IPPP3/443-1161/11-2/SM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2011 r. (data wpływu 26 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania przekazywania upominków i gadżetów reklamowych w ramach świadczonych usług - jest prawidłowe.

W dniu 26 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania przekazywania upominków i gadżetów reklamowych w ramach świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Sp. z o.o. (dalej: "Wnioskodawca" lub "Spółka") prowadzi działalność usługową w zakresie reklamy i promocji na terytorium Polski produktów leczniczych wytwarzanych przez spółki z grupy I. (dalej: "Usługi"). Spółka świadczy powyższe Usługi na rzecz G. z siedzibą we Francji (dalej: "Usługobiorca") na mocy umowy o świadczenie usług rejestracyjnych, reklamowych i promocyjnych.

W ramach świadczonych Usług, Spółka prowadzi reklamę i promocję produktów leczniczych m.in. poprzez:

* umieszczanie reklam w mediach, prasie i Internecie,

* przygotowywanie i tłumaczenie drukowanych materiałów reklamowych i promocyjnych,

* dystrybucję drukowanych materiałów reklamowych i promocyjnych oraz upominków i gadżetów reklamowych wśród lekarzy, aptek i hurtowni,

* organizowanie spotkań promocyjnych,

* organizowanie kampanii reklamowych zmierzających do kreowania pozytywnego wizerunku produktów leczniczych I. w Polsce,

* publikowanie informacji medycznych w pismach specjalistycznych,

* informowanie lokalnych dystrybutorów o produktach leczniczych Ipsen dostępnych w Polsce,

* dostarczanie darmowych próbek produktów leczniczych lekarzom na ich żądanie,

* wizyty u lekarzy i farmaceutów w celu szerzenia informacji o produktach leczniczych,

* organizowanie kongresów, seminariów i szkoleń dla lekarzy i farmaceutów.

Za wyświadczone Usługi, Spółka otrzymuje od Usługobiorcy wynagrodzenie. Zgodnie z umową o świadczenie usług rejestracyjnych, reklamowych i promocyjnych, wynagrodzenie należne Spółce kalkulowane jest na podstawie kosztów bezpośrednio i pośrednio związanych ze świadczeniem Usług, powiększonych o odpowiedni narzut procentowy. Baza kosztowa służąca ustaleniu wynagrodzenia składa się z:

* kosztów bezpośrednio związanych ze świadczonymi Usługami (w tym: kosztów nabycia towarów i usług, kosztów zatrudnienia pracowników zaangażowanych w świadczenie usług),

* kosztów ogólnego zarządu (w tym: kosztów podróży służbowych, usług telekomunikacyjnych, wynajmu powierzchni),

* wszelkich innych wydatków ponoszonych przez Ipsen Poland w związku ze świadczeniem usług.

Jak wskazano powyżej, w zakres świadczonych Usług wchodzi także dystrybucja upominków i gadżetów reklamowych wśród lekarzy oraz aptek i hurtowni. W celu wykonywania Usług w tym zakresie, Spółka nabywa od dostawców zewnętrznych przedmioty, które mają zostać rozdane jako upominki i gadżety. Spółka korzysta z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu przedmiotowych towarów. Następnie, w toku świadczonych Usług, dochodzi do fizycznego przekazania upominków i gadżetów lekarzom, aptekom i hurtowniom. W rezultacie, w związku z faktem, iż zakup upominków i gadżetów jest bezpośrednio związany ze świadczonymi Usługami (przekazywanie ich lekarzom, aptekom i hurtowniom wchodzi w zakresu Usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Usługobiorcy), koszt zakupu tych upominków i gadżetów jest uwzględniony w bazie kosztowej będącej podstawą kalkulacji wynagrodzenia Spółki należnego za Usługi.

