spełniają powyższą przesłankę bowiem są usługami ewidentnie charakterystycznymi dla przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, których jedynym celem, zgodnie z Dyrektywą UCITS jest zbiorowe inwestowanie w zbywalne papiery wartościowe i/lub inne płynne aktywa finansowe <..> kapitału pochodzącego od obywateli" z uwzględnieniem specyfiki działalności funduszu inwestycyjnego zamkniętego.

b) autonomia usługi względem działalności funduszu

Jak wyjaśnił rzecznik: usługa, która stanowi "odrębną całość ocenianą globalnie" nie może mylić się z innymi usługami świadczonymi już przez usługobiorcę".

W związku z powyższą przesłanką Wnioskodawca podkreśla, ze usługi świadczone przez Spółkę na podstawie Umowy nie pokrywają się z zakresem usług świadczonych przez Towarzystwo na rzecz Funduszu. Spółka świadczy na rzecz Funduszu usługi zarządcze w celu zastąpienia Towarzystwa ze świadczenia usług będących przedmiotem Umowy.

c) ciągłość usługi

Zdaniem rzecznika: "specyficzny i odrębny charakter usługi powinien charakteryzować się pewną ciągłością w czasie. Innymi słowy, nie chodzi o usługę świadczoną sporadycznie i jednostkowo".

Przenosząc to na grunt usług świadczonych przez Spółkę na podstawie Umowy, Wnioskodawca podkreśla, że powyższe usługi są i będą świadczone przez Spółkę w sposób powtarzalny i ciągły.

Jednocześnie TSUE w powyższym wyroku w sprawie GfBk potwierdził tezy postawione w wyroku sprawie Abbey National i wskazał na konieczność szerokiego traktowania katalogu usług wchodzących w zakres spełniających definicję zarządzania. Dowodzi tego fakt, iż na gruncie sprawy GfBk TSUE uznał, że "usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz TFI zarządzającego specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi".

II. C. Definicja zarządzania aktywami Funduszu - dodatkowe argumenty

Na gruncie unijnych regulacji w zakresie podatku VAT definicja zarządzania funduszami inwestycyjnymi została przedstawiona przez Radę Unii Europejskiej we wniosku z 31 sierpnia 2010 r., nr dokumentu 12977/10 dotyczącym dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych (dalej Wniosek dot. dyrektywy).

Zdaniem Spółki, Wniosek dot. dyrektywy należy uwzględnić w analizie przepisów, gdyż stanowi on ważną wskazówkę w zakresie kierunku interpretacji poszczególnych regulacji (tak też Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 grudnia 2008 r. I FSK 1582/08 oraz w wyroku z dnia 7 kwietna 2011 r. I FSK 400/10).

Wniosek dot. dyrektywy proponuje wprowadzenie do art. 135 ust. 1 Dyrektywy VAT lit. gc). Zgodnie z brzmieniem proponowanym przez Radę zarządzanie funduszami inwestycyjnymi oznacza usługi wchodzące w skład funkcji zarządzania i administrowania portfelem, ukierunkowane na zrealizowanie celów inwestycyjnych danego funduszu inwestycyjnego.

Zatem jak wynika z przedstawionych definicji, wszystkie czynności zmierzające do osiągnięcia celu inwestycyjnego funduszu będą traktowane jako spełniające definicję zarządzania funduszem inwestycyjnym i w konsekwencji zwolnione z VAT.

Zgodnie z Umową Spółka podejmuje wszelkie czynności które mają na celu dążenie do realizacji celu inwestycyjnego Funduszu. Tak więc działania prowadzone przez Spółkę są tożsame z definicją zarządzania funduszami inwestycyjnymi zawartą we Wniosku dot. dyrektywy.

Ponadto, w dniu 31 sierpnia 2010 r. Rada przedstawiła wniosek nr 12988/10 dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych podatkiem VAT (dalej: Wniosek dot. rozporządzenia). Powyższe rozporządzenie ustanawia przepisy wykonawcze m.in. do art. 135 ust. 1 lit. gc) Dyrektywy VAT. Zgodnie z rozporządzeniem:

1. Pojęcie funkcji zarządzania portfelem zawarte w definicji zarządzania funduszami

2 Pojęcie funkcji administrowania zawarte w definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi w art. 135 ust. 1 lit. gc) Dyrektywy VAT obejmuje co najmniej następujące usługi:

a. obsługa prawna i usługi w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami;

b.

Ze względu na charakter tych czynności i rozdzielność w ich wykonywaniu, nie ulega wątpliwości, że definicję zarządzania funduszami inwestycyjnymi spełnia samodzielnie każda z wymienionych usług.

