IPPP2/443-650/10-4/KG - Prawo spółki do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur zakupowych dotyczących wydatków poniesionych częściowo na rzecz związków zawodowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2010 r. (data wpływu 1 września 2010 r.) uzupełnionym pismem z dnia 20 września 2010 r. (data wpływu 21 września 2010 r., data nadania 20 września 2010 r.), stanowiącym odpowiedź na wezwanie tut. Organu z dnia 9 września 2010 r. nr IPPP2-443-650/10-2/KG (skutecznie doręczonym w dniu 14 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupowych dotyczących wydatków na rzecz związków zawodowych - jest prawidłowe.

W dniu 1 września 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupowych dotyczących wydatków na rzecz związków zawodowych.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 20 września 2010 r. (data wpływu 21 września 2010 r., data nadania 20 września 2010 r.), stanowiącym odpowiedź na wezwanie tut. Organu z dnia 9 września 2010 r. nr IPPP2-443-650/10-2/KG (skutecznie doręczonym w dniu 14 września 2010 r.). Wniosek został uzupełniony w terminie ustawowym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W wyniku realizacji obowiązków ustawowych określonych w art. 33 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.) Wnioskodawca (Spółka), zobowiązany jest do ponoszenia wydatków na rzecz związków zawodowych (lokal, media i artykuły biurowe). Działania powyższe są dokonywane przez Spółkę nieodpłatne.

W przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zrzeszonych jest kilkadziesiąt związków zawodowych, ich członkowie niejednokrotnie są pracownikami Spółki, a swoje obowiązki pracownicze i związkowe wykonują w tych samych pomieszczeniach i przy użyciu tych samych urządzeń i materiałów biurowych. Faktury dokumentujące zakupy mediów czy artykułów lub materiałów biurowych są wystawiane zbiorczo i obejmują zarówno wydatki na rzecz prowadzonej działalności, jak i związków zawodowych. Nie istnieje również możliwość określenia stopnia wykorzystania sprzętu czy materiałów biurowych przypadających na ich rzecz. W związku z powyższym Spółka nie ma możliwości wyodrębnienia, w jakiej części wydatki ponoszone na media, artykuły i sprzęt biurowy dotyczą działalności związkowej. Dla celów zarządczych został przyjęty podział procentowy rozliczania przedmiotowych wydatków, w celu szacunkowego przyporządkowania ponoszonych kosztów do możliwych miejsc ich powstawania. Na podstawie tak dokonanego podziału każdemu rodzajowi działalności przypisany jest określony, przybliżony procent kosztów ponoszonych z tytułu przedmiotowych zakupów. Nie pokrywa się on z wyliczanym rokrocznie współczynnikiem sprzedaży opodatkowanej.

Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, wykonuje zarówno czynności w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Do odliczenia VAT z wydatków, których nie jest w stanie przyporządkować określonym czynnościom, stosuje współczynnik proporcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka może dokonać obniżenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupowych dotyczących mediów, artykułów biurowych czy sprzętu biurowego, które dokumentują jednocześnie wydatki na rzecz związków zawodowych, zgodnie ze stosowanym współczynnikiem.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy z dn. 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 Nr 54 poz. 535), zwanej dalej ustawą o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Natomiast z art. 90 ust. 2 wynika, że: "jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10". Z ust. 3 cytowanego powyżej artykułu wynika, że: "proporcję, o której mowa w ust. 2 ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo".

W związku z powyżej cytowanymi przepisami, zdaniem Wnioskodawcy, istnieje możliwość odliczenia współczynnikiem podatku naliczonego od wydatków ponoszonych na związki zawodowe. Spółka nie ma bowiem możliwości wyodrębnienia z wydatków ponoszonych na media oraz artykuły biurowe i sprzęt biurowy kwot, które są wydatkowane wyłącznie na rzecz związków zawodowych.

