IPPP2/4512-102/16-2/JO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki - przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2016 r. (data wpływu 9 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT czynności udzielania pożyczek za oprocentowaniem - jest prawidłowe.

W dniu 9 lutego 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT czynności udzielania pożyczek za oprocentowaniem.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka komandytowo-akcyjna (dalej również jako: "Spółka" oraz "Wnioskodawca") została utworzona w 2013 r. Zakres prowadzenia przez nią działalności gospodarczej jest szeroki i dotyczy różnorodnych profili działalności, w tym finansowej działalności usługowej, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.9). Spółka zamierza udzielić pożyczek między innymi na rzecz członka zarządu komplementariusza Spółki oraz na rzecz innych spółek, w tym na rzecz T. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz A. Spółka akcyjna. Na podstawie zawartych umów Spółka przeniesie na pożyczkobiorców Spółki określone kwoty pieniędzy, a ci pożyczkobiorcy Spółki będą zobowiązani zwrócić ww. kwoty wraz z odsetkami w terminie określonym w umowie. Pożyczki udzielane będą ze środków własnych Spółki. Ponadto umowy pożyczki zostaną zawarte na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz pieniądze stanowiące ich przedmiot, w chwili zawarcia umów pożyczek, będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy czynności dokonywane przez Wnioskodawcę polegające na udzielaniu pożyczek za oprocentowaniem podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jeśli odpowiedź na powyższe pytane będzie twierdząca, czy czynności te podlegać będą zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielane przez Spółkę pożyczki za oprocentowaniem na zasadach wskazanych we wniosku zostaną zrealizowane w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, a z tytułu ich dokonania Spółka będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług został sprecyzowany w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez świadczenie usług, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...). Wobec powyższego w ocenie Wnioskodawcy nie budzi wątpliwości, że zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług objęta jest usługa udzielania pożyczek.

Zakres podmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług został określony w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Na jego podstawie "podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności". Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług "działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody". W związku z tym, iż udzielanie pożyczek na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi świadczenie usług, tym samym należy je uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca jako spółka komandytowo-akcyjna jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, wobec czego należy ją uznać za podatnika podatku od towarów i usług.

Działalność Wnioskodawcy w zakresie udzielania pożyczek będzie mieć charakter profesjonalny, bowiem Wnioskodawca ma zamiar w przyszłości udzielić jeszcze pożyczek. Już sam zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy wskazuje, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą w rozumieniu podatku od towarów i usług.

Podsumowując - komercyjny oraz powtarzalny charakter pożyczek, które udzieli Wnioskodawca - podatnik podatku od towarów i usług, którego przedmiotem działalności jest między innymi finansowa działalność usługowa, determinuje opodatkowanie tychże czynności podatkiem od towarów i usług. Jednocześnie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług czynności Spółki - w ramach prowadzonej działalności gospodarczej polegające na udzielaniu pożyczek podlegać będą zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Powyższe stanowisko potwierdzone zostało między innymi w wyroku NSA z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. I FSK 571/12. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono:

"Spółka udzielając innym podmiotom, w tym podmiotom współpracującym lub powiązanym, pożyczek, wykonuje działalność usługową, która mieści się w definicji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u. i która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, z tym że korzysta ze zwolnienia na i podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u. Warunkiem objęcia takiej usługi podatkiem VAT jest jej wykonywanie przez osobę, która działa w tym zakresie w charakterze podatnika podatku VAT, a więc pożyczka musi być udzielana w ramach jej działalności gospodarczej wyżej zdefiniowanej. Nie jest przy tym istotne wyszczególnienie usługi pośrednictwa finansowego w przedmiotowym zakresie działalności danego podmiotu (np. w umowie spółki). Sporadyczne udzielanie pożyczki z własnych środków wypełnia warunki, by sklasyfikować tę czynność jako usługę. W przypadku podatnika podatku VAT prowadzącego ww. działalność gospodarczą podmiot ten działa w charakterze podatnika odnośnie wszystkich czynności, które mieszczą się w przedmiocie jego działalności gospodarczej, jak również tych czynności, które stanowią bezpośrednie, stałe i konieczne uzupełnienie takiej działalności. W katalogu tych drugich czynności mogą mieścić się wszelkie działania podatnika mające charakter sporadyczny (okazjonalny, incydentalny), które pozostają poza jego głównym przedmiotem działalności, lecz stanowiąc konsekwencje tej działalności, bezpośrednio ją uzupełniają".

Ponadto w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 lutego 2013 r., IPPP1/443-1270/12-2/MP stwierdzono:

"Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (np. odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia."

Powyższy pogląd znajduje także swoje potwierdzenie:

* w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej z Poznaniu z dnia 1 sierpnia 2013 r., ILPP1/443-393/13-2/AI,

* w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 8 lutego 2013 r., IBPP2/443-1153/12/IK,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 28 stycznia 2013 r., IBPP2/443-1109/12/KO,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 2 kwietnia 2012 r., IPTPP2/443-50/12-2/PR,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19 grudnia 2012 r., ITPP1/443-1174/12/AT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywca usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługi a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów i świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że zakres prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej jest szeroki i dotyczy różnorodnych profili działalności, w tym finansowej działalności usługowej, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.9). Spółka zamierza udzielić pożyczek między innymi na rzecz członka zarządu komplementariusza Spółki oraz na rzecz innych spółek. Na podstawie zawartych umów Spółka przeniesie na pożyczkobiorców Spółki określone kwoty pieniędzy, a ci pożyczkobiorcy Spółki będą zobowiązani zwrócić ww. kwoty wraz z odsetkami w terminie określonym w umowie. Pożyczki udzielane będą ze środków własnych Spółki. Ponadto umowy pożyczki zostaną zawarte na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz pieniądze stanowiące ich przedmiot, w chwili zawarcia umów pożyczek, będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawca ma wątpliwości czy czynności udzielenia pożyczek za oprocentowaniem będzie podlegała opodatkowaniu VAT i jednocześnie Spółka będzie korzystała ze zwolnienia od VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który jest zobowiązany do zwrotu, tj. do przeniesienia na druga stronę własności tej samej ilości pieniędzy lub rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że opisana we wniosku czynność udzielania pożyczek za oprocentowaniem stanowi czynność wykonaną w ramach działalności gospodarczej jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 ustawy.

Stawka podatku, na postawie art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże w treści ustawy ustawodawca przewidział dla niektórych czynności zwolnienie od podatku. Zakres i zasady tych zwolnień zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Analiza opisu zdarzenia przyszłego oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa podatkowego prowadzą do wniosku, że udzielanie pożyczek za oprocentowaniem przez Wnioskodawcę jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, że powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.