IPPP3/443-1250/09-2/MM - Opodatkowanie podatkiem VAT nabycia wierzytelności leasingowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2009 r. (data wpływu 28 grudnia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 grudnia 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej: Spółka) prowadzi działalność leasingową. W ramach tej działalności Spółka m.in. zawiera z klientami (korzystającymi) umowy leasingu operacyjnego i finansowego, z których strumienie należnych jej przychodów (poszczególnych rat leasingowych) przelewa na bank (dalej: "Bank") w celu wcześniejszego uzyskania kwot objętych umową leasingową.

W wyniku dokonanego przelewu (cesji) wierzytelności:

W chwili obecnej rozważane jest powrotne przeniesienie ww. wierzytelności leasingowych (tj. przeniesienie ww. wierzytelności z Banku, dalej: "cedenta" na rzecz Spółki, dalej: "cesjonariusza") w formie przelewu (cesji wierzytelności) na rzecz Spółki. Cena lub wartość wierzytelności ustalana jest na podstawie aktualnej wartości rynkowej tych wierzytelności. Spółka nabywając wierzytelność nie jest w stanie określić jaka ich część zostanie faktycznie spłacona, tym samym jaka będzie rzeczywista jej korzyść wynikająca z faktu nabycia wierzytelności do Banku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie wierzytelności leasingowych od Banku to świadczenie usługi pośrednictwa finansowego przez Spółkę na rzecz Banku, które to świadczenie jest objęte ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: "ustawa VAT") i korzysta ze zwolnienia od podatku VAT w związku z treścią poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT (zwolnienie usług pośrednictwa finansowego, m.in. polegających na obrocie wierzytelnościami).

W opinii Spółki zwrotne nabycie wierzytelności od Banku stanowi odpłatne świadczenie usługi przez Spółkę na rzecz Banku, które to świadczenie jest objęte ustawą VAT i korzysta ze zwolnienia od podatku VAT w związku z treścią poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT (zwolnienie usług pośrednictwa finansowego).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. W myśl art. 41 ust. 1 ustawy VAT, stawka podatku wynosi co do zasady - 22 %. Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT, zwalnia się od podatku usługi pośrednictwa finansowego - sklasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (dalej: "PKWiU") w sekcji J ex (65-67). Ze zwolnienia tego wyłączone zostały enumeratywnie wymienione rodzaje usług pośrednictwa finansowego - m.in. usługi ściągania długów i faktoringu (poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4). Na podstawie art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: "Kodeks cywilny"), wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Świadczona przez Spółkę usługa to obrót wierzytelnościami podlegający zwolnieniu z VAT

W prezentowanym zdarzeniu przyszłym, Bank (cedent) rozważa dokonanie przelewu (zbycia/cesji) posiadanych przez siebie wierzytelności (względem korzystających w ramach umów leasingowych) na rzecz Spółki (cesjonariusza), w oparciu o art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego. Przedmiotem umowy cesji będzie wyłącznie nabycie wierzytelności za określoną cenę (analogicznie jak w przypadku pierwotnego zbycia wierzytelności leasingowych Spółki na rzecz Banku). Rozważana umowa cesji/przelewu wierzytelności w żaden sposób nie będzie się odnosić do dalszych losów transferowanej wierzytelności po dokonaniu jej przelewu (w szczególności zawierana umowa cesji nie będzie zobowiązywać Spółki do podejmowania jakichkolwiek działań na rzecz Banku poza nabyciem przedmiotowych wierzytelności za określoną cenę).

Innymi słowy, dysponowanie przez właściciela (Spółkę) nabytymi wierzytelnościami będzie wyabstrahowane od samej transakcji przelewu takich praw majątkowych (Spółka może dalej odsprzedać posiadane wierzytelności bądź oczekiwać spełnienia świadczenia przez korzystających/dokonywać windykacji ww. wierzytelności, niemniej, działania podejmowane przez Spółkę będą dokonywane wyłącznie na jej rzecz (w jej interesie, a nie na rzecz Banku). Co istotne, rozważana zwrotna sprzedaż omawianych wierzytelności leasingowych miałaby charakter okazjonalny, tj. zostałaby dokonana na podstawie pojedynczych umów przelewu konkretnych wierzytelności. Innymi słowy, Spółka pragnie wskazać, że strony umowy cesji (Spółka i Bank) nie będą związane żadną umową mającą długotrwały charakter, na podstawie której byłby dokonywane regularne transfery omawianych wierzytelności.

