IPPP2/443-565/11/13/14-8/S/JW/DG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2011 r. (data wpływu 6 maja 2011 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do dokonania zakupów, otrzymania dokumentu TAX FREE, otrzymania towaru i zapłaty za nabyty towar przez pełnomocnika, możliwości odbioru zwrotu podatku od towarów i usług w imieniu podróżnego, bez konieczności posiadania pisemnego pełnomocnictwa do tych czynności - jest prawidłowe.

W dniu 6 maja 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokonania zakupów, otrzymania dokumentu TAX FREE, otrzymania towaru, zapłaty za nabyty towar oraz zwrotu podatku od towarów i usług w imieniu podróżnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Podatnik sprzedaje towary na terytorium kraju dla podróżnych będących osobami fizycznymi niemającymi miejsca stałego zamieszkania na terytorium Wspólnoty. Osoby te zawsze posiadają towar, nabyty na podstawie dokumentu TAX FREE w bagażu osobistym, przy przekraczaniu granicy. Dokumenty TAX FREE posiadają dołączany paragon fiskalny, a po wywiezieniu towaru poza terytorium Wspólnoty, gdzie Urząd Celny dokonał sprawdzenia towaru i danych podróżnego, dodatkowo są ostemplowane pieczęcią zaopatrzoną w numerator.

Zakup towaru może być dokonywany osobiście przez podróżnego albo przez inną osobę, działającą z umocowania podróżnego.

Sprzedawca dodatkowo poinformuje podróżnego o tym, że zwrot podatku VAT będzie dokonany dla osoby posiadającej dokument TAX FREE z prawidłowym poświadczeniem dokonanego wywozu poza terytorium Wspólnoty. Informacja udzielona będzie ustnie przy sprzedaży, wywieszona w widocznym miejscu w punkcie handlowym, a także dołączona do dokumentów sprzedaży.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy "podróżny" ma obowiązek osobiście nabyć towar u sprzedawcy, czy też może upoważniać inną osobę do dokonania zakupów w jego imieniu i upoważniać taką osobę do otrzymania dokumentu TAX FREE z jego danymi jako "podróżnego".

2. Czy "podróżny" może upoważnić inną osobę do odebrania podatku VAT od sprzedawcy, przekazując dla tej osoby dokument TAX FREE z potwierdzeniem wywozu towaru dokonanym przez polski Urząd Celny. Czy poza dokumentem TAX FREE osoba ta musi dysponować upoważnieniem pisemnym do odbioru podatku VAT od sprzedawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Zgodnie z treścią art. 126 ustawy o VAT "podróżny" osobiście musi dokonać jedynie czynności wywozu towaru poza teren Wspólnoty i ten fakt ma być potwierdzony stemplem Urzędu Celnego zaopatrzonym w numerator. Zakup towaru na terytorium Polski może być dokonany przez inną niż "podróżny", upoważnioną osobę, która przedstawia dane "podróżnego" dla prawidłowego wypełnienia dokumentu TAX FREE. Osoba upoważniona ma prawo do otrzymania dokumentów sprzedaży oraz otrzymania towaru i zapłaty za nabyty towar. Upoważnienie nie musi mieć formy pisemnej, a "podróżny" potwierdza fakt udzielenia upoważnienia poprzez osobiście dokonaną czynność wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty.

Ad. 2.

Podróżny może upoważnić inną osobę do odbioru pieniędzy dotyczących podatku, poprzez przekazanie dla tej osoby dokumentu TAX FREE, z potwierdzeniem wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty. Potwierdzeniem istnienia upoważnienia, jest fakt posługiwania się przez osobę inną niż "podróżny", dokumentem wywozu towaru, który to dokument upoważnia każdoczesnego posiadacza do otrzymania podatku VAT naliczonego przez sprzedawcę. Dodatkowy pisemny dokument upoważniający do odbioru pieniędzy od sprzedawcy w kwocie podatku VAT nie jest wymagalny, jeśli okoliczności działania upoważnionej osoby nie zostały zastrzeżone.

W dniu 28 lipca 2011 r. wydana została interpretacja indywidualna nr IPPP2/443-565/11-2/JW, w której stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku uznane zostało za nieprawidłowe w odniesieniu do dokonania czynności związanych z zakupem towarów oraz odbioru podatku w imieniu podróżnego przez osobę umocowaną.

