IPPP3/443-106/12-2/SM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2012 r. (data wpływu 25 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekazywanych opłat reprograficznych i prawa do odliczenia podatku naliczonego - jest prawidłowe.

W dniu 25 stycznia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekazywanych opłat reprograficznych i prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące stany faktyczne oraz zdarzenia przyszłe:

Wnioskodawca jest dystrybutorem sprzętu elektronicznego na terytorium Polski. Sprzęt ten - AGD, RTV, telefony komórkowe, komputery, drukarki, aparaty cyfrowe - sprzedawany jest po jego sprowadzeniu na terytorium RP hurtowniom i sklepom w całym kraju.W konsekwencji prowadzonej działalności Wnioskodawca zobowiązany jest - jako importer, do ponoszenia opłat na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).

Zgodnie z powołanym przepisem producenci i importerzy:

Zgodnie z informacją uzyskaną od organizacji zbiorowego zarządzania, począwszy od 1 kwietnia 2011 r. odprowadzane przez Wnioskodawcę na jej rachunek opłaty reprograficzne podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.Warto zaznaczyć, iż całość sprzedaży dokonywanej przez Wnioskodawcę, jest sprzedażą opodatkowaną.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), dalej: ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. W myśl art. 8 ust. 2a ustawy, obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011 r., w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Przedmiotowa regulacja wskazuje wprost, iż w katalogu usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług mieszczą się również przypadki, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług.

Wystawca faktury jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, która prowadzi działalność na podstawie tej ustawy i zezwolenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Realizuje on zbiorowy zarząd prawami na rzecz autorów i ich następców prawnych na podstawie umów o powierniczym przeniesieniu praw, a także jako ustawowy reprezentant uprawnionych autorsko, którzy swych praw organizacji nie powierzyli.

Przeniesienie powiernicze praw polega jedynie na możności występowania powiernika na zewnątrz, wobec Użytkowników, we własnym imieniu jako zarządzającego prawami. W ramach stosunków wewnętrznych powiernictwo jest wykonywaniem czynności na rzecz powierzającego w odniesieniu do jego praw. Organizacja nie działa jak właściciel praw, ale w ramach pośrednictwa zarządczego działa na rzecz reprezentowanych przez siebie twórców w ich interesie i na ich rachunek.

Czerpiąc natomiast tytuł do zarządzania prawami z mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych organizacja zbiorowego zarządzania działa jako ustawowy reprezentant autorów. W pozostałym zakresie, wobec autorsko uprawnionych, których nie reprezentuje na wyżej wskazanych zasadach, organizacja działa jako negotiorum gestor (w cudzym imieniu, bez pełnomocnictwa, ale w interesie reprezentowanych). Zbiorowy zarząd wykonywany jest przez organizację w odniesieniu do wszystkich kategorii praw określonych w zezwoleniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, na rzecz uprawnionych, niezależnie od tego, czy powierzyli oni swe prawa w zarząd na podstawie umów i obejmuje w szczególności udzielanie licencji na korzystanie z utworów i pobieranie wynagrodzeń autorskich z tego tytułu (art. 17, art. 21 i art. 21¹ ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), bądź też jedynie inkasowanie wynagrodzeń autorskich w przypadkach, gdy twórcy służy niezrzekalne ustawowe prawo do wynagrodzenia (art. 17, 20 i art. 70 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy).

Organizacja działając od 1 kwietnia 2011 r. jako podatnik VAT czynny pobiera opłaty należne od producentów i importerów magnetofonów, magnetowidów, innych podobnych urządzeń oraz od producentów i importerów czystych nośników służących do utrwalania utworów (art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych) w sposób i na zasadach wynikających z rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (wydanego na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 20 ust. 5 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). W załącznikach stanowiących integralną część rozporządzenia określono, jakiego rodzaju kategorie urządzeń i nośników podlegają opłacie. Opłaty pobierane na podstawie art. 20 prawa autorskiego mają na celu zrekompensowanie twórcom i podmiotom praw pokrewnych strat ponoszonych przez nich w związku ze zwielokrotnianiem utworów i przedmiotów praw pokrewnych dokonywanym w ramach dozwolonego użytku prywatnego. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych podstawą wyliczenia opłaty jest kwota należna z tytułu sprzedaży nośników.

Z analizy treści art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż pojęcie świadczenia usług jest bardzo szerokie, obejmuje bowiem różnego rodzaju świadczenia nie będące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Mieszczą się w nich zatem także usługi wykonywane w imieniu własnym i na rzecz osoby trzeciej, jak również w imieniu i na rzecz osoby trzeciej. Należy zatem rozważyć, jaki jest charakter czynności podejmowanych przez wystawcę faktury, które następnie znajdą swoje odbicie w wystawionej na rzecz Wnioskodawcy fakturze.

Z analizy przepisów regulujących pobieranie opłat reprograficznych wynika, iż organizacja będąca wystawcą faktury, czerpiąc tytuł do zarządzania prawami z mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych - art. 20, 21, art. 21¹, art. 70, działa jako ustawowy reprezentant autorów. Jednocześnie organizacja ta na mocy Rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz. U. Nr 105, poz. 991 z późn. zm.), została wskazana, jako organizacja właściwa do pobierania, od podmiotów zobowiązanych do ich wnoszenia (producenci i importerzy nośników i urządzeń służących do utrwalania utworów) opłat na rzecz twórców (dalej "opłaty od czystych nośników"). Organizacja pobierająca opłaty jest zobowiązana do przekazania stosownych części tych opłat, zgodnie z zasadami określonymi w § 7 rozporządzenia, właściwym organizacjom zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi.