Jak zaznaczono w stanie faktycznym, faktury dokumentujące przedmiotowe zakupy są wystawiane łącznie na całość ponoszonych przez Spółkę nakładów i obejmują one również wydatki ponoszone na rzecz związków zawodowych. Działalność związkowa prowadzona jest we wspólnych pomieszczeniach firmy, niejednokrotnie przez osoby, które jednocześnie są pracownikami Spółki. Nie ma możliwości określenia zużycia sprzętu czy materiałów biurowych na ich rzecz, gdyż pracownicy, będący jednocześnie działaczami związkowymi, korzystają z tych samych urządzeń i zakupywanych zbiorczo materiałów biurowych również do działalności związkowej. Jak wspomniano w stanie faktycznym jedynie dla celów zarządczych został przyjęty podział procentowy rozliczania przedmiotowych wydatków, w celu szacunkowego przyporządkowania ponoszonych kosztów do możliwych miejsc ich powstawania. Podział taki dokonany jest ze względu na rodzaje działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę i ma na celu przyporządkowanie ponoszonych kosztów do możliwej ilości wszystkich takich miejsc (MPK). Ten sposób wyliczenia jest jedynie "miernikiem" statystycznym i nie obrazuje faktycznego zużycia materiałów ani urządzeń.

Jak powyżej wykazano, Spółka nie ma możliwości wyodrębnienia, w jakiej części ponoszone na media, artykuły i sprzęt biurowy wydatki, związane są z działalnością związkową. Wobec powyższego, istnieje możliwość dokonania proporcjonalnego odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu wyliczonej rokrocznie proporcji.

Stanowisko Wnioskodawcy podziela WSA w Warszawie w wyroku z dn. 14 października 2008 r. (sygnatura: III SA/Wa 467/08), który stwierdził, że: "obowiązek zastosowania proporcji odliczenia, o której mowa w art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy o VAT ma miejsce wtedy, kiedy skarżąca nie ma możliwości wyodrębnienia czynności i kwot, związku z którymi przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Zatem w sytuacji braku możliwości wyodrębnienia całości lub części wskazanych kwot, prawodawca ustanowił w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, metodę określania proporcji. Proporcji tej nie ustala się w sposób wskazany przez skarżącą czyli na podstawie kryterium powierzchni związanej z działalnością opodatkowaną ponieważ nie została przewidziana dla podatnika, w obowiązującym prawie, taka możliwość. Proporcję tę ustala się na podstawie " (...) udziału rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo". W sytuacji kiedy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, inny sposób pomniejszenia kwoty podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, niż ten, który wynika z proporcji oznaczonej przez ustawodawcę w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, nie ma uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa. Kryterium powierzchni związanej z czynnościami w stosunku, do których przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności w stosunku, do których takie prawo nie przysługuje, nie może być zastosowane do ustalania proporcji odliczenia podatku naliczonego, ponieważ nie zostało ono przewidziane przez ustawodawcę.

Jednocześnie wydatki na rzecz związków zawodowych nie są związane z czynnościami, w związku z którymi przysługuje Wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Przekazania towarów i usług są dokonywane nieodpłatnie, ale takie działania są związane z prowadzonym przedsiębiorstwem. W związku z tym nie są one opodatkowane i pozostają poza regulacją ustawy o VAT. Stanowisko takie potwierdza WSA w Łodzi w wyroku z 19 grudnia 2007 r., sygnatura I SA/Łd 906/07, który stwierdził, że "w rozpoznawanej sprawie Spółka przekazuje nieodpłatnie materiały biurowe na rzecz związków zawodowych, w wyniku realizacji między innymi obowiązków ustawowych określonych w art. 33 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.), oczywistym jest, iż dostawa tego rodzaju nie służy celom ani podatnika, ani też jego pracowników i ma związek z prowadzeniem przedsiębiorstwa w znaczeniu wyżej przedstawionym. Nie bez znaczenia dla oceny dokonanej przez organ podatkowy interpretacji przepisów prawa podatkowego jest również fakt, iż działanie podatnika w analizowanym zakresie jest wymuszone obowiązującymi przepisami, które nie dają pracodawcy żadnego wyboru, nie może się bowiem skutecznie uchylić się od realizacji obowiązku udostępnienia zakładowej organizacji związkowej urządzeń technicznych niezbędnych do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy".