Wyżej przedstawiona interpretacja była przedmiotem skargi złożonej przez Wnioskodawcę.

WSA w Warszawie w wyroku z dnia 24 września 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 3313/11 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 21 grudnia 2012 r.) uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną uznającą stanowisko Skarżącej za nieprawidłowe i stwierdził, że skarga wniesiona w niniejszej sprawie jest zasadna.

Tut. Organ uwzględniając wskazania zawarte w ww. wyroku wydał dnia 15 marca 2013 r. interpretację indywidualną Nr IPPP2/443-565/11/13-5/S/JW, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy w zakresie prawa do dokonania zakupów, otrzymania dokumentu TAX FREE, otrzymania towaru i zapłaty za nabyty towar przez pełnomocnika, bez konieczności posiadania pisemnego pełnomocnictwa do tych czynności za prawidłowe, natomiast w zakresie możliwości odbioru zwrotu podatku od towarów i usług w imieniu podróżnego, bez posiadania upoważnienia w formie pisemnej za nieprawidłowe.

W wydanej interpretacji Organ podatkowy stwierdził, że osoba dokonująca w imieniu podróżnego odbioru od sprzedawcy kwoty zwrotu podatku zapłaconego przy nabyciu towarów, powinna posiadać pisemne upoważnienie do wykonania takiej czynności, przy czym przepisy ustawy kodeks cywilny nie mają zastosowania do udzielanych upoważnień.

Na wydaną przez tut. Organ dnia 15 marca 2013 r. interpretację Spółka złożyła w dniu 11 czerwca 2013 r. skargę.

WSA w Warszawie w wyroku z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1800/13 (data wpływu wyroku prawomocnego 17 marca 2014 r.) uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną uznającą stanowisko Skarżącej w części za nieprawidłowe i stwierdził, że skarga wniesiona w niniejszej sprawie jest zasadna.

W wydanym orzeczeniu Sąd zauważył, że zgodnie z wydanym już w niniejszej sprawie wyrokiem z dnia 24 września 2012 r., przesądzone zostało, że co do zasady samego odbioru podatku w imieniu podróżnego może dokonać osoba działająca w imieniu podróżnego. Odbiór podatku jest czynnością faktyczną, a nie prawną. We wniosku o wydanie interpretacji Spółka wyraźnie zastrzegła, że chodzi jej o takie przypadki, kiedy podróżny nabył towar, a następnie upoważnił inną osobę do odbioru podatku. Te wszystkie okoliczności tworzyły stan faktyczny sprawy. Sąd podkreślił, że do tego stanu należy fakt, że podróżny rzeczywiście nabył towar, a do zwrotu podatku rzeczywiście upoważnił inną osobę.

Sąd podzielił stanowisko Skarżącej, że żaden przepis prawa materialnego - cywilnego bądź podatkowego - takiego obowiązku dysponowania pisemnym upoważnieniem nie wprowadza.

Nie wprowadza takiego obowiązku także żaden przepis prawa formalnego. Art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej ustanawia otwarty katalog środków dowodowych, zaś art. 191 Ordynacji statuuje podstawową dla prawa dowodowego zasadę swobodnej oceny dowodów. Dowodem, że zwrot podatku nastąpił na rzecz uprawnionego z tytułu konkretnej transakcji podróżnego może być m.in. wspomniane pisemne upoważnienie, ale - po pierwsze - z wniosku wynikało, że podróżny rzeczywiście upoważnił daną osobę, oraz - po drugie - wartość dowodowa takiego pisemnego upoważnienia podlega ocenie in concreto, tj. w każdym postępowaniu podatkowym (kontrolnym). Nie można góry przesądzić dowodowego znaczenia pisemnego upoważnienia.

Sąd podzielił również pogląd Skarżącej, że takie upoważnienie w niczym nie zmniejsza ryzyka wspomnianego w wyroku z 24 września 2012 r. oszustwa podatkowego. Rzeczywistą gwarancją legalności żądania zwrotu podatku jest dysponowanie autentycznym dokumentem TAX FREE, który - jak trafnie zaakcentował tut. Sąd we wspomnianym wyroku - nie ma już charakteru imiennego, lecz jest dokumentem na okaziciela, a ponadto paragon fiskalny i numerator.

