IPPP2/443-932/10-4/JW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 listopada 2010 r. (data wpływu 6 grudnia 2010 r.), uzupełnione pismem z dnia 23 lutego 2011 r. (data wpływu 24 lutego 2011 r.) nadesłanym w odpowiedzi na wezwanie z dnia 15 lutego 2011 r. sygn. IPPP2-443-932/10-2/JW o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korekty podatku należnego od zwróconego towaru przy braku oryginału paragonu fiskalnego - jest prawidłowe.

W dniu 6 grudnia 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korekty podatku należnego od zwróconego towaru przy braku oryginału paragonu fiskalnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca poprzez sieć własnych sklepów realizuje sprzedaż detaliczną odzieży i obuwia. Transakcje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej każdorazowo ewidencjonowane są z zastosowaniem kas rejestrujących. Ponadto w celu szczegółowej ewidencji towarów Spółka korzysta z programu Hurt. Najważniejszym celem Spółki jest zadowolenie klienta, nawet jeśli klient zgłasza reklamację dotyczącą zakupionego towaru. Polityką Spółki jest przyjmowanie zwrotu towarów w ramach reklamacji, zarówno w przypadku przedłożenia przez klienta paragonu fiskalnego dokumentującego zakup towaru w sklepie Spółki, jak również w przypadku braku paragonu fiskalnego, jeśli na podstawie posiadanej dokumentacji wewnętrznej Spółka jest w stanie ustalić, że klient dokonał zakupu jej towarów (wydruk z karty kredytowej lub wyciąg bankowy, plus weryfikacja w systemie Hurt). Na podstawie wydruków bankowych w przypadku płacenia przez klientów kartami płatniczymi Spółka jest w stanie dokładnie określić czy i kiedy nastąpiła sprzedaż reklamowanego / zwróconego towaru, dotyczącego reklamowanej transakcji oraz ustalić ilości, ceny, stawki i kwoty podatku dotyczące transakcji, również miesiąc, za który rozliczono VAT należny, niezależnie od tego czy klient reklamujący zakupiony towar, jest w posiadaniu paragonu fiskalnego. Podkreślić należy, że na podstawie przepisów konsumenckich dowodem zakupu, a co za tym idzie podstawą do ubiegania się o rozpatrzenie reklamacji, nie jest jedynie paragon fiskalny, lecz również potwierdzenie z karty lub wyciąg bankowy. Dotychczas Spółka dokonywała korekty (zmniejszenia) podatku należnego wyłącznie w przypadku posiadania zwróconego przez klienta paragonu fiskalnego. W przypadku braku paragonu fiskalnego, Spółka nie dokonywała zmniejszenia podatku należnego.

Po przeanalizowaniu regulacji oraz interpretacji Izb Skarbowych oraz w wyniku obserwacji tendencji zachowań w przedmiotowej sprawie na rynku, Spółka zamierza dokonać zmiany sposobu postępowania w zakresie reklamacji / zwrotów towarów, w przypadku, gdy klient nie zwraca paragonu fiskalnego. Jeśli Spółka na podstawie posiadanych dokumentów i baz danych jest w stanie wykazać, że reklamowane transakcje wystąpiły i rozliczono od nich podatek należny, Spółka zamierza dokonywać korekty obrotu i umniejszać podatek należny z tytułu uznanych reklamacji i zwróconych towarów, również wtedy, gdy klient nie zwrócił paragonu fiskalnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy brak oryginalnego paragonu fiskalnego pozbawia Spółkę prawa do korekty podatku należnego od zwróconego towaru.

Zdaniem Wnioskodawcy, dopuszczalne jest dokonywanie stosownej korekty podatku należnego w odniesieniu do zwróconego towaru, nawet w przypadku braku oryginalnego paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż, w sytuacji, gdy Spółka jest w stanie udowodnić, że dana transakcja została zawarta, zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów usług, obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych prawnie dopuszczalnych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur. Z brzmienia powyższego przepisu wynika, że Spółka ma możliwość skorygowania obrotu m.in. o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów i uznanych reklamacji, pod warunkiem, że zwrot towaru lub reklamacja jest prawnie dopuszczalna odpowiednio udokumentowana. Na Spółce ciąży tutaj obowiązek udowodnienia, że transakcja nie doszła do skutku, bądź to w wyniku odstąpienia od umowy sprzedaży, bądź w wyniku uznania reklamacji. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie uzależniają pomniejszenia obrotu o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów, bądź uznanych reklamacji od posiadania przez podatnika oryginału paragonu fiskalnego, potwierdzającego zakup towaru. Spółka stoi na stanowisku, że oryginał paragonu fiskalnego nie jest jedynym dokumentem, na podstawie którego można dowodzić stanu faktycznego mającego miejsce w rzeczywistości.

Podobne stanowisko wielokrotnie prezentowały Organy Podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 5 listopada 2008 r., sygn. IPPP2/443-1248/08-2/MS oraz z dnia 9 kwietnia 2008 r., sygn. IPPP1-443-176/08-2/BS. Spółka uważa również, że stosowana przez nią ewidencja magazynowa, a w konsekwencji ustalenie tożsamości towarów pozwala na jednoznaczne udokumentowanie zawarcia transakcji. Tym samym, upoważnia to Spółkę do zmniejszenia obrotu o wartość zwróconego towaru i skorygowania podatku należnego od tej sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zasady prowadzenia ewidencji przy pomocy kas rejestrujących określono w § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338).

