IPPP3/443-1124/10-4/JF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 15 listopada 2010 r. (data wpływu 18 listopada 2010 r.) uzupełnionym pismem z dnia 7 lutego 2011 r. (data wpływu 8 lutego 2011 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 28 stycznia 2011 r. nr IPPP3/443-1124/10-2/JF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie anulowania faktury - jest prawidłowe.

W dniu 18 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie anulowania faktury.

Wniosek zawierał braki formalne. W związku z powyższym pismem z dnia 28 stycznia 2011 r. znak IPPP3/443-1124/10-2/JF tutejszy Organ podatkowy wezwał Spółkę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku. Wezwanie doręczono w dniu 1 lutego 2011 r. Wniosek został uzupełniony w terminie ustawowym.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. (zwana dalej Spółką lub Podatnikiem) prowadzi działalność budowlaną. Spółka zamierza wprowadzić procedurę anulowania faktur sprzedaży (określić warunki na jakich może dojść do anulowania faktury). Zgodnie z projektem procedury, anulowanie faktury możliwe będzie w przypadku gdy sporządzono fakturę, która nie dokumentuje rzeczywistej sprzedaży, w szczególności dotyczy czynności, która nie doszła do skutku lub wskazuje jako nabywcę podmiot niebędący stroną transakcji.

We wszystkich ww. przypadkach warunkiem zastosowania procedury anulowania jest niewprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Przy czym Spółka przyjmuje, że faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego gdy zarówno oryginał jak i kopia faktury znajdują się w Jej posiadaniu. Obejmuje to zatem także przypadki wysłania faktury do osoby wskazanej jako nabywca, który następnie dokonał jej zwrotu bez wprowadzenia do ksiąg.

Na techniczną czynność anulowania faktury składają się:

Spółka podkreśla, że procedura anulowania powinna być traktowana w sposób wyjątkowy i wykorzystywana tylko w przypadkach zaistnienia takiej konieczności.

W odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia wniosku Spółka wskazała, że usługa budowlana jest wykonana w dniu odbioru robót budowlanych przez zamawiającego lub inwestora. Z reguły jest to dzień podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Zdaniem Spółki niepodpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego przez zamawiającego co do zasady oznacza że w rozumieniu ustawy o VAT usługa budowlana nie została wykonana.

W przypadkach, w których zamawiający nie podpisał protokołu zdawczo-odbiorczego, faktura - wskutek błędu - wystawiana jest przedwcześnie. Najczęściej taka faktura wystawiana jest w oparciu o dokumentację obmiarową robót budowlanych, która nie dokumentuje wykonania usługi budowlanej w rozumieniu ustawy o VAT. Powyższe oznacza, że nie ma podstawy do wystawienia faktury, co nie oznacza, że zamawiający lub inwestor definitywnie odmawiają podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego

Ww. sytuacje nie są przypadkami, w których zamawiający odmawia definitywnie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego pomimo tego, że w ocenie Spółki usługa budowlana została należycie wykonana. W takich przypadkach Spółka dokonuje tzw. jednostronnego odbioru robót budowlanych, wystawia fakturę, którą doręcza zmawiającemu, a następnie dochodzi swoich praw przed sądem. Procedura anulowania faktury nie ma wówczas zastosowania, gdyż istnieje podstawa do wystawienia faktury, nawet pomimo odesłania faktury przez zamawiającego lub inwestora.

Zdarzają się jednak przypadki, w których po wystawieniu faktury zamawiający odmawia podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego, gdyż stwierdza, że Spółka nie przedstawiła kompletu dokumentacji (np. brakuje obmiaru geodezyjnego prac budowlanych), która zgodnie z umową powinna być załączona do protokołu zdawczo-odbiorczego. W takich przypadkach zamawiający zwraca Spółce wystawioną fakturę, uzależniając podpisanie protokołu od dostarczenia brakującej dokumentacji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Spółka wnosi o potwierdzenie czy ma prawo anulować fakturę nie dokumentującą rzeczywistej sprzedaży, która nie została wprowadzona do obrotu prawnego, stosując ww. opisaną procedurę, bez potrzeby wystawiania i przesyłania nabywcom faktur korygujących.

Zdaniem Wnioskodawcy w pierwszej kolejności należy zauważyć, iż przepisy podatkowe nie przewidują możliwości dokonania anulowania fakturowania. Kwestia anulowania faktur wymuszona przez sytuacje gospodarcze została potwierdzona i zaakceptowana przez orzecznictwo sądowe, organy podatkowe oraz przez doktrynę. Dopuszczalność anulowania faktur potwierdziło m.in. Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 8 czerwca 1996 r. (Nr PP1-7201-220/95/ER). Ponadto NSA, w wyroku z dnia 19 grudnia 2000 r. (III SA 171/99) stwierdził, że możliwość "faktur (rachunków uproszczonych), mimo że nie jest dopuszczona wyraźnie przez ustawę o VAT należy zaaprobować jako praktyczną i realną drogę wycofania się" podatnika z błędnego wystawienia dokumentu rozliczeniowego. Jednak powinna ona dotyczyć wyłącznie tych dokumentów rozliczeniowych (faktur, rachunków uproszczonych), które nie zostały wprowadzone przez podatnika do obrotu prawnego. I chodź powyższy wyrok wydany został jeszcze na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym z 1993 r., jest on powszechnie uznawany za aktualny i cytowany przez inne sądy w podobnych sprawach.

Zdaniem Spółki w sytuacji, gdy sporządzona faktura nie dokumentuje rzeczywistej sprzedaży albowiem nie doszło do realizacji umowy, gdy np. nie został popisany protokół odbioru robót budowlanych, nie został wydany towar, lub też w przypadku gdy jako nabywca został wskazany podmiot nie będący stroną transakcji, wówczas istnieje możliwość dokonania anulowania takiej faktury. Aby jednak dokonać anulowania konieczne jest, aby faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego, tj. zagwarantowanie, że zarówno oryginał, jak i jej kopia były w posiadaniu podatnika. W opinii Spółki obejmuje to zatem także przypadki wysłania faktury do osoby wskazanej jako nabywca, który następnie dokonał jej zwrotu bez wprowadzenia do ksiąg (nie uwzględnił w ewidencji). Za taką interpretacją opowiedział się np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 5 sierpnia 2009 r. sygn. nr IPPP1/443-509/09-2/AP.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 i ust. 3 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z powyższego wynika, że do uznania danej faktury za wystawioną w świetle art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT) poza jej sporządzeniem (wygenerowaniem przez system i wydrukowaniem) konieczne jest również wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Ponadto tak sporządzona, a nie wprowadzona do obrotu prawnego faktura - nie stanowiąc tym samym faktury VAT w rozumieniu art. 106 ustawy o VAT - nie może być potraktowana jako tzw. "faktura pusta" o której stanowi art. 108 ustawy o VAT.

Tym samym, jeśli faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego, nie ma prawnej możliwości dokonania korekty wykazanego na niej podatku poprzez wystawienie faktury korygującej. Praktyczną możliwością anulowania takich dokumentów jest ich przekreślenie, umieszczenie odpowiedniej adnotacji uniemożliwiającej ich powtórne wykorzystanie oraz dokonanie w razie konieczności stosownego storna w rejestrze VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.