IPPP3/443-1102/10-7/SM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 10 listopada 2010 r. (złożono osobiście w dniu 10 listopada 2010 r.), uzupełnionego w dniu 7 grudnia 2010 r. w odpowiedzi na wezwanie nr IPPP3/443-1102/10-2/SM z dnia 25 listopada 2010 r. oraz w dniu 4 lutego 2011 r. w odpowiedzi na wezwanie nr IPPP3/443-1102/10-5/SM z dnia 26 stycznia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie treści wystawianych faktur VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 listopada 2010 r. złożono osobiście ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie treści wystawianych faktur VAT. Wniosek został uzupełniony (w zakresie przedłożenia pełnego odpisu z KRS) w dniu 7 grudnia 2010 r. w odpowiedzi na wezwanie nr IPPP3/443-1102/10-2/SM z dnia 25 listopada 2010 r. oraz w dniu 4 lutego 2011 r. (w zakresie sprecyzowania przedmiotu wniosku) w odpowiedzi na wezwanie nr IPPP3/443-1102/10-5/SM z dnia 26 stycznia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka produkuje i sprzedaje m.in. oleje opałowe, które korzystają z preferencyjnych stawek w podatku akcyzowym przy spełnieniu warunków nałożonych przepisami ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.). Ustawa w zakresie obowiązków związanych z wyżej opisaną sprzedażą z zastosowaniem obniżonej stawki podatku akcyzowego wymaga m.in. uzyskania oświadczenia o przeznaczeniu zakupionego oleju opałowego. Takie oświadczenia składane są Spółce przez nabywców oleju opałowego. Dla weryfikacji danych wskazanych w treści oświadczeń, Spółka wymaga od swych kontrahentów m.in. przedłożenia aktualnych zaświadczeń z odpowiednich ewidencji lub rejestrów. W praktyce obrotu olejem opałowym kontrahentami Spółki są również osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Zdarzyły się sytuacje, w których w treści składanych oświadczeń przez firmy osób fizycznych posługują się nazwami firm, w których brak jest imienia i nazwiska w tzw. nazwie firmy, co potwierdzają aktualne zaświadczenia z ewidencji prowadzonej działalności gospodarczej przez odpowiednie urzędy. W zaświadczeniach widnieją również pod pozycją nazwa, nazwy firm bez imienia i nazwiska.

Spółka dokumentuje sprzedaż oleju opałowego firmom osób fizycznych przez wystawienie faktury VAT, w treści faktury VAT pod pozycją dotyczącą nabywcy alternatywnie posługuje się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub nazwą skróconą. Dane dotyczące nabywcy umieszczane w fakturze dokumentującej sprzedaż pochodzą od kontrahentów, potwierdzone odpowiednimi zaświadczeniami z ewidencji. Zdarzają się przypadki, w których ze względów praktycznych Spółka wystawiając fakturę VAT posługuje się skróconą nazwą firmy nabywcy będącego osobą fizyczną figurującą w zaświadczeniu z ewidencji prowadzonej działalności gospodarczej. W treści skróconej nazwy figurującej na wystawionej przez Spółkę fakturze VAT brak jest imienia i nazwiska nabywcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka, jako sprzedawca oleju opałowego z obniżoną stawką podatku akcyzowego wystawiając fakturę VAT może posłużyć się w treści faktury nazwą skróconą nabywcy, prowadzącego działalność gospodarczą jako osoba fizyczna, bez wskazywania imienia i nazwiska.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W przypadku wystawiania faktur, w których treści używana jest nazwa skrócona nabywcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, nie musi zawierać ona imienia i nazwiska ww. osoby fizycznej zgodnie z brzmieniem paragrafu 5 ust. 1 pkt 1) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, co do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. Faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy. W opinii Spółki zastosowanie alternatywy "lub" wyraźnie wskazuje, że użycie ww. oznaczeń nabywcy i kupującego można użyć jednego z nich w zależności od własnego wyboru jako podmiotu wystawiającego fakturę, takie postępowanie wypełni dyspozycję ww. przepisu. Takie rozumienie przepisu zakłada istnienie nazwy skróconej nabywcy. W praktyce obrotu należy założyć, że występują nazwy skrócone firm osób fizycznych bez imienia i nazwiska osoby fizycznej. W przypadku, gdyby okazało się bezwzględnym obowiązkiem zawarcie w nazwie skróconej imienia i nazwiska osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą powstaje pytanie o sens istnienia alternatywy w stosunku do imienia i nazwiska oraz nazwy skróconej. W ocenie Spółki brak jest w przepisach definicji nazwy skróconej stosowanej przez firmy osób fizycznych, brak też w tym zakresie regulacji Kodeksu Cywilnego. W praktyce identyfikacji podatników istnieje formularz zgłoszeniowy NIP-1, gdzie istnieje pozycja dotycząca nazwy skróconej z zastrzeżeniem, że są to dane wynikające z wpisu do ewidencji. Inaczej wygląda sytuacja w kwestii zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług na podstawie formularza VAT-R, gdzie nazwa skrócona została zastrzeżona dla podatników niebędących osobami fizycznymi. Same formularze podatkowe dotyczące zgłoszeń identyfikacyjnych nie są jednak źródłem prawa podatkowego.

