IPPP2/443-557/09-2/KK - Obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego, zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2009 r. (data wpływu 18 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego, zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy jest nieprawidłowe.

W dniu 18 maja 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskujący zawarł w dniu 28 grudnia 2008 r. ze swoim kontrahentem (dalej: "Wierzyciel") umowę o wykonanie robót budowlanych, na mocy której Wierzyciel (jako wykonawca) zobowiązał się do wykonania prac budowlanych przy budowie hali magazynowej. Z powodu złej sytuacji finansowej Wnioskujący nie był w stanie uregulować części należności wobec Wierzyciela (wykonawcy robót budowlanych) z tytułu wykonanych prac. W dniu 5 marca 2009 r. Wnioskujący otrzymał od Wierzyciela zawiadomienie (dalej: "Zawiadomienie"), w którym Wierzyciel stwierdził, że dokonał korekty podatku VAT w trybie art. 89a ust. 6 VATU. W Zawiadomieniu Wierzyciel zawiadomił również, że Wnioskujący zobowiązany jest do odpowiedniej korekty podatku VAT naliczonego wynikającego z nieuregulowanych faktur za roboty budowlane (w trybie art. 89b ust. 1 VAT). Jednocześnie przed otrzymaniem Zawiadomienia Wnioskujący otrzymał od firmy windykacyjnej wezwanie do zapłaty kwot wynikających z faktur wystawionych przez Wierzyciela (dalej: "Wezwanie"). Wezwanie datowane jest na dzień 14 stycznia 2009 r., stąd Wnioskujący przyjmuje, że wierzytelność z tytułu nieuregulowanych faktur związanych z wykonywanymi pracami budowlanymi został przez Wierzyciela zbyta na rzecz podmiotu trzeciego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku, gdy z informacji uzyskanych przez Wnioskującego (dłużnika) wynika, że Wierzyciel zbył przysługującą mu w stosunku do Wnioskującego wierzytelność, Wnioskujący (dłużnik) zobowiązany jest do dokonania stosownej korekty (pomniejszenia) podatku VAT naliczonego, zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy VAT.

Wnioskujący stoi na stanowisku, że w stanie faktycznym opisanym w części F niniejszego wniosku nie jest on zobowiązany do dokonania korekty (pomniejszenia) podatku naliczonego VAT wynikającego z nieuregulowanych faktur.

Stanowisko swoje wnioskujący opiera na następujących argumentach.

Obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego VAT przez dłużnika (nałożony na podstawie przepisów art. 89b VATU), jest odpowiednikiem uprawnienia wierzyciela do dokonania korekty podatku VAT należnego, zgodnie z brzmieniem art. 89a ust. 1 ustawy. Czynności te, tekst jedn. korekta VAT należnego u wierzyciela i korekta VAT naliczonego u dłużnika, są czynnościami powiązanymi, a powiązanie to ma gwarantować równe opodatkowanie stron transakcji oraz chronić interesy Skarbu Państwa. Jednocześnie z brzmienia art. 89a ust. 2 pkt 4 VATU wynika niezbicie, że Wierzyciel traci prawo do dokonania korekty VAT należnego w przypadku zbycia wierzytelności. W sytuacji więc, gdy Wierzyciel utracił prawo do dokonania korekty podatku należnego, zdaniem Wnioskującego automatycznie przestaje on być zobowiązany do dokonania stosownej korekty VAT naliczonego.

Analogiczne stanowisko zostało wyrażone również w piśmie Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście z dnia 11 września 2006 r. III-2/443-127/06/PPA, w którym stwierdzono, że: "Możliwość skorzystania z korekty podatku należnego tzw. ulga za złe długi powstaje wówczas, gdy spełnione są wszystkie warunki zarówno o charakterze formalnym, jak i materialnym dotyczące samej wierzytelności, warunków jej powstania, jak i osoby dłużnika oraz wierzyciela".

Ponieważ, tak jak wskazano powyżej, uprawnienie do korekty podatku VAT należnego jest ściśle powiązane z obowiązkiem dokonania korekty VAT przez dłużnika (Wnioskującego), zaistnienie okoliczności uniemożliwiającej dokonanie korekty VAT przez Wierzyciela automatycznie unicestwia również konieczność dokonania korekty VAT naliczonego przez dłużnika (wnioskującego). W przeciwnym bowiem razie dochodziłoby do sytuacji, w której korekcie VAT naliczonego (dokonanej przez dłużnika) nie towarzyszyłaby korekta VAT należnego (u Wierzyciela). W konsekwencji prowadziłoby to do zachwiana podstawowego mechanizmu podatku VAT, zgodnie z którym podatek VAT związany z jedną czynnością opodatkowaną (tekst jedn. wynikający z jednej faktury) jest podatkiem rozpoznawanym u obydwu stron transakcji (u wierzyciela jako podatek VAT należny, u dłużnika zaś jako podatek VAT naliczony) w takiej samej wysokości. Dokonanie korekty VAT naliczonego (jego pomniejszenie) u dłużnika, któremu nie towarzyszy jednocześnie korekta VAT należnego (u Wierzyciela) prowadziłoby w efekcie do sytuacji, w której ten sam podatek zostałby przez obydwie strony transakcji rozpoznany w dwóch różnych wielkościach. Identyczny pogląd wyrażany jest także przez przedstawicieli doktryny prawa podatkowego. Dla przykładu przytoczyć można pogląd, zgodnie z którym "Dłużnik nie będzie miał obowiązku korekty podatku, nawet nie płacąc zaległej wierzytelności, jeżeli wskaże przesłankę uniemożliwiającą skorzystanie z ulgi na złe długi" (tak. A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT 2007, Komentarz, Warszawa 2007, s. 816). Należy podkreślić, że w opisywanym stanie faktycznym Wnioskujący wykazał przesłankę uniemożliwiająca Wierzycielowi dokonanie korekty podatku należnego, stąd nie jest on również zobowiązany do dokonania korekty podatku VAT naliczonego w trybie art. 89b VATU.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Natomiast nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (ust. 1a).