W celu udokumentowania świadczonych Usług, Spółka wystawia co miesiąc na rzecz Usługobiorcy faktury VAT uwzględniające wynagrodzenie należne za Usługi świadczone w danym miesiącu, obliczone zgodnie z powyżej wskazanymi zasadami. Miejscem opodatkowania Usług jest, stosownie do art. 28b ustawy o VAT, miejsce, w którym Usługobiorca (podatnik VAT) ma siedzibę, tj. Francja. W konsekwencji, faktury wystawiane przez Spółkę nie zawierają polskiego podatku VAT, a należny podatek VAT rozlicza Usługobiorca.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy, w świetle przedstawionych wyżej okoliczności, prawidłowe jest stanowisko, iż opodatkowaniu VAT podlegają Usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Usługobiorcy, a zatem brak jest podstaw, aby uznać, że czynności fizycznego przekazywania upominków i gadżetów reklamowych lekarzom, aptekom i hurtowniom, dokonywane w ramach świadczonych Usług, stanowią odrębny przedmiot opodatkowania VAT jako nieodpłatne wydania towarów, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Opodatkowaniu VAT podlegają Usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Usługobiorcy, a zatem brak jest podstaw, aby uznać, że czynności fizycznego przekazywania upominków i gadżetów reklamowych lekarzom, aptekom i hurtowniom, dokonywane w ramach świadczonych Usług, stanowią odrębny przedmiot opodatkowania VAT jako nieodpłatne wydania towarów, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: "VAT"), podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Dostawa towarów została zdefiniowana w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Dostawa towarów, co do zasady podlega opodatkowaniu VAT jeżeli jest odpłatna, tj. odbywa się za wynagrodzeniem.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się z kolei każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W świetle powyższych przepisów, nie ulega wątpliwości, iż świadczenie Usług przez Spółkę na rzecz Usługobiorcy za wynagrodzeniem stanowi podlegające opodatkowaniu VAT świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Usługi świadczone przez Spółkę polegają m.in. na prowadzeniu działań reklamowych i promocyjnych na terytorium Polski w odniesieniu do produktów leczniczych (w tym, na przekazywaniu upominków i gadżetów reklamowych lekarzom, aptekom i hurtowniom). Oznacza to, że czynności polegające na fizycznym przekazywaniu upominków i gadżetów reklamowych lekarzom, aptekom i hurtowniom, podobnie jak wszelkie inne czynności wykonywane przez Spółkę, są elementem Usług tj. czynności podlegającej opodatkowaniu VAT na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Wartość przekazywanych upominków i gadżetów reklamowych jest wkalkulowana w wynagrodzenie Spółki za świadczone Usługi i w ten sposób wartość ta jest uwzględniana w podstawie opodatkowania VAT Usług wykonywanych przez Spółkę.

Należy podkreślić, iż w opinii Wnioskodawcy brak jest podstaw do traktowania czynności fizycznego przekazywania upominków i gadżetów reklamowych lekarzom, aptekom i hurtowniom, które wchodzą w zakres świadczonych przez Spółkę Usług, dodatkowo jako odrębnego przedmiotu opodatkowania VAT. W szczególności, brak jest podstaw do stosowania art. 7 ust. 2 ustawy o VAT w tym przypadku.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

