IPPP2/443-738/09-2/PW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 czerwca 2009 r. (data wpływu 3 lipca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczki pieniężnej - jest prawidłowe.

W dniu 3 lipca 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczki pieniężnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny (zdarzenie przyszłe):

A. prowadzi działalność m.in. na rynku nieruchomości (doradztwo inwestycyjne, zarządzanie, wyceny, finansowanie, itp.). Wolne środki pieniężne Spółka przeznacza m.in. na udzielanie pożyczek podmiotom tak mających siedzibę na terytorium Polski, jak poza nim, w tym w krajach innych, niż państwa członkowskie Unii Europejskiej. Spółka jeszcze nie zaktualizowała zapisów w umowie spółki dotyczących przedmiotu jej działalności o usługi finansowe, udzielanie pożyczek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy pożyczki udzielane podmiotom mającym siedzibę na terenie Polski lub innych państw członkowskich Unii Europejskiej nie będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych, na podstawie art. 2 pkt 4 upcc, jako opodatkowana VAT usługa finansowa, niezależnie od tego, w jakim państwie położony będzie rachunek bankowy pożyczkobiorcy, na który pożyczka zostanie przekazana.

Zdaniem wnioskodawcy zgodnie z art. 2 pkt 4 upcc, nie podlegają p.c.c. czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

VAT w rozumieniu upcc to podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

W ocenie Spółki, w sytuacji, w której pożyczkobiorca ma siedzibę na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej z tytułu zaciągniętej pożyczki jest podatnikiem VAT (gdy pożyczkobiorca ma siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż Polska rozpozna pożyczkę jako import usługi finansowej opodatkowany VAT), pożyczka udzielona takiemu zagranicznemu pożyczkobiorcy nie podlega p.c.c., niezależnie od tego, czy przedmiotem pożyczki są wypłacane na rachunek pożyczkobiorcy prowadzony przez bank z siedzibą w Polsce, czy za granicą.

Jednocześnie pożyczka udzielona podmiotom krajowym nie podlega p.c.c., będąc usługą finansową zwolnioną od VAT w Polsce, również niezależnie od kraju prowadzenia rachunku bankowego.Spółka udzielała, udziela i zamierza nadal udzielać pożyczek w sposób ciągły lokując w ten sposób pieniądze z działalności podstawowej.

Powyższe kryteria wskazują, że udzielanie przez Spółkę pożyczek będzie mieściło się w zakresie definicji działalności gospodarczej, zgodnie z którą działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność m.in. usługodawców, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Zgodnie z powyższą definicją podstawowym kryterium pozwalającym uznać daną czynność za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT jest więc zamiar wykonywania tej czynności w sposób ciągły/częstotliwy. Jak wykazano w stanie faktycznym, Spółka udziela i zamierza nadal udzielać pożyczek w sposób stały, dlatego też w opinii Spółki jej działalność w tym zakresie spełnia definicję działalności gospodarczej z ustawy o VAT.

