IPPP3/443-1325/11-5/LK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2011 r. (data wpływu 3 października 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 30 września 2011 r. (data wpływu 13 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczeń w ramach struktury cash - poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 3 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczeń w ramach struktury cash-poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka należy do grupy kapitałowej B. i zamierza przystąpić do wielostronnej umowy M (dalej: Umowa"), stanowiącej umowę tzw. cash poolingu, tj. grupowego kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Stronami Umowy są już dwie polskie spółki należące do grupy B.

Liderem systemu cash poolingu uregulowanego Umową dla polskich podmiotów jest B SAS (dalej"." B SAS" lub "Lider") - francuski podmiot należący do grupy B. B SAS nie jest bankiem ani instytucją bankową oraz nie jest podmiotem zarejestrowanym dla celów podatku od towarów i usług (dalej: "podatek VAT") w Polsce. Uczestnikami sytemu cash poolingu, do którego przystąpi Spółka, będą wyłącznie podmioty polskie.Przedmiotowy system cash poolingu (dalej: System") organizowany jest przez bank w Londynie (dalej: "Bank"), który zapewnia techniczną obsługę transferów środków pieniężnych uczestników Systemu.

Obecnie Spółka posiada w filii Banku rachunek prowadzony w PLN, który jest wykorzystywany do rozliczeń finansowych Spółki (należności i zobowiązań Spółki). W ramach realizacji Umowy, Spółka otworzy w brytyjskiej filii Banku dwa tzw. podstawowe rachunki bankowe, tj. rachunek prowadzony w PLN i rachunek prowadzony w EUR. Londyński rachunek Spółki prowadzony w PLN będzie równocześnie tzw. rachunkiem lustrzanym warszawskiego rachunku Spółki prowadzonego w PLN, tj. saldo rachunku na koniec dnia będzie automatycznie przenoszone na saldo rachunku londyńskiego. Natomiast londyński rachunek Spółki prowadzony w EUR będzie wykorzystywany przez nią do rozliczeń finansowych prowadzonych w BUR i nie będzie posiadał korespondującego z nim rachunku warszawskiego, tj. nie będzie tzw. rachunkiem lustrzanym.Równolegle, w tym samym Banku działają tzw. rachunki nadrzędne, tj. rachunek B SAS w PLN i rachunek B SAS w EUR, które są wykorzystywane przez B SAS do zarządzania płynnością finansową grupy. W przyszłości, o ile zajdzie taka konieczność, System może zostać rozbudowany o dodatkowe waluty. W takim przypadku, Spółka będzie mogła otworzyć dodatkowe rachunki na potrzeby Systemu, które będą prowadzone w tych nowych walutach.

Po przystąpieniu Spółki do Systemu, jego faktyczne działanie polegało będzie na zautomatyzowanych transferach sald dodatnich (tj. sald powyżej ustalonego poziomu) istniejących na rachunkach podstawowych Spółki (lub innych uczestników Systemu), na koniec dnia rozliczeniowego, na odpowiednie rachunki nadrzędne lidera B SAS. W przypadku zaś wystąpienia na koniec dnia rozliczeniowego salda ujemnego (tj. poniżej ustalonego poziomu) na rachunkach podstawowych Spółki (lub innych uczestników), nastąpi automatyczne przekazanie środków pieniężnych z odpowiedniego rachunku nadrzędnego Lidera na rachunki podstawowe Spółki (lub innych uczestników), w kwotach niezbędnych dla uzyskania ustalonych poziomów środków na tych rachunkach. Poziom środków, który jest punktem odniesienia przy ustalaniu czy saldo danego rachunku podstawowego jest dodatnie (kredytowe) czy ujemne (debetowe) wynosi obecnie zero.

Przekazywanie środków pieniężnych w ramach Systemu jest procesem zautomatyzowanym i będzie wykonywane bez odrębnej decyzji Spółki, w zakresie transferów środków z jej rachunków podstawowych lub na jej rachunki podstawowe. Transfer środków pieniężnych z danego rachunku podstawowego Spółki będzie następował na podstawie Umowy, bez konieczności zawierania przez Spółkę odrębnych umów z Liderem lub pozostałymi uczestnikami Systemu. B SAS pełni funkcję lidera Systemu posiadającego rachunki nadrzędne (w PLN i w EUR), służące kumulowaniu nadwyżek finansowych uczestników Systemu oraz redystrybucji za pośrednictwem Banku nadwyżek pieniężnych na rachunki uczestników, wykazujące salda debetowe.

Transfery środków finansowych w ramach Systemu będą dokonywane przy wykorzystaniu rachunków prowadzonych w tej samej walucie co transferowane środki, w związku z czym nie będzie dochodziło do przewalutowywania przelewanych środków.