Sąd zarzucił tut. Organowi wadliwe odczytanie treści wyroku z dnia 24 września 2012 r., w którym to orzeczeniu Sąd nie wyraził poglądu, że pisemna forma upoważnienia do odbioru zwrotu podatku jest niezbędna. Końcowo Sąd wskazał, że w rozpatrywanej sprawie Organ podatkowy uwzględni wytyczne zawarte w niniejszym orzeczeniu i uzna stanowisko Skarżącej w całości za prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego biorąc pod uwagę wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1800/13 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 126 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn zm.), zwanej dalej ustawą, osoby fizyczne niemające stałego miejsca zamieszkania na terytorium Unii Europejskiej, zwane dalej "podróżnymi", mają prawo do otrzymania zwrotu podatku zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium kraju, które w stanie nienaruszonym zostały wywiezione przez nie poza terytorium Unii Europejskiej w bagażu osobistym podróżnego, z zastrzeżeniem ust. 3 oraz art. 127 i 128.

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy, zwrot podatku może być dokonany, jeżeli podróżny wywiózł zakupiony towar poza terytorium Unii Europejskiej nie później niż w ostatnim dniu trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonał zakupu.

Stosownie do art. 128 ust. 2 ustawy, podstawą do dokonania zwrotu podatku jest przedstawienie przez podróżnego dokumentu wystawionego przez sprzedawcę, na którym urząd celny potwierdził stemplem zaopatrzonym w numerator wywóz towarów. Do dokumentu powinien być przymocowany wystawiony przez sprzedawcę paragon z kasy rejestrującej, o której mowa w art. 111 ust. 1.

Stosownie do art. 128 ust. 3 ustawy, urząd celny potwierdza wywóz towaru na dokumencie, o którym mowa w ust. 2, po okazaniu przez podróżnego wywożonego towaru i sprawdzeniu zgodności danych dotyczących podróżnego zawartych w tym dokumencie z danymi zawartymi w przedstawionym paszporcie lub innym dokumencie stwierdzającym tożsamość.

Natomiast art. 128 ust. 4 ustawy mówi, że przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do potwierdzania wywozu z terytorium Unii Europejskiej towarów nabytych przez podróżnego na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

W myśl art. 128 ust. 5 ustawy, w przypadku gdy podróżny opuszcza terytorium Unii Europejskiej z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, zwrot podatku przysługuje, jeżeli dokument, o którym mowa w ust. 2, został potwierdzony przez urząd celny, przez który towary zostały wywiezione z terytorium Unii Europejskiej.

Na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r., zwane dalej rozporządzeniem, w sprawie określenia wzorów: znaku informującego podróżnych o możliwości zakupu w punktach sprzedaży towarów, od których przysługuje zwrot podatku od towarów i usług, oraz stempla potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej, a także określenia niezbędnych danych, które powinien zawierać dokument będący podstawą do dokonania zwrotu podatku podróżnym (Dz. U. Nr 68, poz. 361).

I tak, § 1 ww. rozporządzenia określa:

Natomiast, zgodnie z § 4 powołanego rozporządzenia, dokument, o którym mowa w art. 128 ust. 2 ustawy, powinien zawierać co najmniej:

Z treści powołanych wyżej przepisów wynika, że podróżnym jest osoba fizyczna niemająca stałego miejsca zamieszkania na terytorium Unii Europejskiej. Podróżnemu, który nabył towary na terytorium kraju i następnie w stanie nienaruszonym wywiózł je w bagażu osobistym podróżnego poza terytorium Unii Europejskiej - przysługuje prawo do otrzymania zwrotu podatku zapłaconego przy nabyciu tych towarów. Wywóz zakupionych towarów poza terytorium Unii Europejskiej musi nastąpić nie później niż w ostatnim dniu trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonał zakupu. Podstawą do dokonania zwrotu podatku jest przedstawienie przez podróżnego dokumentu wystawionego przez sprzedawcę. Dokument ten musi zawierać stempel zaopatrzony w numerator, na którym urząd celny potwierdził wywóz towarów. Do dokumentu powinien być przymocowany wystawiony przez sprzedawcę paragon z kasy rejestrującej. Odbiór otrzymanego zwrotu podatku na dokumencie ZWROT VAT DLA PODRÓŻNYCH powinien zawierać podpis podróżnego.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Podatnik sprzedaje towary na terytorium kraju dla podróżnych będących osobami fizycznymi niemającymi miejsca stałego zamieszkania na terytorium Wspólnoty. Osoby te zawsze posiadają towar, nabyty na podstawie dokumentu TAX FREE w bagażu osobistym, przy przekraczaniu granicy. Dokumenty TAX FREE posiadają dołączany paragon fiskalny, a po wywiezieniu towaru poza terytorium Wspólnoty, gdzie Urząd Celny dokonał sprawdzenia towaru i danych podróżnego, dodatkowo są ostemplowane pieczęcią zaopatrzoną w numerator. Zakup towaru może być dokonywany osobiście przez podróżnego albo przez inną osobę, działającą z umocowania podróżnego. Sprzedawca dodatkowo poinformuje podróżnego o tym, że zwrot podatku VAT będzie dokonany dla osoby posiadającej dokument TAX FREE z prawidłowym poświadczeniem dokonanego wywozu poza terytorium Wspólnoty. Informacja udzielona będzie ustnie przy sprzedaży, wywieszona w widocznym miejscu w punkcie handlowym, a także dołączona do dokumentów sprzedaży.

Na tle zaprezentowanej sprawy, wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do kwestii, czy podróżny ma obowiązek osobiście nabyć towar u sprzedawcy, czy też może upoważniać inną osobę do dokonania zakupów w jego imieniu tudzież upoważniać taką osobę do otrzymania dokumentu TAX FREE z jego danymi jako podróżnego oraz czy podróżny może upoważnić inną osobę do odebrania podatku VAT od sprzedawcy, przekazując tej osobie dokument TAX FREE z potwierdzeniem wywozu towaru dokonanym przez polski Urząd Celny, czy poza dokumentem TAX FREE osoba ta musi dysponować upoważnieniem pisemnym do odbioru podatku VAT od sprzedawcy.

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami prawa podatkowego do dokonania zakupów, otrzymania dokumentu TAX FREE, otrzymania towaru, zapłaty za nabyty towar oraz otrzymania zwrotu zapłaconego przy dostawie podatku uprawniony jest podróżny.

W tym miejscu trzeba zauważyć, że podróżny może działać przez osobę odpowiednio umocowaną.

Zatem podróżny nie musi ww. czynności w zakresie nabycia towarów, otrzymania dokumentów TAX FREE, otrzymania towaru, zapłaty za nabyty towar oraz otrzymania zwrotu wykonać osobiście, lecz w jego imieniu tych czynności może dokonać inna osoba, posiadająca umocowanie do podjęcia powyższych działań. Wątpliwości Wnioskodawcy budzi czy osoba działająca w imieniu podróżnego powinna posiadać pisemne upoważnienie do wykonania tych czynności.

W wyroku wydanym w niniejszej sprawie z dnia 24 września 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 3313/11 WSA stwierdził, że od pełnomocnictwa w sferze czynności prawnych należy odróżnić upoważnienie do dokonywania czynności faktycznych, np. odbioru towaru, badań technicznych towaru itp. Upoważnienie do wykonywania czynności faktycznych nie jest równoznaczne z pełnomocnictwem do czynności prawnych. Kodeks cywilny nie definiuje pojęcia czynności prawnej.

