IPPP2/443-567/11-4/JO - Zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przez dom opieki społecznej za pomocą kasy rejestrującej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 29 kwietnia 2011 r. (data wpływu 29 kwietnia 2011 r.) uzupełnione pismem z dnia 19 maja 2011 r. (data wpływu 20 maja 2011 r.) w odpowiedzi na wezwanie z dnia 11 maja 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej:

* w przypadku gdy odpłatność za usługi uiszczana jest na rachunek bankowy Wnioskodawcy - jest prawidłowe

* w przypadku gdy zapłata za usługi następuje w formie gotówkowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 maja 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 maja 2011 r. (data wpływu 26 maja 2011 r.) w odpowiedzi na wezwanie z dnia 16 maja 2011 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Dom Pomocy Społecznej (DPS) działający na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), oraz związanymi przepisami prawa, świadczy dla mieszkańców usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem (Dział 87 PKWiU z 2008 r.). Usługi te są świadczone na podstawie decyzji wydawanych przez (na ogół) przez Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej. Z decyzji takiej wynika między innymi iż: "opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnosi mieszkaniec domu." (art. 61 ustawy o pomocy społecznej). Pozostałą część odpłatności ponoszą odpowiednio zobowiązani do alimentacji i/lub ośrodki pomocy społecznej. Odpłatność zgodnie z ww. decyzjami uiszczana jest na konta bankowe. Przychody DPS z tego tytułu wyniosły:

* w roku 2010: 1 094 765,l0 zł

* w roku 2011 (do dnia 31.III): 287 520,28 zł

i są wyższe od 40 000 złotych w roku.

Pozostaje bezsporne, że DPS zwolniony jest z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 (ustawa o VAT z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług z dalszymi zmianami).

W roku 2010 Domy Pomocy Społecznej objęte były zwolnieniem z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na podstawie § 2 oraz poz. 26 z załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania (Dz. U. Nr 224, poz. 1797).

Na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. (Dz. U. Nr 138, poz. 930), usługi w zakresie opieki społecznej tracą zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z dniem 30 kwietnia 2011 r., gdyż dział 87 PKWiU z 2008 r. nie jest wymieniony w załączniku do rozporządzenia.

Liczba odbiorców jest większa od 20, a ilość transakcji realizowanych w ciągu roku jest większa niż 50, zatem nie mają zastosowania szczególne czynności wymienione w pozycji 34 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. (Dz. U. Nr 138, poz. 930).

Powyższe ustalenia stanowią przesłankę do wprowadzenia kasy rejestrującej w DPS.

Z drugiej strony, w związku z art. 43 ust. 1 pkt 22 oraz art. 111 ust. 1 i ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zauważyć należy, że kasy fiskalne służą do rejestracji obrotu i związanych z nim kwot podatku VAT. Stąd też, skoro DPS świadczył będzie wyłącznie usługi pomocy społecznej zwolnione od VAT, to w takiej sytuacji z tytułu tychże usług nigdy nie wystąpi kwota podatku związanego z obrotem, w związku z czym nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji z użyciem kasy. Zauważyć trzeba, że rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930) odnosi się jedynie do tych czynności, które, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W uzupełnieniu z dnia 24 maja 2011 r. Wnioskodawca informuje, iż ewidencja opłat za usługi tj. za pobyt mieszkańców w Domu Wnioskodawcy prowadzona jest za pomocą ksiąg rachunkowych: analitycznie techniką ręczną (rejestr wpłat i wypłat każdego mieszkańca) i syntetycznie techniką komputerową na podstawie dowodów:

Wskazane wyżej dowody określają jednoznacznie tytuł wpłaty (należność za pobyt), kogo dotyczą (nazwisko i imię mieszkańca) oraz o jaki okres chodzi (miesiąc). Jednocześnie Wnioskodawca informuje, iż przed dniem 1 stycznia 2011 r. nie wykorzystywał do ewidencji swoich usług kasy rejestrującej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wpływy z tytułu odpłatności wnoszone przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej (podopiecznych i ich rodziny) tylko i wyłącznie na rachunki bankowe DPS należy rejestrować przy użyciu kas rejestrujących (kas lub drukarek fiskalnych), czy też na podstawie innych przepisów jest z takiej rejestracji wpływów zwolniony (rejestracja taka nie dotyczy).