W przedmiotowej sprawie, powyższy przepis nie znajduje zastosowania. Przekazania upominków i gadżetów reklamowych są opodatkowane VAT, ponieważ wchodzą w zakres usług podlegających opodatkowaniu VAT. Spółka, w ramach świadczonych Usług, zobowiązana jest do przekazywania lekarzom, aptekom i hurtowniom upominków i gadżetów reklamowych. Czynności te stanowią element działań reklamowych i promocyjnych wykonywanych na rzecz Usługobiorcy. Za wszystkie te działania Spółka otrzymuje wynagrodzenie od Usługobiorcy. W podstawie kalkulacji tego wynagrodzenia znajdują się bowiem także koszty ponoszone przez Spółkę w związku z zakupem i fizycznym wydaniem upominków i gadżetów reklamowych. W rezultacie, brak jest podstaw, aby uznać, iż fizyczne wydanie upominków i gadżetów, dokonywane w ramach świadczonych Usług opodatkowanych VAT, dodatkowo stanowi nieodpłatne przekazanie towarów, o którym mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Ponadto, należy zauważyć, że zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrotem Wnioskodawcy z tytułu świadczonych Usług jest całość otrzymanego świadczenia. Oznacza to, że wynagrodzenie za Usługę stanowiące podstawę opodatkowania VAT obejmuje również wartość zakupionych i przekazanych osobom trzecim materiałów promocyjno-reklamowych. W związku z tym, jeżeli sama czynność fizycznego przekazania towarów (upominków i gadżetów reklamowych) w ramach świadczonych Usług podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, doszłoby do podwójnego opodatkowania tej samej czynności gospodarczej - pierwszy raz jako świadczenia usług i drugi raz jako dostawy towarów. Tymczasem, podwójne opodatkowanie tych samych czynności narusza konstytucyjną zasadę równości i powszechności opodatkowania określoną w art. 84 Konstytucji RP. Zasada zakazu podwójnego opodatkowania była wielokrotnie powoływana w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (orzeczenie z 25 października 2004, sygn. SK 33/03) oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego (uchwała 7 sędziów NSA z 22 kwietnia 2002, sygn. FPS 2/02). Podwójne opodatkowanie jest także sprzeczne z zasadami wspólnotowego podatku od wartości dodanej. Państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane są do podjęcia niezbędnych środków, aby uniknąć podwójnego opodatkowania, co wprost wynika z treści przepisów Dyrektywy 2006/112/WE - art. 36 (w zakresie miejsca dostawy towarów instalowanych lub montowanych), art. 59a (w zakresie miejsca świadczenia usług niematerialnych), art. 145 oraz art. 163 (w zakresie zwolnień importowych). Ponadto, pkt 19, 37, 51 oraz 62 preambuły do Dyrektywy 2006/112/WE wyraźnie wskazują, że celem wspólnotowego systemu podatku od wartości dodanej jest wyeliminowanie podwójnego opodatkowania tych samych transakcji. Zasada zakazu podwójnego opodatkowania podatkiem od wartości dodanej znajduje potwierdzenie także w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W wyroku w sprawie Heinz Kuhne J-50/88, Trybunał wskazał, że celem wspólnotowego systemu podatku od wartości dodanej jest zarówno wyeliminowanie podwójnego opodatkowania tych samych transakcji, jak i braku ich opodatkowania. Natomiast w orzeczeniu w sprawie Venceslas Profant J-249/84 Trybunał stwierdził, że na organach państw członkowskich spoczywa obowiązek wypełniania podstawowych celów harmonizacji systemu podatku od wartości dodanej, w szczególności w zakresie umożliwiania swobodnego przepływu osób i towarów oraz zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowaniu VAT podlegają Usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Usługobiorcy, a zatem brak jest podstaw, aby uznać, iż czynności fizycznego przekazywania upominków i gadżetów reklamowych lekarzom, aptekom i hurtowniom, wchodzące w zakres Usług, stanowią odrębny przedmiot opodatkowania VAT jako nieodpłatne wydania towarów, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach prawa podatkowego. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 października 2010 r., sygn. IPPP1/443-544/09-5/S/AP, organ potwierdził, że "skoro więc czynność wydania ww. towarów stanowi element usługi marketingowej, opodatkowaniu powinna podlegać jedynie ta usługa. Sama bowiem czynność fizycznego przekazania przez Spółkę towarów nie będzie stanowiła u Wnioskodawcy odrębnego przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług". Podobne stanowisko zostało zaprezentowane także w innych interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, w tym:

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 września 2010 r., sygn. IPPP2-443-382/10-4/IZ,

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 lutego 2009 r., sygn. IPPP2/443-1811/08-2/AZ.

Zasadność traktowania nieodpłatnego przekazania towarów jako elementu usługi reklamowej czy marketingowej potwierdza również orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej "ETS"). W orzeczeniach C-69/92, w sprawie pomiędzy Komisją Europejską a Wielkim Księstwem Luksemburga, oraz C-68/92, w sprawie pomiędzy Komisją Europejską a Republiką Francuską ETS stwierdził, iż " (...) usługi reklamowe obejmują również: nieodpłatne przekazywanie lub sprzedaż towarów po promocyjnych cenach (...). Dotyczy to także wszelkich czynności stanowiących integralną część kampanii reklamowej, które przyczyniają się do reklamy produktu lub usługi, takich jak: wytwarzanie przedmiotów wykorzystywanych w konkretnej reklamie, jak i przekazywanie odbiorcy - w ramach kampanii reklamowej - towarów lub świadczenia usług w trakcie różnych imprez public relations, nawet jeśli towary te lub usługi - rozpatrywane odrębnie - nie zawierałyby treści reklamowych".

Podsumowując swoje stanowisko, Spółka stwierdza, iż opodatkowaniu VAT podlegają Usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Usługobiorcy, a zatem brak jest podstaw, aby uznać, iż czynności fizycznego przekazywania upominków i gadżetów reklamowych lekarzom, aptekom i hurtowniom, dokonywane w ramach świadczonych Usług, stanowią odrębny przedmiot opodatkowania VAT jako nieodpłatne wydania towarów, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w wyżej wymienionym przepisie, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy), zaś przez świadczenie usług - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy - zasadniczo rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy.