Jak wynika z poglądów judykatury, czynność prawna to zdarzenie prawne, do którego zaistnienia konieczne jest złożenie przynajmniej jednego oświadczenia woli, mającego na celu wywołanie skutku prawnego w postaci ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego (tak: S. Rudnicki (w:) S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do kodeksu cywilnego, 1998, s. 138; M. Safjan (w:) Kodeks cywilny red. K. Pietrzykowski, t. I, 2002, s. 159; E. Skowrońska - Bocian, Prawo cywilne, Część ogólna, Zarys wykładu, Warszawa 2005, s. 169). Natomiast czynności polegające na odebraniu od sprzedawcy podatku VAT na podstawie dokumentu TAX FREE nie jest czynnością prawną, a czynnością faktyczną. Jak zauważył WSA w ww. wyroku, "nie może być zatem oceniane (odebranie od sprzedawcy podatku VAT na podstawie dokumentu TAX FREE) przez pryzmat przepisów k.c. regulujących kwestie pełnomocnictw. Osoba dokonując w imieniu podróżnego czynności odebrania podatku VAT może działać jako pośrednik, którego rola nie polega na składaniu oświadczeń woli w imieniu reprezentowanego, ale dokonywaniu w jego imieniu czynności faktycznych (por. Katarzyna Kopaczyńska - Pieczniak (w:) A. Kidyba, Z. Gawlik, A. Janik, A. Jedliński, K. Kopaczyńska - Pieczniak, E. Niezbecka. T. Sokołowski: komentarz do kodeksu cywilnego, wyd. LEX, 2012). Nie ulega natomiast wątpliwości, że podróżny może dokonać czynności nabycia towarów u sprzedawcy działając przez pełnomocnika."

WSA podzielił ponownie ww. stanowisko w wyroku z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1800/13.

W kontekście wyżej przedstawionych wyjaśnień należy stwierdzić, że sama czynności nabycia towarów u sprzedawcy, a w konsekwencji otrzymanie od niego dokumentu TAX FREE będzie stanowiło wyrażenie woli podróżnego - mocodawcy. Zatem w tym zakresie, tj. w zakresie czynności polegających na nabyciu towarów zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn zm.).

Odwołując się do uregulowań niniejszej ustawy zauważyć należy, że stosownie do art. 95 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn zm.), z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela.

Natomiast § 2 wskazanego artykułu mówi, że czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

Treść art. 96 tej ustawy wskazuje, że umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).

W myśl art. 98 powołanej ustawy, pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

Artykuł 99 § 1 ustawy - Kodeks cywilny stanowi, jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. § 2 tego artykułu wskazuje, że pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.

Zgodnie z art. 100 cytowanej ustawy, okoliczność, że pełnomocnik jest ograniczony w zdolności do czynności prawnych, nie ma wpływu na ważność czynności dokonanej przez niego w imieniu mocodawcy.

Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa (art. 101 § 1 Kodeks cywilny). Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa (art. 101 § 2 Kodeks cywilny).

W myśl art. 102 powołanej wyżej ustawy, po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Może żądać poświadczonego odpisu tego dokumentu; wygaśnięcie umocowania powinno być na odpisie zaznaczone.

Stosownie do art. 103 § 1 Kodeks Cywilny, jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. § 2 tego artykułu stanowi, że druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. W myśl § 3 Kodeks Cywilny, w braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu.

Zgodnie z art. 104 cytowanej ustawy - Kodeks Cywilny, jednostronna czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest nieważna. Jednakże gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w cudzym imieniu, zgodził się na działanie bez umocowania, stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania.

Na podstawie art. 105 Kodeks Cywilny, jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć.

Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa (art. 106 ustawy - Kodeks Cywilny).

W myśl art. 107 powołanej wyżej ustawy, jeżeli mocodawca ustanowił kilku pełnomocników z takim samym zakresem umocowania, każdy z nich może działać samodzielnie, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa. Przepis ten stosuje się odpowiednio do pełnomocników, których pełnomocnik sam dla mocodawcy ustanowił.

Zgodnie z art. 108 ustawy - Kodeks Cywilny, pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonywa w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.

Stosownie do art. 109 cytowanej ustawy - Kodeks Cywilny, przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy oświadczenie woli ma być złożone przedstawicielowi.

Udzielenie pełnomocnictwa w każdym przypadku wymaga określenia przez mocodawcę objętego nim zakresu umocowania. Zakres umocowania zależy więc przede wszystkim od woli mocodawcy. Jednakże przepis art. 98 Kodeksu Cywilnego wprowadza co do tego pewne ograniczenia, wskazując trzy rodzaje pełnomocnictw i odpowiadające im zakresy umocowania:

Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Pełnomocnictwo ogólne obejmuje ogół czynności w sferze zwykłego zarządu. Zwykły zarząd odnosi się do czynności polegających na zwykłej, codziennej eksploatacji rzeczy (i przedsiębiorstwa), na dokonywaniu czynności niezbędnych do utrzymania działalności w określonej sferze stosunków prawnych, na zaciąganiu zobowiązań w związku z tą działalnością, zawieraniu umów dzierżawy, najmu, płaceniu podatków, sprzedaży zbiorów uzyskanych w gospodarstwie rolnym, itd.

