IPPP2/443-52/11-2/IG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 14 stycznia 2011 r. (data wpływu 19 stycznia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania VAT wynagrodzenia otrzymywanego przez Bank od klienta z tytułu świadczenia usług polegających na udzielaniu finansowania klientowi, poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań, jako usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz opodatkowania podatkiem VAT według stawki podstawowej 23% wynagrodzenia z tytułu dyskonta otrzymywanego przez Bank od wierzyciela lub klienta wynikającego z zawartej Umowy jako usług factoringu - jest prawidłowe.

W dniu 19 stycznia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania VAT wynagrodzenia otrzymywanego przez Bank od klienta z tytułu świadczenia usług polegających na udzielaniu finansowania klientowi, poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań, jako usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz opodatkowania podatkiem VAT według stawki podstawowej 23% wynagrodzenia z tytułu dyskonta otrzymywanego przez Bank od wierzyciela lub klienta wynikającego z zawartej Umowy jako usług factoringu.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące zdarzenia przyszłe.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Bank będzie świadczył w 2011 r. i w latach następnych usługi polegające na udzielaniu finansowania klientowi, poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań. Klient Banku nabywa towary/usługi. Z tego tytułu dostawca towarów/usług (wierzyciel) wystawia faktury na rzecz klienta Banku z określonym terminem płatności. Klient chcąc zoptymalizować zarządzanie płynnością finansową poprzez możliwości odroczenia terminu spłaty zobowiązania podpisuje z Bankiem Umowę o Wstąpienie w Prawa Zaspokojonych Wierzycieli. Wierzyciel nie będzie stroną niniejszej Umowy.

Opcja 1.

Na podstawie Umowy Bank reguluje zobowiązania wynikające z faktur wystawionych przez dostawcę swojego klienta a sam wchodzi w prawa wierzyciela zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu Cywilnego. Spłata zobowiązań klienta przez Bank po uprzednim zaakceptowaniu przez wierzyciela warunków wejścia przez Bank w jego prawa jako zaspokojonego wierzyciela może mieć miejsce zarówno w terminie płatności jak i przed terminem płatności. Natomiast klient reguluje swoje zobowiązania do Banku w późniejszym terminie, uzgodnionym w Umowie. Zgodnie z postanowieniami Umowy, z tytułu powyższego świadczenia, Bankowi przysługuje od klienta następujące wynagrodzenie:

* prowizja operacyjna - stanowiąca określony w Umowie procent wartości wierzytelności naliczana od kwoty nominalnej każdej wierzytelności, pobierana przez Bank w dniu dokonania płatności na rzecz wierzyciela;

* odsetki liczone za okres od dnia następnego po dniu dokonania płatności na rzecz wierzyciela do ustalonego w Umowie dnia zapłaty zobowiązania przez klienta na rzecz Banku;

* w przypadku ustalenia Okresu Tolerowanego Opóźnienia (ustalony przez strony okres po terminie zapłaty zobowiązania przez klienta na rzecz Banku) - odsetki liczone od dnia, następnego po dniu kiedy płatność miała nastąpić do dnia faktycznej zapłaty lub upływu Okresu Tolerowanego Opóźnienia;

* inne opłaty o ile strony Umowy uzgodnią ich wprowadzenie;

* opłaty bankowe związane z przelewami walutowymi dokonywanymi przez Bank na rzecz wierzyciela.

Opcja 2.

Klient uzgadnia z Bankiem w Umowie, iż możliwe będzie zdyskontowanie przez wierzyciela jego faktur przed terminem płatności wskazanym na fakturze. Następnie na wniosek wierzyciela, klient bądź sam wierzyciel zgłasza do Banku faktury, które mają być zdyskontowane. Bank wypłaca wierzycielowi kwotę stanowiącą różnicę między kwotą faktury a kosztami dyskonta. Na koszty dyskonta składają się:

* odsetki płacone przez wierzyciela;

* prowizja od faktury płacona przez wierzyciela;

* prowizja przygotowawcza płacona przez wierzyciela.

