IPPP2/443-980/11-4/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku (data wpływu do tut. Organu podatkowego 16 sierpnia 2011 r.), uzupełnione pismem z dnia 26 września 2011 r. (data wpływu 28 września 2011 r.) w odpowiedzi na wezwanie nr IPPP2/443-980/11-2/MM z dnia 14 września 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wnoszenie opłat reprograficznych - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 sierpnia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wnoszenie opłat reprograficznych. Przedmiotowy wniosek zawierał braki formalne oraz braki w przedstawionym stanie faktycznym. W związku z czym tut. Organ podatkowy pismem z dnia 14 września 2011 r. znak IPPP2/443-980/11-2/MM wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o powyższe braki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka dokonuje opłat zgodnie z art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych na rzecz Stowarzyszenia K. K. fakt otrzymania ww. opłat traktuje jako świadczenie usług na rzecz Spółki, wystawia fakturę VAT i do opłat dolicza podatek wg stawki 8%. Równocześnie Spółka przekazuje z tego samego tytułu na rzecz innej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi ("Polska Książka") środki finansowe i organizacja ta nie traktuje dokonanych opłat jako czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, iż jest podatnikiem podatku VAT i prowadzi działalność handlową i serwisową dotyczącą segmentu IT, telematycznego oraz pozostałych usług. Przedmiotem obrotu handlowego są m.in. kopiarki, drukarki, czyli urządzenia reprograficzne, od obrotu którymi z mocy prawa jest naliczana opłata na podstawie art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych na rzecz Stowarzyszenia. Należy nadmienić, iż wysokość opłaty naliczana jest od obrotu brutto tymi urządzeniami, a więc w podstawę wchodzi VAT należny od sprzedaży urządzeń reprograficznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (sformułowane pismem z dnia 26 września 2011 r.):

Czy Wnioskodawca ma możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego w oparciu o otrzymane faktury VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy (sformułowane pismem z dnia 26 września 2011 r.)

Ze względu na ograniczenie zawarte w art. 88 ust. 3a pkt 2 tj. "transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku" Wnioskodawca uważa, iż nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Czynność wnoszenia opłat na podstawie art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych na rzecz Stowarzyszenia wg Podatnika nie spełnia ustawowych definicji zawartych w art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 a także art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Organizacja ta de facto nie świadczy żadnej usługi na rzecz Podatnika, zaś opłaty mają charakter jednostronnej daniny, do zapłaty której Spółka jest zobowiązania z mocy prawa (art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), ale z związku z którą Spółka nie uzyskuje żadnej korzyści. Spółka może traktować tę daninę jako swoisty "parapodadek".

Tak więc zawarte ograniczenie co do możliwości odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ma zastosowanie. Podatnik uważa, że stanowisko Urzędu Skarbowego (interpretacja urzędowa) z dnia 10 października 2006 r. Urzędu Skarbowego jest prawidłowe i "środki finansowe otrzymywane przez podatnika z tytułu opłat reprograficznych, nie podlegają podatkowi od towarów i usług, a podatnik nie jest zobowiązany (ani uprawniony) do wystawiania faktury VAT z tytułu otrzymania tych środków".

W związku z powyższym Podatnik uważa, że wnoszenie opłat na rzecz Stowarzyszenia K. na podstawie art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie wymaga dokumentowania tej czynności fakturą VAT. Stowarzyszenie K. jako jedyne wystawiło fakturę VAT po raz pierwszy za drugi kwartał 2011 r. (kopia w załączeniu). Fakturami VAT nie są dokumentowanie wnoszone opłaty na rzecz Stowarzyszenia "P.".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosowanie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W myśl art. 8 ust. 2a ustawy o VAT w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Analiza treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje na bardzo szerokie pojęcie świadczenia usług obejmujące różnego rodzaju świadczenia nie będące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Pod pojęciem usługi mieszczą się nie tylko usługi wykonywane w imieniu własnym na swoją rzecz, ale również usługi wykonywane w imieniu własnym i na rzecz osoby trzeciej. Regulacja art. 8 ust. 2a ustawy o VAT wskazuje bowiem wprost, iż w katalogu usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług mieszczą się również przypadki, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę podatku i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", producenci i importerzy:

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży urządzeń reprograficznych oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

Stosownie zaś do ust. 5 ww. przepisu minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców, artystów wykonawców, organizacji producentów fonogramów, producentów wideogramów oraz wydawców, jak również organizacji producentów lub importerów urządzeń i czystych nośników wymienionych w ust. 1, określa, w drodze rozporządzenia: kategorie urządzeń i nośników oraz wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, kierując się zdolnością urządzenia i nośnika do zwielokrotniania utworów, jak również ich przeznaczeniem do wykonywania innych funkcji niż zwielokrotnianie utworów, sposób pobierania i podziału opłat oraz organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania.

Zgodnie natomiast z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz. U. z 2003 r. Nr 105, poz. 991 z późn. zm.) organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnionymi do pobierania opłat od urządzeń i nośników, o których mowa w załącznikach nr 1 i 2 do rozporządzenia, są:

A zatem podmiot będący importerem urządzeń i nośników wymienionych w art. 20 ustawy ma ustawowy obowiązek uiścić organizacjom zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi opłatę do 3% kwoty z tytułu sprzedaży urządzeń i nośników.