Przechodząc do kwestii skutków podatkowych ww. transakcji, należy wskazać, że wierzytelności (będące prawami majątkowymi) nie stanowią dostawy towarów w rozumieniu ustawy VAT (zgodnie bowiem z art. 2 pkt 6 ustawy VAT, przez towary należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty). Oznacza to, że cesja praw majątkowych nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu ustawy VAT. W takim zatem przypadku należy, zdaniem Spółki, ustalić czy w przypadku cesji wierzytelności dochodzi do odpłatnego świadczenia usług i który podmiot w ramach omawianej transakcji jest usługodawcą, a który usługobiorcą.

W opinii Spółki, w przypadku dokonania przelewu wierzytelności przez Bank, to Spółka jest podmiotem świadczącym odpłatnie usługę (pośrednictwa finansowego) na rzecz Banku, formą zaś wynagrodzenia za tego typu usługę jest dyskonto wypłacane przez Bank na rzecz Spółki.

Cesja wierzytelności stanowi bowiem szczególny rodzaj czynności prawnej, w której nabywca dokonujący zakupu wierzytelności w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w celu np. jej windykacji (ewentualnie oczekiwania na spełnienie świadczenia przez dłużnika - korzystającego) lub dalszej odsprzedaży świadczy na rzecz zbywcy wierzytelności (Banku) usługę polegającą na przejęciu ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużnika (korzystających), jak również uwolnieniu dotychczasowego wierzyciela (Banku) z ciężaru egzekwowania omawianych wierzytelności. Za tę usługę, zbywca wierzytelności uiszcza na rzecz jej nabywcy wynagrodzenie w postaci dyskonta.

Zdaniem Spółki, dokonywany przez nią zakup wierzytelności w celu ich windykacji (ewentualnie oczekiwania na spełnienie świadczenia przez dłużnika) lub w celu dalszej ich sprzedaży mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego, sklasyfikowanych według PKWiU w sekcji J ex (65-67). W tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela (tj. Banku) do majątku osoby trzeciej (tj. Spółki) na mocy umowy zawartej pomiędzy zbywcą wierzytelności (cedentem) a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że nabywca wierzytelności (Spółka) świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego (zwolnioną z VAT), której celem jest uwolnienie sprzedawcy (Banku) od ciężaru egzekwowania wierzytelności od korzystających.

Tak świadczona usługa pośrednictwa finansowego mieści się w kategorii obrót wierzytelnościami". Pod pojęciem obrotu wierzytelnościami rozumie się "zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży" (zgodnie z Wykazem interpretacji klasyfikacyjnych w zakresie SWW oraz KU wydanym przez Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 1993, s. 189). Podsumowując, w opinii Spółki, nabycie przez nią wierzytelności od Banku w celu odzyskania ich we własnym zakresie (lub w celu dalszej odsprzedaży) jako usługa mieszcząca się w zakresie usług pośrednictwa finansowego sklasyfikowanych według PKWiU w sekcji J (65-67) jest zwolniona z opodatkowania VAT.

W tym miejscu Spółka pragnie także podkreślić, że świadczona przez nią na rzecz Banku usługa nie stanowi:

Świadczona przez Spółkę usługa nie stanowi usługi ściągania długów (podlegającej opodatkowaniu).

