IPPP3/443-221/12-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 22 lutego 2012 r. (data wpływu 27 lutego 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług zarządzania płynnością finansową (cash poolingu) - jest prawidłowe.

W dniu 27 lutego 2012 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług zarządzania płynnością finansową (cash poolingu).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. w likwidacji (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) zamierza skorzystać z usługi kompleksowego zarządzania płynnościami finansowymi (tzw. cash pooling) wprowadzonej w obrębie grupy kapitałowej, do której należy Spółka (dalej: Grupa). Planowana umowa zostanie zawarta pomiędzy G. z siedzibą w Wielkiej Brytanii, nieposiadającą w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności - spółką z Grupy działającą w roli agenta (dalej: Agent), polskimi i zagranicznymi członkami Grupy, w tym Wnioskodawcą (dalej: Uczestnicy) oraz bankiem z siedzibą w Wielkiej Brytanii (dalej: Bank).

Celem przedmiotowej usługi jest zwiększenie efektywności w zarządzaniu środkami pieniężnymi oraz poprawa płynności finansowej podmiotów z Grupy oraz uzyskanie korzyści finansowych dla Grupy poprzez możliwość uzyskania korzystniejszych warunków pozyskiwania oraz lokowania kapitału. Uczestnicy przystąpią do koordynowanego przez Bank systemu wzajemnych rozliczeń skutkujących naliczaniem odsetek od skonsolidowanych sald rachunków Uczestników. Model cash-poolingu, do którego zamierza przystąpić Wnioskodawca oparty będzie na następujących zasadach:

* Każdy uczestnik cash-poolingu będzie posiadał indywidualny rachunek bankowy w kraju swojej siedziby, wykorzystywany do ustalania salda w krajowej walucie (dalej: Saldo Uczestnika). W rozważanym stanie faktycznym, Wnioskodawca będzie posiadał w polskim banku rachunek (dalej: Rachunek w Polskim Banku), prowadzony w polskich złotych (dalej: PLN).

* Agent będzie posiadał rachunek w Banku w Wielkiej Brytanii, prowadzony w danej walucie krajowej, w celu skonsolidowania i ustalenia ogólnego salda dla wszystkich Uczestników z danego kraju, rozliczających się w danej walucie (dalej: Rachunek Pomocniczy Agenta). W rozważanym stanie faktycznym, na potrzeby polskich spółek (w tym Wnioskodawcy) Agent będzie posiadał w Banku taki Rachunek Pomocniczy prowadzony w PLN.

* Na koniec każdego dnia roboczego, w ramach opisanej poniżej procedury konsolidacji, zostanie dokonany transfer środków z Rachunków Uczestników w Polskim Banku na Rachunek Pomocniczy Agenta lub z Rachunku Pomocniczego Agenta na Rachunki Uczestników w Polskim Banku w celu ustalenia na Rachunku Pomocniczym Agenta salda dla Uczestników z danego kraju, dokonujących rozliczeń w danej walucie (dalej: Saldo Krajowe).

* Konsolidacja Salda Krajowego na Rachunku Pomocniczym Agenta będzie dokonana w następujący sposób:

* w przypadku, gdy Saldo Uczestnika na Rachunku w Polskim Banku będzie dodatnie - zostanie dokonany transfer środków pieniężnych z Rachunku Uczestnika w Polskim Banku na Rachunek Pomocniczy Agenta,

* w przypadku, gdy saldo Uczestnika na Rachunku w Polskim Banku będzie ujemne - zostanie dokonany transfer środków pieniężnych z Rachunku Pomocniczego Agenta na Rachunek Uczestnika w Polskim Banku.

Transfery będą dokonywane w takiej wysokości, aby w efekcie, na koniec dnia roboczego, Saldo Uczestnika na jego indywidualnym Rachunku w Banku Polskim wyniosło "0".W powyższym celu, Uczestnicy na podstawie umowy przyjęli na siebie solidarną odpowiedzialność za zobowiązania innych Uczestników wynikające z prowadzonego na ich rzecz Rachunku w Polskim Banku oraz udzielili Agentowi upoważnienia do zarządzania płatnościami i dokonywania transferów środków finansowych pomiędzy ich rachunkami a rachunkiem Agenta.

* Ustalone w powyższy sposób Salda Krajowe na Rachunkach Pomocniczych Agenta prowadzonych w różnych walutach będą następnie konsolidowane w celu ustalenia ogólnego salda Grupy. Jednakże w tym wypadku, nie wystąpi rzeczywisty transfer środków finansowych z lub na Rachunek Pomocniczy Agenta. Konsolidacji podlegać będzie suma Sald Krajowych odnotowana na Rachunku Pomocniczym Agenta, przeliczona na potrzeby tej operacji na EUR.

* Od środków zgromadzonych lub wykazanego debetu na Rachunku Pomocniczym Agenta w danej walucie (tj. w zależności od dodatniego lub ujemnego Salda Krajowego) na zakończenie każdego dnia roboczego będą naliczane odsetki w wysokości ustalonej między Bankiem i Agentem. Suma odsetek będzie odpowiednio wypłacana lub pobierana z Rachunku Pomocniczego Agenta na zakończenie każdego miesiąca.

