IPPP2/4512-131/16-3/RR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2016 r. (data wpływu 17 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej w przypadku świadczenia usług mediacyjnych - jest prawidłowe.

W dniu 17 lutego 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej w przypadku świadczenia usług mediacyjnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest notariuszem prowadzącym kancelarię notarialną i z tego tytułu jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Przy dokonywaniu czynności notarialnych Wnioskodawczyni korzysta ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na podstawie § 4 pkt 2 lit. g rozporządzania Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących w zw. z art. 111 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawczyni zamierza prowadzić również działalność mediacyjną w sprawach cywilnych jako mediator i mediator sądowy, jako dodatkowy rodzaj czynności w ramach prowadzonej przez Stronę działalności gospodarczej. Nabywcami usług mediacyjnych będą zapewne również osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni planuje, że płatności za usługi mediacyjne będą dokonywane wyłącznie na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

Działalność mediatorów sądowych jest sklasyfikowana wg PKD 2007 jako działalność prawnicza - 69.10.Z.

Artykuł 183² Kodeksu postępowania cywilnego przewiduje, że mediatorem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych korzystająca z pełni praw publicznych. Mediatorem nie może być sędzia, chyba, że jest w stanie spoczynku. Kodeks postępowania cywilnego nie stawia żadnych wymogów co do wykształcenia mediatora.

Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2015 r. poz. 1145) mediator i mediator sądowy nie są specjalistami z dziedziny prawa (261), a specjalistami do spraw społecznych - 263502 mediator i 263507 mediator sądowy.

Standardy prowadzenia mediacji i postępowania mediatora uchwalone przez Społeczna Radę do Spraw Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości w dniu 26 czerwca 2006 r. przewiduje, oprócz bezstronności mediatora wobec uczestników mediacji i neutralności wobec przedmiotu sporu, również to, że mediator wyraźnie odróżnia swoja rolę mediatora od innych ról zawodowych i w trakcie mediacji nie wchodzi w role innego specjalisty, nawet pomimo posiadanej wiedzy z tej dziedziny.

Fakt, że Wnioskodawczyni jest prawnikiem, nie oznacza więc, że w trakcie przeprowadzania mediacji będzie ona udzielać klientom porad prawnych. Mediator może jedynie zaproponować skorzystanie z pomocy specjalisty, ale decyzja o jej korzystaniu i wybór specjalisty zawsze zależy od stron mediacji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przy świadczeniu usług mediacyjnych Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w § 2 w zw. z pkt 38 załącznika i § 3 rozporządzania Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, przy założeniu spełnienia dodatkowych warunków przewidzianych w tych paragrafach.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie usług mediacyjnych podlega zwolnieniu z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących zgodnie z § 2 i 3 rozporządzania Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

§ 4 przywołanego rozporządzenia wyłącza zwolnienia, o których mowa w § 2 i 3 w przypadku m.in. świadczenia "usług prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 28 załącznika do rozporządzenia" (czyli usług notarialnych), ale z faktu, że w konkretnym przypadku mediator świadczy usługi prawnicze w ramach innego zawodu nie daje podstaw do uznania, ze usługi mediacyjne są usługami prawniczymi. (Inne postanowienia § 4 poza pkt 2 lit. g nie mają w sposób oczywisty zastosowania do omawianego stanu faktycznego.)

Mediator nie musi mieć wykształcenia prawniczego, w świetle przepisów k.p.c., jest to fakt istotny. Z klasyfikacji zawodów dokonanej przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej wynika, że mediator nie jest prawnikiem.

Zgodnie ze standardami prowadzenia mediacji i postępowania mediatora mediator nie może udzielać porad prawnych, nawet jeśli posiada taka wiedzę. Jego rolą jest pomoc przy osiąganiu porozumienia przez strony mediacji, nadzorowanie samego procesu, a nie wpływanie na kształt i treść ugody. Weryfikację czy postanowienia ugody nie są sprzeczne z przepisami prawa przeprowadza sąd zatwierdzając lub nie dana ugodę.

Gdyby mediator posiadał wykształcenie np. psychologiczne nie budziłoby wątpliwości, że świadczone przez niego usługi mediacyjne nie są usługami prawniczymi. Uznanie, że rodzaj wykształcenia posiadanego przez mediatora przesądza o zaklasyfikowaniu jego działalności, jako usług prawniczych bądź nie, prowadziłoby do niczym nie uzasadnionego różnicowania obywateli w takiej samej sytuacji faktycznej.

Za uznaniem, że usługi mediacyjne nie są usługami prawniczymi przemawiają również interpretacje indywidualne wydane przez Ministra Finansów, np. ITPP1/4512-600/15-2/BK z dnia 7 września 2015 r., IPTPP4/443-783/13-3/KNr z dnia 24 stycznia 2014 r.