Organizacja zbiorowego zarządzania, mając umocowanie w przepisach prawa, zarządza powierzonymi przez twórcę prawami na jego rzecz. Zarząd i ochrona powierzonych praw przejawia się w tym, że organizacja jest uprawniona pobrać opłaty należne od producentów i importerów magnetowidów, magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz od producentów i importerów czystych nośników służących do utrwalania utworów, w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskich i prawach pokrewnych.

Tak ukształtowane relacje łączące twórcę, organizację i producentów importerów, od których należne są ww. opłaty pozwala stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 w zw. z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT.

Twórca, któremu należne są opłaty z tytułu sprzedaży nośników, powierza organizacji swoje prawa wobec producentów i importerów do żądania opłat z tytułu ww. sprzedaży nośników. Organizacja, działając na rzecz twórcy zobowiązana jest do poboru i podziału uzyskanych opłat i przekazania należnych kwot twórcom, jako autorsko uprawnionym do ich uzyskania. Umocowanie do takiego działania wynika bezpośrednio z samej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

W myśl zasady wyrażonej w art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że organizacja zbiorowego zarządzania występuje w charakterze otrzymującego usługę od twórcy i jednocześnie świadczącego usługę zarządzania prawami autorskimi w stosunku do producentów i importerów nośników. Winna być zatem traktowana jako podmiot, który nabywa od twórców i realizuje na ich rzecz prawa związane ze sprzedażą nośników umożliwiających zwielokrotnianie utworów w ramach dozwolonego użytku prywatnego, a zatem dokonuje czynności o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy.

Powyższe stanowisko potwierdził w pełnej rozciągłości Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 11 października 2011 r. nr IPPP1/443-1075/11-2/ISz, który w odniesieniu do podmiotu zarządzającego prawami, pobierającego opłaty na rzecz twórców stwierdził, iż "Wnioskodawca z tytułu wyżej przedstawionych relacji zobowiązaniowych występuje w charakterze podatnika podatku VAT, realizującego usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Otrzymywane przez Wnioskodawcę świadczenia pieniężne wypłacane przez producentów i importerów nośników z tytułu sprzedaży określonych w przepisach prawa nośników będą stanowić wynagrodzenie należne Wnioskodawcy za wyświadczoną usługę. W związku z powyższym czynność ta powinna zostać udokumentowana poprzez wystawienie faktury VAT, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, dla producentów i importerów nośników."Identyczne stanowisko zajął również ten sam organ w interpretacji nr IPPP1-443-803/11-4/PR z dnia 22 sierpnia 2011 r.

Ad. 2.

Konsekwencją uznania, iż faktura wystawiona przez organizację zbiorowego zarządzania, a dotycząca opłat reprograficznych, dokumentuje wykonaną usługę, jest prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z takiej faktury, przy założeniu, że cała sprzedaż dokonywana przez Wnioskodawcę jest sprzedażą opodatkowaną. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Nie ma tu znaczenia, czy nabywana usługa jest bezpośrednio związana z konkretną czynnością opodatkowaną, czy też wiąże się z całokształtem sprzedaży podatnika. Istotne jest jedynie to, by działalność danego podmiotu realizowała się w wykonywaniu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku z dnia 29 marca 2010 r. sygn. akt I SA/Op 592/09 "nie zawsze istnieje konieczność wskazywania bezpośredniego związku zakupów z czynnościami opodatkowanymi dla skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ważne jest jednak, by związek ten w chwili dokonywania zakupów był uchwytny i oczywisty, nabyte towary i usługi muszą w sposób niewątpliwy służyć czynnościom opodatkowanym. Okoliczności towarzyszące konkretnej transakcji zakupu towaru lub usługi powinny wskazywać jednoznacznie, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej podatnika, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej lub planowanej przez niego działalności gospodarczej. Istotne jest także, by stanowiły one element cenotwórczy produktów podatnika, pozostając w ten sposób w bezpośrednim związku z jego działalnością gospodarczą."

Podobne stanowisko zajął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 19 marca 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 370/09 w którym podniósł, iż "przesłanka wykorzystywania nabywanych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych nie wyklucza możliwości dokonania odliczenia z powołaniem się na tzw. kategorię kosztów ogólnych. Dla stwierdzenia istnienia tegoż prawa nie zawsze musi występować bezpośredni związek między podatkiem naliczonym a czynnościami opodatkowanymi."

Jakkolwiek omawianej usługi nie sposób powiązać u Wnioskodawcy z konkretną czynnością opodatkowaną VAT, to jednak nie ulega wątpliwości, iż ponieważ całość sprzedaży Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu, ponoszone koszty są związane - choć nie bezpośrednio - ze sprzedażą opodatkowaną.

Warto przy tym wspomnieć, iż nie znajdzie w omawianym przypadku zastosowania również przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT stanowiący, iż nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Jak wykazano w uzasadnieniu do stanowiska Wnioskodawcy co do pytania nr 1, faktura wystawiona przez organizację zbiorowego zarządzania, dotycząca opłat reprograficznych, w istocie dokumentuje świadczoną na rzecz Wnioskodawcy usługę.

Biorąc pod uwagę powyższe, prosi o potwierdzenie stanowiska Wnioskodawcy jako prawidłowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Należy zauważyć, że od dnia 26 sierpnia 2011 r. obowiązuje tekst jednolity ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 177, poz. 1054).

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.