IPPP3/443-378/10-4/IB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 kwietnia 2010 r. (data wpływu 23 kwietnia 2010 r.) uzupełnionego w dniu 28 czerwca 2010 r. (data wpływu) na wezwanie z dnia 11 czerwca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłaty rocznej z tytułu udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 kwietnia 2010 r. wpłynął ww. wniosek uzupełniony w dniu 28 czerwca 2010 r. (data wpływu) na wezwanie z dnia 11 czerwca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłaty rocznej z tytułu udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 1978 r. oddano Spółdzielni Mieszkaniowej grunty w użytkowanie wieczyste. Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami użytkownik wieczysty zobowiązany jest do uiszczania przez cały okres użytkowania wieczystego opłaty roczne. W związku w wejściem w życie ustawy o podatku od towarów i usług oraz uchwałą składu siedmiu sędziów NSA z dnia 8 stycznia 2007 r. sygn. akt I FPS 1/06 w stosunku do ww. opłat rocznych nie był naliczany podatek VAT (jako do użytkowania wieczystego ustanowionego przed 1 maja 2004 r.). Następnie w 2009 r. aktem notarialnym Spółdzielnia Mieszkaniowa ustanowiła odrębną własność lokalu oraz przeniosła jego własność wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej m.in. część (udział) przysługującego jej prawa użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz właściciela lokalu. W związku z powyższym właścicielowi lokalu posiadającego udział w prawie użytkowania wieczystego należy naliczyć opłatę roczną.

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 11 czerwca 2010 r. znak: IPPP3/443-378/10-2/IB w sprawie uzupełnienia wniosku, Wnioskodawca dodał, iż:

* nieruchomość położona w mieście..., oznaczona jako działka X stanowi własność Gminy, zaś Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa jest użytkownikiem wieczystym przedmiotowej nieruchomości oraz właścicielem usytuowanego na tej działce budynku mieszkalnego, w którym znajduje się 45 lokali mieszkalnych.

W 2009 r. aktem notarialnym rep. A nr.../2009 Spółdzielnia, na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. Nr 80, poz. 903 z 2000 r., z późn. zm.), ustanowiła odrębną własność lokalu mieszkalnego z pomieszczeniem przynależnym w piwnicy, na który przypada udział w nieruchomości wspólnej tj. w prawie użytkowania wieczystego przedmiotowej działki oraz w częściach wspólnych budynku oraz na podstawie przepisów art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. Nr 119, poz. 1116 z 2003 r., z późn. zm.) własność tego lokalu wraz z pomieszczeniem przynależnym oraz ze związanym z tym lokalem udziałem w nieruchomości wspólnej przeniosła na rzecz nabywcy.

Gmina wyjaśniła, iż nie ustalała ponownie prawa użytkowania wieczystego. Jedynie część prawa, które Gmina ustaliła na rzecz SMLW zostało przez nią zbyte na rzecz nabywcy.

W związku z powyższym Gmina (po otrzymaniu aktu notarialnego rep. A nr.../2009) działając na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) ustaliła na rzecz nabywcy udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości opłatę roczną.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opłatę z tytułu udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości nabytej aktem notarialnym (współużytkownik wieczysty to właściciel nieruchomości lokalowej wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej) od użytkownika wieczystego, któremu oddano grunt w użytkowanie wieczyste w 1978 r. (spółdzielnia mieszkaniowa w stosunku do której opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, ze względu na datę oddania gruntu w użytkowanie wieczyste, nie podlegały podatkowi VAT) należy opodatkować podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w stosunku do właścicieli nieruchomości lokalowych jako współużytkowników wieczystych gruntu (nabytej aktem w 2009 r. tj. po 1 maja 2004 r.) - opłaty roczne powinny być powiększone o podatek VAT na podstawie przepisów ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W okresie obowiązywania ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), czyli do dnia 30 kwietnia 2004 r., czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zmieniła się zarówno definicja towaru, jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W oparciu o art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6 przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste.

Należy zauważyć, iż dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (tekst jedn. towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

W świetle art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego, bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtują uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 k.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Również Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie uchwałą w składzie siedmiu sędziów z dnia 8 stycznia 2007 r., sygn. akt I FPS 1/06, opowiedział się za stanowiskiem, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste dokonane od dnia 1 maja 2004 r. stanowi dostawę towarów, zmieniając tym samym obowiązujące do tego czasu stanowisko orzecznictw, traktujące oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste jako niepodlegające opodatkowaniu pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy z 8 stycznia 1993 r.

