IPPP3/443-315/13-2/KB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 kwietnia 2013 r. (data wpływu 19 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczenia faktury korygującej oraz opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 19 kwietnia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczenia faktury korygującej oraz opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej: "Spółka") jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzącym działalność w zakresie precyzyjnej obróbki elementów metalowych. Spółka zawarła umowę (dalej jako "umowa") z kontrahentem zagranicznym posiadającym siedzibę na terytorium Unii Europejskiej i będącym podatnikiem podatku od wartości dodanej. Umowa miała charakter ramowy, na jej podstawie składane miały być przez kontrahenta konkretne zlecenia produkcyjne. W związku z zawarciem umowy Spółka nabyła materiały i komponenty przeznaczone do realizacji przyszłych zleceń produkcyjnych, jakie miały być składane przez kontrahenta. Ostatecznie zlecenie produkcji nie nastąpiło, Kontrahent nie odebrał również nabytych przez Spółkę materiałów i komponentów, tj. nie opuściły one jej magazynu, mimo że umowa ramowa zobowiązywała go do pokrycia ich kosztu (odkupienia).

W związku z faktem, że przedmiotowe materiały i komponenty stanowiły rzeczy oznaczone jedynie co do gatunku, do przeniesienia ich własności na kontrahenta, zgodnie z art. 155 Kodeksu cywilnego, potrzebne było przeniesienie ich posiadania. Wobec powyższego pomiędzy Spółką a kontrahentem nie doszło zatem w ogóle do zawarcia prawnie skutecznej umowy sprzedaży przedmiotowych materiałów i komponentów.

W związku z powyżej opisaną sytuacją w dniu 22 czerwca 2009 r. Spółka wystawiła kontrahentowi fakturę VAT o numerze 20903565 na zakupione, a nie wykorzystane do produkcji materiały i komponenty. Po stronie Spółki w dacie wystawienia faktury został rozpoznany przychód należny, uwzględniony w rozliczeniu podatku dochodowego od osób prawnych Spółki za rok 2009 (w ciągu roku Spółka rozliczała się poprzez uiszczanie zaliczek miesięcznych w uproszczonej formie).

W momencie wystawienia ww. faktury, po stronie Spółki został również rozpoznany obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Materiały i komponenty miały zostać co prawda wywiezione z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, jednakże w związku z brakiem akceptacji Kontrahenta dla samego faktu wystawienia faktury i w związku z wysokim prawdopodobieństwem odmowy przyjęcia przez niego dostawy, Spółka co prawda wystawiła fakturę dokumentującą WDT, jednakże wykazała z tego tytułu od razu na fakturze i w rejestrze sprzedaży prowadzonym dla celów podatku od towarów i usług podatek VAT w wysokości 22%, podatek ten został ujęty w rozliczeniu VAT za miesiąc czerwiec 2009 r.

Wystawiona faktura nie została zapłacona przez Kontrahenta, nie została też Spółce zwrócona, materiały i komponenty zaś, w braku otrzymania zapłaty, nie zostały wysłane do kontrahenta, a Spółka wystąpiła przeciwko niemu z powództwem wniesionym do sądu arbitrażowego w Niemczech.

W dniu 9 lipca 2012 r. Spółka i kontrahent zawarli ugodę, w treści której potwierdzili, iż nie doszło pomiędzy nimi do sprzedaży przedmiotowych materiałów i komponentów oraz, że kontrahent nie nabył do nich żadnych praw i zrezygnował z ich odbioru. Ponieważ nie zostały one wykorzystane, strony postanowiły, że kontrahent wypłaci Spółce odszkodowanie za "szkody poniesione przez Spółkę z powodu bezużytecznego zakupu i niewykorzystania materiałów i komponentów", przy czym kwota tego odszkodowania wynegocjowana w ramach ugody nie pokrywała w pełni kosztów, jakie poniosła Spółka na nabycie tych materiałów i komponentów. W zamian za odszkodowanie Spółka zrzekła się jakichkolwiek roszczeń wobec Kontrahenta w związku z przedmiotową umową ramową.

W roku 2013 Spółka zamierza wystawić fakturę korygującą, która skoryguje do zera kwoty wykazane w fakturze z dnia 22 czerwca 2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy Spółka, w związku z zamiarem wystawienia faktury korygującej do faktury z dnia 22 czerwca 2009 r. powinna skorygować po jej wystawieniu rozliczenie podatku od towarów i usług za czerwiec 2009 r., czy też powinna dokonać takiej korekty w rozliczeniu za okres, w którym wystawi fakturę korygującą.

2. Czy odszkodowanie otrzymane przez Spółkę należy uznać za odszkodowanie nie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Wmyśl art. 29 ust. 1 uptu, podstawą opodatkowania jest obrót z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest natomiast kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Zgodnie z art. 106 ust. 1 uptu, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku podstawę opodatkowania stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W świetle opisanego stanu faktycznego obrót nie wystąpił, jako że nie doszło do zawarcia umowy sprzedaży ani do dokonania dostawy, Spółka nie otrzymała również zapłaty.