Zdaniem Wnioskodawcy, większość mieszkańców Domu Pomocy Społecznej posiada własne konta bankowe, na które na podstawie dyspozycji właściciela przelewane jest 30% świadczenia ZUS, KRUS i in. Natomiast 70% świadczenia jest przelewane tytułem odpłatności za pobyt w DPS na rachunek dochodów Domu. Wobec tego obrót gotówkowy w postaci uiszczenia odpłatności za pobyt w DPS jeżeli występuje, to sporadycznie.

Tym samym w ocenie Wnioskodawcy nie zachodzą warunki rejestracji odpłatności za pobyt w domu poprzez kasę rejestrującą, co potwierdza treść pozycji 37 załącznika do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego:

* w przypadku gdy odpłatność za usługi uiszczana jest na rachunek bankowy Wnioskodawcy - uznaje się za prawidłowe,

* w przypadku gdy zapłata za usługi następuje w formie gotówkowej - uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...) - art. 8 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W art. 111 ust. 8 ustawy upoważniono Ministra Finansów do wydania rozporządzenia, w którym może uregulować kwestie zwolnienia określonych grup podatników lub czynności na czas określony z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, ze względu na rodzaj prowadzonej działalności lub wysokość obrotu.

Kwestię zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników w obecnym stanie prawnym, tj. od 1 stycznia 2011 r. reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 930). Regulacje zawarte w powołanym rozporządzeniu przewidują zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących ze względu na rodzaj prowadzonej działalności - zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia oraz wysokość obrotu - do określonej tymi przepisami wysokości obrotów.

Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia. W części II załącznika do ww. rozporządzenia - sprzedaż dotycząca szczególnych czynności - w pozycji 37 wymieniono świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), pod warunkiem, że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie dostawy zapłata dotyczyła2).

Przy czym 2) oznacza, że zwolnienie nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych usług (sprzedaży towarów) przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Należy podkreślić, iż zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania pewnych czynności, nie ma wpływu na wielkość obrotu wyznaczającego obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Aby zatem Wnioskodawca miał prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 37 załącznika, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

* zapłata za świadczone usługi w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,

* z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła,

* Wnioskodawca prowadzi szczegółową ewidencję dowodów zapłaty, na podstawie której można ustalić również dane (w tym adres) osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnika ryczałtowego, na rzecz których dokonano świadczenia usług,

* Wnioskodawca nie rozpoczął ewidencjonowania tych usług przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Nie wystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Z przedstawionego wniosku wynika, iż Dom Opieki Społecznej działając na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, świadczy usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem. W 2010 r. Wnioskodawca był objęty zwolnieniem z obowiązku prowadzenia ewidencji przy pomocy kasy rejestrującej na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. (Dz. U. Nr 224, poz. 1797) w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, w myśl § 2 w związku z poz. 26 załącznika "Usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej".

Ponadto ewidencja opłat za usługi tj. za pobyt mieszkańców w Domu Wnioskodawcy prowadzona jest za pomocą ksiąg rachunkowych: analitycznie techniką ręczną (rejestr wpłat i wypłat każdego mieszkańca) i syntetycznie techniką komputerową na podstawie dowodów:

Wskazane wyżej dowody określają jednoznacznie tytuł wpłaty (należność za pobyt), kogo dotyczą (nazwisko i imię mieszkańca) oraz o jaki okres chodzi (miesiąc). Jednocześnie Wnioskodawca informuje, iż przed dniem 1 stycznia 2011 r. nie wykorzystywał do ewidencji swoich usług kasy rejestrującej.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy oraz okoliczności przedstawione we wniosku stwierdzić należy, iż Wnioskodawca spełnia wszystkie wymienione wyżej warunki i tym samym świadczone przez niego usługi opieki społecznej korzystają ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących do dnia 31 grudnia 2012 r., na mocy § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, w powiązaniu z poz. 37 załącznika do tego rozporządzenia.