Powyższe czynności są co do istoty tożsame z czynnościami, które Spółka wykonuje w ramach zarządzania portfelem Funduszu na podstawie Umowy, wymienionymi w opisie zdarzenia przyszłego niniejszego wniosku.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie Umowy można przyporządkować odpowiadającym im kategoriom z Wniosku dot. rozporządzenia. Przykłady tych czynności wraz z przyporządkowaniem ich do kategorii zawartych we Wniosku dot. rozporządzenia są następujące:

pkt a)

#61485; aktywne poszukiwanie Wierzytelności, które mogą zostać nabyte przez Fundusz do portfela, przeprowadzanie analizy przedinwestycyjnej nabywanych do portfela wierzytelności oraz dokonywanie ich wyceny przed ich nabyciem celem przedłożenia rekomendacji Zgromadzeniu Inwestorów w przedmiocie jej nabycia przez Fundusz,

pkt 1b

#61485; reprezentowanie Funduszu w procesie inwestycyjnym, w tym między innymi dokonywanie badania stanu wierzytelności przed złożeniem oferty ("due diligence"), składanie ofert i negocjowanie warunków zakupu i sprzedaży wierzytelności,

#61485; nabywanie wierzytelności do portfela,

#61485; obsługiwanie wierzytelności wchodzących w skład portfela w tym uzgadnianie stanu wierzytelności wchodzących w skład portfela,

#61485; prowadzenie i koordynowanie działań windykacyjnych (przed sądowych, sądowych, egzekucyjnych),

#61485; prowadzenie komunikacji z dłużnikami w tym w szczególności informowanie każdego dłużnika o nabyciu przez Fundusz wierzytelności wobec niego oraz odpowiadanie na korespondencję przychodzącą od dłużników,

#61485; ustalanie aktualnego adresu dłużników w wydziale Udostępniania Informacji Departamentu Spraw Obywatelskich Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji lub w wyniku przeprowadzonych działań detektywistycznych o ile okaże się to konieczne i ekonomicznie uzasadnione,

#61485; zawieranie ugód z dłużnikami, których wierzytelności wchodzą w skład portfela,

#61485; po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Inwestorów Funduszu zbywanie Wierzytelności wchodzących w skład portfela,

#61485; po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Inwestorów Funduszu:

pkt 2a

#61485; prowadzenie ewidencji analitycznej wierzytelności wchodzących w skład portfela,

#61485; prowadzenie ksiąg pomocniczych Funduszu, które stanowić będą część ksiąg rachunkowych Funduszu, zgodnie z postanowieniami Ustawy o rachunkowości oraz sporządzanie w imieniu i na rzecz Funduszu wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu stanowiących podstawę wpisu w księdze wieczystej lub rejestrze zastawów zgodnie z art. 194 i 195 Ustawy o Funduszach i opatrywanie pieczęcią Towarzystwa na podstawie pełnomocnictwa i w jego zakresie.

pkt 2c

#61485; zwrócenie się do Towarzystwa o udzielenie informacji na temat wysokości posiadanych przez Fundusz środków finansowych, przed złożeniem przez Spółkę oferty nabycia wierzytelności;

#61485; upewnianie się przed złożeniem przez Spółkę oferty nabycia wierzytelności, że Fundusz będzie w stanie zapłacić cenę nabycia wierzytelności oraz wywiązać się ze zobowiązań zawartych w umowie nabycia wierzytelności;

#61485; upewnianie się przed podpisaniem przez Spółkę umowy nabycia lub zbycia Wierzytelności że wszelkie zgody organów funduszu wymagane statutem i przepisami prawa dla przeprowadzenia danej transakcji, w tym w szczególności do złożenia oferty zostały wydane;

#61485; kontrola limitu o którym mowa w art. 145 ust. 3 Ustawy o Funduszach;

#61485; dokumentowanie źródeł będących podstawą decyzji inwestycyjnych dotyczących portfela zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie kontroli, w tym: (i) przygotowanie dokumentu strategii inwestycyjnej dotyczącego portfela zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie kontroli i przedłożenia go do dnia 26 kwietnia 2013 r., oraz (ii) dokumentowanie transakcji, które nie zostały zawarte w ramach strategii inwestycyjnej, w sposób określony w § 11 ust. 1 pkt 2) Rozporządzenia w sprawie kontroli,

#61485; prowadzenie ewidencji transakcji zawartych przez Fundusz a dotyczących portfela, zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia w sprawie kontroli i zapewnianie Towarzystwu stałego dostępu do tej ewidencji;

