IPPP3/443-265/09-2/KG - Odliczenie i zwrot podatku wynikającego z faktur dokumentujących nabycie usług adwokackich.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2009 r. (data wpływu 30 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia i zwrotu podatku wynikającego z faktur dokumentujących nabycie usług adwokackich - jest prawidłowe.

W dniu 30 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia i zwrotu podatku wynikającego z faktur dokumentujących nabycie usług adwokackich.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz związane z nim zdarzenie przyszłe.

Parafia jest użytkownikiem wieczystym niezabudowanej nieruchomości składającej się z dwóch działek o nr 2/2 i 2/6, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Na nieruchomości Wnioskodawca prowadzi działalność polegającą m.in. na wynajmie powierzchni działek, działalność ta jest opodatkowana podatkiem VAT.

Dodatkowo, Wnioskodawca prowadzi również inną działalność opodatkowaną podatkiem VAT oraz działalność, która podlega zwolnieniu od podatku VAT.

W dniu 27 sierpnia 2007 r., osoba trzecia, na podstawie nieważnego pełnomocnictwa, podpisała akt notarialny sprzedaży nieruchomości. Wnioskodawca złożył do sądu powszechnego pozew o stwierdzenie nieważności tej umowy.

Jako że wartość nieruchomości jest bardzo wysoka, a prowadzone postępowanie sądowe skomplikowane pod względem faktycznym i prawnym, zaistniała konieczność zatrudnienia profesjonalnego pełnomocnika dla prowadzenia sporu. Pełnomocnicy wystawili (i będą wystawiali) Wnioskodawcy fakturę VAT z tytułu wykonywanych usług adwokackich polegających na reprezentowaniu Wnioskodawcy w postępowaniach (cywilnych i sądowo- administracyjnych), których celem jest zachowanie na rzecz Wnioskodawcy prawa do Nieruchomości.

Utrzymanie prawa wieczystego użytkowania do nieruchomości pozwoli Wnioskodawcy na: kontynuowanie dotychczasowej działalności na nieruchomości (działalność ta jest opodatkowana podatkiem VAT), albo odpłatne zbycie tego prawa (nieruchomość znajduje się w centrum Warszawy i jest przeznaczona pod zabudowę).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, prawidłowe jest stanowisko, iż w opisanym wyżej stanie faktycznym Wnioskodawcy służy prawo do obniżenia kwoty podatku od towaru i usług należnego o kwotę naliczonego podatku od towarów i usług, wynikającą z faktury (faktur) VAT wystawionych przez pełnomocników procesowych, z tytułu wykonywanych przez nich usług adwokackich, obejmujących reprezentowanie Wnioskodawcy w postępowaniach cywilnych i sądowo-administracyjnych mających na celu zachowanie na rzecz Wnioskodawcy prawa wieczystego użytkowania nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, prawidłowe jest stanowisko, iż w opisanym wyżej stanie faktycznym, Wnioskodawcy służy prawo do obniżenia kwoty podatku od towaru i usług należnego o kwotę naliczonego podatku od towarów i usług, wynikającą z faktury (faktur) VAT wystawionych przez pełnomocników procesowych, z tytułu wykonywanych przez nich usług adwokackich, obejmujących reprezentowanie Wnioskodawcy w postępowaniach cywilnych i sądowo-administracyjnych mających na celu zachowanie na rzecz Wnioskodawcy prawa wieczystego użytkowania nieruchomości.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane dla wykonania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Wskazany przepis nie precyzuje charakteru związku (pośredni czy bezpośredni), jaki musi zachodzić pomiędzy nabytymi towarami lub usługami a czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Podstawową zasadą podatku VAT jest zasada neutralności podatku VAT dla podatnika podatku VAT (tekst jedn. osoby innej niż ostateczny konsument), dlatego też podatkiem VAT nie powinni być obciążeni podatnicy VAT w zakresie, w jakim zakupione towary lub usługi wykorzystywane są przez nich do prowadzenia działalności opodatkowanej podatkiem VAT. W tym świetle, element konstrukcyjny podatku, tekst jedn. prawo do potrącenia podatku naliczonego powinien być postrzegany jak najszerzej, bez zbędnych ograniczeń oraz mieć zastosowanie także w przypadku nabycia usług umożliwiających wykonywanie czynności opodatkowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jako, że ustawodawca nie wskazał w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, iż związek ma mieć wyłącznie charakter bezpośredni, należy przyjąć, że zarówno związek bezpośredni, jak i pośredni powinien być uwzględniony przy ocenie istnienia uprawnienia podatnika do obniżenia podatku. Często zdarza się, że związek o charakterze bezpośrednim nie występuje, chociaż usługi niezaprzeczalnie służą czynnościom opodatkowanym.

