IPPP3/443-1165/11-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 26 sierpnia 2011 r. (data wpływu 29 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego Licencjodawcy z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy - jest prawidłowe.

W dniu 29 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego Licencjodawcy z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Spółka prowadzi działalność jako towarzystwo funduszy inwestycyjnych, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych. Zgodnie z art. 45 ww. ustawy głównym przedmiotem działalności Spółki jest tworzenie funduszy inwestycyjnych ("fundusze") i zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, oraz reprezentowanie funduszy w stosunku do podmiotów trzecich. Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. Spółka, jako towarzystwo funduszy inwestycyjnych, jest organem utworzonych przez siebie funduszy (organ osoby prawnej, jaką jest fundusz).

Podstawowym źródłem przychodów Spółki jest wynagrodzenie z tytułu zarządzania funduszami inwestycyjnymi, jego wysokość jest obliczana zgodnie z brzmieniem statutów poszczególnych funduszy i uzależniona od wysokości ich aktywów, będącej wynikową wartości poszczególnych jednostek uczestnictwa.

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółka zawarła z L. z siedzibą w Dublinie, spółką prawa irlandzkiego (dalej "Licencjodawca"), umowę mającą za przedmiot korzystanie z systemu M., który jest oprogramowaniem komputerowym, służącym między innymi do wyceny wartości jednostek uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych. Umowa z Licencjodawcą została zawarta na okres do dnia 23 września 2013 r.

W 2011 r., po przeprowadzeniu analizy ekonomicznej, Spółka podjęła decyzję o powierzeniu wyceny funduszy otwartych nowemu usługodawcy, który posługiwać się będzie w tym celu innym oprogramowaniem niż system M. Decyzja ta spowodowana była spodziewanymi znacznymi oszczędnościami, które sięgnąć mogą kilkudziesięciu procent dotychczas ponoszonych kosztów. Nowy usługodawca rozpoczął świadczenie usług na rzecz Spółki w czerwcu 2011 r.

W związku ze zmianą usługodawcy system M nie będzie wykorzystywany w działalności Spółki po dniu 30 września 2011 r. Do tego czasu system M wykorzystywany będzie do generowania danych archiwalnych w związku z obowiązkowym sporządzaniem i przeglądem sprawozdań półrocznych otwartych funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Spółkę. W związku z powyższym Spółka wypowiedziała umowę zawartą z Licencjodawcą ze skutkiem na dzień 30 września 2011 r.

Zgodnie z ustaleniami poczynionymi z Licencjodawcą, Spółka zobowiązana jest uiścić na jego rzecz wynagrodzenie za korzystanie z systemu M za okres do końca września 2011 r. Ponadto w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy Spółka zobowiązana jest wypłacić Licencjodawcy świadczenie o charakterze odszkodowawczym Spółka otrzymała od Licencjodawcy w związku z odszkodowaniem notę obciążeniową.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym odszkodowanie wypłacane przez Spółkę na rzecz Licencjodawcy związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy jest wynagrodzeniem z tytułu importu usług i w związku z tym czy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej "VAT").

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym odszkodowanie wypłacane przez Spółkę na rzecz Licencjodawcy w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy nie stanowi importu usług i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu VAT. Zgodnie z art. 2 pkt 9 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu opodatkowaniu podatkiem VAT podlega między innymi odpłatne świadczenie usług.

Zdaniem Spółki w przedstawionym stanie faktycznym odszkodowanie wypłacane przez Spółkę na rzecz Licencjodawcy w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy nie jest importem usług i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu VAT gdyż brak jest w tym przypadku świadczenia w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu.

