IPPP2/443-851/11-4/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2011 r. (data wpływu 14 lipca 2011 r.), uzupełnione pismem z dnia 21 września 2011 r. (data wpływu 26 września 2011 r.) w odpowiedzi na wezwanie nr IPPP2/443-851/11-2/MM z dnia 9 września 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie uznania za podatnika podatku VAT podmiotu pełniącego funkcję wykonawcy testamentu - jest prawidłowe.

W dniu 14 lipca 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania za podatnika podatku VAT podmiotu pełniącego funkcję wykonawcy testamentu. Przedmiotowy wniosek zawierał braki w przedstawionym stanie faktycznym. W związku z czym tut. Organ podatkowy pismem z dnia 9 września 2011 r. znak IPPP2/443-851/11-2/MM wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o powyższe braki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

31 grudnia 2009 r. zmarł tragicznie syn Wnioskodawcy. W chwili śmierci syn był kawalerem. Pozostawił własnoręczny testament, w którym powołał Wnioskodawcę na wykonawcę testamentu, a do udziału w spadku powołał dwie siostry oraz kobietę, z którą był w nieformalnym związku i z którą miał dziecko. W lutym 2010 r. odbyło się posiedzenie sądu, w wyniku którego Sąd odebrał postanowienie spadkowe od spadkobierców. Siostry przyjęły spadek z dobrodziejstwem inwentarza, natomiast konkubina reprezentująca małoletnie dziecko nie zajęła stanowiska, stąd Sąd rozprawę odroczył. Do chwili obecnej sprawa toczy się w sądzie.

Wnioskodawca powołany na wykonawcę testamentu jest zobowiązany do wykazania dbałości o masę spadkową. Syn Wnioskodawcy prowadził do 31 grudnia 2009 r. działalność gospodarczą w zakresie doradztwa i nieruchomości jako osoba fizyczna. Był podatnikiem VAT i opłacał podatek dochodowy w formie liniowej. Z działalności tej uzyskiwane są po jego śmierci przychody z tytułu najmu na podstawie aneksów do umów zawartych z Wnioskodawcą jako wykonawcą testamentu. Pieniądze uzyskane z tego tytułu Wnioskodawca gromadzi na odrębnym rachunku bankowym otwartym dla tych celów. Jest prowadzona ewidencja przychodów i kosztów związanych z najmem. Przed uzyskaniem pierwszego przychodu z tytułu kontynuacji umów najmu Wnioskodawca złożył w Urzędzie Skarbowym zgłoszenie rejestracyjne VAT, ponieważ firmy, z którymi zawarte są umowy, są podatnikami VAT. Wnioskodawca jako osoba fizyczna uzyskuje od 1 stycznia 2010 r. przychody z najmu i z tego tytułu nie płaci podatku VAT, a w podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca jest opodatkowany ryczałtem z tytułu najmu. Urzędnik Urzędu Skarbowego po analizie zgłoszenia w bezpośredniej rozmowie z Wnioskodawcą stwierdził, iż nie ma podstaw prawnych do złożenia zgłoszenia

VAT-R i w związku z tym Wnioskodawca wycofał je. W związku z powyższym, z najemcami Wnioskodawca zawarł odpowiednie aneksy do umów.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, co następuje:

Wnioskodawca osobiście nie jest podatnikiem VAT, ponieważ jako wykonawca testamentu nie może i nie wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności podlegających opodatkowaniu. Jednakże Wnioskodawca, wykonujący czynności na rzecz przyszłych spadkobierców, chciał zarejestrować wykonawcę testamentu jako podatnika VAT z tytułu uzyskiwania obrotu z usług najmu przedmiotów (nieruchomości) wchodzących w skład majątku spadkowego (jako że w ramach wykonywania przez niego czynności wykonawcy testamentu oddał poszczególne składniki majątku spadkowego w najem), ale urzędnik Urzędu Skarbowego po analizie zgłoszenia - w bezpośredniej rozmowie z Wnioskodawcą stwierdził, iż nie ma podstaw prawnych do złożenia zgłoszenia VAT-R i w związku z tym Wnioskodawca wycofał je. Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest więc tożsame z opinią urzędnika skarbowego, że Wnioskodawca nie powinien być podatnikiem podatku VAT od czynności związanych z najmem składników majątku spadkowego.

Wykonawca nie otrzymuje obecnie żadnego wynagrodzenia z tytułu wykonywania czynności w ramach pełnienia funkcji wykonawcy testamentu, tym samym nie podlega opodatkowaniu z tego tytułu. Ta kwestia pozostaje jednak poza zakresem zapytania. Obroty uzyskiwane z tytułu usług najmu przedmiotów należących do majątku spadkowego nie są objęte podatkiem VAT z powodów wskazanych w punkcie pierwszym. Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż Wnioskodawca pragnie uzyskać odpowiedź, czy jako wykonawca testamentu z tytułu uzyskiwania obrotu z usług najmu przedmiotów (nieruchomości) należących do majątku spadkowego jest podatnikiem VAT i w związku z tym powinien dokonać zgłoszenia VAT-R.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca powinien być podatnikiem z tytułu powołania go na wykonawcę testamentu do chwili zakończenia wykonywania przez niego funkcji wykonawcy testamentu z tytułu podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca nie powinien być podatnikiem VAT. Przychód z tytułu obracania majątkiem spadkowym zostanie doliczony do masy spadkowej i opodatkowany po ustaleniu przez sąd kręgu spadkobierców.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Instytucja wykonawcy testamentu uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zwanej dalej "k.c." w art. 986-990. Zgodnie z art. 986 § 1 k.c. spadkodawca może w testamencie powołać wykonawcę testamentu.