W opinii Spółki, czynności opisanych w niniejszym wniosku (zwrotne nabycie drogą cesji wierzytelności leasingowych od Banku) nie można zaklasyfikować jako usług ściągania długów (które jest wyłączone ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT w myśl załącznika nr 4 poz. 3 pkt 5 ustawy VAT), z uwagi na fakt, że wykonanie takiej usługi (usługi ściągania długów) zakłada istnienie dwóch podmiotów zawierających transakcję, w ramach której, usługodawca (np. nabywca wierzytelności) zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie, a konsument takiej usługi (tj. zbywca wierzytelności) to podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta (nabywcę), co w praktyce oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie.

W opisanym zaś we wniosku zdarzeniu przyszłym mamy do czynienia z nabyciem wierzytelności na postawie art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego i zgodnie z omawianym zdarzeniem przyszłym, w oparciu o planowaną umowę cesji, po stronie Spółki nie istnieje zobowiązanie do podejmowania jakichkolwiek działań na rzecz Banku polegających na ściągnięciu długu. Spółka pragnie wskazać, że ewentualne podjęcie przez nią działań zmierzających do ściągnięcia długu od korzystających nie będzie wynikało z transakcji przelewu wierzytelności zawartej wcześniej z cedentem (Bankiem). Zatem w sytuacji ściągania długu dla siebie (na rachunek Spółki i w interesie Spółki), jeśli nawet dług ten wynika z nabytej wcześniej wierzytelności, nie można uznać, że Spółka byłaby wykonawcą świadczącym tego rodzaju usługę.

O ściąganiu długów można bowiem mówić jedynie w sytuacji, gdy jedna ze stron zobowiązuje się podjąć na zlecenie drugiej strony działania zmierzające do ściągnięcia długu od dłużnika za ustalone wynagrodzenie. Tymczasem w przypadku cesji bezwarunkowej (opisywanej przez Spółkę w zdarzeniu przyszłym), sama transakcja przelewu wierzytelności nie skutkuje ściągnięciem długu, gdyż jest ona oderwana od zapłaty długu przez dłużnika. Zbywca wierzytelności (Bank) po dokonaniu transakcji nie jest zainteresowany dalszymi losami sprzedanej wierzytelności i faktyczne ściągnięcie długu (przez Spółkę od korzystających) nie ma dla zbywcy żadnego znaczenia.

Innymi słowy, Spółka pragnie wskazać, że usługa "ściągania długów" to podejmowanie czynności faktycznych oraz prawnych zmierzających do odzyskania wierzytelności w imieniu i na rzecz wierzyciela (w analizowanym przypadku: Banku). Świadczący usługę ściągania długu wykonuje za usługobiorcę (wierzyciela/Bank) wyłącznie czynności administracyjno-prawne prowadzące do uregulowania przez dłużnika (korzystającego) zobowiązania w zamian za odpowiednie wynagrodzenie, najczęściej prowizyjne. W analizowanym zaś zdarzeniu przyszłym, Spółka będzie podejmować ww. działania, ale wyłącznie w swoim imieniu i na swoją rzecz (i to Spółka będzie faktycznym beneficjentem odzyskanego długu, a nie Bank).

Prezentowane przez Spółkę stanowisko znajduje szerokie poparcie w orzecznictwie administracyjnym: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: "WSA") w Opolu z dnia 14 lipca 2009 r. (sygn. akt I SA/Op 11/09): "usługa ściągania długów zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarty transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorca) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie";

"W szczególności czynności tej nie można zakwalifikować do usługi ściągania długów. O usłudze można mówić jedynie wówczas, gdy określone działanie (zobowiązanie się do powstrzymywania się od działania) wykonywane jest na rzecz osoby trzeciej tzn. osoba trzecia występuje jako zlecający albo beneficjent tego działania. O takiej usłudze nie można natomiast mówić w przypadku bezwarunkowego zbycia wierzytelności, w sytuacji gdy dalsze czynności nabywcy w związku z nabytą wierzytelnością nie mają żadnego wpływu na sytuację zbywcy. Zbywca ostatecznie wyzbył się wierzytelności i nie może spodziewać się żadnych dodatkowych korzyści z tego, że nabywca odsprzeda wierzytelność albo wyegzekwuje ją we własnym zakresie";

