IPPP2/443-989/13-3/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 5 września 2013 r. (data wpływu 16 września 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności nieodpłatnego udostępnienia organizacjom związkowym (związkom zawodowym) działającym w Spółce pomieszczeń biurowych wraz z mediami i możliwością korzystania z urządzeń technicznych - jest prawidłowe.

W dniu 16 września 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności nieodpłatnego udostępnienia organizacjom związkowym (związkom zawodowym) działającym w Spółce pomieszczeń biurowych wraz z mediami i możliwością korzystania z urządzeń technicznych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest polską spółką kapitałową wchodzącą w skład Grupy P., opodatkowaną na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości osiąganych dochodów. Rok podatkowy Spółki jest tożsamy z rokiem kalendarzowym. Spółka jest również zarejestrowanym polskim podatnikiem VAT czynnym.

Na mocy porozumienia z dnia 9 października 2007 r., zawartego pomiędzy P. S.A a organizacjami związkowymi działającymi w P. S.A. (dalej: "Porozumienie"), P. S.A. zapewnia nieodpłatnie każdej organizacji związkowej działającej w Spółce jedno pomieszczenie biurowe wraz z mediami i możliwością korzystania z urządzeń technicznych.

Zgodnie z treścią § 5 ww. Porozumienia Spółka zapewnia:

Ponadto, na mocy § 6 P. S.A. zobowiązuje się zapewnić:

Dodatkowo Spółka zapewnia nieodpłatnie zakładowej organizacji związkowej na uzgodnionych wspólnie zasadach:

Powyższe ustalenia służyć mają realizacji obowiązku nałożonego na przedsiębiorców przepisami prawa, w szczególności art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. związkach zawodowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 55, poz. 234 z późn. zm.) - dalej jako "ustawa o związkach zawodowych" lub "u.z.z.".

Warunkiem przystąpienia do ww. Porozumienia jest złożenie oświadczenia przez organizację związkową.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego, nieodpłatne udostępnienie organizacjom związkowym (związkom zawodowym) działającym w Spółce pomieszczeń biurowych wraz z mediami i możliwością korzystania z urządzeń technicznych (takich jak fax, kserokopiarki, drukarki, komputer, łącza teleinformatyczne) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne udostępnienie organizacjom związkowym (związkom zawodowym) działającym w Spółce pomieszczeń biurowych wraz z mediami i możliwością korzystania z urządzeń technicznych (takich jak: fax, kserokopiarki, drukarki, komputer, łącza teleinformatyczne) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT z uwzględnieniem pkt 1-7) natomiast świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Ponieważ nieodpłatne udostępnienie pomieszczenia biurowego wraz mediami i urządzeniami technicznymi niezbędnymi do wykonywania zadań organizacji związkowej w zakładzie pracy nie jest ani odpłatną dostawą towarów, ani odpłatnym świadczeniem usług, ewentualnej podstawy do opodatkowania tego świadczenia należy poszukiwać w treści art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Przepis ten wprowadza bowiem fikcję prawną uznania pewnych czynności nieodpłatnych za odpłatne, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o ile zostaną spełnione określone przesłanki. I tak art. 8 ust. 2 stanowi, iż przez odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Mając na uwadze treść powyższego przepisu oraz przedmiotowy stan faktyczny należy stwierdzić, iż nieodpłatne udostępnienie pomieszczenia biurowego wraz z mediami i urządzeniami technicznymi niezbędnymi do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy nie stanowi użycia towarów, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT. Niewątpliwie mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem usług, jednakże ich uznanie za odpłatne świadczenie usług (tym samym opodatkowanie podatkiem od towarów i usług) może mieć miejsce wyłącznie po spełnieniu się warunku, jakim jest wykonywanie danego świadczenia w celu innym, niż działalność gospodarcza podatnika. A contrario, jeżeli nieodpłatne świadczenie usług, inne niż usługi na cele osobiste osób wskazanych w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, wykonywane jest dla celów służących działalności podatnika, usługa nieodpłatna nie jest uznawana za odpłatną, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Analiza art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT oraz stanu faktycznego podanego w niniejszym wniosku prowadzi do konkluzji, iż nieodpłatne udostępnianie zakładowym organizacjom związkowym pomieszczeń biurowych wraz mediami oraz urządzeniami technicznymi niezbędnymi do wykonywania ich statutowej działalności związkowej w zakładzie pracy, stanowi działalność związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa podatnika. Fakt ten wynika z jednej strony z wielu zadań i obowiązków, jakie przepisy prawa nakładają na zakładowe organizacje związkowe, a z drugiej strony z obowiązków nałożonych na pracodawców.