Dodatkową funkcjonalnością Systemu będzie możliwość bezgotówkowego regulowania wzajemnych zobowiązań/należności pomiędzy jego uczestnikami. Możliwość ta będzie realizowana w ten Sposób, że B SAS po otrzymaniu stosownej dyspozycji od uczestnika Systemu, który będzie chciał uregulować swoje zobowiązanie wobec innego uczestnika Systemu, będzie odpowiednio pomniejszać/powiększać saldo środków posiadanych przez tych uczestników w ramach Systemu o kwotę tego zobowiązania/należności. Jedną z zalet takiego rozwiązania jest ograniczenie kosztów bankowych związanych z dokonywaniem przelewów wzajemnych zobowiązań uczestników Systemu.

Środki pieniężne przelewane w ramach Systemu będą podlegały odsetkom obciążającym uczestników Systemu lub B SAS. Dlatego, w zależności od sald wykazywanych na rachunkach podstawowych Spółki, będzie ona obciążana odsetkami z tytułu korzystania ze środków finansowych udostępnionych jej w ramach Systemu lub też na rzecz Spółki będą naliczane odsetki należne w związku z przelewaniem nadwyżek jej środków finansowych na rachunki Lidera.Odsetki będą kalkulowane przez Lidera codziennie, zgodnie z ustalonym oprocentowaniem. Następnie, po zakończeniu miesiąca, odsetki naliczone Spółce (z tytułu udostępnienia nadwyżki jej środków finansowych) oraz od Spółki (z tytułu korzystania ze środków udostępnionych jej w ramach Systemu) zostaną zsumowane, i w ten sposób ustalona zostanie łączna kwota odsetek za dany miesiąc naliczonych Spółce lub podlegających zapłacie. Pierwszego dnia kolejnego miesiąca tak ustalona łączna kwota odsetek będzie dopisywana przez Lidera do rozrachunków Lidera ze Spółką, tj. powiększy lub pomniejszy wartość salda środków Spółki posiadanych w ramach Systemu (zostanie "skapitalizowana" do tej wartości).

Celem uczestnictwa w Systemie jest uzyskanie przez Spółkę korzystniejszego oprocentowania nadwyżek finansowych, zgromadzonych na jej rachunkach podstawowych, przekazywanych na rachunek nadrzędny Lidera, w porównaniu do warunków oferowanych przez banki, w wyniku wykorzystania efektu skali skumulowanych środków pieniężnych na rachunkach nadrzędnych. Jednocześnie, celem Spółki jest również ograniczenie kosztów odsetkowych związanych z ewentualnym ujemnym saldem na jej rachunkach podstawowych.Poprzez uczestnictwo w Systemie oprocentowanie salda debetowego na rachunku podstawowym, pokrytego transferem z rachunku nadrzędnego prowadzonego przez Lidera, powinno być korzystniejsze od oprocentowania na zwykłym rachunku bankowym. Z kolei, według wiedzy Wnioskodawcy, korzyść lidera Systemu polega na minimalizowaniu poziomu zewnętrznego zadłużenia Lidera i podmiotów z grupy B, a w konsekwencji na minimalizowaniu kosztów finansowych grupy.Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy,

Opisane stanowisko Spółka opiera na następującej argumentacji:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów. Zdaniem Spółki, z uwagi na fakt, iż czynności opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie obejmują przepływów towarowych czynności te mogą stanowić wyłącznie świadczenie usług.Jednocześnie, w ocenie Spółki, w celu dokonania klasyfikacji powyższych usług należy w pierwszej kolejności określić stronę, która świadczy usługę oraz stronę, która jest jej odbiorcą.

Czynności kompleksowego zarządzania płynnością finansową, opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, pozwolą Spółce na ograniczenie kosztów finansowania bądź osiągnięcie większych korzyści finansowych w porównaniu ze standardową ofertą bankową Będą one przede wszystkim polegać na zapewnianiu Spółce natychmiastowego dostępu do środków pieniężnych bądź też gospodarowaniu wolnymi środkami finansowymi Spółki. Korzyści te zapewniać będzie Spółce Lider poprzez wykonywanie funkcji podmiotu zarządzającego funkcjonowaniem Systemu. W konsekwencji, w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym należy uznać, że Lider jest podmiotem, który świadczy usługi na rzecz Spółki.

Z drugiej strony, zdaniem Spółki, w opisanym zdarzeniu przyszłym nie będzie dochodziło do świadczenia usług przez Spółkę. Spółka nie będzie wykonywała bowiem żadnych czynności, które można zaklasyfikować jako usługi. W szczególności, przekazywanie wolnych środków finansowych na konto Lidera nie będzie mogło być klasyfikowane jako świadczenie usług, lecz jako umożliwianie Liderowi wykonywania usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową uczestników Systemu (w tym również Spółki).

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, należy stwierdzić, że opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności stanowić będą usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling) świadczone przez Lidera na rzecz Spółki.

Spółka zauważa, że prawidłowość takiego stanowiska znajduje potwierdzenie m.in.: w interpretacji z 12 maja 2011 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP3/443-275/11-4/JF), w interpretacji z 12 października 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-543/10/ASz), a także w interpretacji z 5 października 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPP1/443.-690a/10/MN).

2a. Miejsce świadczenia usług Lidera

Zgodnie z regulacjami art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania (z zastrzeżeniem art. 28b ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n).