"Sytuacja opisana we wniosku Skarżącego nie zakłada takich relacji pomiędzy nim, tj. nabywcą wierzytelności a zbywcą tej wierzytelności. Transakcja zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. Skarżący wyraźnie wskazał, iż nabycie wierzytelności nastąpi na podstawie art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, który to przepis stanowi, iż wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Skarżący wyjaśnił też, iż dokona zapłaty ceny wierzytelności, w której nie będzie mieściło się wynagrodzenie. W żadnym razie z wniosku nie wynika natomiast, że Skarżący zobowiązał się do jakichkolwiek działań polegających na ściąganiu długu na rzecz innego podmiotu. Jest to zresztą logiczne, skoro nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe podatnik wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Z tą chwilą wykonana zostaje transakcja pomiędzy cedentem a cesjonariuszem. Dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Ewentualne, podjęcie przez podatnika działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie już wynikało z transakcji zawartej wcześniej z cedentem. Istniejący nadal dług podatnik będzie ściągał dla siebie, a nie dla innego podmiotu".

Podsumowując, w sytuacji dokonania tzw. cesji bezwarunkowej, polegającej na prostym przeniesieniu własności wierzytelności przez cedenta (Bank) na rzecz cesjonariusza (Spółka) bez obowiązku po stronie Spółki do dokonywania jakichkolwiek dodatkowych czynności poza zapłatą wynagrodzenia za nabywane wierzytelności, nie można uznać, że taka transakcja stanowi usługę ściągania długów świadczoną przez Spółkę.

Świadczona przez Spółkę usługa nie stanowi usługi faktoringu (podlegającej opodatkowaniu)

Na wstępie Spółka pragnie podkreślić, że ustawa VAT nie definiuje usług faktoringowych. W praktyce, w ramach umowy faktoringowej, właściciel wierzytelności - faktorant (zbywca wierzytelności) przelewa swoje wierzytelności na rzecz faktora (nabywcy takich praw majątkowych) - podmiotu trudniącego się zawodowo transakcjami skupu wierzytelności, w zamian za co otrzymuje stosowne wynagrodzenie. Nie ulega zatem wątpliwości, że instytucja faktoringu zawiera w sobie wszystkie istotne elementy przelewu/cesji wierzytelności, niemniej, faktoring (w przeciwieństwie do klasycznej, bezwarunkowej cesji wierzytelności, o której mowa w Kodeksie cywilnym i która jest przedmiotem zapytania w niniejszym wniosku), obejmuje ponadto szereg innych/dodatkowych czynności dokonywanych przez faktora na rzecz faktoranta, które nie wiążą się bezpośrednio z samym przelewem wierzytelności, takie jak np.: prowadzenie ksiąg handlowych, monitoring sytuacji prawno-ekonomicznej dłużnika wierzytelności nabytej przez faktora, egzekucja wierzytelności, świadczenie usług marketingowych, czy też udostępnianie zbywcy wierzytelności informacji w zakresie tzw. wywiadowni gospodarczej czy doradztwo finansowe. W praktyce przyjmuje się, że do faktoringu zalicza się te transakcje, których celem jest udzielenie finansowania faktorantowi poprzez zakup od niego wierzytelności, z dyskontem lub za wynagrodzeniem odsetkowym.

Spółka pragnie wskazać, iż przy analizie przedstawionego zdarzenia przyszłego, w związku z brakiem uregulowań prawnych (brakiem definicji legalnej) dotyczących umów faktoringowych, należy w tym miejscu powołać się także na Konwencję UNIDROIT z dnia 28 maja 1988 r. o międzynarodowym faktoringu (tzw. Konwencja ottawska). Z uregulowań ww. Konwencji wynika, iż faktoring - poza umową cesji - musi zawierać także usługi dodatkowe, takie jak np. inkasowanie i księgowanie należności, administrowanie dokumentami, monitorowanie dłużnika, świadczenie usług doradczych, przejęcie ryzyka wypłacalności dłużnika. Tym samym usługa faktoringu polega na kompleksowym "wyręczaniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu.

