IPPP3/443-1139/13-3/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2013 r. (data wpływu 30 października 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania radcy prawnego zatrudnionego na podstawie umowy zlecenia za podatnika podatku od towarów i usług - jest prawidłowe.

W dniu 30 października 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania radcy prawnego zatrudnionego na podstawie umowy zlecenia za podatnika podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca od 2013 r. jest radcą prawnym. Obecnie Wnioskodawca jest zatrudniony na stanowisku radcy prawnego na część etatu (1/4), w ramach, której Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz interesantów, w ramach poradnictwa specjalistycznego. Od 2011 r. Wnioskodawca pozostaje również w stosunku pracy na stanowisku innym niż radca prawny. Obecnie od września 2013 r. Wnioskodawca jest związany okresową umową zlecenia, z pracodawcą u którego jest zatrudniony na 1/4 etatu. W przyszłości również Wnioskodawca zamierza zawierać tego typu umowy. Przedmiotem umowy jest bieżąca obsługa prawna: udzielanie ustnych porad i konsultacji prawnych, sporządzanie pisemnym opinii prawnych, przygotowywanie i opiniowanie projektów umów i innych aktów prawnych, weryfikowanie pod względem prawnym porozumień, decyzji, regulaminów, w razie potrzeby zastępstwo procesowe przed sądami.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej ani w oparciu o ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, ani w postaci spółki z innymi osobami. Wnioskodawca nie prowadzi zarejestrowanej działalności gospodarczej (kancelarii prawnej), a świadcząc usługi prawnicze korzystam wyłącznie z komputera, co oznacza, że wspomniana działalność nie ma charakteru zorganizowanego. W umowie zawarty jest zapis, z którego wynika, że zadania będące przedmiotem umowy Wnioskodawca wykonuje osobiście w siedzibie pracodawcy w bezpłatnie udostępnionym pokoju, z możliwością korzystania z wyposażenia technicznego (komputer, telefon, informatyczny system informacji prawnej), w wymiarze średnio 10 godzin miesięcznie w terminach każdorazowo uzgodnionych ze Zleceniodawcą. Obowiązek zorganizowania pracy spoczywa zatem na Zleceniodawcy. Umowa, co do zasady określa przedmiot umowy, termin jej trwania (możliwość wcześniejszego rozwiązania), należne wynagrodzenie i sposób jego zapłaty (wynagrodzenie ma charakter stały - określona kwota brutto w stosunku miesięcznym, rozliczana na podstawie comiesięcznych rachunków), odwołując się w sprawach nieuregulowanych umową do przepisów Kodeksu cywilnego. Umowa zawiera również zapis, że Zleceniodawca ponosi pełną odpowiedzialność wobec osób trzecich za wykonane przez Zleceniobiorcę w ramach umowy czynności. Zleceniodawca, ponosząc odpowiedzialność za działania Zleceniobiorcy może dochodzić od Zleceniobiorcy na zasadach kodeksu cywilnego roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Jako radca prawny Wnioskodawca jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej. Powyższe zapisy zawarte w umowie odzwierciedlają również stan faktyczny.

Przed zawarciem umowy Wnioskodawca analizował przepisy prawa podatkowego, interpretacje podatkowe w analogicznych jak Wnioskodawcy sytuacjach, Wnioskodawca konsultował swój status we właściwym miejscowo Urzędzie Skarbowym oraz za pośrednictwem Infolinii Krajowej Informacji Podatkowej. Wszystkie stanowiska w przedmiotowej sprawie jednoznacznie wskazywały, że Wnioskodawcy nie przysługuje status podatnika podatku VAT.

W związku z powyższym, z uwagi na fakt, że w przedstawionym stanie faktycznym występują przesłanki z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, zatem spełnione zostały kryteria wyłączające świadczenie usług z czynności podlegających ustawie o podatku od towarów i usług Wnioskodawca nie dokonał rejestracji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle powyżej przedstawionego stanu faktycznego działalność wykonywana osobiście - radca prawny - na podstawie umowy cywilnoprawnej - radca prawny jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy w świetle obowiązujących przepisów prawnych, a także interpretacji przepisów podatkowych obsługa prawna na podstawie umów zlecenia nie stanowi samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i Wnioskodawca nie jest z tego tytułu podatnikiem podatku VAT. Zatem w przypadku rozliczeń z obecnym Zleceniodawcą a w przyszłości również z innymi zleceniodawcami (w przypadku wprowadzenia do umów podobnych zapisów) właściwą formą dokumentowania będą rachunki, a nie faktury.

Dla poparcia własnego stanowiska Wnioskodawca wskazuje na interpretacje indywidualne publikowane na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (interpretacja: Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 16 maja 2008 r. nr ITPP2/443-136/08/JK, Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 listopada 2008 r. nr ILPP2/443-737/08-4/ISN, z dnia 10 listopada 2008 r. nr ILPP2/443-737/08-5/ISN, z dnia 8 sierpnia 2008 r. nr ILPP1/443-465/08-4/BP oraz Urzędu Skarbowego Warszawa-Praga z dnia 24 czerwca 2006 r. nr 1434/PV/443-78/06/ABS).

W interpretacjach tych radcowie prawni wykonujący zawód w podobnej jak Wnioskodawca formie tj. w ramach stosunku pracy i na podstawie umów zlecenia o treści odpowiadającej zawartym przez Wnioskodawcę zapisom, w ocenie Ministra Finansów nie są z tego tytułu podatnikami podatku VAT.

