IPPP2/443-697/09-2/KK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 8 czerwca 2009 r. (data wpływu do Biura Krajowej Informacji Podatkowej 22 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tj. przeniesienia własności nieruchomości na rzecz gminy w zamian za zaległości podatkowe jest nieprawidłowe.

W dniu 22 czerwca 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka ma zamiar uregulować swoje zobowiązanie podatkowe poprzez przeniesienie własności nieruchomości na rzecz Gminy w zamian za zaległości podatkowe Spółki, stanowiące dochód budżetu Gminy, za zgodą właściwego naczelnika urzędu skarbowego, na podstawie umowy zawartej z Prezydentem Miasta. Możliwość takiego szczególnego sposobu regulowania zobowiązań podatkowych przewidują przepisy art. 66 Ordynacji podatkowej (Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przeniesienie prawa własności nieruchomości na rzecz gminy w zamian za zaległości podatkowe Spółki z tytułu podatku od nieruchomości, jako sposób uregulowania zobowiązania, jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

W ocenie Spółki przeniesienie własności rzeczy na rzecz gminy w trybie art. 66 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej jest szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, a zatem nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przemawia za tym wiele argumentów, po pierwsze opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Odpłatność to, według Słownika Języka Polskiego (PWN), obowiązek zapłaty za coś, innymi słowy odpłatność wiąże się z wykonaniem czynności za wynagrodzeniem. Cechą odpłatności jest to, iż występuje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczeniem (dostawą lub usługa) a zapłatą, przy czym związek ten zakłada ekwiwalentność a sama zapłata musi być konsekwencją wykonania świadczenia. W żadnym razie nie można zapłaty podatku utożsamiać ze świadczeniem odpłatnym, a nawet ekwiwalentnym, gdyż, zgodnie z definicją legalną podatku, zawartą w art. 6 Ordynacji podatkowej, podatek jest publicznoprawnym, nieodpłatnym, przymusowym oraz bezzwrotnym świadczeniem pieniężnym na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikającym z ustawy podatkowej. Podatek jest świadczeniem pieniężnym, które nie może być uzyskane w zamian za inne świadczenie lub w miejsce innego świadczenia, gdyż zasadniczą cechą podatku jest jego jednostronność i nieekwiwalentność. Podatnik, regulując podatek, nie uzyskuje nic w zamian. Nawet w przypadku, gdy zapłata podatku następuje w trybie art. 66 Ordynacji podatkowej, poprzez przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zaległości podatkowe, nadal istotą czynności jest de facto uregulowanie zaległości podatkowej, to jest zapłata przez podatnika podatku, a nie dostawa towarów w zamian za odpłatność. W tej sytuacji również organy administracji podatkowej, przyjmując zapłatę podatku w formie rzeczowej, nie wykonują żadnych czynności ekwiwalentnych i odpłatnych, lecz wykonują swoje obowiązki w zakresie egzekwowania dochodów publicznych. Powyższe stanowisko, mimo iż wyrażone w stosunku do regulacji Ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr "11, poz. 50 z późn. zm.), znajduje również poparcie w wyroku z dnia 16 stycznia 2007 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego, sygn. akt I FSK 500/06, w którym Sąd dokonał wykładni istoty samego podatku oraz charakteru czynności prawnej, o której mowa w art. 66 Ordynacji podatkowej. Przeniesienie własności rzeczy na rzecz Skarbu Państwa w zamian za zaległości podatkowe było przedmiotem rozstrzygnięcia przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie siedmiu sędziów, jako budzące i poważne wątpliwości (vide uchwała z dnia 8 października 2007 r., sygn. I FPS 2/07). NSA stanął na stanowisku, iż przeniesienie własności rzeczy na rzecz Skarbu Państwa w zamian za zaległości podatkowe nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT (stan faktyczny sprawy podlegający reżimowi regulacjom obowiązującym do 30 kwietnia 2004). Sąd wskazał, iż pomimo kwalifikacji umowy przenoszącej własność rzeczy lub praw majątkowych na Skarb Państwa w zamian za zaległości podatkowe jako umowy cywilnoprawnej, nie zmienia swej istoty uregulowanie zawarte w art. 66 Ordynacji podatkowej, które to nie odnosi się do obrotu gospodarczego, lecz wprowadza szczególny mechanizm poboru podatków. Skład siedmiu sędziów NSA poparł również stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w wyroku z dnia 16 stycznia 2007 r. (sygn. I FSK 500/06) w zakresie oceny znaczenia pojęcia świadczenia j pieniężnego. W odniesieniu do definicji podatku, przedstawionej w Ordynacji podatkowej oraz pojęcia "świadczenia pieniężnego" użytego w art. 2 ust. 3 pkt 3b ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym) jako pojęć różniących się od siebie. Wskazał jednocześnie, iż regulacje art. 66 Ordynacji podatkowej odnoszą się do jednego ze sposobów wygaśnięcia zobowiązań podatkowych - obok zapłaty podatku, zaniechania poboru, umorzenia zaległości podatkowych, pobrania podatku przez płatnika i i inkasenta oraz przedawnienia - a nie do obrotu gospodarczego, który to powinien być objęty podatkiem od towarów i usług. Innym argumentem przemawiającym przeciwko uznaniu przeniesienia własności rzeczy w zamian za zaległości podatkowe za czynność opodatkowaną VAT jest sam charakter tego podatku. Jest to podatek, ze swej natury, związany z obrotem gospodarczym, w którym na poszczególnych jego etapach powstaje tzw. wartość dodana. To ostateczny konsument dobra ponosi faktyczny ciężar tego podatku, dla podatnika zaś podatek ten ma być neutralny. Nie można uznać za czynności tworzące wartość dodaną wywiązywania się podatnika z obowiązków podatkowych poprzez zapłatę podatku w innej formie (dopuszczonej przepisami Ordynacji podatkowej), niż pieniężna, gdyż tak naprawdę podatnik reguluje swój dług wobec Skarbu Państwa, tj. spełnia obowiązek o charakterze publicznoprawnym, a nie wydaje towar w miejsce świadczenia pieniężnego.