Zdaniem Spółki w sytuacji gdy sporządzona faktura nie dokumentuje rzeczywistej sprzedaży, lecz juz została wprowadzona do obrotu (jej egzemplarz nie został zwrócony przez kontrahenta), nie istnieje możliwość anulowania takiej faktury Dla możliwości dokonania anulacji faktury konieczne jest aby faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego tj. konieczne jest zagwarantowanie, by wszystkie jej egzemplarze były w posiadaniu wystawcy. Za taką interpretacją opowiedział się wielokrotnie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w wydawanych interpretacjach indywidualnych, np. z dnia 5 sierpnia 2009 r. sygn. nr IPPP1/443 -509/09-2/AP, z dnia 17 lutego 2011 r. sygn. nr IPPP3/443-1124/10-4/JF, stanowisko to znajduje również potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 listopada 2007 r. sygn. nr IPPP2/443-278/07-4/MS.

Ponieważ w przedmiotowym stanie faktycznym nie doszło do sprzedaży, a nie jest możliwe anulowanie wystawionej juz faktury, Spółka powinna wystawić fakturę korygującą do faktury z dnia 22 czerwca 2009 r., korygując kwotę wynikającego z niej obrotu "do zera". W związku z powyższym Spółka ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego wykazanego pierwotnie w deklaracji VAT-7 o kwoty wynikające z wystawionej faktury korygującej. Ponieważ w przypadku kontrahentów zagranicznych otrzymanie potwierdzenia faktury korygującej nie jest wymagane jedynie w przypadkach, w których faktura nie zawiera kwoty podatku (art. 29 ust. 4b uptu), korekta taka powinna zostać wykazana zdaniem Spółki w deklaracji za okres, w którym Spółka uzyska potwierdzenie otrzymania korekty faktury przez kontrahenta. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez kontrahenta korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawniać będzie Spółkę do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy w którym potwierdzenie to uzyskano.

Ad. 2.

W opinii Spółki otrzymane przez nią odszkodowanie należy uznać za odszkodowanie nie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 5 uptu opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

* odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

* eksport towarów;

* import towarów;

* wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

* wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów;

* remanent likwidacyjny.

Otrzymane przez Spółkę odszkodowanie nie jest natomiast związane z żadnym z ww. zdarzeń, a wynika jedynie z faktu poniesienia strat przez Spółkę z przyczyn leżących po stronie kontrahenta. W szczególności Spółka nie dokonała żadnej dostawy towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, jak również nie otrzymała żadnego wynagrodzenia. Odszkodowanie wypłacone na podstawie zawartej ugody stanowi dla Spółki wyłącznie rodzaj rekompensaty za poniesione szkody/utracone korzyści powstałe z przyczyn leżących wyłącznie po stronie kontrahenta.

Prezentowane podejście znajduje oparcie w orzecznictwie sądów administracyjnych, które potwierdzają, iż "tylko niektóre odszkodowania mają charakter wynagrodzenia, np. w sytuacji przymusowej dostawy na rzecz np. gminy gruntu pod inwestycje infrastrukturalne - jest to wówczas wynagrodzenie za dostawę. O pozostałym opodatkowaniu odszkodowań ustawodawca nie mówi nic. Uznać więc należy, także z tego względu, iż pozostałe odszkodowania nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT" (por. wyrok WSA w Warszawie z 20 października 2010 r. (III SA/Wa 305/10).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Stosownie do art. 29 ust. 4 ww. ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Z kolei art. 29 ust. 4a ustawy, stanowi, że w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Zgodnie z art. 29 ust. 4b ustawy warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się w:

Przepis ust. 4a stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia korekty faktury do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna (art. 29 ust. 4c ustawy o VAT).

Wskazać należy, iż przepisy dotyczące wystawiania faktur korygujących uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem.

W praktyce, przy dokumentowaniu obrotu gospodarczego przez podatników podatku od towarów i usług ustawodawca przewidział dwie procedury korygowania faktur VAT. Przypadki, w których sprzedawca zobowiązany jest do wystawienia faktury korygującej, określają regulacje zawarte w § 13 i § 14 rozporządzenia.

Zgodnie z § 13 ust. 1 rozporządzenia, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą tę fakturę.

