IPPP3/443-1144/09-4/KT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 lutego 2010 r. (data wpływu 22 lutego 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania umownego zniesienia współwłasności prawa wieczystego użytkowania gruntu - jest prawidłowe.

W dniu 7 grudnia 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania umownego zniesienia współwłasności prawa wieczystego użytkowania gruntu. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 lutego 2010 r. (data wpływu 22 lutego 2010 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IPPP3/443-1144/09-2/KT z dnia 4 lutego 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca i Spółka (Spółka) posiada na współwłasność prawo wieczystego użytkowania gruntów położonych w T. (Nieruchomość). Wnioskodawca i Spółka planują znieść w drodze umowy współwłasność wieczystego użytkowania gruntów, w wyniku dokonania fizycznego podziału działek gruntu będących przedmiotem współużytkowania wieczystego.

Plan fizycznego podziału działek zakłada podział działek w stosunku odpowiadającym wielkości udziału Wnioskodawcy i Spółki we współwłasności prawa wieczystego użytkowania każdej z dzielonych działek. Po podziale i zniesieniu współwłasności, wartość i powierzchnia działek będących przedmiotem prawa wieczystego użytkowania gruntów przysługujących na wyłączność będzie odpowiadała wartości udziału we współwłasności prawa wieczystego użytkowania. W związku z powyższym Strony przewidują, że zniesienie współwłasności nastąpi bez jakichkolwiek spłat lub dopłat na rzecz którejkolwiek ze stron.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku umownego zniesienia współwłasności prawa wieczystego użytkowania, w wyniku którego Wnioskodawca oraz Spółka uzyskają wyłączne prawo wieczystego użytkowania odpowiedniej części, przedmiotowa transakcja nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy zniesienie współwłasności prawa wieczystego użytkowania Nieruchomości, jeśli żadna ze stron nie będzie zobligowana do dokonania jakichkolwiek spłat na rzecz drugiego podmiotu, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowania podatkiem VAT.

Zgodnie z przedstawionym powyżej stanem faktycznym, zniesienie współwłasności prawa wieczystego użytkowania gruntów nastąpi poprzez przyznanie na wyłączną własność prawa wieczystego użytkowania gruntów dla danego współużytkownika zgodnie z przyjętym planem podziału.

Zgodnie z przygotowanym planem podziału, po zniesieniu współwłasności łączna powierzchnia działek, jakie stanowić będą przedmiot wyłącznej własność prawa wieczystego użytkowania gruntów, odpowiadać będzie wielkości udziału we współużytkowaniu wieczystym działek gruntów, jaki obecnie posiada Wnioskodawca.

W związku z powyższym należy przyjąć, że nie dojdzie do jakiegokolwiek świadczenia żadnej ze stron, które mogłoby podlegać opodatkowaniu VAT. U żadnej ze stron nie wystąpi bowiem obowiązek dopłaty. Zarówno bowiem Wnioskodawca, jak i Spółka, przy zniesieniu współwłasności wieczystego użytkowania gruntów, zachowają prawo wieczystego użytkowania gruntów do części działek, które będą równe ich udziałom w prawie wieczystego użytkowania poszczególnych działek przed zniesieniem współwłasności.

Dokonanie zniesienia współwłasności prawa wieczystego użytkowania spowoduje jedynie zmianę charakteru tego prawa, jakie przysługuje Wnioskodawcy oraz Spółce w związku z odpowiednimi częściami Nieruchomości - działkami (tekst jedn. prawo wieczystego użytkowania gruntu zamiast udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu).

Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy, zniesienia współużytkowania wieczystego gruntów bez dopłat nie można uznać za zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntów, które podlegałoby opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług. W przedmiotowej sytuacji, gdy zniesienie współwłasności nie łączy się z dopłatami, zarówno Wnioskodawca jak i Spółka zachowają odpowiedni udział w całości prawa wieczystego użytkowania gruntów. W sytuacji zatem, gdy nie następuje żadne przysporzenie majątkowe, nie może być mowy o jakimkolwiek zbyciu prawa wieczystego użytkowania gruntów.