Powyższe stanowisko znajduje również poparcie w kolejnym wyroku NSA z dnia 26 czerwca 2008 r. (sygn. I FSK 714/07), przy czym sąd wskazał, iż wejście w życie z dniem 1 maja 2004 r. przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) nie zmieniło nic w zakresie nie uznania czynności przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za zaległość podatkową jako czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podkreślenia wymaga fakt, iż uznanie instytucji przeniesienia własności rzeczy w zamian za zaległości podatkowego za czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, w efekcie doprowadziło by do powstania nowego zobowiązania podatkowego, i to w związku z wypełnieniem przez podatnika nałożonego na niego obowiązku podatkowego, czyli w gruncie rzeczy od specyficznego sposobu uregulowania podatku, co należy uznać za niedopuszczalne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 66 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz:

W myśl § 2 ww. art. 66 przeniesienie następuje na wniosek podatnika:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 powołanej ustawy. Zgodnie z nim przez towary należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, w świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że opisane we wniosku przeniesienie własności rzeczy na rzecz Gminy w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatku od nieruchomości stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlegającą co do zasady opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy. Opodatkowaniu bowiem podlega odpłatna dostawa związana z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przeniesienie następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej i jest ono odpłatne. Odpłatnością w przedmiotowym przypadku jest kwota zaległości podatkowych, która zostanie skompensowana z wartością rzeczy.

Odnośnie wyroków przywołanych przez wnioskodawcę w opisie własnego stanowiska, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wyjaśnia, iż są one rozstrzygnięciami w danej konkretnej sytuacji. Nie mogą być źródłem prawa dla sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku. Oczywiście wyrażają one jakiś pogląd i jest on brany pod uwagę przy rozstrzyganiu, ale nie może stanowić podstawy wydanej interpretacji. Sędziowie oceniali każdą sytuację indywidualnie, podejmowali decyzje w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie przy wydawaniu interpretacji indywidualnej nie ma kompetencji do prowadzenia postępowania dowodowego czy porównawczego, opiera się tylko i wyłącznie na przedstawionym stanie faktycznym korzystając oczywiście z dorobku orzecznictwa sądów i innych organów podatkowych, ale ostateczna decyzja jest podejmowana o konkretne dane zawarte we wniosku.

Ponadto należy stwierdzić, iż Uchwała Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 października 2007 r. sygn. I FPS 2/07, dotyczyła stanu prawnego obowiązującego do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), a zatem nie odnosi się do przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.