* Następnie, po przeprowadzeniu finalnej miesięcznej kalkulacji, odsetki wynikające ze skonsolidowanych Sald Uczestników będą przyporządkowane przez Agenta poszczególnym Uczestnikom na warunkach rynkowych. W konsekwencji, jeśli dany Uczestnik zanotuje saldo ujemne, będzie zobowiązany do płatności odsetek na rzecz Agenta, jeśli natomiast zanotuje saldo dodatnie, otrzyma odsetki od Agenta.

* Wielostronne umowy regulujące strukturę powyższego cash-poolingu nie przewidują regularnych zwrotnych transferów nadwyżek funduszy zgromadzonych na Rachunku Pomocniczym Agenta (np. gdy Saldo Uczestnika miałoby wartość dodatnią przez dłuższy okres). Na podstawie dwustronnej umowy z Agentem, jaką zamierza zawrzeć Wnioskodawca, zwrot tych środków razem z należnymi odsetkami będzie następował na każdorazowe żądanie Uczestnika. Odpowiednio, w sytuacji, gdy Saldo Uczestnika miałoby wartość ujemną przez dłuższy okres, na żądanie Uczestnika będzie mu przyznawany przez Agenta debet oraz będą wówczas naliczane odsetki na rzecz Agenta.

Z tytułu koordynowania cash-poolingu Bank będzie obciążał Agenta opłatą miesięczną, którą Agent następnie będzie obciążał poszczególnych Uczestników (w tym Wnioskodawcę) według ustalonego klucza rozliczeniowego. Ponadto, Agent będzie obciążał Uczestników (w tym Spółkę) wynagrodzeniem z tytułu zarządzania strukturą cash-poolingu.

W rezultacie, z tytułu uczestnictwa w powyższym systemie cash-poolingu Wnioskodawca będzie obciążany przez Agenta wynagrodzeniem, w skład którego, będzie wkalkulowany również koszt ponoszony przez Agenta na rzecz Banku. Dodatkowo, w zależności od salda Spółki w rozliczeniach z Agentem, Spółka będzie okresowo otrzymywała od Agenta odsetki (jeżeli saldo będzie dodatnie) lub będzie okresowo płaciła odsetki Agentowi (jeżeli saldo będzie ujemne).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Czynności wykonywane przez Agenta, z tytułu których Spółka będzie okresowo obciążana (w tym koszty koordynowania cash-poolingu, zarządzania strukturą cash-poolingu jak i odsetki należne Agentowi, jeżeli saldo Spółki będzie ujemne) będą stanowiły świadczenie usług przez Agenta, w rozumieniu Ustawy o VAT. Usługi te będą podlegały opodatkowaniu VAT w Polsce (w miejscu siedziby usługobiorcy) oraz będą podlegały zwolnieniu z VAT.

Natomiast, w związku z uczestnictwem w systemie cash-poolingu Wnioskodawca nie będzie świadczyć żadnych usług na rzecz Agenta.

Ad 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów. Natomiast dostawa towarów, generalnie definiowana jest jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Podatnikami, w rozumieniu art. 15 Ustawy o VAT są m.in. osoby prawne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Natomiast działalność gospodarcza obejmuje w szczególności wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT, podatnikami są również m.in. osoby prawne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, a także uwzględniając, że świadczenia Agenta opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, na żadnym etapie nie obejmują przenoszenia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, czynności Agenta mogą zostać zakwalifikowane wyłącznie jako świadczenie usług.

Jednocześnie, mając na uwadze zakres usług wykonywanych przez Agenta, polegających na stałym zarządzania środkami pieniężnymi Uczestników, zarządzaniu strukturą cash-poolingu, w tym kooperacji z Bankiem, z tytułu czego Agent będzie obciążał Spółkę (częścią opłaty, którą uprzednio Agent zostanie obciążony przez Bank) nie powinno ulegać wątpliwości, iż Agent działa jako usługodawca w stosunku do Spółki, Tym samym, w rozumieniu art. 15 Ustawy o VAT, Agent będzie podatnikiem, od którego Spółka nabywa określone usługi.

Ad. 2.

Zgodnie z regulacjami art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika (w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT) jest, co do zasady miejsce, w którym usługobiorca (podatnik) posiada siedzibę.

Uwzględniając, że Spółka jako usługobiorca posiada siedzibę w Polsce i nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności poza Polską, miejscem opodatkowania przedmiotowych usług Agenta będzie terytorium Polski.

Zgodnie z powołanym powyżej przepisem art. 17 ust. 1 pkt 4, uwzględniając, że Agent nie posiada w Polsce ani siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, podatnikiem z tytułu usług Agenta na rzecz Spółki będzie Wnioskodawca. Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania importu usług, w rozumieniu art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, zgodnie z którym przez import usług rozumie się świadczenie usług opodatkowanych zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT.

