IPPP2/4512-34/15-2/DG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z 16 stycznia 2015 r. (data wpływu 19 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży udziału w działkach stanowiących majątek prywatny przeznaczonych pod budowę drogi - jest prawidłowe.

W dniu 19 stycznia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży udziału w działkach stanowiących majątek prywatny przeznaczonych pod budowę drogi.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni w 1996 r. na mocy postanowienia sądu przez dziedziczenie ustawowe nabyła udziały w gospodarstwie rolnym.

W 2010 r. mama Strony przekazała jej umową dożywocia część posiadanych w tym gospodarstwie udziałów.

Budowa trasy szybkiego ruchu spowodowała, że duża część gospodarstwa znalazła się w strefie podlegającej wyłączeniu z produkcji rolnej.

W związku z tym, Gmina przystąpiła do sporządzenia i uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Objął on działki będące przedmiotem zapytania.

Gmina planuje nabyć udziały Wnioskodawczyni w dwóch działkach, na których ma być zrealizowany cel publiczny - droga gminna. Sprzedaży na razie ma podlegać jedna działka.

Z deklaracji urzędników gminy sprzedaż drugiej działki ma nastąpić w nieokreślonej przyszłości, w miarę jak Gmina realizować będzie założenia rozbudowy infrastruktury drogowej.

Działki te w planie miejscowym przeznaczone są pod zabudowę (droga).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż działek powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawczyni:

W ocenie Wnioskodawczyni działki nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Działki te Strona nabyła do majątku prywatnego na mocy ustawy oraz w wyniku decyzji między nią a jej mamą, z obciążeniem ich jednocześnie obowiązkiem dożywocia.

Strona nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Działki nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności innej niż produkcja rolna, nie są i nie były przedmiotem dzierżawy, najmu.

Udziały w działkach stanowią majątek osobisty Wnioskodawczyni, nie zostały nabyte z zamiarem odsprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (...).

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak zaś stanowi art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Należy wskazać, że przedmiotami stosunków prawnych są dobra materialne i niematerialne. Wśród dóbr materialnych wyróżniamy m.in. rzeczy, a te z kolei dzieli się na nieruchomości i rzeczy ruchome.

Na podstawie art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Tak więc grunt spełnia definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, a jego sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy - Kodeks cywilny. Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (art. 195 k.c.).

Jak stanowi art. 196 § 1 k.c., współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu (§ 2 ww. przepisu).

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 k.c.). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Należy wyjaśnić, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zarówno sprzedaż udziału we współwłasności gruntu na podstawie art. 198 k.c., jak i sprzedaż wspólnego gruntu za zgodą wszystkich współwłaścicieli na podstawie art. 199 k.c., stanowi odpłatną dostawę towarów.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 5 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - mocą ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem "podatnika" te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług dla uznania określonych zachowań podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu statusu podatnika.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, gdyż związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

Podkreślić przy tym należy, że pod pojęciem "handel" należy rozumieć dokonywany w sposób zorganizowany zakup towarów w celu ich odsprzedaży. Jeżeli zatem dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2 ustawy nie można podmiotu dokonującego dostawy uznać za podatnika VAT z tytułu wykonania takiej czynności.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest również czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu sprawy Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży gruntu podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Natomiast okoliczność podjęcia m.in. takich czynności jak uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru oraz działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, stanowią o takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, które mogą wskazywać, że czynności sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż działek była sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia z dnia 15 września 2011 r. TSUE w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10.

Z tezy powyższego orzeczenia wynika m.in., że "osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy 112, zmienionej dyrektywą 2006/138/WE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeśli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby". Trybunał zwrócił uwagę, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Trybunał orzekł ponadto, że liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego i nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych. Zatem jak wynika z powyższego, kryterium decydującym o zaliczeniu transakcji sprzedaży nieruchomości przez osoby fizyczne do działalności gospodarczej jest podejmowanie aktywnych działań angażujących środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. W konsekwencji, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W przypadku gdy brak jest przesłanek świadczących o aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia gruntu, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem - zbycie działki budowlanej nie stanowi działalności handlowej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz mieści się w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni w 1996 r. na mocy postanowienia sądu przez dziedziczenie ustawowe nabyła udziały w gospodarstwie rolnym.