W opinii Spółki powyższego twierdzenia nie zmienia fakt, że udzielanie przez Spółkę pożyczek nie jest aktualnie wymienione w umowie Spółki jako przedmiot jej działalności (nie jest wykluczona możliwość stosownej zmiany umów Spółki). W ocenie Spółki, aby dana czynność podlegała VAT istotnym jest wykonywanie tej działalności w sposób zorganizowany i ciągły. Ustawa o VAT w żadnym miejscu nie stanowi, że aby dana czynność podlegała podatkowi VAT, jej wykonywanie musi być potwierdzone w umowie Spółki albo innym dokumencie korporacyjnym. Powyższa interpretacja przepisów znajduje potwierdzenie zarówno w piśmiennictwie jak i stanowisku organów podatkowych: Mariusz K Monitor Podatkowy 2001/2/5 "Opodatkowanie usług finansowych"; Hanna M, Michał S, Przegląd Podatkowy 1996/4/11 "Pismo Ministerstwa Finansów z 8 lipca 1997 r. PP3-8230-253/97/AKa; interpretacje te pochodzą z okresu obowiązywania Ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym z 1993 r. jednak zdaniem Spółki zachowały aktualność również w obowiązującym stanie prawnym, co potwierdzają następujące stanowiska organów podatkowych: Postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście z 15 grudnia 2006 r., sygn. 1435/DM/436/23/06/BP; Decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z 16 sierpnia 2006 r., sygn. IS.l/2-4361-6/06; Postanowienie Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 25 października 2006 r., sygn. ZP/436-17/06; Postanowienie Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 4 stycznia 2007 r., sygn. 1471/DC/436/293/06/MK; Postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście z 2 września 2005 r., sygn. 1435-DM/436/18/05/IS; Postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Toruniu z 23 czerwca 2005 r., sygn. PM/436-2/05. Na przykład Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w postanowieniu z 15 grudnia 2006 r., sygn.:1435/DM/436/23/06/BP, stwierdził wprost, że,"udzielanie pożyczek przez podmiot w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą należy do jego płaszczyzny zawodowej i rodzi obowiązek w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jego zakresie przedmiotowym, a w konsekwencji "nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych".

Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym mieszczą się pod symbolem 65.22 Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w związku z pozycją nr 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, pożyczki są usługą zwolnioną od VAT. Nie ma w tym przypadku znaczenia dla opodatkowania VAT, w jakim państwie położony jest rachunek bankowy pożyczkobiorcy. W związku z powyższym Spółka spełnia kryterium przewidziane w art. 2 pkt 4 upcc - uzależniające fakt niepodlegania pożyczki p.c.c. od objęcia tej czynności opodatkowaniem VAT lub zwolnieniem z tego podatku.

W przypadku gdy usługi m.in. finansowe (art. 27 ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT) są świadczone na rzecz:

Terytorium państwa trzeciego to terytorium nie wchodzące w skład Unii Europejskiej (art. 2 pkt 5 ustawy o VAT). Terytorium Wspólnoty to terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej wraz z określonymi wyjątkami (art. 2 pkt 3 ustawy o VAT).

W przypadku gdy pożyczka dokonywana jest na rzecz podmiotu mającego siedzibę na terenie Unii Europejskiej (lecz nie w Polsce) będącego podatnikiem VAT, stanowi ona usługę finansową, dla której miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie pożyczkobiorca ma siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, itd. W takim przypadku obowiązek podatkowy w VAT spoczywa na pożyczkobiorcy (rozpoznaje on import usługi finansowej). VAT spoczywający na pożyczkobiorcy mającym siedzibę na terenie Unii Europejskiej stanowi VAT w rozumieniu upcc, jako że nakładany jest na podstawie przepisów państwa członkowskiego Unii Europejskiej. W konsekwencji zostaje spełniona przesłanka z art. 2 pkt 4 upcc, zgodnie z którą jedna ze stron umowy (w przypadku Spółki umowy pożyczki) jest opodatkowana lub zwolniona od VAT (tj. tak "polskiego" VAT, jak VAT nakładanego w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej). Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 listopada 2008 r. (sygn. IPPB2/436-325/08-2/AF).

Jeżeli jednak pożyczka będzie dokonywana na rzecz podmiotu mającego siedzibę na terytorium państwa poza terytorium Unii Europejskiej, to mimo że miejscem świadczenia usługi finansowej będzie terytorium tego państwa, ewentualny VAT jaki może zostać nałożony na pożyczkobiorcę nie będzie VAT w rozumieniu upcc, a w konsekwencji art. 2 ust. 4 upcc nie będzie miał zastosowania. W związku z powyższym Spółka wnosi o potwierdzenie jej stanowiska, zgodnie z którym w sytuacji, w której pożyczkobiorca ma siedzibę na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej i z tytułu zaciągniętej pożyczki jest podatnikiem VAT (gdy pożyczkobiorca ma siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż Polska rozpoznaje pożyczkę jako import usługi finansowej opodatkowany VAT) pożyczka udzielona takiemu zagranicznemu pożyczkobiorcy nie podlega p.c.c., przy czym nie jest istotne, czy pożyczka zostanie wypłacona na rachunek bankowy pożyczkodawcy prowadzony przez bank mający siedzibę w Polsce, czy na terenie innego państwa. Jednocześnie pożyczka udzielona podmiotom krajowym nie podlega p.c.c., będąc usługą finansową zwolnioną od VAT w Polsce, również bez względu na kraj, w którym prowadzony jest rachunek bankowy pożyczkobiorcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do dyspozycji przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 cytowanej ustawy.

Usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119 (art. 8 ust. 3 ustawy o VAT).

Konstrukcja wielu przepisów ustawy o VAT wskazuje, iż wszelkie preferencje w stawce podatku od towarów i usług uzależnione są od zaklasyfikowania danego towaru/usługi do właściwego grupowania statystycznego, o wskazanym w ustawie symbolu PKWiU.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Na wybrane grupy towarów i usług ustawodawca przewidział także stawki preferencyjne, obniżone, tj. 7%, 3% i 0% oraz zwolnienie od podatku.

I tak, stosownie do dyspozycji przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy.

Pod pozycją nr 3 wskazanego załącznika jako zwolnione od opodatkowania wymienione zostały usługi w zakresie pośrednictwa finansowego, sklasyfikowane w Sekcji J ex (65-67) z wyłączeniami. Usługi związane z pośrednictwem finansowym dotyczą szerokiego kręgu usług pośrednio lub bezpośrednio związanych z usługami finansowymi i co do zasady podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług zgodnie z ww. przepisami. Wyłączeniu ze zwolnień, o których mowa powyżej podlegają:

Zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz:

Z kolei na podstawie art. 27 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, przepis ust. 3 stosuje się m.in. do usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki.

Z okoliczności faktycznych sprawy wynika, że Spółka będąca czynnym podatnikiem VAT udziela pożyczek podmiotom mającym siedzibę na terytorium Polski, jak i w innych krajach, także spoza Unii Europejskiej. Udzielanie pożyczek nie jest przedmiotem działalności pożyczkodawcy. Wnioskodawca wskazał, iż przedmiotowa usługa udzielenia pożyczki została sklasyfikowana w PKWiU 65.22.10 - usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym, pozostałe - zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług

Udzielanie odpłatnych pożyczek wypełnia dyspozycję uprzednio cytowanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1, w związku z art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Analizując przedstawiony we wniosku stan faktyczny w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, iż świadczenie usług pośrednictwa finansowego sklasyfikowanych w grupowaniu PKWiU 65.22.10 korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym wykonywanie ich przez czynnego podatnika VAT - stosownie do dyspozycji przepisu art. 106 ustawy - winno być udokumentowane fakturą VAT. Ponadto, należy uznać, ze udzielanie pożyczki przez Wnioskodawcę Pożyczkobiorcom, podatnikom podatku od wartości dodanej mającym siedzibę w innym kraju członkowskim Unii Europejskiej, stanowi świadczenie usług, dla którego miejscem świadczenia jest miejsce siedziby Pożyczkobiorcy. W związku z tym, podmiotem obowiązanym do rozliczenia podatku z tytułu umowy pożyczki jest w takim przypadku Pożyczkobiorca.

Jednocześnie wskazuje się, iż to podmiot będący bezpośrednim wykonawcą usług zobligowany jest do ich sklasyfikowania, a kwestie dotyczące klasyfikacji statystycznych świadczonych usług, nie mieszczą się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny stanowiska dotyczącego klasyfikacji statystycznej świadczonych usług, a niniejszej interpretacji udzielono przy założeniu, iż usługa sklasyfikowana jest w grupowaniu PKWiU 65.22.

Wskazać należy, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii opodatkowania czynności udzielenia pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zagadnienie to jest bowiem przedmiotem regulacji zawartych w ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.). W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych wydane będzie odrębne rozstrzygnięcie w sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.