Zatem w odniesieniu do sytuacji, gdy zapłata za świadczone usługi następuje za pomocą przelewu bankowego na rachunek Wnioskodawcy oraz z prowadzonej ewidencji i dowodów jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła, stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za prawidłowe.

Dokonując opisu zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazuje, iż obrót gotówkowy z tytułu odpłatności za pobyt w DPS występuje sporadycznie.

W oparciu o powołane wyżej przepisy należy uznać, iż w przypadku gdy wpłaty dokonywane bezpośrednio gotówką w przedmiotowym przypadku przez mieszkańców domu, będą podlegały ewidencji na kasie rejestrującej, bowiem nie zostanie spełniona przesłanka warunkująca prawo do skorzystania ze zwolnienia określonego § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia, tj. zapłata za świadczone usługi nie nastąpi w sposób wskazany w przepisie.

Z uwagi na fakt, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi korzystają do dnia 30 kwietnia 2011 r. ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej, należy wskazać na brzmienie przepisów odnoszących się do momentu powstania tego obowiązku.

Stosownie do § 3 ust. 1 pkt 2 cyt. rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania, z zastrzeżeniem ust. 6.

Zgodnie z § 3 ust. 6 cyt. rozporządzenia, zwolnienie o którym mowa w ust. 1 pkt 2, traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Wskazać należy, iż każda sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych ma wpływ na wielkość obrotu wyznaczającego obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Kwotę obrotu uprawniającą do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących określa się sumując całą sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Obliczając powyższą kwotę obrotu nie wyłącza się zatem sprzedaży towarów i usług, które na mocy rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących jako wymienione w załączniku do rozporządzenia zostały przedmiotowo zwolnione z obowiązku ewidencjonowania. Do obrotu wlicza się zatem sprzedaż ze wszystkich czynności wykonywanych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych (wszystkie rodzaje działalności).

W świetle powyższego, do dnia 30 kwietnia 2011 r. zostało przedłużone zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej w przypadku świadczenia ww. usług w zakresie opieki społecznej, jako niewymienionych w załączniku do rozporządzenia z dnia 26 lipca 2010 r. Tym samym, od dnia 1 maja 2011 r. wobec podatników świadczących usługi w ww. zakresie, powstanie obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na zasadach ogólnych, z uwagi na fakt, iż jak sam Wnioskodawca wskazał, przychody Domu z tytułu odpłatności za pobyt w domu opieki społecznej w 2010 r. wynosiły 1 094 765,10 zł, czyli były wyższe od 40 000 zł w roku.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, iż w sytuacji, gdy osiągnięty przez Wnioskodawcę obrót z tytułu świadczenia usług na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy przekroczył w ubiegłym roku kwotę 40.000 zł, to ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej Wnioskodawca może korzystać do dnia 30 kwietnia 2011 r., stosownie do zapisu § 2 ust. 1 pkt 2 lit. a).

Reasumując należy stwierdzić, iż wbrew zawartemu we wniosku twierdzeniu, na powstanie obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej nie ma wpływu fakt, czy podatnik jest objęty zwolnieniem przedmiotowym od podatku od towarów i usług, bowiem jak wynika z powołanych przepisów, ewidencję tą są zobowiązani prowadzić wszyscy podatnicy (także korzystający ze zwolnienia przedmiotowego od podatku), których obroty z tytułu sprzedaży na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy przekroczyły 40.000 zł.

Zatem w tej części należy uznać stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistnienia zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.