Wnioskodawca podkreśla, że kodeks cywilny nie zawiera przepisów regulujących instytucję współużytkowania wieczystego. Jednak w doktrynie prawa przyjmuje się powszechnie, że do stosunku współużytkowania wieczystego gruntów należy stosować przepisy kodeksu cywilnego o współwłasności (art. 195 i nast.). W uzasadnieniu uchwały z 13 lutego 1981 r. III CZP 72/80 (OSNC Nr 11/1989, poz. 207, s. 11) Sąd Najwyższy stwierdził wprost, że "do instytucji użytkowania wieczystego należy w drodze analogii stosować odpowiednio przepisy o własności, w tym (...) przepisy o współwłasności".

Twierdzenie, iż zniesienie współwłasności prawa wieczystego użytkowania gruntów bez dokonanych dopłat i spłat nie podlega VAT, znajduje swoje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. Stanowisko takie zostało potwierdzone w piśmie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 8 listopada 2004 r. (PP/1443-268/04), w którym organ podatkowy podkreślił, iż "Przez zniesienie współwłasności k.c. rozumie likwidację stosunku prawnego, jaki łączy współwłaścicieli. Jest to instytucja prawa rzeczowego. Zatem nie można przyjąć, iż zniesienie współwłasności stanowi sprzedaż lub dostawę towarów. W tej sytuacji stwierdzić należy, iż nieodpłatne zniesienie współwłasności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług". Potwierdza to również pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 lipca 2008 r. (znak IPPBl/415-600/08-4/JF). Organ podatkowy wskazał w nim, iż "Na podstawie art. 211 k.c., zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Stąd, gdy udział danej osoby nie ulega powiększeniu, nie może być traktowany w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób nie uległ powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (w tym przypadku nieruchomości), jak też stan jej majątku osobistego." Powyższy poglądy wyraził również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 6 maja 2009 r. (sygnatura IPPP1-443-92/09-7/lZ), w której zgodził się ze stwierdzeniem podatnika, że dokonanie zniesienia współwłasności w drodze umownego podziału fizycznego nieruchomości, w wyniku którego nie nastąpi obowiązek wnoszenia dopłat przez żadną ze stron, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 2 pkt 6).

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z przepisu art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) wynika, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, ze własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, ze udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Z uregulowań zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego wynika, że zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Dlatego też w sytuacji, gdy udział danej osoby nie ulega powiększeniu, nie może być traktowany w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób nie uległ powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą.

W niniejszej sprawie, jak wskazuje Wnioskodawca, żadna ze stron nie dokonuje świadczenia na rzecz drugiej strony, lecz jedynie, na podstawie umownych ustaleń, dochodzi do wyodrębnienia w sposób materialny posiadanych udziałów w przedmiotowej nieruchomości. Podział działek nastąpi w stosunku odpowiadającym wielkości udziałów Stron w dotychczasowej współwłasności prawa wieczystego użytkowania każdej z dzielonych działek. Zniesienie współwłasności nastąpi bez konieczności wnoszenia jakichkolwiek dopłat przez żadną ze stron.

A zatem, biorąc bod uwagę powołane przepisy, nie ma podstaw, by uznać opisaną czynność za odpłatną dostawę towarów lub świadczenie usług, w rozumieniu ustawy o VAT.

Reasumując, będące przedmiotem zapytania umowne zniesienie współwłasności prawa wieczystego użytkowania gruntu, dokonane na warunkach opisanych przez Wnioskodawcę, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, ponieważ nie wystąpi w tym przypadku żadna z czynności, o których mowa w powołanym art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe.

Ponadto informuje się, że w przedmiocie udzielenia odpowiedzi na pytanie Wnioskodawcy dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych wydana została odrębna interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego nr IPPB5/423-772/09-4/IŚ z dnia 26 lutego 2010 r.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.