IPPP2/443-675/09-2/AZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 22 czerwca 2009 r. (data wpływu 26 czerwca 2009 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 26 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca należy do międzynarodowej Grupy Kapitałowej. Podatnik zamierza przystąpić do systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej - do tak zwanego porozumienia "cash pooling" (dalej: cash pooling). Podatnik przystąpi do porozumienia cash poolingowego, jako jego uczestnik (tak zwany uczestnik systemu cash pool) w celu zapewnienia optymalnej płynności finansowej wszystkich podmiotów uczestniczących, a także zmniejszenia kosztów finansowania zewnętrznego dla całej grupy kapitałowej (np. w postaci kosztów kredytowania w bankach) oraz dla Wnioskodawcy.

W porozumieniu cash pooling będą brały udział następujące podmioty:

Główne zadania X polegają na:

Zgodnie z punktem 3.2 umowy Grupowego Rachunku (Group Account Agreement) między Cash Pool Liderem a Bankiem, saldo debetowe na Głównym Rachunku Grupowym stanowi zadłużenie Cash Pool Lidera wobec Banku, bez względu na to, który z podmiotów biorących udział w porozumieniu cash poolingowym zaciągnął debet w Rachunku Transakcyjnym. Odpowiednio, saldo kredytowe na Głównym Rachunku Grupowym reprezentuje wartość środków zdeponowanych przez Grupę w systemie cash poolingowym i zgodnie z umową stanowi zobowiązanie Banku wobec Cash Pool Lidera.

Zgodnie z punktem 3.2 umowy Grupowego Rachunku, saldo debetowe na Rachunku Transakcyjnym Uczestnika stanowi kwotę wierzytelności Cash Pool Lidera wobec Uczestnika, saldo kredytowe na Rachunku Transakcyjnym reprezentuje kwotę wierzytelności Uczestnika wobec Cash Pool Lidera. Należy wskazać, ze Uczestnicy otrzymają od Cash Pool Lidera pełnomocnictwa ("Au and C L") do korzystania z Rachunków Transakcyjnych, w szczególności do dokonywania przelewów z Rachunku Transakcyjnego na Rachunki Własne; w momencie, kiedy środki przekazane do systemu cash pooling będą Uczestnikom potrzebne, będą oni mogli samodzielnie lub za pomocą automatycznego systemu sweeping-and-topping zrealizować przelew z Rachunku Transakcyjnego na Rachunki Własne. Wnioskodawca będzie również posiadał bieżący rachunek bankowy (dalej: Rachunek Własny) prowadzony na rzecz Wnioskodawcy przez Bank Polski (tj. bank z siedzibą w Polsce). Podatnik będzie przekazywał przelewem środki finansowe z Rachunku Własnego na odpowiedni, przypisany do niego Rachunek Transakcyjny; Wnioskodawca samodzielnie lub też za pomocą zautomatyzowanego systemu "sweeping-and-topping" (wybór formy dokonywania przelewu nie ma wpływu na podatkową kwalifikację operacji) będzie dokonywał fizycznego transferu środków pieniężnych z Rachunków Własnych na Rachunki Transakcyjne lub też odwrotnie - w razie zwiększonego zapotrzebowania na środki finansowe dokona przelewu środków pieniężnych z Rachunku Transakcyjnego na Rachunek Własny. W związku z przekazywaniem przez Wnioskodawcę środków pieniężnych do systemu cash pool, będzie on otrzymywał od Cash Pool Lidera wynagrodzenie w postaci odsetek (w wysokości WIBOR i ustalonej przez Cash Pool Lidera marży) kalkulowanego od dodatniego (kredytowego) salda na rachunku. W przypadku, jeżeli Wnioskodawca będzie korzystał z kredytu w Rachunku Transakcyjnym, będzie on uiszczał na rzecz Cash Pool Lidera wynagrodzenie kalkulowane jako odsetki (w wysokości WIBOR i ustalonej przez Cash Pool Lidera marży) od salda ujemnego (debetowego) na Rachunku Transakcyjnym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez Cash Pool Lidera na rzecz Wnioskodawcy, w ramach opisanego w stanie faktycznym systemu cash poolingu, będą w świetle ustawy o podatku od towarów i usług podlegały zwolnieniu od podatku od towarów i usług, jako usługi pośrednictwa finansowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, w prawie polskim kwestia cash pooling nie doczekała się regulacji prawnych na gruncie prawa podatkowego, bankowego oraz cywilnego. Cash pooling stanowi zatem umowę nienazwaną w rozumieniu kodeksu cywilnego, którą można scharakteryzować jako złożoną wielostronną i kompleksową usługę zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów, polegającą na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków na wspólnym rachunku i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali.

Istotą analizowanej struktury cash-pooling jest świadczenie przez Cash Pool Lidera na rzecz Uczestników usług w zakresie zarządzania płynnością finansową. Zgodnie z prawem polskim umowy o zarządzanie płynnością finansowa (cash-pooling) stanowią usługi finansowe sklasyfikowane w kategorii 65.23.10-00.00 "Usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane" Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (zgodnie z § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług do celów podatku od towarów i usług stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2009 r.). Miejscem świadczenia tych usług pośrednictwa finansowego sklasyfikowanych w kategorii 65.23.10-00.00 jest, zgodnie z art. 27 ust. 3 i 4 pkt 4 ustawy o VAT, kraj siedziby nabywcy usługi. Wnioskodawca, jako usługobiorca będzie podatnikiem VAT z tytułu nabycia usług zarządzania płynnością finansową. Należy jednak zauważyć, że usługi te będą zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 podatku VAT, jako usługi pośrednictwa finansowego, o których mowa w punkcie 3 załącznika 4 do ustawy, a które zostały opisane w sekcji J ex 65-67 tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Użycie przez ustawodawcę oznaczenia "ex" przy grupowaniu PKWiU, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług oznacza, że zwolnienie dotyczy tylko danego wyrobu lub usługi z danego grupowania.