Stanowisko swoje Spółka opiera na wykładni powyższych przepisów wskazywanej w dotychczasowym orzecznictwie sądów administracyjnych. Przytoczenia wymaga w szczególności wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 kwietnia 2008 r. (sygn. III SA/Wa 2166/07, publ. LEX nr 359905) w którym WSA wskazał, że nie można zatem uznać, iż zapłata przez kontrahenta na rzecz strony odszkodowania stanowi wynagrodzenie za świadczoną przez nią usługę (...). Przez pojęcie odszkodowania należy bowiem rozumieć rekompensatę, zadośćuczynienie. Istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie. A zatem otrzymanie odszkodowania nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika". W orzecznictwie podkreśla się również, że konieczny jest bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymaniem wynagrodzenia (wyrok WSA w Krakowie z dnia 28 września 2005 r., sygn. akt I SA/Kr 850/05, publ. Glosa 2008/2/125 oraz wyrok WSA w Białymstoku z dnia 23 sierpnia 2006 r., sygn. akt I SA/Bk 193/06, publ. ZNSA 2007/1/118). Związek taki w przedstawionym stanie faktycznym nie występuje.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się do dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

W związku z powyższym uznać należy, iż pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Zatem przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Mając powyższe na uwadze, aby ustalić czy przedmiotowe odszkodowanie, podlega opodatkowaniu niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy wypłacający uzyskuje bezpośrednią korzyść.

Z opisu sprawy wynika, iż Spółka prowadzi działalność jako towarzystwo funduszy inwestycyjnych, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółka zawarła z L z siedzibą w Dublinie, spółką prawa irlandzkiego (dalej "Licencjodawca"), umowę mającą za przedmiot korzystanie z systemu M, który jest oprogramowaniem komputerowym, służącym między innymi do wyceny wartości jednostek uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych. Umowa z Licencjodawcą została zawarta na okres do dnia 23 września 2013 r. W 2011 r., po przeprowadzeniu analizy ekonomicznej, Spółka podjęła decyzję o powierzeniu wyceny funduszy otwartych nowemu usługodawcy, który posługiwać się będzie w tym celu innym oprogramowaniem niż system M. Decyzja ta spowodowana była spodziewanymi znacznymi oszczędnościami, które sięgnąć mogą kilkudziesięciu procent dotychczas ponoszonych kosztów. Nowy usługodawca rozpoczął świadczenie usług na rzecz Spółki w czerwcu 2011 r. W związku ze zmianą usługodawcy system M nie będzie wykorzystywany w działalności Spółki po dniu 30 września 2011 r. Do tego czasu system M wykorzystywany będzie do generowania danych archiwalnych w związku z obowiązkowym sporządzaniem i przeglądem sprawozdań półrocznych otwartych funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Spółkę. W związku z powyższym Spółka wypowiedziała umowę zawartą z Licencjodawcą ze skutkiem na dzień 30 września 2011 r. Zgodnie z ustaleniami poczynionymi z Licencjodawcą, Spółka zobowiązana jest uiścić na jego rzecz wynagrodzenie za korzystanie z systemu M za okres do końca września 2011 r. Ponadto w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy Spółka zobowiązana jest wypłacić Licencjodawcy świadczenie o charakterze odszkodowawczym. Spółka otrzymała od Licencjodawcy w związku z odszkodowaniem notę obciążeniową.

Zagadnienie kar umownych regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Powyższe wskazuje, iż kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań. Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę. Zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy można zatem traktować jako formę uproszczenia redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, które uprawniają stronę do odstąpienia od umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.

Odnosząc przedstawione we wniosku okoliczności do powołanych powyżej przepisów stwierdzić należy, iż zapłacone w opisanej sytuacji odszkodowanie z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy ma charakter sankcyjny. Zatem odszkodowanie to, jako wynikające z przedterminowego rozwiązania umowy nie stanowi ekwiwalentu za świadczenie usług i tym samym zapłaty za usługę.

Reasumując stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie nałożenie odszkodowania stanowić będzie rekompensatę finansową dla kontrahenta Wnioskodawcy, jako strony dotkniętej niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy i nie wiąże się ze spełnieniem świadczenia wzajemnego przez Spółkę. Zatem, odszkodowanie pełniące funkcję rekompensacyjną za poniesione straty, nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie tut. Organ informuje, iż niniejsza interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.