Powyższe interpretacje były przeze Wnioskodawcę szczegółowo analizowane przed zawarciem umowy, Wnioskodawca konsultował swój status jako podatnika ustnie we właściwym dla Wnioskodawcy Urzędzie Skarbowym oraz telefonicznie za pomocą Infolinii Krajowej Informacji Podatkowej. Wszystkie stanowiska w przedmiotowej sprawie były jednoznaczne i analogiczne, iż w tej sytuacji nie przysługuje Wnioskodawcy status podatnika podatku VAT.

W mniemaniu Wnioskodawcy również fakt posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nie przesądza o tym, że radca prawny a nie jego zleceniodawca ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich. Posiadanie przedmiotowego ubezpieczenia jest ustawowym obowiązkiem radcy prawnego niezależnie od formy, w jakiej wykonuje zawód, również wówczas, gdy wykonuje go w ramach stosunku pracy. Ubezpieczenie to ułatwia pracodawcy, zleceniodawcy regres wobec radcy prawnego w przypadku szkody wyrządzonej przez niego przy wykonywaniu czynności zawodowych. Wynika stąd, iż skoro w zawartej ze zleceniodawcą umowie określono, że wyłączona jest samodzielność i ryzyko ekonomiczne, a zapisy te mają cechy zbliżone do zapisów umów o pracę (vide wyrok NSA z dnia 17 października 2006 r. sygn. akt I FSK 86/06, art. 4 ust. 4 VI Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r., orzecznictwo ETS w spr. C-325/85, C-202/90) i Wnioskodawca nie prowadzi kancelarii prawnej, uzyskuje przychody z działalności wykonywanej osobiście w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawca korzysta z materiałów i sprzętu zleceniodawcy - Wnioskodawca spełnia przesłanki art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zawarcie umowy cywilnoprawnej w analogicznych warunkach spowoduje powstanie stosunku prawnego posiadającego cechy właściwe dla stosunku pracy, w ramach którego Zleceniobiorca - radca prawny związany będzie ze Zleceniodawcą więzami prawnymi co do warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności Zleceniodawcy wobec osób trzecich.

W ocenie Wnioskodawcy świadczenie przez niego usług prawnych na podstawie umów cywilnoprawnych nie stanowi wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej, zatem nie przysługuje Wnioskodawcy z tego tytułu status podatnika podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Jednocześnie stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przy czym w myśl art. 15 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) oraz z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Natomiast zgodnie z art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

W analizowanej sprawie Wnioskodawca - radca prawny świadczy usługi na podstawie umowy zlecenia (umowy cywilnoprawnej). Przedmiotem umowy jest bieżąca obsługa prawna: udzielanie ustnych porad i konsultacji prawnych, sporządzanie pisemnym opinii prawnych, przygotowywanie i opiniowanie projektów umów i innych aktów prawnych, weryfikowanie pod względem prawnym porozumień, decyzji, regulaminów, w razie potrzeby zastępstwo procesowe przed sądami. Zadania będące przedmiotem umowy Wnioskodawca wykonuje osobiście w siedzibie pracodawcy w bezpłatnie udostępnionym pokoju, z możliwością korzystania z wyposażenia technicznego, w wymiarze średnio 10 godzin miesięcznie w terminach każdorazowo uzgodnionych ze Zleceniodawcą. Umowa, co do zasady określa przedmiot umowy, termin jej trwania (możliwość wcześniejszego rozwiązania), należne wynagrodzenie i sposób jego zapłaty (wynagrodzenie ma charakter stały - określona kwota brutto w stosunku miesięcznym, rozliczana na podstawie comiesięcznych rachunków), odwołując się w sprawach nieuregulowanych umową do przepisów Kodeksu cywilnego. Umowa zawiera również zapis, że Zleceniodawca ponosi pełną odpowiedzialność wobec osób trzecich za wykonane przez Zleceniobiorcę w ramach umowy czynności. Zleceniodawca, ponosząc odpowiedzialność za działania Zleceniobiorcy może dochodzić od Zleceniobiorcy na zasadach kodeksu cywilnego roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. W przyszłości również Wnioskodawca zamierza zawierać tego typu umowy. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej ani w oparciu o ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, ani w postaci spółki z innymi osobami.

Mając na uwadze przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że podpisanie umowy zlecenia (umowy cywilnoprawnej) spowodowuje powstanie stosunku prawnego posiadającego cechy właściwe dla stosunku pracy, w ramach którego Wnioskodawca (radca prawny) związany będzie ze Zlecającym więzami prawnymi co do warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia, a także odpowiedzialności Zlecającego wobec osób trzecich. Stosunek prawny między Zlecającym a wykonującym zlecenie, tj. Wnioskodawcą wskazuje na cechy właściwe stosunkowi pracy, tj. obciąża zatrudniającego ryzykiem za wykonanie tych czynności, podporządkowuje wykonującego zlecenie co do warunków realizacji umówionych czynności oraz wynagrodzenia.

Zatem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym występują przesłanki z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, co oznacza, że zostaną spełnione kryteria wyłączające świadczenie usług z czynności podlegających ustawie o podatku od towarów i usług.

Tym samym, świadczenie przez Wnioskodawcę usług prawnych na podstawie umowy zlecenia nie będzie stanowić wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej i w efekcie Wnioskodawca nie będzie z tego tytułu podatnikiem podatku VAT, a wykonywane czynności nie będą podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga w zakresie zdarzenia przyszłego natomiast w zakresie stanu faktycznego zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.