Reasumując w ocenie Wnioskodawcy usługa cash poolingu zaliczona do grupowania 65.23.10-00.00 PKWiU "Usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane", stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ustawy, przy czym korzystać będzie ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, jako usługa wymieniona w poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w treści odpowiedzi Ministra Finansów z dnia 2 lipca 2004 r. na interpelację poselską nr 6005 oraz w pismach organów podatkowych wydane w ramach odpowiedzi na pytania podatników. Przykładowo w interpretacji prawa podatkowego z dnia 7 września 2007 r. (sygn. IPPI/443-101/07-2/SM), Minister Finansów stwierdził, że usługa, której celem jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych na poszczególnych rachunkach bankowych podmiotów z grupy, stanowi usługę w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów i jest usługą pośrednictwa finansowego objętą zwolnieniem z VAT. Takie samo stanowisko zostało zaprezentowane również w innych interpretacjach prawa podatkowego, m.in.: pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 8 stycznia 2007 r., sygn. IS.lI/2-443/209/06, pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów z dnia 8 sierpnia 2006 r., sygn. 1433/NG/GV/443-71/2006/LŚ, pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 marca 2009 r., sygn. ILPP2/443-30/09-2/SJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ww. ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7-8 ust. 1 ww. ustawy.

Jak wynika z powołanych przepisów, dostawa towarów oraz świadczenie usług (za wyjątkiem ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 przypadków) podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Jednocześnie dostawa towarów lub świadczenie usług pod tytułem odpłatnym mogą zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich odbiorcą istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ww. ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Podatnikami są również, jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsce zamieszkania albo pobytu na terytorium kraju.

Wskazać również należy na treść przepisu art. 8 ust. 4 ww. ustawy, zgodnie z którym przy określaniu miejsca świadczenia usług, o którym mowa w art. 27 i 28, usługi są identyfikowane za pomocą klasyfikacji statystycznych, jeżeli dla tych usług przepisy ustawy oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W myśl art. 27 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Stosownie do art. 27 ust. 4 pkt 4 w związku z ust. 3 pkt 1 i 2 ww. ustawy, miejscem świadczenia usług finansowych - w przypadku, gdy usługi te świadczone są na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę - jest miejsce, gdzie nabywca tej usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Zatem w przypadku usług wymienionych w art. 27 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy świadczonych na rzecz podmiotów wymienionych w ust. 3 tego artykułu, podmiotem zobowiązanym do rozliczenia jest ich usługobiorca.

Tak więc nabycie usług zarządzania płynnością finansową świadczonych przez firmę nieposiadającą zarówno siedziby, jak i stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, należy uznać za import usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług podlegający opodatkowaniu na terenie kraju. Spółka, jako usługobiorca tych usług będzie zobowiązana do ich rozliczenia.

Podstawowa stawka podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział trzy stawki preferencyjne: 7%, 3% i 0%. Ustawodawca daje także podatnikom możliwości stosowania zwolnień podatkowych.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Pod pozycją 3 ww. załącznika, wymienione zostały usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU Sekcja J ex (65-67), tj. Usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Użycie przez ustawodawcę oznaczenia "ex" przy grupowaniu PKWiU, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług oznacza, że zwolnienie dotyczy tylko danego wyrobu lub usługi z danego grupowania.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Spółka wraz z innymi podmiotami z grupy, zamierza zawrzeć z Bankiem posiadającym siedzibę na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej, poza granicą Polski umowę o zarządzanie płynnością finansową powiązanych kapitałowo podmiotów, tzw. umowę cash poolingu. Usługa świadczona będzie przez Bank na rzecz grupy podmiotów powiązanych, posiadających w Banku rachunki bankowe, na których występować mogą salda dodatnie stanowiące wierzytelności uczestników wobec Banku, albo salda ujemne stanowiące długi uczestników wobec Banku. Spółka X, zarejestrowana w Szwecji pełni rolę lidera Grupy Kapitałowej, w skład której wchodzi Wnioskodawca. Reprezentuje całą Grupę w relacjach z Bankiem; świadczy usługi w zakresie zarządzania płynnością finansową.

Spółka wskazuje ponadto, że ww. transakcje zarządzania płynnością finansową należy uznać za usługi finansowe sklasyfikowane w PKWiU w kategorii 65.23.10-00.00 "Usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane".

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż usługi świadczone przez Podmiot nie posiadający zarówno siedziby, jak i stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, należy uznać za import usług podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju. Do rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług tej transakcji obowiązana będzie Spółka, jako nabywca przedmiotowych usług. Jednakże usługi te będą korzystały ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, o ile oczywiście są one sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 65-67, jako wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług.

Podkreślić należy, że organy podatkowe nie są właściwe do klasyfikowania wyrobów i usług do odpowiednich grupowań statystycznych. Do określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z prawidłowym zdefiniowaniem wykonywanych czynności oraz prawidłowym zaklasyfikowaniem tych czynności do właściwych grupowań statystycznych, obowiązany jest podatnik. W związku z powyższym, tut. organ w wydanej interpretacji odniósł się wyłącznie do klasyfikacji statystycznych podanych przez Wnioskodawcę we wniosku.

Kwestia opodatkowania usługi podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowi przedmiot odrębnej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.