W tym miejscu Spółka pragnie podkreślić, iż "przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników" (o którym mowa powyżej) jest zasadą w umowie cesji wierzytelności w myśl art. 509 do 517 Kodeksu cywilnego chyba, że zbywca w umowie przyjął na siebie to ryzyko - jak wynika z art. 516 Kodeksu cywilnego. Zatem "przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników" jest konsekwencją wynikającą z charakteru samej cesji wierzytelności jako takiej i z niej wynika, natomiast nie stanowi dodatkowej usługi ponad cesję wierzytelności.

W opinii Spółki, brak świadczenia takich dodatkowych usług (jak wskazane powyżej) przez nabywcę wierzytelności (Spółkę) powoduje, że w analizowanym przypadku nie można mówić o umowie factoringowej zawartej pomiędzy Spółką a Bankiem, a w konsekwencji opisywana przez Spółkę transakcja musi zostać zakwalifikowana jako bezwarunkowa cesja wierzytelności (podlegająca zwolnieniu z VAT jako usługa pośrednictwa finansowego korzystająca ze zwolnienia).

Dodatkowo, do cech faktoringu posługującego się obrotem wierzytelnościami zalicza się ciągłość (stałość) i długotrwałość współpracy w tym przedmiocie pomiędzy stronami. Oznacza to w praktyce, że nie każda usługa polegająca na zakupie wierzytelności mieści się w pojęciu usługi faktoringu, lecz usługami faktoringowymi są jedynie te usługi zakupu wierzytelności, które wyróżniają się stałymi (ciągłymi) powiązaniami prawnymi pomiędzy faktorantem (zbywcą wierzytelności) a faktorem (ich nabywcą). W przedstawionym zaś zdarzeniu przyszłym, rozważana jest jedynie incydentalna cesja kilku wierzytelności przysługujących Bankowi na rzecz Spółki na podstawie pojedynczych, odrębnych umów przelewu wierzytelności. Tym samym, nie można - zdaniem Spółki - przyjąć stanowiska, że dokonywana transakcja spełnia warunki do uznania jej za usługę faktoringu, tj. usługę pośrednictwa finansowego niekorzystającą ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej: "ustawą o VAT", opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Artykuł 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Na mocy art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego - sklasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J ex (65-67). W tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, iż w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy, zwalnia się od podatku usługi pośrednictwa finansowego - sklasyfikowane według PKWiU w sekcji J ex (65-67). Z powyższego zwolnienia wyłączone zostały enumeratywnie wymienione rodzaje usług pośrednictwa finansowego - m.in. usługi ściągania długów i faktoringu (poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4).

Wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (d) (3) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku 77/388/EWG (Dz. Urz. UE L z 1977 r. Nr 145, poz. 1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu, Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i faktoringu.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, poz. 1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując faktoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, podejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem, m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się też usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu.

Zgodnie z postanowieniami Konwencji Ottawskiej z roku 1988 umowa factoringowa zawierana jest pomiędzy faktorem oraz faktorantem. Na podstawie takiej umowy:

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy o VAT winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności. Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz faktoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem do tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Powyższe oznacza, że to od treści umowy i od dokonanych między stronami ustaleń zależeć będzie charakter umowy związanej z obsługą finansową. Umowa zawarta pomiędzy cedentem a cesjonariuszem polega w takim przypadku na przelewie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, który przejmuje wierzytelność w celu jej realizacji we własnym imieniu.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność leasingową. W ramach tej działalności Spółka m.in. zawiera z klientami (korzystającymi) umowy leasingu operacyjnego i finansowego, z których strumienie należnych jej przychodów (poszczególnych rat leasingowych) przelewa na bank (dalej: "Bank") w celu wcześniejszego uzyskania kwot objętych umową leasingową. W wyniku dokonanego przelewu (cesji) wierzytelności Spółka otrzymuje jednorazowo z góry kwotę odpowiadającą sumie rat leasingowych przewidzianych w danej umowie leasingu, pomniejszonych o potrącone przez Bank dyskonto (w przypadku umów na stopie stałej); Spółka otrzymuje z Banku sumę opłat kapitałowych i miesięcznie przekazuje do Banku: część kapitałową raty leasingowej oraz część raty odsetkowej (część marży) z miesięcznej raty leasingowej. W chwili obecnej Wnioskodawca rozważa powrotne przeniesienie ww. wierzytelności leasingowych (tj. przeniesienie ww. wierzytelności z Banku, dalej: "cedenta" na rzecz Spółki, dalej: "cesjonariusza") w formie przelewu (cesji wierzytelności) na rzecz Spółki. Cena lub wartość wierzytelności ustalana jest na podstawie aktualnej wartości rynkowej tych wierzytelności. Spółka nabywając wierzytelność nie jest w stanie określić jaka ich część zostanie faktycznie spłacona, tym samym jaka będzie rzeczywista jej korzyść wynikająca z faktu nabycia wierzytelności do Banku. Przedmiotem zapytania Wnioskodawcy jest czy nabycie wierzytelności leasingowych od Banku to świadczenie usługi pośrednictwa finansowego przez Spółkę na rzecz Banku, które to świadczenie jest objęte ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: "ustawa VAT") i korzysta ze zwolnienia od podatku VAT w związku z treścią poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT (zwolnienie usług pośrednictwa finansowego, m.in. polegających na obrocie wierzytelnościami).

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz zdarzenie przyszłe sprawy wskazać należy, iż zwrotne nabycie wierzytelności leasingowych przez Wnioskodawcę stanowi świadczenie przez niego usług pośrednictwa finansowego związane z obrotem wierzytelnościami (nawet jeżeli są czynnościami incydentalnymi), które wyczerpuje w opinii tut. Organu podatkowego świadczenie usług faktoringu. Przedmiotowa transakcja zwrotnego nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę niewątpliwie spowoduje "uwolnienie" Banku (cedenta) od ciężaru egzekwowania wierzytelności od korzystających.

Reasumując, należy podkreślić, iż dokonywany przez Wnioskodawcę zakup wierzytelności w celu ich windykacji (ewentualnie oczekiwania na spełnienie świadczenia przez dłużnika) lub w celu dalszej ich sprzedaży stanowi świadczenie przez nabywcę wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz jej zbywcy (Banku) usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Transakcja zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem polegająca na przelewie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, który przejmuje wierzytelność w celu jej realizacji we własnym imieniu, jest świadczeniem usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług i stanowi czynność factoringu wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, w konsekwencji opodatkowaną tym podatkiem na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT. Przy czym bez znaczenia w przedmiotowej sprawie jest fakt, iż Wnioskodawca nie wykonuje dodatkowych świadczeń na rzecz Banku znamiennych dla usługi faktoringowej, bowiem ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju i treści umowy zawartej pomiędzy stronami (więc czy dana umowa będzie przewidywać dodatkowe czynności czy też nie), co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym należało uznać za nieprawidłowe.

W kwestii skutków prawnych jakie wywołuje interpretacja indywidualna wydana dla Wnioskodawcy, stwierdzić należy, że w myśl art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Z powyższego wynika zatem, iż pisemna interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego dotyczy stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług przez Zainteresowanego, który z tym wnioskiem występuje.

W związku z tym zaznacza się, iż interpretacja indywidualna wydana Wnioskodawcy nie wywiera skutku prawnego dla Banku.

Ponadto tut. Organ podkreśla, iż przywołany przez Spółkę wyrok sądu administracyjnego został wydany w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko do niej się zawęża.

W niniejszej interpretacji odpowiedziano na wniosek w części dotyczącej opodatkowania nabycia wierzytelności leasingowych. Rozstrzygnięcie dotyczące opodatkowania wniesienia aportem wierzytelności leasingowych zostało ujęte w odrębnej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.