#61485; przygotowywanie i przekazywanie Funduszowi projektów dokumentów dotyczących zgłaszania Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych zbioru danych związanego z zarządzaniem sekurytyzowanymi wierzytelnościami oraz projektów dokumentów skierowanych do Generalnego Inspektora Danych Osobowych w związku ze zmianą informacji, o których mowa w art. 41 ust. 1 Ustawy o ochronie danych osobowych, w sposób umożliwiający Funduszowi, jako administratorowi danych osobowych, terminowe i prawidłowe wykonywanie obowiązków określonych w wyżej wymienionej ustawie, projekty dokumentów winny być sporządzone i przekazane Funduszowi niezwłocznie po zajściu zmiany wymagającej zgłoszenia Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych;

#61485; przekazywanie Biuru Informacji Gospodarczej informacji o zobowiązaniach dłużników Funduszu oraz podejmowanie wszelkich czynności prawnych oraz faktycznych związanych z wykonywaniem obowiązków wskazanych powyżej, niezbędnych dla prawidłowego wykonania postanowień Umowy, jak również prowadzenie nadzoru nad należytym wykonywaniem obowiązków przez Biuro informacji Gospodarczej. Spółka będzie przekazywać, w sposób określony w Ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych oraz wymianie danych gospodarczych (Dz. U. z 2011 r. Nr 182, poz. 1228 z późn. zm.) oraz innych powszechnie obowiązujących przepisach prawa, dane do Biura Informacji Gospodarczej wedle własnego uznania i oceny, mając na uwadze zwiększenie skuteczności podejmowanych działań dla wykonywania niniejszej Umowy.

pkt 2f

#61485; składanie wyjaśnień oraz przedkładanie wszelkich dokumentów uprawnionym uczestnikom Funduszu,

#61485; odbieranie dokumentacji dotyczącej wierzytelności nabywanych do portfela,

#61485; wystawianie wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu i ich podpisywanie, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Fundusz i w jego zakresie,

#61485; przechowywanie i archiwizowanie dokumentacji dotyczącej wierzytelności wchodzących w skład portfela,

#61485; przygotowywanie i przedkładanie Towarzystwu raportów, w zakresie wskazanym w Umowie, zapewnienie Towarzystwu stałego dostęp do informacji i dokumentów stanowiących dokumentację źródeł będących podstawą decyzji inwestycyjnych dotyczących portfela.

pkt 2h

#61485; dokonywanie wyceny wierzytelności wchodzących w skład portfela, a także zapewnianie dostarczenia Towarzystwu wymaganej wyceny nieruchomości i ruchomości, które staną się własnością Funduszu w toku obsługi wierzytelności poprzez nabycie przez Fundusz własności przedmiotu zabezpieczenia wierzytelności.

Powyższe przyporządkowanie jest jedynie pomocnicze i nie może być decydujące wobec spełnienia przez kompleksową usługę zarządzania portfelem Funduszu definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi interpretowaną zgodnie z orzecznictwem TSUE. Jednakże zdaniem Wnioskodawcy również na gruncie Wniosku dot. dyrektywy oraz Wniosku dot. rozporządzenia czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie Umowy spełniają definicję zarządzania. Ponadto zdaniem Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie Umowy także samodzielnie stanowią usługę zarządzania funduszami inwestycyjnymi na gruncie Wniosku dot. dyrektywy oraz Wniosku dot. rozporządzenia.

III. Definicja Funduszu inwestycyjnego

W kwestii zastosowania zwolnienia z VAT na gruncie VI Dyrektywy oraz definiowania specjalnego funduszu inwestycyjnego, na potrzeby regulacji tego aktu wypowiedział się także TSUE. Zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie JP Morgan Fleming Claverhouse lnvestment Trust plc. (C-363/05), specjalne fundusze inwestycyjne, o których mowa w tym przepisie to także zamknięte fundusze inwestycyjne. TSUE uznał także, iż swoboda państw członkowskich w zakresie wskazania funduszy, do których to zwolnienie będzie się stosować była ograniczona, a wyłączanie zamkniętych funduszy inwestycyjnych byłoby sprzeczne z zasadą neutralności podatkowej. Fundusz sekurytyzacyjny stanowi fundusz inwestycyjny zamknięty, który nie jest objęty żadnym wyłączeniem z zakresu zwolnienia na gruncie Dyrektywy. Powyższe jest zgodne z wnioskiem przedstawionym we wcześniejszej części niniejszego pisma, tj. stwierdzeniem, że Fundusz bez wątpienia spełnia warunki do uznania go za fundusz inwestycyjny.

Podsumowując kompleksowa usługa zarządzania portfelem Funduszu stanowi usługę zarządzania funduszami inwestycyjnymi, która na gruncie Dyrektywy VAT powinna stanowić usługę zwolnioną z VAT.