Z dniem 1 kwietnia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332), która zmienia treść art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. W myśl nowego brzmienia tego artykułu, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

Stosownie natomiast do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Spółka prowadzi działalność usługową w zakresie reklamy i promocji na terytorium Polski produktów leczniczych.

W ramach świadczonych usług, Spółka prowadzi reklamę i promocję produktów leczniczych m.in. poprzez:

* umieszczanie reklam w mediach, prasie i Internecie,

* przygotowywanie i tłumaczenie drukowanych materiałów reklamowych i promocyjnych,

* dystrybucję drukowanych materiałów reklamowych i promocyjnych oraz upominków i gadżetów reklamowych wśród lekarzy, aptek i hurtowni,

* organizowanie spotkań promocyjnych,

* organizowanie kampanii reklamowych zmierzających do kreowania pozytywnego wizerunku produktów leczniczych w Polsce,

* publikowanie informacji medycznych w pismach specjalistycznych,

* informowanie lokalnych dystrybutorów o produktach leczniczych dostępnych w Polsce,

* dostarczanie darmowych próbek produktów leczniczych lekarzom na ich żądanie,

* wizyty u lekarzy i farmaceutów w celu szerzenia informacji o produktach leczniczych,

* organizowanie kongresów, seminariów i szkoleń dla lekarzy i farmaceutów.

Za wyświadczone usługi, Spółka otrzymuje od usługobiorcy wynagrodzenie (kalkulowane przez nią na podstawie kosztów bezpośrednio i pośrednio związanych ze świadczeniem usług, powiększonych o odpowiedni narzut procentowy).

Jak wskazano powyżej, w zakres świadczonych usług wchodzi także dystrybucja upominków i gadżetów reklamowych wśród lekarzy oraz aptek i hurtowni. W celu wykonywania usług w tym zakresie, Spółka nabywa od dostawców zewnętrznych przedmioty, które mają zostać rozdane jako upominki i gadżety. Spółka korzysta z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu przedmiotowych towarów. Następnie, w toku świadczonych usług, dochodzi do fizycznego przekazania upominków i gadżetów lekarzom, aptekom i hurtowniom. W rezultacie, w związku z faktem, iż zakup upominków i gadżetów jest bezpośrednio związany ze świadczonymi usługami (przekazywanie ich lekarzom, aptekom i hurtowniom wchodzi w zakresu usług świadczonych przez Spółkę na rzecz usługobiorcy), koszt zakupu tych upominków i gadżetów jest uwzględniony w bazie kosztowej będącej podstawą kalkulacji wynagrodzenia Spółki należnego za usługi.

Z treści powołanych regulacji prawnych wynika, że przekazanie opisanych powyżej wyrobów stanowi dostawę towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Fakt przekazania poszczególnych towarów nie stanowi jednak, w analizowanym przypadku oddzielnej dostawy towarów w rozumieniu przytoczonego wyżej przepisu, jest natomiast nierozerwalnie związane z usługą świadczoną przez Spółkę mającą na celu promocję produktów leczniczych wytwarzanych przez spółki z grupy I. Wartość przekazywanych towarów stanowi element niniejszej usługi w zakresie reklamy i promocji i wkalkulowana jest w jej cenę. Oznacza to, że wartość tych towarów jest jednym z elementów składowych podstawy opodatkowania świadczonej przez Spółkę usługi, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, opodatkowanym w ramach tej usługi. Tym samym przekazywanie towarów opisanych we wniosku (upominków i gadżetów reklamowych dla lekarzy oraz aptek i hurtowni), w związku ze świadczoną usługą nie stanowi odrębnego przedmiotu opodatkowania podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów. Zatem art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy w zakresie przekazywanych towarów nie znajdzie zastosowania.

Ponadto z uwagi na fakt, że Spółka świadczy przedmiotowe usługi ma rzecz usługobiorcy (podatnika VAT) mającego siedzibę poza terytorium Polski, tj. we Francji, miejsce opodatkowania tych usług będzie ustalane w oparciu o uregulowania art. 28b ust. 1 ustawy, co oznacza, że miejscem świadczenia usługi jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności.

Reasumując, przekazanie przez Spółkę towarów w ramach świadczonych przez nią usług w zakresie reklamy i promocji nie stanowi odrębnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 i 2 ustawy. Sama dostawa rzeczy nie podlega odrębnemu opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż ich przekazanie jest częścią składową kompleksowo wykonanej usługi, do której opodatkowania zobowiązany jest ich nabywca.

Uwzględniając powyższe stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.