Przez import usług, zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, rozumie się natomiast świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. W takich przypadkach, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami podatku VAT są m.in. osoby prawne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.

W świetle powyższych uregulowań, Spółka pragnie zauważyć, że w opisanym zdarzeniu przyszłym usługi zarządzania środkami finansowymi w ramach Systemu będą świadczone przez Lidera (nie posiadającego ani siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski) na rzecz Spółki (posiadającej w Polsce swoją siedzibę oraz stałe miejsce prowadzenia działalności). W związku z tym, w ocenie Spółki, usługi te należy uznać za usługi podlegające opodatkowaniu w Polsce. Jednocześnie to Spółka, jako nabywca przedmiotowych usług, będzie występowała w charakterze podatnika, który jest obowiązany do rozliczania podatku VAT od nabywanych usług poprzez rozpoznanie tzw. importu usług.

Powyższe stanowisko Spółki znajduje oparcie w licznych interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo, poprawność takiego rozumowania została potwierdzona m.in. w interpretacji wydanej 17 maja 2011 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP3/443-302/11-4/SM), interpretacji wydanej 12 maja 2011 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP3/443-275/11-4/JF), interpretacji wydanej 12 października 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-751/10/ASz) czy interpretacji wydanej 5 października 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPP1 1443-690b/10/MN).

2b. Zwolnienie z opodatkowania VAT

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, z podatku VAT zwolnione są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Niemniej, do powyższego zwolnienia zastosowanie mają dodatkowe przepisy szczególne, w tym art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37- 41, o ile element ten stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia tej usługi zwolnionej. Równocześnie, w myśl art. 43 ust. 14 ustawy o VAT, powyższego przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa przy świadczeniu powołanych w tym przepisie usług. Dodatkowo, stosownie do art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, powyższe zwolnienia nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa oraz usług w zakresie leasingu.

Usługa jaka jest świadczona przez Lidera na rzecz uczestników Systemu (w tym na rzecz Spółki po przystąpieniu do Systemu) polega na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową uczestników i opiera się na dokonywaniu transferów pomiędzy rachunkami podstawowymi w Systemie w celu utrzymywania na nich założonych poziomów środków pieniężnych.

W związku z tym, Spółka podkreśla, że wśród usług podlegających wyłączeniu ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie wskazanych wyżej przepisów szczególnych nie ma opisanych w zdarzeniu przyszłym usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową (Cash poolingu).

Spółka zaznacza dodatkowo, że analizowane usługi korzystają ze zwolnienia z podatku także bezpośrednio na gruncie prawa wspólnotowego. W szczególności, Spółka podkreśla, że art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy 2006/1 12/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE seria L z 2006 r. Nr 347/1 z późn. zm., dalej jako: "Dyrektywa VAT") przewiduje zwolnienie z podatku od wartości dodanej transakcji, łącznie z pośrednictwem, dotyczących rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych (z wyłączeniem windykacji należności).

W związku z powyższym, Spółka stoi na stanowisku, że kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową (cash poolingu) opisana w zdarzeniu przyszłym, która ma być świadczona na jej rzecz przez Lidera, odpowiada swoim zakresem zakresowi usług wskazanych w przywołanych przepisach ustawy o VAT oraz Dyrektywy VAT przewidujących zwolnienie z podatku. W konsekwencji, zdaniem Spółki, analizowana usługa będzie korzystać z przedmiotowego zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT.

Stanowisko zaprezentowane przez Wnioskodawcę znajduje również potwierdzenie m.in. w interpretacji wydanej 27 czerwca 2011 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP3/443-420/11-4/k.c.), interpretacji wydanej 17 maja 2011 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP3/443-302/11-4/SM), interpretacji wydanej 12 maja 2011 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP3/443-275/11-4/JF) czy interpretacji wydanej 12 października 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-751/10/ASz).

2c. Kalkulacja tzw. proporcji sprzedaży

Zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, tzw. proporcję sprzedaży ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Definicję "obrotu" zawiera art. 29 ust. 1 zdanie 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Spółka podkreśla, że przywołana wyżej definicja "obrotu" nie obejmuje importu usług, czyli sytuacji, w której podatnikiem z tytułu świadczenia usług w Polsce przez podmiot zagraniczny jest nabywca. Opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym usługi świadczone przez Lidera na rzecz Spółki będą natomiast stanowić dla Spółki import usług. Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podmioty krajowe, nabywając usługi świadczone przez podmioty nieposiadające siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju są co do zasady, podatnikami z tytułu tych czynności.

W konsekwencji, należy uznać, że Spółka nie będzie zobowiązana uwzględniać świadczonych przez Lidera usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową w kalkulacji tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT.

Spółka zaznacza, że podobne stanowisko znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych. Przykładowo, stanowisko takie zajął Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji wydanej 17 maja 2011 r. (sygn. IPPP3/443-302/11-4/SM), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji wydanej 5 października 2010 r. (sygn. ITPP1/443-690e/10/MN) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji wydanej 22 września 2010 r. (sygn. IPPP1-443-661/10-4/BS).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.