Prowizja od faktury oraz prowizja przygotowawcza mogą być płacone również przez klienta niezależnie od zdyskontowanych odsetek (płaconych przez wierzyciela) pomniejszających kwotę do wypłaty wierzycielowi.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Usługi polegające na udzielaniu finansowania klientowi, poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań (opcja 1) będą podlegały zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

Ad. 1.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy VAT powyższe zwolnienie nie ma zastosowania do usług ściągania długów, w tym faktoringu. Usługa polegająca na udzielaniu finansowania klientowi, poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań stanowi bezsprzecznie usługę pośrednictwa finansowego. W ocenie Banku, usługa ta nie jest usługą ściągania długów, w tym factoringu tzn. usługą, której celem jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności od ciężaru jej egzekwowania.

Usługi ściągania długów i factoringu są usługami nienazwanymi. W celu ustalenia zakresu pojęcia faktoringu sięgnąć można jednak do wypracowanego w tym zakresie stanowiska doktryny prawa. Z usługą factoringu mamy do czynienia w przypadku gdy świadczący tę usługę (faktor) nabywa wierzytelność od dostawcy towarów lub usług (zbywca wierzytelności) w zamian za kwoty pieniężne odpowiadające wierzytelności pomniejszone o prowizję faktora. Nabycie następuje w ramach stałej umowy między faktorantem a zbywcą wierzytelności. Zgodnie z doktryną poza czynnością przelewu wierzytelności, faktoring obejmuje szereg innych czynności, takich jak np. prowadzenie ksiąg handlowych, monitoring sytuacji prawno-ekonomicznej dłużnika wierzytelności nabytej przez faktora, prowadzenie egzekucji wierzytelności, świadczenie usług marketingowych, czy też udostępnianie zbywcy wierzytelności informacji w zakresie tzw. "wywiadowni" gospodarczej, oraz doradztwo finansowe.

Według konwencji UNIDROIT o międzynarodowym faktoringu z dnia 28 maja 1988 r. przez umowę faktoringu rozumie się stałą umowę, w ramach której faktorant może lub jest zobowiązany przelać na faktora wierzytelności wynikające z umów sprzedaży, zawartych pomiędzy faktorantem a dłużnikami, natomiast do obowiązków faktora należy wykonywanie takich funkcji jak finansowanie faktoranta, księgowanie wierzytelności, inkasowanie wierzytelności, ochrona przed ryzykiem niewypłacalności dłużnika.

W orzeczeniu C-305/01 GroB-Gerau v. MKG, Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał, że działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelność przejmując ryzyko niewypłacalności dłużnika i w zamian wystawia klientowi faktury z tytułu prowizji stanowi usługę factoringu, która nie korzysta ze zwolnienia z VAT.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że dana usługa będzie traktowana jako faktoring jeżeli jej przedmiotem będzie przelew wierzytelności (definitywny bądź nie) za wynagrodzeniem dokonany przez dostawcę towarów/usług (wierzyciel) oraz świadczenie dodatkowych usług przez faktoranta, które ma na celu wyręczenie wierzyciela z czynności zmierzających do wyegzekwowania wierzytelności. Usługa factoringu jest usługą kompleksową i wszystkie jej elementy muszą wystąpić razem aby daną usługę można było traktować jako usługę factoringu. Zdaniem Banku usługa polegająca na udzielaniu finansowania klientowi, poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań nie spełnia definicji usługi ściągania długów, a tym bardziej definicji usługi factoringu. W wyniku zawarcia Umowy występuje wprawdzie przejęcie wierzytelności przez Bank, ale jest to konsekwencją porozumienia zawartego z dłużnikiem. Bank wstępuje w prawa wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu Cywilnego. Ma to charakter zdarzenia akcesoryjnego, na mocy którego Bank nabywa wobec klienta wierzytelność w kwocie do wysokości dokonanej zapłaty. Ponadto, wierzyciel nie jest stroną niniejszej Umowy. W konsekwencji, Bank nie może świadczyć usług, które mają na celu wyręczenie wierzyciela z czynności zmierzających do wyegzekwowania wierzytelności.

Umowa zawarta jest z dłużnikiem, a Bank będzie wykonywał jedynie czynności zmierzające do finansowania go poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań. Bank w powyższym przypadku nie nabywa wierzytelności wskutek zawartej umowy z jej zbywcą (wierzycielem) a jedynie akcesoryjnie wstępuje w prawa wierzyciela wskutek finansowania dłużnika.