W myśl § 13 ust. 2 rozporządzenia, w przypadku gdy podatnik udziela rabatu w odniesieniu do jednej lub więcej dostaw towarów lub usług, faktura korygująca powinna zawierać:

Na mocy § 13 ust. 3 rozporządzenia, w przypadku gdy podatnik udziela rabatu w odniesieniu do wszystkich dostaw towarów lub usług dokonanych dla jednego odbiorcy w danym okresie, faktura korygująca powinna zawierać co najmniej:

Stosownie do § 13 ust. 4 rozporządzenia, jeżeli rabat dotyczy sprzedaży opodatkowanej różnymi stawkami, kwotę rabatu oraz kwotę zmniejszenia podatku należnego, o których mowa w ust. 2 i 3, podaje się w podziale na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku:

Ponadto należy nadmienić, iż zgodnie z § 13 ust. 8 rozporządzenia, faktury korygujące powinny zawierać wyraz "KOREKTA" albo wyrazy "FAKTURA KORYGUJĄCA".

Natomiast w myśl § 14 ust. 1 rozporządzenia, Fakturę korygującą wystawia się również, gdy po wystawieniu faktury podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Według § 14 ust. 2 rozporządzenia, faktura korygująca wystawiana w przypadku podwyższenia ceny powinna zawierać:

Wskazać należy, iż faktury korygujące można generalnie podzielić na te, które powodują zmniejszenie obrotu i kwoty podatku należnego oraz te, które wywołują skutki odwrotne, tj. w wyniku ich wystawienia wartość obrotu ulega podwyższeniu. W ramach powyższego rozróżnienia można również dokonać podziału tychże faktur ze względu na powód ich wystawienia.

Faktury korygujące obniżające podstawę opodatkowania, winno się rozliczać zgodnie z przepisem art. 29 ust. 4a ustawy, czyli za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawiający taką korektę uzyskał potwierdzenie otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Jednak warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę towaru nie stosuje się w sytuacjach wskazanych w art. 29 ust. 4b ustawy o VAT.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Spółka jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzącym działalność w zakresie precyzyjnej obróbki elementów metalowych. Spółka zawarła umowę (dalej jako "umowa") z kontrahentem zagranicznym posiadającym siedzibę na terytorium Unii Europejskiej i będącym podatnikiem podatku od wartości dodanej. Umowa miała charakter ramowy, na jej podstawie składane miały być przez kontrahenta konkretne zlecenia produkcyjne. W związku z zawarciem umowy Spółka nabyła materiały i komponenty przeznaczone do realizacji przyszłych zleceń produkcyjnych, jakie miały być składane przez kontrahenta. Ostatecznie zlecenie produkcji nie nastąpiło, Kontrahent nie odebrał również nabytych przez Spółkę materiałów i komponentów, tj. nie opuściły one jej magazynu, mimo że umowa ramowa zobowiązywała go do pokrycia ich kosztu (odkupienia). W związku z faktem, że przedmiotowe materiały i komponenty stanowiły rzeczy oznaczone jedynie co do gatunku, do przeniesienia ich własności na kontrahenta, zgodnie z art. 155 Kodeksu cywilnego, potrzebne było przeniesienie ich posiadania. Wobec powyższego pomiędzy Spółką a kontrahentem nie doszło zatem w ogóle do zawarcia prawnie skutecznej umowy sprzedaży przedmiotowych materiałów i komponentów. W związku z powyżej opisaną sytuacją w dniu 22 czerwca 2009 r. Spółka wystawiła kontrahentowi fakturę VAT na zakupione, a nie wykorzystane do produkcji materiały i komponenty. W momencie wystawienia ww. faktury, po stronie Spółki został rozpoznany obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Podatek VAT w wysokości 22% został ujęty w rozliczeniu VAT za miesiąc czerwiec 2009 r. Wystawiona faktura nie została zapłacona przez Kontrahenta, nie została też Spółce zwrócona, materiały i komponenty zaś, w braku otrzymania zapłaty, nie zostały wysłane do kontrahenta, a Spółka wystąpiła przeciwko niemu z powództwem wniesionym do sądu arbitrażowego w Niemczech. W dniu 9 lipca 2012 r. Spółka i kontrahent zawarli ugodę, w treści której potwierdzili, iż nie doszło pomiędzy nimi do sprzedaży przedmiotowych materiałów i komponentów oraz że kontrahent nie nabył do nich żadnych praw i zrezygnował z ich odbioru. Ponieważ nie zostały one wykorzystane, strony postanowiły, że kontrahent wypłaci Spółce odszkodowanie za "szkody poniesione przez Spółkę z powodu bezużytecznego zakupu i niewykorzystania materiałów i komponentów", przy czym kwota tego odszkodowania wynegocjowana w ramach ugody nie pokrywała w pełni kosztów, jakie poniosła Spółka na nabycie tych materiałów i komponentów. W zamian za odszkodowanie Spółka zrzekła się jakichkolwiek roszczeń wobec Kontrahenta w związku z przedmiotową umową ramową. W roku 2013 Spółka zamierza wystawić fakturę korygującą, która skoryguje do zera kwoty wykazane w ww. fakturze.