Ad. 3.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, zwalnia się z VAT usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Należy zauważyć, że zakres powyższego zwolnienia jest relatywnie szeroki, obejmuje on usługi dotyczące wszelkich transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, depozytów, itp. Nie powinno budzić wątpliwości, że usługi kompleksowego zarządzania płynnościami finansowymi wykonywane przez Agenta, w szczególności koordynowanie systemu cash-poolingu oraz zarządzania strukturą cash-poolingu, której jednym z najistotniejszych elementów jest zarządzanie deponowanymi środkami pieniężnymi, dokonywanie i rozliczanie ich przelewów, itp., mieści się w kategorii usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

Potwierdzenie powyższego stanowiska odnaleźć można w szeregu interpretacji indywidualnych Ministra Finansów. Przykładowo w interpretacji z 20 czerwca 2011 r. sygn. IPPP3/443-472/11-4/LK, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, czy też interpretacji z 23 września 2011 r., sygn. IBPP3/443-756/11/PK, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.

W związku z powyższym, Spółka stoi na stanowisku, że usługi wykonywane przez Agenta, polegające na kompleksowym zarządzaniu płynnościami finansowymi, w szczególności koordynowanie systemu cash-poolingu oraz zarządzania strukturą cash-poolingu, będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

Ad. 4.

Jak wskazano powyżej, Spółka jako uczestnik systemu cash-poolingu nabywa od Agenta określone usługi finansowe, mające na celu zwiększenie efektywności w zarządzaniu środkami pieniężnymi, poprawę płynności finansowej podmiotów z Grupy oraz uzyskanie korzyści finansowych dla Grupy poprzez możliwość uzyskania korzystniejszych warunków pozyskiwania oraz lokowania kapitału. Usługa jaka jest świadczona przez Agenta na rzecz Uczestników (w tym na rzecz Spółki po przystąpieniu cash-poolingu) polega na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową Uczestników i opiera się na dokonywaniu transferów pieniężnych w celu utrzymywania na nich założonych poziomów środków pieniężnych. W konsekwencji nabytych usług Spółka ma możliwość korzystniejszego pozyskiwania kapitału (jeżeli byłaby taka konieczność) oraz lokowania kapitału (jeżeli powstałyby nadwyżki finansowe).

Tak jak zostało wykazane powyżej Spółka przystępując do systemu cash-poolingu będzie nabywać określone usługi od Agenta, z tytułu których zobowiązana będzie ponosić opłaty (wynagrodzenie Agenta). Tym samym, w opisywanych okolicznościach Wnioskodawca nie działa jako usługodawca jakichkolwiek usług a jedynie jako usługobiorca określonych usług finansowych, W konsekwencji, w przypadku wystąpienia nadwyżek na rachunku Spółki, otrzymane odsetki od tych nadwyżek nie będą stanowiły obrotu w rozumieniu art. 29 Ustawy o VAT, gdyż przez obrót, rozumie się kwotę należną z tytułu sprzedaży. Tymczasem, co zostało wykazane powyżej, z tytułu uczestnictwa w systemie cash-poolingu, Spółka nie dokonuje żadnej sprzedaży na rzecz Agenta (jedynie Agent świadczy usługi na rzecz Wnioskodawcy).

Warto również zwrócić uwagę na analogię sytuacji, gdzie odsetki otrzymywane są przez Spółkę w ramach systemu cash-poolingu, do sytuacji, gdzie odsetki Wnioskodawca otrzymywałby od banku z tytułu lokaty (czyli poza systemem cash-poolingu). W takich okolicznościach nie ma wątpliwości, iż odsetki otrzymywane od banku nie są wypłacane z tytułu jakiegokolwiek świadczenia Spółki, a tym samym nie stanowią obrotu Spółki w rozumieniu przepisów o VAT.

Powyższe stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w utrwalonej linii interpretacyjnej organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji z 23 września 2011 r., sygn. IBPP3/443-1007/11/PK Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w analogicznych okolicznościach stwierdził, że "W świetle przedstawionej struktury cash-poolingu, wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi zarządzania środkami pieniężnymi Spółki są wykonywane właśnie przez Pool Leadera w zamian za przewidziane w Umowie wynagrodzenie. Obciążenie rachunków następuje automatycznie, bez konieczności zawierania odrębnych umów między podmiotami, które przystąpiły do Umowy Cash Poolingu. Jedynym zaś podmiotem przejawiającym aktywność w zakresie zarządzania środkami finansowymi jest Pool Leader. Reasumując, Spółka nie wykonuje w ramach przedmiotowej umowy Cash - poolingu żadnych czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT." Analogiczne stanowisko zaakceptował także Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 20 czerwca 2011 r., sygn. IPPP3/443-472/11-4/LK, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 12 października 2010 r. sygn. IBPP2/443-543/10/ASz, a także wielu innych.

Podsumowując, z tytułu uczestnictwa w systemie cash-poolingu Wnioskodawca nie będzie świadczyć żadnych usług na rzecz Agenta, a tym samym oprocentowanie należne Spółce w przypadku wystąpienia nadwyżek na jej rachunku nie będzie stanowiło obrotu w rozumieniu przepisów o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.