Stosownie do art. 988 § 1 k.c. jeżeli spadkodawca nie postanowił inaczej, wykonawca testamentu powinien zarządzać majątkiem spadkowym, spłacić długi spadkowe, w szczególności wykonać zapisy i polecenia, a następnie wydać spadkobiercom majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy i z ustawą. Wykonawca testamentu może pozywać i być pozywany w sprawach wynikających z zarządu spadkiem. Może również pozywać w sprawach o prawa należące do spadku i być pozwany w sprawach o długi spadkowe. (art. 988 § 2 k.c.).

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 31 grudnia 2009 r. zmarł tragicznie syn Wnioskodawcy. W chwili śmierci syn był kawalerem. Pozostawił własnoręczny testament, w którym powołał Wnioskodawcę na wykonawcę testamentu, a do udziału w spadku powołał dwie siostry oraz kobietę, z którą był w nieformalnym związku i z którą miał dziecko. W lutym 2010 r. odbyło się posiedzenie sądu, w wyniku którego Sąd odebrał postanowienie spadkowe od spadkobierców. Siostry przyjęły spadek z dobrodziejstwem inwentarza, natomiast konkubina reprezentująca małoletnie dziecko nie zajęła stanowiska, stąd Sąd rozprawę odroczył. Do chwili obecnej sprawa toczy się w sądzie.

Wnioskodawca powołany na wykonawcę testamentu jest zobowiązany do wykazania dbałości o masę spadkową. Syn Wnioskodawcy prowadził do 31 grudnia 2009 r. działalność gospodarczą w zakresie doradztwa i nieruchomości jako osoba fizyczna. Był podatnikiem VAT i opłacał podatek dochodowy w formie liniowej. Z działalności tej uzyskiwane są po jego śmierci przychody z tytułu najmu na podstawie aneksów do umów zawartych z Wnioskodawcą jako wykonawcą testamentu. Pieniądze uzyskane z tego tytułu Wnioskodawca gromadzi na odrębnym rachunku bankowym otwartym dla tych celów. Jest prowadzona ewidencja przychodów i kosztów związanych z najmem. Przed uzyskaniem pierwszego przychodu z tytułu kontynuacji umów najmu Wnioskodawca złożył w Urzędzie Skarbowym zgłoszenie rejestracyjne VAT, ponieważ firmy, z którymi zawarte są umowy, są podatnikami VAT. Wnioskodawca jako osoba fizyczna uzyskuje od 1 stycznia 2010 r. przychody z najmu i z tego tytułu nie płaci podatku VAT, a w podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca jest opodatkowany ryczałtem z tytułu najmu. Urzędnik Urzędu Skarbowego po analizie zgłoszenia w bezpośredniej rozmowie z Wnioskodawcą stwierdził, iż nie ma podstaw prawnych do złożenia zgłoszenia

VAT-R i w związku z tym Wnioskodawca wycofał je. W związku z powyższym, z najemcami Wnioskodawca zawarł odpowiednie aneksy do umów.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, iż Wykonawca nie otrzymuje obecnie żadnego wynagrodzenia z tytułu wykonywania czynności w ramach pełnienia funkcji wykonawcy testamentu. Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do tego czy jako wykonawca testamentu z tytułu uzyskiwania obrotu z usług najmu przedmiotów (nieruchomości) należących do majątku spadkowego jest podatnikiem VAT i w związku z tym powinien dokonać zgłoszenia VAT-R.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego tut. Organ podatkowy stwierdza, iż z chwilą śmierci osoby fizycznej - syna Wnioskodawcy nie występuje sytuacja samodzielnego wykonywania przez niego działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a wszelkie dane identyfikujące ten podmiot dla celów podatku VAT tracą byt prawny. W związku z powyższym czynności podejmowane przez Wnioskodawcę, a zmierzające do zarządu masą spadkową do czasu powołania do spadku spadkobierców, nie są czynnościami wykonywanymi w charakterze zmarłego podatnika, tym samym nie mieszczą się w zakresie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wnioskodawca nie wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, sprowadzające się w szczególności do zawierania aneksów do umów najmu i pobierania opłat od najemców, bowiem, jak wynika z treści wniosku, nie jest następcą prawnym spadkodawcy - został powołany jedynie na funkcję wykonawcy testamentu, czyli sprawowania zarządu masą spadkową do czasu wydania postanowienia o stwierdzeniu nabyciu spadku przez spadkobierców.

Ponadto należy zauważyć, iż czynności wykonywane przez wykonawcę testamentu w postępowaniu spadkowym nie wypełniają definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym "działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców (...), również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy", a sam wykonawca testamentu wykonujący te czynności nie jest podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o VAT prowadzącym samodzielnie tą działalność.

Konkludując, realizowane przez Wnioskodawcę czynności wykonawcy testamentu zmierzające do sprawowania zarządu masą spadkową do czasu powołania spadkobierców nie wypełniają dyspozycji przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i jako takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, a Wnioskodawca z tytułu wykonywania tych czynności nie jest podatnikiem w świetle powołanego powyżej przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym brak jest podstaw do dokonania przez Wnioskodawcę jako wykonawcę testamentu zgłoszenia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej na formularzu VAT-R.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tak przedstawionym stanie faktycznym należało uznać za prawidłowe.

Końcowo tut. Organ podatkowy informuje, iż w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych sprawa zostanie rozpatrzona odrębnie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-ego Maja 10, 09-402 Płock.