W świetle powołanego powyżej art. 29 ust. 4a ustawy o VAT, dla prawidłowego ustalenia momentu obniżenia podstawy opodatkowania istotne jest ustalenie okresu rozliczeniowego, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą daną transakcję oraz istotna jest data posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania tej korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi.

Korekty obrotu zmniejszającej kwotę podatku należnego należy dokonać pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że w przypadku korekty obrotu zmniejszającej kwotę podatku należnego Wnioskodawca winien dokonać jej pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia Wnioskodawcę do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskał.

Reasumując, przedmiotowa korekta powinna zostać wykazana przez Spółkę w deklaracji za okres, w którym Spółka otrzyma potwierdzenie odbioru tej faktury korygującej.

Odnosząc się natomiast do kwestii opodatkowania otrzymanego odszkodowania należy ponownie zwrócić uwagę na treść art. 5 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Także art. 24 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 s. 1 z późn. zm.) wskazuje, że "świadczenie usług" oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Zauważyć należy, iż stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, co do zasady podlega opodatkowaniu wówczas gdy ma charakter odpłatny.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Kwestią "odpłatności" TSUE zajmował się w swoim orzecznictwie wielokrotnie (np. w sprawach: C-16/93, C-213/99, C-404/99) podkreślając, iż o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie.

Przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Kwestie powstania i naprawy szkody regulują przepisy art. 361-363 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego). W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego).

Stosownie do art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Odszkodowanie jest zatem rekompensatą za poniesioną stratę. Poszkodowanemu przysługuje z tego tytułu roszczenie, rozumiane jako uprawnienie do żądania od sprawcy szkody określonego świadczenia.

Odszkodowanie to instytucja mająca za zadanie zabezpieczenie interesów strony danego świadczenia w razie nienależytego wykonania umowy.

Wypłata odszkodowania nie może być uznana za świadczenie usług w zamian za wynagrodzenie, w rozumieniu powołanego art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ nie występuje w tym przypadku określone świadczenie, a tym samym konkretny beneficjent tego świadczenia. Odszkodowanie nie stanowi odpłatności za skonkretyzowane świadczenie. W przypadku odszkodowania brak jest związku pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem. W takich przypadkach mamy jedynie do czynienia z wynagrodzeniem, które zwykle stanowi formę zadośćuczynienia, zatem nie dochodzi do zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta.

W przypadku wypłaty odszkodowania nie występuje również opodatkowana dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT bowiem przedmiotem tej czynności jest pieniądz, a pieniądz nie jest towarem w rozumieniu przepisów art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Spółka zawarła umowę z Kontrahentem zagranicznym, na której podstawie składane miały być przez Kontrahenta konkretne zlecenia produkcyjne. W związku z zawarciem umowy Spółka nabyła materiały i komponenty przeznaczone do realizacji przyszłych zleceń produkcyjnych. Ostatecznie zlecenie produkcji nie nastąpiło, Kontrahent nie odebrał również nabytych przez Spółkę materiałów i komponentów. Wystawiona przez Spółkę faktura nie została zapłacona przez Kontrahenta, nie została też Spółce zwrócona, materiały i komponenty zaś, w braku otrzymania zapłaty, nie zostały wysłane do kontrahenta, a Spółka wystąpiła przeciwko niemu z powództwem wniesionym do sądu arbitrażowego w Niemczech. Spółka i kontrahent zawarli ugodę, w treści której potwierdzili, iż nie doszło pomiędzy nimi do sprzedaży przedmiotowych materiałów i komponentów oraz że kontrahent nie nabył do nich żadnych praw i zrezygnował z ich odbioru. Ponieważ nie zostały one wykorzystane, strony postanowiły, że kontrahent wypłaci Spółce odszkodowanie za "szkody poniesione przez Spółkę z powodu bezużytecznego zakupu i niewykorzystania materiałów i komponentów", przy czym kwota tego odszkodowania wynegocjowana w ramach ugody nie pokrywała w pełni kosztów, jakie poniosła Spółka na nabycie tych materiałów i komponentów. W zamian za odszkodowanie Spółka zrzekła się jakichkolwiek roszczeń wobec Kontrahenta w związku z przedmiotową umową ramową.

Odnosząc treść przytoczonych powyżej przepisów do opisu sprawy należy stwierdzić, że otrzymane przez Spółkę odszkodowanie nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 lub 7 ust. 1 ustawy o VAT, zatem nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu. Bowiem nie występuje w tym przypadku dostawa towarów (przedmiotem tej czynności jest pieniądz, a pieniądz nie jest towarem w rozumieniu przepisów ustawy o VAT), nie następuje także świadczenie usługi (brak wzajemności świadczeń oraz beneficjenta usługi).

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto, należy zauważyć, że niniejsza interpretacja dotyczy podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.