IPPP2/443-490/10-4/MM - Uprawnienie syndyka masy upadłościowej do wystawiania faktur VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 25 czerwca 2010 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Warszawie 5 lipca 2010 r., data wpływu do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku 8 lipca 2010 r.), uzupełnione pismem z dnia 25 sierpnia 2010 r. (data wpływu 30 sierpnia 2010 r.) oraz pismem z dnia 5 października 2010 r. (data wpływu 8 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie nieuznania syndyka za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu prowadzonej na nieruchomości działalności gospodarczej na rzecz upadłej spółki oraz jego uprawnienia do wystawiania faktur VAT - jest prawidłowe.

W dniu 8 lipca 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania syndyka za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu prowadzonej na nieruchomości działalności gospodarczej na rzecz upadłej spółki oraz jego uprawnienia do wystawiania faktur VAT. Wniosek zawierał braki formalne. W związku z czym tut. Organ podatkowy pismem z dnia 11 sierpnia 2010 r. znak IPPP2/443-490/10-2/MM oraz pismem z dnia 23 września 2010 r. znak IPPP2/443-490/10-3/MM wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o powyższe braki. Wniosek został uzupełniony w terminach prawidłowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 23 marca 2000 r. została zawarta pomiędzy jako Sprzedającym a spółką X z siedzibą w X, jako Kupującym umowa sprzedaży użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w X ("dalej jako "Nieruchomość"). W dniu 23 września 2002 r. została ogłoszona upadłość Wnioskodawcy. Syndyk Masy Upadłości Wnioskodawcy złożył (w związku ze sprzedażą użytkowania wieczystego Nieruchomości) w Sądzie skargę pauliańską, a w dniu 2 kwietnia 2003 r. na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w x, Wydział Gospodarczy (sygn. akt x) został ustanowiony zarząd przymusowy na Nieruchomości w osobie Syndyka Masy Upadłości Wnioskodawcy Pana x do czasu prawomocnego zakończenia procesu, w zakresie uznania umowy sprzedaży Nieruchomości za bezskuteczną wobec Masy Upadłości Wnioskodawcy. Ponadto Sąd Okręgowy postanowił zabezpieczyć przedmiotowe powództwo poprzez zakazanie spółce x zbywania i obciążania Nieruchomości oraz wpisanie ostrzeżenia do księgi wieczystej prowadzonej dla Nieruchomości, dotyczącego zakazu zbywania i obciążania Nieruchomości. W okresie trwania zarządu przymusowego Nieruchomością Zarządca - Syndyk Masy Upadłości Wnioskodawcy zawierał umowy związane z użytkowaniem Nieruchomości i wystawiał faktury VAT działając w imieniu i na rzecz spółki x.

Wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w x uznał umowę sprzedaży Nieruchomości za bezskuteczną wobec Masy Upadłości Wnioskodawcy. Wyrok Sądu Apelacyjnego uwzględniający powództwo Syndyka Masy Upadłości Wnioskodawcy został oparty na podstawie art. 527 k.c. oraz 530 k.c. w związku z art. 56 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1991, Nr 118, poz. 512). Tym samym w dniu uprawomocnienia się powyższego wyroku upadł ustanowiony zarząd przymusowy na Nieruchomości. W związku z ustanowionym zarządem przymusowym na Nieruchomości, Nieruchomość obecnie jest we władaniu Syndyka.

W dniu 4 maja 2010 r. Syndyk Masy Upadłości Wnioskodawcy działając na rzecz upadłej Spółki wystosował pisma do najemców i użytkowników Nieruchomości informujące o zmianie podmiotu zarządzającego Nieruchomością wraz ze stosownymi umowami oraz wystawił faktury VAT związane z najmem i użytkowaniem Nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane pismem z dnia 5 października 2010 r.):

Czy na podstawie przedstawionego stanu faktycznego Syndyk Masy Upadłości Wnioskodawcy jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu prowadzonej na nieruchomości działalności gospodarczej na rzecz upadłej spółki a co za tym idzie jako reprezentujący Wnioskodawcę może zawierać stosowne umowy najmu i wystawiać faktury VAT najemcom i użytkownikom.