Z kolei, mając umocowanie w ww. przepisach prawa, podmiot zarządzający powierzonymi przez twórcę prawami na jego rzecz jest uprawniony pobrać opłatę należną od producenta i importera magnetowidów, magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz od producenta i importera czystych nośników służących do utrwalania utworów, w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskich i prawach pokrewnych. W zamian za opłatę producent i importer wraz ze sprzętem sprzedaje niejako prawa autorskie.

W takich okolicznościach opłata zapłacona przez producenta lub importera organizacjom zarządzającym prawami autorskimi jest wynagrodzeniem za dostawę usług dokonaną przez posiadacza prawa do reprodukcji na rzecz producenta lub importera. Beneficjentami opłaty są autorzy, edytorzy, producenci utworów oraz artyści wykonawcy. Tak ukształtowane relacje łączące twórcę, organizację zarządzającą oraz producentów i importerów, od których należne są ww. opłaty pozwala stwierdzić, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 w zw. z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz uzupełnienia do niego wynika, iż Spółka dokonuje opłat zgodnie z art. 20 ustawy na rzecz Stowarzyszenia. Stowarzyszenie fakt otrzymania ww. opłat traktuje jako świadczenie usług na rzecz Spółki, wystawia fakturę VAT i do opłat dolicza podatek wg stawki 8%. Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż jest podatnikiem podatku VAT prowadzącym działalność handlową i serwisową dotyczącą segmentu IT, telematycznego oraz pozostałych usług. Przedmiotem obrotu handlowego są m.in. kopiarki, drukarki, czyli urządzenia reprograficzne, od obrotu którymi z mocy prawa jest naliczana opłata na podstawie art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych na rzecz Stowarzyszenia.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności sprawy w odniesieniu do obowiązujących przepisów należy stwierdzić, że Spółka dokonująca opłat reprograficznych na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi winna być traktowana jako podmiot, który przez tę organizację, nabywa od twórców prawa związane ze sprzedażą nośników umożliwiających zwielokrotnianie utworów w ramach dozwolonego użytku prywatnego, a zatem dokonuje czynności, o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT. Wobec tego opłata reprograficzna jest wynagrodzeniem za usługę świadczoną przez organizację zbiorowego zarządzania w imieniu twórców, artystów czy producentów praw autorskich i pokrewnych. Wobec tego usługa taka jest czynnością podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że "organizacja (...) nie świadczy żadnej usługi na rzecz Podatnika, zaś opłaty mają charakter jednostronnej daniny (...)". Związek pomiędzy usługą organizacji, a wnoszoną z tego tytułu opłatą przez Wnioskodawcę oparty jest o wyżej cytowane uregulowania ustawowe, co powoduje, że opłata pobrana od Wnioskodawcy stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczonych przez twórcę usług w postaci powierzenia w zarząd i ochronę praw. Zarząd i ochrona praw przejawia się w poborze i podziale opłat od producentów i importerów nośników, który organizacja zarządzająca prawami wykonuje na rzecz twórców.

Opłata reprograficzna, jaką Spółka płaci organizacji zarządzającej stanowi na tle powyższego wynagrodzenie za świadczenie usług przez tę organizację. W związku z tym zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, czynność ta powinna zostać udokumentowana poprzez wystawienie faktury VAT dla Spółki.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ze wskazanych przepisów wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług, od zakupów towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania czynności opodatkowanych. Oznacza to, iż można odliczyć w całości podatek naliczony, który związany jest z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ustawodawca stworzył podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawca, jako podmiot wnoszący opłaty reprograficzne (które jak wywiedziono wyżej podlegają opodatkowaniu VAT), posiada prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, bowiem opłata ta będąca wynagrodzeniem za świadczoną usługę związana jest bezpośrednio z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą związaną ze sprzedażą sprzętu i nośników (sprzedaż i serwis kserokopiarek i drukarek) umożliwiających powielanie i utrwalanie utworów lub przedmiotów prawa pokrewnych, tj. czynnościami opodatkowanymi. W tej sytuacji przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie znajduje zastosowania.

Reasumując, mając na uwadze okoliczności sprawy oraz przeprowadzoną analizę prawną należy stwierdzić, że uiszczana przez Spółkę opłata reprograficzna stanowi zapłatę za wykorzystanie praw autorskich i pokrewnych związanych ze sprzedawanym sprzętem do powielania i utrwalania utworów oraz praw pokrewnych. Innymi słowy uiszczana opłata jest wynagrodzeniem za czynność opodatkowaną podatkiem VAT. W konsekwencji, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Spółka posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT otrzymanej od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, bowiem poniesione wydatki służą działalności opodatkowanej Spółki.

Zatem, stanowisko Spółki w tak przedstawionym stanie faktycznym należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanego przez Spółkę postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 10 października 2006 r. należy zauważyć, iż interpretacja ta została wydana w odmiennym stanie prawnym aniżeli interpretacja, która jest odpowiedzią na niniejszy wniosek. W stanie prawnym obowiązującym w roku 2006 nie istniał przepis art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, z którego treści wynika, iż usługą jest również czynność wykonywana przez podmiot w imieniu własnym, ale na rzecz osoby trzeciej. Zatem stanowisko wyrażone w interpretacji, na którą powołuje się Wnioskodawca zostało zdezaktualizowane na tle obowiązującego stanu prawnego.

Ponadto w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa. W związku z powyższym, a także z uwagi na treść art. 14b § 3 ww. ustawy, Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-ego Maja 10, 09-402 Płock.