Na podstawie ust. 2, przepis ust. 1 stosuje się w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

Zgodnie z ust. 3 wskazanego artykułu korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w dniu 28 grudnia 2008 r. zawarł z wierzycielem umowę o wykonanie robót budowlanych. Z powodu złej sytuacji finansowej wnioskujący nie był w stanie uregulować części należności wobec wierzyciela (wykonawcy robót budowlanych). Należności nie zostały uregulowane.

W dniu 5 marca 2009 r. wnioskodawca otrzymał od wierzyciela zawiadomienie, o zamiarze dokonania korekty podatku, zaś w dniu 14 stycznia 2009 r. wnioskujący otrzymał z firmy windykacyjnej wezwanie do zapłaty kwot wynikających z wystawionych faktur VAT.

Jednym z warunków uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności jest zapis w art. 89a ust. 2 pkt 4, że wierzytelności nie zostały zbyte.

Użyte w ustawie słowo "zbyte" nie budzi wątpliwości, gdy oznacza sprzedaż wierzytelności czyli bezwzględne i nieodwołalne przejście własności w zamian za uzgodnioną cenę.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca jest osobą, która winna dokonać korekty podatku naliczonego.

Kwestie związane z obowiązkiem pomniejszenia podatku naliczonego regulują przepisy art. 89b ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z brzmieniem art. 89 ust. 1 ustawy w przypadku otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w art. 89a ust. 2 pkt 6, i nieuregulowania należności w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, podatnik (dłużnik) jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu lub w przypadku jego braku, do odpowiedniego powiększenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur, poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia.

W przypadku częściowego uregulowania należności przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. W myśl art. 89b ust. 4 ustawy, w przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w ust. 1. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w przypadku zbycia nieściągalnej wierzytelności, zgodnie z art. 89a ustawy podatnik nie może skorygować podatku należnego z tytułu dostawy. Tutejszy organ pragnie zaznaczyć, iż kwestia czy wierzytelność została zbyta czy nie w świetle przepisów obowiązującego prawa nie jest przedmiotem interpretacji.

Jednakże na uwagę zasługuje fakt, iż na wnioskodawcy, który zgodnie z przepisami ustawy jest tą stroną, która dokonuje korekty podatku naliczonego, ciążą obowiązki wynikające z art. 89b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Jak już wspomniano powyżej, w przypadku otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w art. 89a ust. 2 pkt 6 tzn. "zawiadomienia dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust. 1, a" i nie uregulowania należności w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, dłużnik (wnioskodawca) jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu.

Z cytowanym powyżej przepisów wynika, iż dłużnik w przypadku otrzymania zawiadomienia jest obowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego, zaś to na wierzycielu ciąży obowiązek udowodnienia, iż nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe z uwagi na fakt, iż dłużnik z chwilą otrzymania zawiadomienia i nie uregulowania należności w terminie 14 dnia otrzymania tego zawiadomienia jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego. Jeżeli nie zgadza się on z faktem nieściągalności wierzytelności, gdyż doszło według niego do jej zbycia może wystąpić w postępowaniu cywilnym celem ustalenia, czy doszło do zbycia wierzytelności czy też nie i czy jest ona faktycznie nieściągalna.

Odnośnie przywołanej przez wnioskodawcę w opisie własnego stanowiska interpretacji indywidualnej, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wyjaśnia, iż interpretacja jest rozstrzygnięciem w danej konkretnej sytuacji. Nie może być źródłem prawa dla sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku. Oczywiście wyraża jakiś pogląd i jest on brany pod uwagę przy rozstrzyganiu, ale nie może stanowić podstawy wydanej interpretacji. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie przy wydawaniu interpretacji indywidualnej nie ma kompetencji do prowadzenia postępowania dowodowego czy porównawczego, opiera się tylko i wyłącznie na przedstawionym stanie faktycznym korzystając oczywiście z dorobku orzecznictwa sądów i innych organów podatkowych, ale ostateczna decyzja jest podejmowana o konkretne dane zawarte we wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.