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym pismem z dnia 5 października 2010 r.):

Wnioskodawca uważa, że od chwili wejścia nieruchomości do Masy Upadłości Wnioskodawcy to Syndyk jest uprawniony do władania nieruchomością, w tym do wystawiania faktur VAT najemcom i użytkownikom oraz do rozliczania uzyskiwanych nadwyżek podatku należnego nad naliczonym w składanych deklaracjach podatkowych, gdyż Wnioskodawca jest podatnikiem VAT z tytułu prowadzonej na nieruchomości działalności gospodarczej.

Spółka x pomimo swoich roszczeń w tym zakresie jako wieczysty użytkownik i właściciel budynków, po uznaniu przez Sąd umowy sprzedaży nieruchomości za bezskuteczną wobec Masy Upadłości Wnioskodawcy nie jest podatnikiem VAT z tytułu prowadzonej na nieruchomości działalności gospodarczej. Nie ma więc prawa do wystawiania faktur VAT najemcom i użytkownikom nieruchomości.

Mając powyższe na uwadze Syndyk Masy Upadłości Wnioskodawcy powiadomił dotychczasowych najemców nieruchomości o uznaniu umowy sprzedaży nieruchomości za bezskuteczną wobec Masy Upadłości Wnioskodawcy, co powoduje przejęcie przez Syndyka Masy Upadłości Wnioskodawcy zarządzania nieruchomością, ze wskazaniem, że opłaty związane z najmem nieruchomości powinny wpływać na rachunek bankowy Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zasady powoływania syndyków i nadzorców sądowych określa ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 z późn. zm.). Syndyk jest wyznaczany przez sąd, który powierza mu pełnienie określonych funkcji w postępowaniu upadłościowym, określonych zakresem ustawy. Przy wykonywaniu czynności syndyk ograniczony jest przepisami ustawy i najważniejsze czynności musi konsultować z sędzią komisarzem i radą wierzycieli, jednak w podstawowym i zasadniczym zakresie wykonywania swoich obowiązków jest w pełni samodzielny. Sąd powierzając danej osobie wypełnienie określonych ustawowo zadań nie określa w ścisły sposób warunków wykonywania pracy odnoszących się przykładowo do miejsca i czasu jej wykonania.

W art. 160 ust. 1 ww. ustawy postanowiono, że w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności na rachunek upadłego, lecz we własnym imieniu. Wszelkie zatem czynności realizowane przez syndyka w stosunku do majątku upadłego mające charakter odpłatnej dostawy lub świadczenia usług są realizowane na rachunek upadłego, lecz w imieniu syndyka. W takim przypadku uznać należy, że w dalszym ciągu czynności te są realizowane w ramach działalności gospodarczej upadłego i na jego rachunek.