Pełnomocnictwo rodzajowe obejmuje umocowanie do określonego rodzaju czynności prawnych. Może ono zostać udzielone zarówno do dokonania czynności prawnych określonego rodzaju przekraczających zakres zwykłego zarządu jak i do pewnego rodzaju czynności zwykłego zarządu.

Pełnomocnictwem szczególnym jest natomiast pełnomocnictwo obejmujące umocowanie do dokonania w imieniu mocodawcy konkretnej czynności prawnej lub konkretnych czynności prawnych. Mocodawca może udzielić takiego pełnomocnictwa zarówno dla dokonania konkretnej czynności przekraczającej zwykły zarząd, jak i czynności zwykłego zarządu.

Przepis art. 99 § 2 Kodeksu Cywilnego stanowi, że udzielenie pełnomocnictwa ogólnego w każdym przypadku wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Wobec tego przepisy ustawy - Kodeks Cywilny tylko i wyłącznie w stosunku do pełnomocnictwa ogólnego przewidują bezwzględne zastosowanie formy pisemnej. W przypadku natomiast pełnomocnictwa rodzajowego i szczególnego przepisy ustawy takiego obowiązku nie nakładają.

W odniesieniu do okoliczności rozpatrywanej sprawy należy zauważyć, że przy tak określonym rodzaju czynności prawnych (dokonania czynności nabycia towarów) do zakresu umocowania trudno odnosić przepisy o pełnomocnictwie ogólnym, które nie określa i nie wyodrębnia czynności prawnych, do jakich pełnomocnik został umocowany.

Wobec tego w tej sprawie można mówić wyłącznie o pełnomocnictwie rodzajowym (dokonywanie nabyć towarów w imieniu podróżnego - mocodawcy) bądź pełnomocnictwie szczególnym (dokonanie w imieniu podróżnego - mocodawcy nabycia określonego towaru u sprzedawcy).

Jak już wskazano, do tego rodzaju pełnomocnictw (szczególnego bądź rodzajowego), nie ma obowiązku stosowania formy pisemnej.

Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy stwierdzić należy, że w celu wykonania czynności polegających na dokonaniu zakupów, a w związku z tym otrzymania dokumentu TAX FREE, otrzymania towaru i zapłaty za nabyty towar - podróżny może wyznaczyć pełnomocnika, o którym mowa w art. 98-109 ww. ustawy. Z uwagi na to, że udzielone pełnomocnictwo nie będzie miało charakteru pełnomocnictwa ogólnego, lecz będzie pełnomocnictwem szczególnym bądź rodzajowym, określonym w przepisach ww. ustawy - Kodeks cywilny, do jego ważności nie jest wymagane zachowanie formy pisemnej.

Natomiast w myśl postanowień WSA zawartych w wyrokach z dnia 24 września 2012 r. jak i 18 grudnia 2013 r. należy stwierdzić, że odbiór od sprzedawcy podatku VAT na podstawie dokumentu TAX FREE nie jest czynnością prawną lecz faktyczną. Zatem do tej czynności nie mają zastosowania przepisy kodeksu cywilnego dotyczące udzielania pełnomocnictw. Osoba odbierająca podatek VAT od sprzedawcy w imieniu podróżnego działa jak pośrednik, którego rola nie polega na składaniu oświadczeń woli w imieniu reprezentowanego. W konsekwencji osoba upoważniona do odbioru podatku VAT dysponująca dokumentem TAX FREE w imieniu podróżnego nie musi przedstawiać pisemnego pełnomocnictwa do dokonania tej czynności. Dodatkowo należy zauważyć, że rzeczywistą gwarancją legalności żądania zwrotu podatku jest dysponowanie autentycznym dokumentem TAX FREE, na którym urząd celny potwierdził stemplem zaopatrzonym w numerator wywóz towarów poza granice Unii Europejskiej oraz dołączony do niego paragon; w tym momencie dokument ten nie ma już charakteru imiennego, lecz jest dokumentem na okaziciela.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie objętym pytaniami nr 1 i 2 wniosku jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania pierwotnej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.