Jak wynika z treści art. 6 ustawy o związkach zawodowych, związki zawodowe współuczestniczą w tworzeniu korzystnych warunków pracy, bytu i wypoczynku. Z kolei art. 23 tej ustawy stanowi, iż związki zawodowe uczestniczą w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa pracy.

Na szeroki zakres działań zakładowej organizacji związkowej wskazuje art. 26 u.z.z. Działania te obejmują m.in.: zajmowanie stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych w zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy, zajmowanie stanowiska wobec pracodawcy i organu samorządu załogi w sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw pracowników, sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, kierowanie działalnością społecznej inspekcji pracy i współdziałanie z państwową inspekcją pracy.

Wskazać również należy, iż zakładowe organizacje związkowe biorą czynny udział w życiu przedsiębiorstwa m.in. w okolicznościach takich jak: przejście zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę, uzgadnianie regulaminu dotyczącego zasad wykorzystania środków z funduszu socjalnego (cele i rodzaje działalności), uzgadnianie zasad przyznawania pracownikom świadczeniu z funduszu socjalnego, uzgadnianie regulaminów nagród i premiowania pracowników czy podejmowanie działań zmierzających do zabezpieczenia warunków pracy w zakładzie pracy (vide art. 26-29 u.z.z.).

Z drugiej zaś strony, pracodawca/przedsiębiorca zobowiązany jest do współdziałania z organizacją związkową i na nim również spoczywa wiele obowiązków związanych z funkcjonowaniem organizacji związkowych w danym zakładzie pracy. Na przykład:

* pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie związku zawodowego informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności informacji dotyczących warunków pracy i zasad wynagradzania (art. 26 u.z.z.);

* pracodawca na pisemny wniosek zakładowej organizacji związkowej i za pisemną zgodą pracownika, jest obowiązany pobierać z wynagrodzenia pracownika składkę związkową w zadeklarowanej przez niego wysokości (art. 33¹ u.z.z);

* jeżeli przepisy prawa pracy przewidują współdziałanie pracodawcy z zakładową organizacją związkową w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek współdziałać w takich sprawach z zakładową organizacją związkową reprezentującą pracownika z tytułu jego członkostwa w związku zawodowym albo wyrażenia zgody na obronę praw pracownika nie zrzeszonego w związku - zgodnie z ustawą o związkach zawodowych (art. 232 Kodeksu pracy).

Jednym z istotnych obowiązków pracodawcy, wynikającym z art. 33 u.z.z., jest udostępnienie zakładowej organizacji związkowej, na warunkach określonych w umowie, pomieszczenia i urządzeń technicznych niezbędnych do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy. Obligatoryjny charakter tej regulacji nie pozostawia pracodawcy wyboru - musi on udostępnić lokal organizacji związkowej, choć ustawa o związkach zawodowych nie przesądza o szczegółowych warunkach takiego udostępnienia, w szczególności czy ma ono odbywać się za odpłatnością, czy też bez odpłatności. Niemniej jednak, odmowa ze strony pracodawcy udostępnienia pomieszczenia albo uporczywe i niezasadne uchylanie się od zawarcia takiej umowy może być uznane za utrudnianie wykonywania działalności związkowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy, które jest zagrożone sankcją grzywny lub kary ograniczenia wolności (vide art. 35 ust. 1 u.z.z.).