W związku z tym Wnioskodawczyni uważa, że do usług mediatora stosują się zwolnienia z prowadzenia ewidencji przy pomocy kas rejestrujących, o których mowa w § 2 i 3 rozporządzania Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r., a więc o ile przy świadczeniu usług mediacyjnych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych zapłatę w całości Wnioskodawczyni otrzyma za pośrednictwem poczty, banku lub kasy oszczędnościowo-kredytowej, na jej rachunek bankowy, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła, to nie ma ona obowiązku dokumentowania tych czynności przy pomocy kasy rejestrującej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). W myśl ust. 1 tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń. Oznacza to, że nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej dostawa towarów/świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Jak wynika z art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (...).

W zakresie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej, od 1 stycznia 2015 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2014 r. poz. 1544), zwane dalej "rozporządzeniem".

Stosownie do zapisu § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym, roku podatkowym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r., podatników, u których obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Zgodnie z zapisem § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r. podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2014 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Z kolei § 3 ust. 2 rozporządzenia stanowi, że zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się w przypadku podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia.

W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Pod poz. 38 ww. załącznika wymieniono świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Analiza powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że aby podatnik miał możliwość skorzystania z prawa do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 38 załącznika do rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

* zapłata za świadczenie musi być w całości dokonana za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,

* z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła,

* przedmiotem świadczenia nie są usługi wymienione w § 4 rozporządzenia.

Zatem, w przypadku, gdy jeden z ww. warunków nie będzie spełniony, to brak będzie możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Zgodnie z § 4 pkt 2 lit. g ww. rozporządzenia, zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku świadczenia usług prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 28 załącznika do rozporządzenia. W poz. 28 załącznika do rozporządzenia zostały wskazane czynności notarialne (bez względu na symbol PKWiU)

Prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących na mocy § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 38 ww. załącznika do rozporządzenia, przysługuje w sytuacji, gdy świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku.

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawczyni zamierza prowadzić działalność mediacyjną w sprawach cywilnych jako mediator i mediator sądowy, jako dodatkowy rodzaj czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Nabywcami usług mediacyjnych będą zapewne również osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni planuje, że płatność za usługi mediacyjne będą dokonywane wyłącznie na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

Wątpliwości Wnioskodawczyni sprowadzają się do rozstrzygnięcia, czy przy świadczeniu usług mediacyjnych będzie można skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w § 2 w zw. z pkt 38 załącznika i § 3 rozporządzania Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, przy założeniu spełnienia dodatkowych warunków przewidzianych w tych paragrafach.

Zauważyć należy, że ustawodawca w ww. § 4 rozporządzenia wskazał wyłączenia ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania dla konkretnych czynności. W § 4 ust. 1 pkt 2 lit. g rozporządzenia ustawodawca wskazuje, że zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku świadczenia usług prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 28 załącznika do rozporządzenia (tekst jedn.: bez względu na symbol PKWiU czynności notarialne). Należy jednak zwrócić uwagę, że w ww. rozporządzeniu przy identyfikowaniu usług, które mogą korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej, ustawodawca nie odwołuje się do klasyfikacji statystycznych. Należy zatem dokonać wykładni językowej pojęć określających usługi zawarte w tym rozporządzeniu.

Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego (http.//sjp.pl) mediacja to pośredniczenie w sporze, mające na celu pogodzenie zwaśnionych stron, przy jednoczesnym zawarciu kompromisu kończącego spór.

Podkreślić w tym miejscu należy, że mediator jest jedynie moderatorem dyskusji - stara się pomóc w dojściu do satysfakcjonującego obie strony rozwiązania, natomiast nie narzuca swojej woli, musi zachować bezstronność.

Dlatego też odnosząc powołane przepisy i definicje do niniejszej sprawy stwierdzić należy, że słuszne jest stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym usługi mediacyjne nie są objęte wyłączeniami ze zwolnienia, o których mowa w § 4 ww. rozporządzenia, gdyż usługi w zakresie mediacji nie są tożsame z usługami prawniczymi.

Dlatego też wskazać należy, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi mediacyjne, nie zawierają się wśród usług wyłączonych z zastosowania zwolnienia, o którym mowa m.in. w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. g rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W omawianej sprawie należy rozważyć zatem możliwość korzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej określonego w § 2 ust. 1 rozporządzenia w związku z pozycją 38 załącznika cyt. rozporządzenia.

Jak już wcześniej wskazano, aby istniała możliwość zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na podstawie tego przepisu muszą zostać spełnione łącznie warunki wymienione w poz. 38 załącznika do rozporządzenia. Niewystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Z opisu sprawy wynika, że płatność za usługi mediacyjne będą dokonywane wyłącznie na rachunek bankowy Wnioskodawczyni, a poza tym Strona zakłada, że będą również spełnione dodatkowe warunki przewidziane w § 2 ust. 1 rozporządzenia w związku z pozycją 38 załącznika cyt. rozporządzenia tj., że z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Dlatego też po uwzględnieniu przedstawionego we wniosku opisu sprawy oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, że w przypadku świadczenia usług mediacyjnych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w sytuacji gdy Wnioskodawczyni otrzyma zapłatę na własny rachunek bankowy a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła, Stronie będzie przysługiwało do dnia 31 grudnia 2016 r. na podstawie § 2 ust. 1 w powiązaniu z poz. 38 załącznika do rozporządzenia prawo do zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.