W 2010 r. mama Strony przekazała jej umową dożywocia część posiadanych w tym gospodarstwie udziałów. Budowa trasy szybkiego ruchu spowodowała, że duża część gospodarstwa znalazła się w strefie podlegającej wyłączeniu z produkcji rolnej.

Gmina przystąpiła do sporządzenia i uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Gmina planuje nabyć udziały Wnioskodawczyni w dwóch działkach, na których ma być zrealizowany cel publiczny - droga gminna. Sprzedaży na razie ma podlegać jedna działka.

Sprzedaż drugiej działki ma nastąpić w nieokreślonej przyszłości, w miarę jak Gmina realizować będzie założenia rozbudowy infrastruktury drogowej. Działki te w planie miejscowym przeznaczone są pod zabudowę (droga).

Działki te Strona nabyła do majątku prywatnego na mocy ustawy oraz w wyniku decyzji między nią a jej mamą, z obciążeniem ich jednocześnie obowiązkiem dożywocia.

Strona nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Działki nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności innej niż produkcja rolna, nie są i nie były przedmiotem dzierżawy, najmu. Udziały w działkach stanowią majątek osobisty Wnioskodawczyni, nie zostały nabyte z zamiarem odsprzedaży.

Przedmiotem wątpliwości Strony jest, czy sprzedaż dwóch działek, w których Strona posiada udział będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT podmiot dokonujący dostawy w związku z przedmiotową sprzedażą musi wystąpić jako podatnik podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie takie przesłanki nie zostały spełnione, ponieważ Wnioskodawczyni udział w gospodarstwie rolnym nabyła w drodze dziedziczenia ustawowego w 1996 r. na mocy postanowienia sądu oraz umową dożywocia zawartą w 2010 r., na mocy której matka przekazała Stronie swoje udziały w gospodarstwie z jednoczesnym obowiązkiem dożywocia. Tak więc nabycie udziału w gruncie nie nastąpiło w drodze zakupu z zamiarem wykorzystania do celów gospodarczych.

Jak wynika z wniosku Wnioskodawczyni nie jest zarejestrowana jako podatnik podatku VAT i nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami.

Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika, aby Wnioskodawczyni podejmowała aktywne działania marketingowe w zakresie sprzedaży tych nieruchomości. To Gmina objęła planem zagospodarowania przestrzennego grunty, których współwłaścicielem jest Strona, w którym przeznaczyła je pod budowę drogi gminnej. Działki, które przejmie Gmina nie były i nie są przedmiotem najmu, lub dzierżawy. Grunty te były wykorzystywane do działalności rolniczej.

Zatem, przewidywana sprzedaż udziału w 2 działkach przeznaczonych pod budowę drogi będzie stanowiła zwykłe wykonywanie prawa własności w zakresie posiadanego majątku prywatnego. Skutkiem tego, że Wnioskodawczyni z tytułu transakcji zbycia udziału w tych nieruchomościach nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, nie wystąpi obowiązek podatkowy w podatku VAT.

Z uwagi na przywołane uregulowania prawne oraz przedstawioną treść wniosku należy stwierdzić, mimo że grunt spełnia definicję towarów wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, z okoliczności niniejszej sprawy nie wynika, aby dokonując sprzedaży udziału w działkach Wnioskująca działała w charakterze handlowca.

Zatem należy uznać, że Wnioskodawczyni w wyniku dokonania czynności sprzedaży należącego do Wnioskodawczyni udziału w 2 działkach, nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W konsekwencji, dla Wnioskodawczyni z tytułu dokonania przedmiotowej sprzedaży nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie objętym pytaniem nr 1 wniosku należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji.

W zakresie dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.