IPPP2/4512-239/16-2/RR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony - przedstawione we wniosku z dnia 10 marca 2016 r. (data wpływu 21 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia sposobu opodatkowania licytacyjnej sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 21 marca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia sposobu opodatkowania licytacyjnej sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W toku czynności egzekucyjnych na podstawie art. 923 kodeksu postępowania egzekucyjnego dokonano wszczęcia egzekucji z nieruchomości:

* nieruchomość zabudowana, stanowiąca działkę ew. nr 927 o pow. 240 m². Na działce usytuowany budynek mieszkalny, jednorodzinny w zabudowie szeregowej,

* numer księgi wieczystej...,

* nieruchomość należy do dłużników: Stanisława i Hanny R.,

* dłużnik Stanisław R. prowadzi zarejestrowaną działalność gospodarczą - nieaktywny - wyrejestrowany z płatników VAT, Hanna R. nie prowadzi działalności gospodarczej,

* nieruchomość stanowi majątek prywatny, nie była powiązana z prowadzeniem działalności gospodarczej,

* dłużnikom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

* nieruchomość nabyta w formie aktu notarialnego z 30 września 1999 r., brak faktury,

* nieruchomość oraz znajdujące się na niej zabudowania nie były wykorzystywane przez dłużników do wykonywania czynności opodatkowanych: umów najmu, dzierżawy itp.,

* budynek znajdujący się na nieruchomości został nabyty,

* dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie budynków przekraczających 30% wartości początkowej nieruchomości,

* budynek nie był w stanie ulepszonym wykorzystywany przez dłużników do wykonywania czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy od nieruchomości określonej w opisie stanu faktycznego należy obliczyć i odprowadzić podatek VAT, w jakiej wysokości a także czy na komorniku sądowym spoczywa taki obowiązek w przypadku licytacyjnej sprzedaży nieruchomości należącej do dłużnika.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadających przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści przepisu ww. wynika, że komornik jest podatnikiem podatku od dostawy.

Z obowiązujących przepisów wynika także, że komornik sądowy dokonują transakcji w imieniu podatnika-dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepis art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym przedstawiając stan faktyczny nieruchomości, określając przyczynę złożenia wniosku oraz z uwagi na przedstawione własne stanowisko w sprawie zwraca się o udzielenie odpowiedzi na dokonane zapytanie w sprawie.

Zdaniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w przedmiotowej sprawie komornik nie jest zobowiązany do wystawienia faktury i odprowadzenia podatku VAT oraz pomniejszenia o jego kwotę kwoty podatku VAT należnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1619, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści wskazanego wyżej przepisu wynika zatem, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Należy zauważyć, że przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Na mocy art. 106c ustawy o VAT, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

Zatem fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie zobowiązany o odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia praw do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nieruchomościami w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.) są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

W konsekwencji sprzedaż nieruchomości będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt ustawy o VAT.

Należy podkreślić, że opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zostanie dokonana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Aby dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą, należy wskazać, że w momencie jej realizacji podatnik zachowywał się jak profesjonalny handlowiec, a sprzedawane towary zostały nabyte w celu wykorzystywania w działalności gospodarczej. Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług - w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność powinna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W świetle przytoczonych przepisów należy zauważyć, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Z opisu sprawy wynika, że w toku czynności egzekucyjnych na podstawie art. 923 kodeksu postępowania egzekucyjnego dokonano wszczęcia egzekucji z nieruchomości zabudowanej stanowiąca działkę ew. nr 927 o pow. 240 m² usytuowany budynek mieszkalny, jednorodzinny w zabudowie szeregowej. Nieruchomość należy do dłużników: Stanisława i Hanny R. Dłużnik Stanisław R. prowadzi zarejestrowaną działalność gospodarczą - nieaktywny - wyrejestrowany z płatników VAT, Hanna R. nie prowadzi działalności gospodarczej. Nieruchomość stanowi majątek prywatny, nie była powiązana z prowadzeniem działalności gospodarczej, dłużnikom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Nieruchomość nabyta w formie aktu notarialnego z 30 września 1999 r. Nieruchomość nie była wykorzystywana przez dłużników do wykonywania czynności opodatkowanych: umów najmu, dzierżawy itp. Dłużnik nie ponosił wydatków na ulepszenie budynku.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT licytacyjnej sprzedaży nieruchomości należącej do dłużnika.

Z uwagi na powołane przepisy i przedstawione okoliczności sprawy, dłużników nie można uznać za podatników prowadzących działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ustawy o VAT - w odniesieniu do przedmiotu dostawy. Treść wniosku wskazuje, że nabycie nieruchomość nie było potwierdzone fakturą, dłużnikom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, nieruchomość nie była wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych. Nieruchomość stanowi majątek prywatny, który nie był powiązany z prowadzeniem działalności gospodarczej. Oznacza to, że dostawa ww. nieruchomości realizowana będzie poza sferą działalności gospodarczej i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Skoro zatem dłużnicy z tytułu omawianej transakcji nie wystąpią w charakterze podatników podatku VAT, dostawa dokonana przez Komornika sądowego nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, a Komornik nie wystąpi z tytułu tej transakcji jako płatnik podatku od towarów i usług.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz opisu sprawy w odpowiedzi na zadane we wniosku pytanie należy stwierdzić, że z tytułu sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do obliczenia i odprowadzenia podatku VAT, gdyż jak dowiedziono wyżej, jest to czynność niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie uznania Strony za płatnika podatku od towarów i usług oraz obowiązku odprowadzenia podatku VAT od dostawy nieruchomości w trybie postępowania egzekucyjnego. Natomiast kwestia dotycząca pomniejszenia kwoty podatku VAT należnego podnoszona przez Stronę we własnym stanowisku nie jest przedmiotem rozstrzygnięcia, ponieważ w tym zakresie Wnioskodawca nie przedstawił stanu faktycznego i nie sprecyzował pytania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.