Podsumowując powyższe Wnioskodawca nie ma wątpliwości, iż istnieje silny, nierozerwalny związek działalności związków zawodowych w zakładzie pracy z przedsiębiorstwem podatnika. Związki zawodowe służą interesom pracowników. Pracownicy zaś stanowią zasoby ludzkie niezbędne do funkcjonowania przedsiębiorstwa i prowadzenia przez nie działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza przedsiębiorców prowadzona jest w określonym otoczeniu prawnym, którego naruszenie wiąże się z odpowiedzialnością. Chodzi w tym przypadku nie tylko o przestrzeganie podstawowych zasad prawa pracy czy przepisów ustawy o związkach zawodowych, ale również o poszanowanie ogólnych praw zagwarantowanych przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, tj. prawo do tworzenia i działania związków zawodowych oraz wolności zrzeszania się z związkach zawodowych (vide art. 12 oraz art. 59 Konstytucji RP).

Na niewątpliwy związek działalności organizacji związkowych w zakładzie pracy z przedsiębiorstwem podatnika zwrócił uwagę również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, w wyroku z dnia 19 grudnia 2007 r., (sygn. akt I SA/Łd 905/07), w którym zostało sformułowane stanowisko, iż "należy przyjąć z całą pewnością, że związek z prowadzeniem przedsiębiorstwa ma <...> między innymi cały katalog obowiązków obciążając tych pracodawców w ramach obowiązującego systemu prawa. W systemie tym znaczące miejsce mają wszelkie uregulowania dotyczące praw pracowniczych, w tym prawa do tworzenia i funkcjonowania dobrowolnych i samorządnych organizacji ludzi pracy, powołanych do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych to jest związków zawodowych <...>". Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny w ww. wyroku zauważył, że "Z całą pewnością każdy podmiot prowadzący przedsiębiorstwo musi brać pod uwagę i uwzględniać w swoich strategiach obowiązki wynikające z funkcjonowania związków zawodowych".

Również organy podatkowe potwierdzają istnienie ścisłej korelacji pomiędzy działalnością związków zawodowych a działalnością gospodarczą przedsiębiorcy. I tak Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, w indywidualnej interpretacji prawa podatkowego z dnia 2 września 2011 r., znak: ILPP2/443-894/11-2/EN, podsumował, iż "udostępnienie związkom zawodowym pomieszczeń biurowych wraz z wyposażeniem i mediami ma związek z prowadzonym przez Spółkę przedsiębiorstwem, nie może być traktowane jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy".

Identyczną konkluzję zawarto w indywidualnej interpretacji prawa podatkowego wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 28 maja 2012 r. (znak: IBPP1/443-157/12/ES) podsumowując równocześnie, że udostępnienie związkom zawodowym pomieszczenia biurowego wraz z telefonem, stanowiące nieodpłatne świadczenie usług, nie podlega opodatkowaniu VAT. Ponadto organ podatkowy argumentował, że " (...) Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest zobowiązana na mocy przepisów ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych do ponoszenia określonych wydatków na rzecz związków zawodowych. W opisanym we wniosku stanie faktycznym mamy do czynienia z udostępnieniem na ich rzecz pomieszczenia wraz z telefonem. Z uwagi na fakt, iż działanie to ma miejsce w ramach wypełniania obowiązków nałożonych przepisami prawa, należy uznać je za czynność związaną z ogólną działalnością gospodarczą prowadzoną przez Spółkę".

Ujmując w konkluzji powyższe argumenty Wnioskodawca uważa, że nieodpłatne udostępnienie organizacjom związkowym (związkom zawodowym) działającym w Spółce pomieszczeń biurowych wraz z mediami i możliwością korzystania z urządzeń technicznych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynności te stanowią nieodpłatne świadczenie usług, wykonywane do celów ściśle związanych z przedsiębiorstwem podatnika, a zatem nie mogą być uznane za odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT i w rezultacie opodatkowane.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego w złożonym wniosku, w zakresie stanu faktycznego zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.