W tej sprawie wynajęcie profesjonalnych pełnomocników procesowych jest niezbędne do zabezpieczenia interesów Wnioskodawcy w prowadzonym postępowaniu sądowym i niewątpliwie pozostaje w związku z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, bowiem w przypadku przegranej Wnioskodawca może utracić Nieruchomość będącą elementem prowadzonej przez niego działalności, podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem. W razie odpłatnego zbycia Nieruchomości przez Wnioskodawcę, taka czynność byłaby też opodatkowana podatkiem VAT, gdyż zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT dotyczy dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz mającego z nim związek zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z treści cyt. wyżej przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. gdy czynności tej dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został odliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Podstawowym warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest zatem związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

W związku z powyższą zasadą, wykluczeniu podlega możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT lub niepodlegających temu podatkowi.

Z przedmiotowego wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest użytkownikiem wieczystym niezabudowanej nieruchomości w skład której wchodzą dwie działki. Na przedmiotowej nieruchomości Podatnik prowadzi działalność polegającą m.in. na wynajmie powierzchni działek. Działalność ta jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. 27 sierpnia 2007 r. osoba trzecia, na podstawie nieważnego pełnomocnictwa podpisała akt notarialny sprzedaży nieruchomości. Wnioskodawca w związku z tym złożył pozew do sądu powszechnego o stwierdzenie nieważności tej umowy. Z uwagi na fakt, iż prowadzone postępowanie sądowe jest skomplikowane pod względem zarówno prawnym jak i faktycznym zaistniała konieczność zatrudnienia profesjonalnego pełnomocnika dla prowadzonego sporu. Pełnomocnicy wystawiali (i będą wystawiać) Wnioskodawcy faktury VAT z tytułu wykonywanych usług adwokackich polegających na reprezentowaniu Wnioskodawcy w postępowaniach (cywilnych i sądowo-administracyjnych), których celem jest zachowanie na rzecz Wnioskodawcy prawa do przedmiotowej nieruchomości. Bowiem utrzymanie prawa wieczystego użytkowania do nieruchomości pozwoli Wnioskodawcy na kontynuowanie dotychczasowej działalności na nieruchomości (działalność ta jest opodatkowana podatkiem VAT) bądź też odpłatne zbycie tego prawa.

W związku z faktem, iż podatek naliczony będzie związany z działalnością opodatkowaną Wnioskodawcy tekst jedn. polegającą na wynajmie przedmiotowych działek, Wnioskodawcy przysługuje oraz będzie przysługiwać prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikających z przedmiotowych faktur.

Mając na uwadze cytowane powyżej przepisy prawa podatkowego a także stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stwierdzić należy, iż Wnioskodawcy przysługiwało oraz przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących nabycie usług adwokackich mających związek z toczącym się postępowaniem sądowym w sprawie utrzymania prawa wieczystego użytkowania przedmiotowej nieruchomości.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto należy zauważyć, iż powołany przez Wnioskodawcę wyrok NSA z dnia 19 grudnia 2006 r. sygn. akt I FSK 396/07 jest rozstrzygnięciem w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się zawęża, w związku z tym wyrok ten nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz związanego z nim zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 6, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.