W pojęciu usług, których celem jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności od ciężaru jej egzekwowania mieszczą się również czynności windykacji, które zmierzają wprost do odzyskania długu. Zdaniem Banku, usługa polegająca na udzielaniu finansowania klientowi, poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań nie jest usługą windykacyjną.

Przedmiotem usługi windykacyjnej jest wyegzekwowanie należności na rzecz innego podmiotu. Świadczący usługę windykacyjną, wykonuje za wierzyciela wyłącznie czynności administracyjno-prawne prowadzące do uregulowania przez dłużnika zobowiązania w zamian za odpowiednie wynagrodzenie. Usługa windykacyjna dokonywana jest z wierzycielem. Niniejsza definicja pojęcia windykacji potwierdzona została w wyroku WSA w Warszawie z dnia 25 lutego 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 1766/09). W uzasadnieniu wyroku WSA uznał, że "... usługa ściągania długów zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorcą) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie". Usługa polegająca na udzielaniu finansowania klientowi, poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań nie spełnia definicji windykacji długu. Transakcja dotyczy jedynie przelewu zobowiązania dłużnika na rzecz Banku w celu finansowania bieżącej działalności dłużnika. W ramach tej umowy Bank nie będzie zobowiązany do jakichkolwiek działań polegających na windykacji długu na rzecz innego podmiotu. Przelew wierzytelności ma charakter definitywny. Jak zostało wskazane powyżej, celem usługi jest finansowanie dłużnika a nie wyegzekwowanie długu. Bank nabywając wierzytelność za własne środki finansowe wchodzi w miejsce wierzyciela. Potencjalny dług Bank będzie ściągał dla siebie, a nie dla innego podmiotu.

Bank pragnie zaznaczyć, że kwestia ustalenia właściwej stawki VAT dla usług finansowych została uregulowana w art. 135 ust. 1 pkt d Dyrektywy 2006/112WE Rady z dnia 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 05.347.1). Zgodnie z niniejszym artykułem zwolnieniu z opodatkowania VAT podlegają "transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności". Artykuł ten ma na celu zwolnienie z opodatkowania VAT czynności finansowych. Wyłączone ze zwolnienia są natomiast czynności windykacji należności. Oznacza to, że opodatkowane powinny być jedynie te usługi, których jedynym celem jest wyegzekwowanie należności.

Celem przedmiotowej usługi jest natomiast udzielanie finansowania klientowi, poprzez wydłużenie faktycznego terminu płatności jego zobowiązań. Przedmiotem Umowy nie będą żadne czynności zmierzające do windykacji należności. Ponadto, Umowa nie jest zawarta z wierzycielem.

Ad.2.

Jak zostało wskazane powyżej, z usługą ściągania długów, w tym factoringu, mamy do czynienia w przypadku gdy świadczący tę usługę nabywa wierzytelność od dostawcy towarów lub usług w zamian za kwoty pieniężne odpowiadające wierzytelności pomniejszone o prowizję świadczącego usługę, a celem jej jest "wyręczenie" wierzyciela z czynności zmierzających do wyegzekwowania wierzytelności.

Zdaniem Banku usługa, w wyniku której Bank otrzymuje wynagrodzenie z tytułu dyskonta od przejętych wierzytelności (opcja 2) będzie spełniała powyższą definicję. W wyniku zawarcia Umowy nastąpi przejęcie wierzytelności przez Bank. Wprawdzie wierzyciel nie będzie stroną Umowy, jednak przelew wierzytelności nastąpi z jego wniosku. W tym przypadku, usługa będzie wykonana przez Bank na rzecz wierzyciela. Wierzyciel poniesie również koszty tej usługi. Wierzyciel nie otrzyma bowiem pełnej kwoty wierzytelności. Celem tej usługi, jest otrzymanie przez wierzyciela zapłaty za dostarczony towar/usługę przed terminem wynikającym z faktury. Należy zatem przyjąć, że Bank świadczy na rzecz wierzyciela usługę, która ma na celu "wyręczenie" go z czynności zmierzających do wyegzekwowania wierzytelności.

W konsekwencji, zdaniem Banku:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10 09-402 Płock.