Należy mieć na uwadze, zdaniem Spółki na fakt, że użycie nazwy skróconej zostało usankcjonowane w przepisach podatkowych dotyczących wystawiania faktur. W praktyce wystawiania faktur Spółka spotyka się z trudnością dotyczącą zmieszczenia długich nazw nabywców na ograniczonej systemowo powierzchni faktur. Poza tym w przypadku wystawiania faktur z użyciem nazwy skróconej firmy osoby fizycznej (bez imienia i nazwiska) zawsze widnieje NIP, który każdorazowo pozwala dokładnie zidentyfikować podmiot gospodarczy. W przypadku, gdyby zdaniem organu podatkowego należało każdorazowo przy wystawieniu faktury i używaniu nazwy skróconej podawać imię i nazwisko w nazwie skróconej, Spółka stoi na stanowisku, że faktura która nie zawiera ww. elementu, jej wystawienie w ww. sposób oraz posługiwanie się tego rodzaju fakturą nie spowoduje u wystawcy faktury odpowiedzialności z tytułu wadliwości faktury na gruncie Kodeksu Karnego Skarbowego.

W odpowiedzi na wezwanie nr IPPP3/443-1102/10-5/SM z dnia 26 stycznia 2011 r. Spółka sprecyzowała, że przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 10 listopada 2010 r. były i są następujące przepisy prawa podatkowego:

* art. 89 ust. 5, ust. 6 i ust. 7 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.) - w tym zakresie wydana została indywidualna interpretacja prawa podatkowego,

* § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2008 r. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.).

Argumentacja dotycząca Kodeksu Karnego Skarbowego nie była jedyną zawartą we wniosku z dnia 10 listopada 2010 r., która dotyczyła przepisów nie będących przepisami prawa podatkowego. W przedmiotowym wniosku Spółka przywołała postanowienia Kodeksu Cywilnego, powołała się również na formularze podatkowe.

Spółka nie oczekiwała dokonywania interpretacji przepisów Kodeksu Cywilnego, Kodeksu Karnego Skarbowego ani też zagadnień związanych z treścią formularzy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 2, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur zawiera rozporządzenie z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.).

Zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

Z cytowanych powyżej przepisów wynika, iż faktura dokumentująca sprzedaż powinna przede wszystkim zawierać dane określone w art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, tj. m.in. dane dotyczące nabywcy. Natomiast w myśl cytowanego powyżej § 5 ust. 1 rozporządzenia, który precyzyjniej określa treść faktury, winna ona zawierać m.in. imię i nazwisko lub nazwę bądź nazwę skróconą nabywcy oraz jego adres, a także numer NIP nabywcy.

Stosownie natomiast do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o NIP, podatnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego; zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, zgłoszenie identyfikacyjne osób fizycznych zawiera nazwisko, imiona, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, rodzaj i numer dowodu tożsamości oraz numer ewidencyjny PESEL.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o NIP, podatnicy podatku od towarów i usług lub podatku akcyzowego są obowiązani dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu jednym z tych podatków. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się niezależnie od zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (...).

W myśl art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Ogólne zasady działania przedsiębiorstw osób fizycznych określone zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 431 k.c. przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Przedsiębiorca działa pod firmą - art. 432 § 1 k.c. Stosownie do art. 434 k.c. firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.

Zatem podatnikiem i przedsiębiorcą jest osoba fizyczna z imienia i nazwiska, posługująca się nadanym jej numerem identyfikacji podatkowej NIP, a nie firma prowadzona przez tę osobę. Odzwierciedleniem tej tendencji są dane wykazane w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539 z późn. zm.) w § 1 określa wzór zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia (VAT-R). W przypadku podatnika będącego osobą fizyczną w części B.1. tego zgłoszenia określającej dane identyfikacyjne należy podać nazwisko, pierwsze imię, drugie imię podatnika, imię ojca i matki, numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia. Ponadto w prawie cywilnym określono firmę osoby fizycznej przez jej imię i nazwisko.

Na podstawie ww. przepisów stwierdzić należy, że przez sformułowane w ww. § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom (...) wyrażenie "imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy" należy rozumieć w przypadku nabywcy będącego osobą fizyczną - imię i nazwisko, w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej - nazwę bądź nazwę skróconą. Firma osoby fizycznej może zawierać dodatki, np. określenie wskazujące na przedmiot działalności przedsiębiorcy, ale dane te mogą być umieszczone jedynie w formie dodatku fakultatywnego.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego zauważyć należy, Spółka dokumentuje sprzedaż oleju opałowego firmom osób fizycznych przez wystawienie faktury VAT, w treści faktury VAT pod pozycją dotyczącą nabywcy alternatywnie posługuje się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub nazwą skróconą. Dane dotyczące nabywcy umieszczane w fakturze dokumentującej sprzedaż pochodzą od kontrahentów, potwierdzone są odpowiednimi zaświadczeniami z ewidencji. Zdarzają się przypadki, w których ze względów praktycznych Spółka wystawiając fakturę VAT posługuje się skróconą nazwą firmy nabywcy, będącego osobą fizyczną figurującą w zaświadczeniu z ewidencji prowadzonej działalności gospodarczej. W treści skróconej nazwy figurującej na wystawionej przez Spółkę fakturze VAT brak jest imienia i nazwiska nabywcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą.

Biorąc więc pod uwagę powołane na wstępie przepisy art. 106 ustawy o VAT oraz § 5 ww. rozporządzenia z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, na fakturach VAT dokumentujących sprzedaż oleju opałowego z obniżoną stawką podatku akcyzowego (oraz innych) Spółka ma obowiązek umieszczać imię i nazwisko odbiorcy, będącego osobą fizyczną, jako nazwy nabywcy towaru czy usługi (pomimo np. faktu, że w zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej została zgłoszona nazwa skrócona firmy osoby fizycznej nie zawierająca jego imienia i nazwiska). Tak więc posługiwanie się wyłącznie nazwą skróconą firmy kontrahenta bez podania jego imienia i nazwiska nie jest wystarczające.

Stanowisko Spółki należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.