Reasumując, w sytuacji, gdy Spółka nie jest w stanie obliczyć, jaka część z wydatków związana jest z czynnościami, w związku z którymi przysługuje bądź nie prawo do odliczenia podatku naliczonego, powinna odliczyć VAT przy pomocy obowiązującej proporcji. W związku z powyższym Spółka stoi na stanowisku, że z wydatków ponoszonych na media, artykuły biurowe oraz sprzęt biurowy, służących jednocześnie działalności związkowej, wobec niemożności ich wyodrębnienia, istnieje możliwość odliczenia VAT przy zastosowaniu obowiązującej proporcji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel jak również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem (art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o VAT), a przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwana dalej "ustawą o VAT", w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

Z treści powyższego przepisu wynika, że odliczenie podatku naliczonego przysługuje tylko zarejestrowanym czynnym podatnikom podatku od towarów i usług, jeżeli nabyte towary i usługi służą czynnościom opodatkowanym, tzn. czynnościom, które generują podatek należny. Natomiast prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m.in. przy nabyciu towarów i usług:

Ponadto zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, to zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy o VAT, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10. W myśl natomiast art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, proporcję, o której mowa w ust. 2., ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.), pracodawca, na warunkach określonych w umowie, jest obowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy.

Ze złożonego wniosku wynika, iż w firmie Wnioskodawcy zrzeszonych jest kilkadziesiąt związków zawodowych. Strona ponosi szereg wydatków związanych z ich działalnością, są to m.in. koszty mediów czy artykułów lub materiałów biurowych. Z uwagi na fakt, iż jak podnosi Spółka, brak jest możliwości wyodrębnienia, w jakiej części ponoszone wydatki dotyczą działalności związkowej, ma zamiar dokonać odliczenia kwoty podatku od ww. wydatków przy zastosowaniu współczynnika proporcji.

Z powyższego wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest zobowiązany na mocy przepisów prawa do ponoszenia określonych wydatków na rzecz związków zawodowych. W opisanym we wniosku stanie faktycznym mamy do czynienia ze zużyciem materiałów biurowych przez przedstawicieli związków zawodowych oraz udostępnieniem na ich rzecz sprzętu biurowego oraz dostępu do mediów.

Z uwagi na fakt, iż działanie to ma miejsce w ramach wypełniania obowiązków nałożonych przepisami prawa, należy uznać je za czynność związaną z ogólną działalnością gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca ma prawo dokonać rozliczenia podatku VAT zawartego w fakturach dokumentujących wydatki ponoszone w związku z działalnością związków zawodowych przy zastosowaniu obowiązującej w Spółce proporcji. Zaznaczyć należy, iż obowiązek stosowania przez Spółkę proporcji o której mowa w art. 90 ustawy wynika ze specyfiki prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 19 grudnia 2007 r., sygn. akt I SA/Łd 906/07 stwierdzić należy, iż dotyczy ono opodatkowania nieodpłatnego przekazania materiałów na rzecz związków zawodowych. W przedmiotowym orzeczeniu Sąd odniósł się przede wszystkim do kwestii uznania tej czynności za odpłatną dostawę towarów. Natomiast w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 października 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 467/08, Sąd wskazał, iż obowiązek zastosowania proporcji odliczenia, o której mowa w art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy o VAT, ma miejsce wtedy, kiedy podatnik nie ma możliwości wyodrębnienia czynności i kwot w związku z którymi przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak też czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Podkreślenia wymaga fakt, iż orzeczenie to nie odnosi się do kwestii będącej przedmiotem niniejszego wniosku.

Zatem powołane w treści wniosku orzeczenia nie mogły mieć wpływu na kwestię będącą przedmiotem niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.