IV. Usługi zarządzania a kompleksowość usług

Powyższe potwierdza orzecznictwo TSUE, w szczególności wyrok TSUE z dnia 21 marca 2007 r. w sprawie Aktiebolaget NN v. Skatteverket (nr C-111/05). Zgodnie z wyrokiem należy stwierdzić, iż w przypadku, gdy transakcja składa się z zespołu świadczeń i czynności, w celu określenia, czy chodzi o dwa lub więcej świadczeń odrębnych, czy też o świadczenie jednolite, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich jest ona dokonywana.

Okoliczności tych należy poszukiwać nie tylko w brzmieniu samych umów, ale także w praktyce ich wykonywania oraz w innych dokumentach i dowodach świadczących o naturze stosunku łączącego usługodawcę z usługobiorcą.

Ponadto, jak wskazuje się w orzecznictwie TSUE, ze świadczeniem złożonym mamy do czynienia w sytuacjach, gdy:

#61485; dana czynność nie jest dla nabywcy celem samym w sobie, ale służy lepszemu wykorzystaniu usługi zasadniczej ("pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usług zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej" wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd/Comissioners of Customs and Excise (C 349/96));

oraz

#61485; poszczególne czynności stanowią nierozerwalną z ekonomicznego punktu widzenia całość (jeżeli dwa lub więcej świadczeń dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter" wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 25 lutego 1999 w sprawie Card Protection Plan Ltd/Comissioners of Customs and Excise (C 349/96)).

Stanowisko takie jest w pełni zgodne z bieżącym orzecznictwem TSUE, który w wyroku w sprawie Finanzamt Frankfurt am Main V-Höchst przeciwko Deutsche Bank AG (C-44/11) uznał, że usługa zarządzania portfelem Inwestycji w ramach której podatnik w zamian za wynagrodzenie oraz w oparciu o własne uznanie podejmuje decyzje w przedmiocie nabywania / zbywania papierów wartościowych oraz decyzje te realizuje poprzez nabywanie / zbywanie tych papierów wartościowych, składa się z dwóch elementów, które są tak ściśle ze sobą powiązane, że stanowią one obiektywnie jednolite świadczenie gospodarcze". Bez względu na fakt, że sprawa dotyczyła zarządzania indywidualnym portfelem inwestycji a nie funduszem (jak to ma miejsce w przypadku Spółki) to konkluzje dotyczące natury świadczenia kompleksowego znajdują zastosowanie także w odniesieniu do usług wykonywanych przez Spółkę.

Zatem w sytuacji, gdy spełnione są wymienione wyżej warunki, można mówić o świadczeniu kompleksowym, na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie jest celem umowy zawartej przez podatnika z klientem, oraz czynności pomocnicze niezbędne do wykonania czynności podstawowej.

V. otychczasowa praktyka władz skarbowych

Równocześnie, Spółka wskazuje, że w zbliżonych sprawach, organy podatkowe wydawały interpretacje potwierdzające fakt objęcia zwolnieniem z opodatkowania VAT usług analogicznych do świadczonych przez Spółkę, np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. ILPP2/443-134/13-2/MR, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 marca 2013 r., IPPP1/443-169/13-2/IGo, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 marca 2013 r., sygn. IPPP1/443-168/13-2/AW, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. IPPP1/443-1219/12-2/PR, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. IPPP1/443-1220/12-2/PR, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 grudnia 2012 r., sygn. IPPP1/443-877/12-4/IGo, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. IPPP1/443-757/12-2/AS, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 lipca 2012 r., sygn. IPPP1/443-365/12-2/AS, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 listopada 2011 r., sygn. IPPP1/441-1333/11-2/MP, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. IPPP1/443-1181/11-4/BS, interpretacja Indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 października 2010 r., sygn. IPPP1/443-864/10-4/PR, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 marca 2010 r., sygn. IPPP1-443-213/10-4/EK, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 grudnia 2008 r., sygn. ILPP1/443-1107/08-3/BP, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2008 r., sygn. IPPP1-443-261/08-2/IZ, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 stycznia 2008 r. sygn. ILPP1/443-314/07-2/BD, oraz postanowienie Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego z dnia 29 marca 2006 r., sygn. PV1443-lNII2006/JD.

VI. Podsumowanie

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, iż kompleksowa usługa zarządzania częścią portfela inwestycyjnego Funduszu, którą Spółka świadczy na rzecz Funduszu na podstawie podpisanej Umowy korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Należy zauważyć, że w chwili obecnej obowiązuje tekst ustawy o podatku od towarów i usług opublikowany w Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.