W myśl § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2, są obowiązani dokonywać ewidencji każdej sprzedaży oraz wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT z każdej sprzedaży jak również wydawać oryginał wydrukowanego dokumentu nabywcy. Zatem w sytuacji, kiedy sprzedawca jest obowiązany do ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących, dokumentem potwierdzającym fakt sprzedaży jest paragon fiskalny.

Zgodnie z przepisem § 2 pkt 11 ww. rozporządzenia, paragon fiskalny jest to wydrukowany dla nabywcy przez kasę rejestrującą w momencie sprzedaży dokument fiskalny z dokonanej sprzedaży.

Podkreślić należy, iż stosownie do treści § 4 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia, kasa fiskalna musi zawierać pamięć fiskalną. Pamięć fiskalna to urządzenie umieszczone w twardej nieprzezroczystej masie, umożliwiające trwały jednokrotny zapis danych pod kontrolą programu pracy kasy bez możliwości ich likwidacji oraz wielokrotny odczyt tych danych, które są nieusuwalne bez zniszczenia samego urządzenia (§ 2 pkt 10 rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych).

Cecha ta powoduje brak możliwości zarejestrowania na kasie fiskalnej zwrotu bądź reklamacji towarów. Zdarzenia tego typu winny być objęte odrębną ewidencją korekt, prowadzoną zgodnie z wymogami art. 109 ust. 3 ustawy.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, upustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartości zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Z brzmienia ww. przepisu wynika, że możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania m.in.: o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów i uznanych reklamacji może nastąpić pod warunkiem, że zwrot towaru lub reklamacja są prawnie dopuszczalne i zwroty te zostały udokumentowane. Obowiązkiem podatnika jest więc w rozumieniu tego przepisu odpowiednie udokumentowanie zwrotu wartości towaru w wyniku bądź odstąpienia od umowy sprzedaży, bądź to w wyniku uznania reklamacji (postępowanie w przypadku obniżenia obrotu o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów w wyniku ich reklamacji bądź też zwrotu winno być takie same).

Zarówno odstąpienie od umowy sprzedaży i w konsekwencji dokonany przez sprzedawcę zwrot wartości towaru, jak i zwrot kwoty wartości towaru dokonany w wyniku realizacji roszczeń nabywcy z tytułu reklamacji, co do zasady są prawnie dopuszczalne i są przedmiotem regulacji prawa cywilnego. Przepisy ustawy o VAT nie wprowadzają na użytek postępowania podatkowego żadnych szczególnych regulacji w odniesieniu do trybu, zasad i dopuszczalności odstąpienia od umowy sprzedaży, jak i dodatkowych szczególnych warunków co do trybu realizacji roszczeń z tytułu reklamacji.

Reasumując należy stwierdzić, iż przepisy ustawy o VAT nie uzależniają pomniejszenia obrotu o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów i kwot zwróconych z tytułu uznanych reklamacji, od posiadania przez podatnika oryginału paragonu fiskalnego, potwierdzającego zakup towaru lub usługi.

Paragon fiskalny stanowi dla nabywcy dowód dokonania zakupu (z którym wiążą się m.in. uprawnienia rękojmi i gwarancji) natomiast dla sprzedawcy bezsporne potwierdzenie tożsamości towaru w przypadku np.: zwrotu towaru. Zasadą jest więc dokonywanie korekty obrotu i podatku należnego przy jednoczesnym zwrocie (okazaniu) przez klienta paragonu fiskalnego.

Warunkiem dokonania korekty obrotu i kwoty podatku należnego jest potwierdzenie rozliczenia tej sprzedaży przez podatnika. Potwierdzenie tej okoliczności jest oczywiste w przypadku okazania przez nabywcę oryginału paragonu. Jest dopuszczalne w określonych sporadycznych przypadkach braku oryginału paragonu, oparcie się na innych dowodach (np. dokumencie gwarancji, numerze seryjnym itp.). Taka korekta jest również dopuszczalna w sytuacji, gdy podatnik ma pewność, iż towar został przez niego sprzedany i jest w stanie, w sposób niebudzący wątpliwości fakt ten wykazać.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca poprzez sieć własnych sklepów realizuje sprzedaż detaliczną odzieży i obuwia. Transakcje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej każdorazowo ewidencjonowane są z zastosowaniem kas rejestrujących. Ponadto w celu szczegółowej ewidencji towarów Spółka korzysta z programu Hurt. Celem Spółki jest zadowolenie klienta, nawet jeśli klient zgłasza reklamację dotyczącą zakupionego towaru. Polityką Spółki jest przyjmowanie zwrotu towarów w ramach reklamacji, zarówno w przypadku przedłożenia przez klienta paragonu fiskalnego dokumentującego zakup towaru w sklepie Spółki, jak również w przypadku braku paragonu fiskalnego, jeśli na podstawie posiadanej dokumentacji wewnętrznej Spółka jest w stanie ustalić, że klient dokonał zakupu jej towarów (wydruk z karty kredytowej lub wyciąg bankowy, plus weryfikacja w systemie Hurt). Dotychczas Spółka dokonywała korekty (zmniejszenia) podatku należnego wyłącznie w przypadku posiadania zwróconego przez klienta paragonu fiskalnego. W przypadku braku paragonu fiskalnego, Spółka nie dokonywała zmniejszenia podatku należnego. Jeśli Spółka na podstawie posiadanych dokumentów i baz danych jest w stanie wykazać, że reklamowane transakcje wystąpiły i rozliczono od nich podatek należny, Spółka zamierza dokonywać korekty obrotu i umniejszać podatek należny z tytułu uznanych reklamacji i zwróconych towarów, również wtedy, gdy klient nie zwrócił paragonu fiskalnego.