Z uwagi na rozstrzygnięcia zawarte w wyżej wskazanej uchwale zmieniona została interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w piśmie z dnia 27 marca 2007 r. znak PT-812-167/2007/MR/429 (ogłoszonym w Dz. Urz. MF Nr 4, poz. 23). Zatem aktualnie stosowana kwalifikacja prawnopodatkowa użytkowania wieczystego jest wyrazem uwzględnienia orzecznictwa sądowego, na przestrzeni obowiązywania ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Ustanowienie prawa użytkowania wieczystego oraz ustalenie opłat odbywa się na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 27 tej ustawy, sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego oraz wpisu w księdze wieczystej. Art. 71 ust. 1 wymienionej wyżej ustawy stanowi, iż za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego (art. 71 ust. 4 ww. ustawy). Zgodnie z art. 238 Kodeksu Cywilnego to "użytkownik wieczysty uiszcza opłaty roczne", a nie tylko pierwszy użytkownik wieczysty, który nabywa prawo do użytkowania wieczystego w trybie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie. Zatem z powyższego wynika, iż przeniesienie prawa użytkowania wieczystego powoduje przejście obowiązku dalszego świadczenia na nabywcę prawa.

W sytuacji zbycia prawa użytkowania wieczystego nowy użytkownik wieczysty nie wnosi już pierwszej opłaty tylko uiszcza ustalone uprzednio, przy oddaniu w użytkowanie wieczyste, opłaty roczne. Konsekwencją stanowiska, że oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste, stanowi dostawę towarów, będzie stwierdzenie, że w przypadku, gdy taka czynność wystąpiła przed dniem 1 maja 2004 r. (tekst jedn. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa) nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług. Natomiast oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie dokonane po dniu 1 maja 2004 r. stanowi dostawę towarów, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, co wynika z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy.

W przedstawionym stanie faktycznym wskazano, iż w 1978 r. oddano Spółdzielni Mieszkaniowej grunty w użytkowanie wieczyste. Ponadto Spółdzielnia Mieszkaniowa jest właścicielem usytuowanego na tej działce budynku mieszkalnego. Użytkownik zobowiązany był do uiszczania przez cały okres użytkowania wieczystego opłat rocznych w stosunku do których nie był naliczany podatek VAT (jako do użytkowania wieczystego sprzed 1 maja 2004 r.). Następnie w 2009 r. aktem notarialnym Spółdzielnia Mieszkaniowa ustanowiła odrębną własność lokalu oraz przeniosła jego własność wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej m.in. część (udział) przysługującego jej prawa użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz właściciela lokalu.

Z powyższego wynika, iż Gmina ustanowiła prawo użytkowania wieczystego na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej w 1978 r., czyli w momencie, gdy nie obowiązywała jeszcze ustawa o podatku od towarów i usług. Ustanowienie przez Spółdzielnię Mieszkaniową odrębnej własności lokalu powodowało, iż zobowiązanym do zapłaty opłat z tytułu użytkowania gruntu stał się lokator przekształconego lokalu. W wyniku tego przekształcenia Gmina, zobowiązana jest do naliczenia opłat z tytułu użytkowania wieczystego gruntu na rzecz lokatora, dla którego ustanowiona była odrębna własność lokalu.

Analizując przedmiotową sprawę należy wskazać, iż do ustanowienia wieczystego użytkowania gruntu przez Gminę na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej doszło w 1978 r., a zatem przed dniem wejścia w życie przepisów dot. podatku od towarów i usług. Jak Wnioskodawca wskazał, w sprawie będącej przedmiotem wniosku, Gmina nie ustanawiała ponownie użytkowania wieczystego gruntu. Zatem w zgodzie z powołaną powyżej uchwałą NSA w Warszawie z dnia 8 stycznia 2007 r. w składzie siedmiu sędziów, opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej tj. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Bez znaczenia jest tu fakt, iż po tej dacie zmienił się korzystający z nieruchomości oddanej w wieczyste użytkowanie, gdyż istotnym jest fakt, że wpis nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste do księgi wieczystej nastąpił przed dniem 1 maja 2004 r. W związku z tym, opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r., ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.

Reasumując, Gmina nie jest zobowiązana do opodatkowania podatkiem VAT opłaty rocznej dokonywanej przez współużytkownika wieczystego (lokatora) z tytułu udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości nabytej aktem notarialnym od użytkownika wieczystego (Spółdzielni Mieszkaniowej), któremu oddano grunt w użytkowanie wieczyste w 1978 r.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.