W ocenie tut. organu, w przypadku zaistnienia powyższych zdarzeń, Wnioskodawcy przysługuje prawo do korekty obrotu i podatku należnego, pod warunkiem udokumentowania ich wpisem do ewidencji korekt. Oryginał paragonu nie jest jedynym dokumentem przesądzającym o stanie faktycznym, który znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości.

Dowodzenie odstąpienia od umowy sprzedaży oraz zwrotu zapłaconej ceny, będących podstawą dokonania korekty, na podstawie innych dokumentów aniżeli oryginał paragonu fiskalnego, nie stoi w sprzeczności z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa podatkowego. W tym przypadku, ciężar dowodu znajduje się po stronie podatnika, który w prowadzonej przez siebie dokumentacji powinien posiadać dowody potwierdzające stan rzeczywisty.

Należy bowiem podkreślić, że to na podatniku spoczywa obowiązek rzetelnego udokumentowania prowadzonych transakcji w urządzeniach księgowych, tak by odzwierciedlały faktyczny ich przebieg.

Stosownie do treści art. 109 ust. 3 powołanej ustawy, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Ww. art. 109 ust. 3 wskazuje, zatem na elementy, które powinna zawierać ewidencja. Zauważyć w tym miejscu należy, że ustawa o podatku VAT nie przewiduje ustalenia powszechnie obowiązującej formy ewidencji. Przytoczona regulacja wskazuje jedynie, na konieczność prowadzenia przez podatnika ewidencji, służącej prawidłowemu sporządzeniu deklaracji podatkowej.

Obowiązujące przepisy prawa nie przewidują możliwości skorygowania sprzedaży i podatku należnego zaewidencjonowanego za pomocą kasy rejestrującej, jednak brak regulacji prawnych w tym zakresie nie pozbawia podatnika możliwości dokonania korekty zaewidencjonowanego obrotu. Zakaz zmiany zapisów dokonanych w kasie rejestrującej jest jedynie warunkiem stosowania tych kas i nie może on zmieniać zasady wynikającej z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którą podstawą opodatkowania jest obrót rozumiany jako kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Obrotem jest zatem, kwota rzeczywiście należna od nabywcy, a nie kwota figurująca na paragonie fiskalnym.

W celu więc ustalenia prawidłowej (rzeczywistej) podstawy opodatkowania w przypadku zwrotów towarów, należałoby prowadzić dodatkową, poza kasą rejestrującą, ewidencję (korekt), z której musi dokładnie wynikać kwota korekty sprzedaży i podatku należnego przypisana do konkretnego paragonu. Ewidencja taka nie ma określonego wzoru, ale wskazane jest, aby zawierała co najmniej dane niezbędne do ustalenia przyczyn zaistniałej korekty, a zapisy w niej widniejące pozwalały na określenie prawidłowej kwoty obrotu i podatku należnego.

Mając na względzie brak szczegółowych uregulowań odnoszących się do sposobu korygowania obrotu ewidencjowanego przy zastosowaniu kas rejestrujących stwierdzić należy, iż można przyjąć do sporządzania i rozliczenia deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług inną podstawę opodatkowania, niż wynika to z wydruku raportu fiskalnego. Jednak podstawą przysługującego uprawnienia do korekty sprzedaży i podatku należnego i podstawą prawidłowego sporządzenia deklaracji VAT-7 jest rzeczywisty przebieg transakcji gospodarczej udokumentowany rzetelnymi dowodami i wynikający z zapisów zawartych w prowadzonych urządzeniach księgowych, z których dane za miesiąc rozliczeniowy obniżą łączną miesięczną sprzedaż zaewidencjonowaną w kasie rejestrującej.

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony stan faktyczny we wniosku, stwierdzić należy, że zgromadzenie przez Wnioskodawcę dowodów stanowiących dowód przeciwny do dowodu, jakim jest zapis z kasy rejestrującej (paragon fiskalny), przy uwzględnieniu wyjątkowego charakteru zdarzeń, może stanowić podstawę do skorygowania obrotu i kwot podatku należnego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe, gdyż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie uzależniają możliwości pomniejszania obrotu od posiadanych przez podatnika oryginałów paragonu fiskalnego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.