Odnośnie zatem wszelkich odpłatnych czynności dostaw towarów oraz świadczenia usług wykonywanych na rachunek upadłego w następstwie decyzji zarządczych syndyka, podatnikiem VAT - świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT - pozostaje upadły, którego działalność gospodarcza jest prowadzona w szczególnym zakresie i formie. W postępowaniu upadłościowym syndyk w sensie materialno prawnym działa w interesie wierzycieli, a także upadłego, co oznacza, że podejmuje w tym postępowaniu czynności, z których podmioty te uzyskują jakąś korzyść. Jednakże należy zauważyć, iż syndyk nie wstępuje w prawa i obowiązki podatnika. Podatnikiem pozostaje przedsiębiorca, ale w związku z jego upadłością rozliczenia z organami podatkowymi są nadzorowane przez syndyka.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w marcu 2000 r. została zawarta pomiędzy Wnioskodawcą jako Sprzedającym a spółką x z siedzibą w x, jako Kupującym umowa sprzedaży użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w x ("dalej jako "Nieruchomość"). W dniu 23 września 2002 r. została ogłoszona upadłość Wnioskodawcy. Syndyk Masy Upadłości Wnioskodawcy złożył (w związku ze sprzedażą użytkowania wieczystego Nieruchomości) w Sądzie skargę pauliańską, a w dniu 2 kwietnia 2003 r. na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w x, Wydział Gospodarczy (sygn. akt x) został ustanowiony zarząd przymusowy na Nieruchomości w osobie Syndyka Masy Upadłości Wnioskodawcy Pana x do czasu prawomocnego zakończenia procesu, w zakresie uznania umowy sprzedaży Nieruchomości za bezskuteczną wobec Masy Upadłości Wnioskodawcy. Ponadto Sąd Okręgowy postanowił zabezpieczyć przedmiotowe powództwo poprzez zakazanie spółce x zbywania i obciążania Nieruchomości oraz wpisanie ostrzeżenia do księgi wieczystej prowadzonej dla Nieruchomości, dotyczącego zakazu zbywania i obciążania Nieruchomości. W okresie trwania zarządu przymusowego Nieruchomością Zarządca - Syndyk Masy Upadłości Wnioskodawcy zawierał umowy związane z użytkowaniem Nieruchomości i wystawiał faktury VAT działając w imieniu i na rzecz spółki x. Wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny w x uznał umowę sprzedaży Nieruchomości za bezskuteczną wobec Masy Upadłości Wnioskodawcy. Wyrok Sądu Apelacyjnego uwzględniający powództwo Syndyka Masy Upadłości Wnioskodawcy został oparty na podstawie art. 527 k.c. oraz 530 k.c. w związku z art. 56 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1991, Nr 118, poz. 512). Tym samym w dniu uprawomocnienia się powyższego wyroku upadł ustanowiony zarząd przymusowy na Nieruchomości. W związku z ustanowionym zarządem przymusowym na Nieruchomości, Nieruchomość obecnie jest we władaniu Syndyka. W dniu 4 maja 2010 r. Syndyk Masy Upadłości Wnioskodawcy działając na rzecz upadłej Spółki wystosował pisma do najemców i użytkowników Nieruchomości informujące o zmianie podmiotu zarządzającego Nieruchomością wraz ze stosownymi umowami oraz wystawił faktury VAT związane z najmem i użytkowaniem Nieruchomości. Przedmiotem zapytania Wnioskodawcy jest czy Syndyk Masy Upadłości Wnioskodawcy jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu prowadzonej na nieruchomości działalności gospodarczej na rzecz upadłej spółki a co za tym idzie jako reprezentujący Wnioskodawcę może zawierać stosowne umowy najmu i wystawiać faktury VAT najemcom i użytkownikom.

Biorąc opisany we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, jak również przepisy regulujące status syndyka w postępowaniu upadłościowym tut. Organ podatkowy stwierdza, iż stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe. Ogłoszenie upadłości podatnika nie wywołuje żadnych skutków na gruncie przepisów ustawy o VAT. W szczególności nie oznacza, że podmiot ten przestaje być podatnikiem VAT czy też traci swoje uprawnienia jako podatnik VAT. Różnica polega jedynie na tym, że w imieniu podatnika działa syndyk - nie wstępuje on w prawa i obowiązki podatnika. Podatnikiem pozostaje przedsiębiorca, ale w związku z jego upadłością rozliczenia z organami podatkowymi są nadzorowane przez syndyka. Syndyk również w imieniu podatnika w upadłości wystawia faktury VAT dokumentujące dostawę towarów lub świadczenie usług. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w maju 2010 r. Syndyk Masy Upadłości działając na rzecz upadłego Wnioskodawcy wystosował pisma do najemców i użytkowników Nieruchomości informujące o zmianie podmiotu zarządzającego Nieruchomością wraz ze stosownymi umowami oraz wystawił faktury VAT związane z najmem i użytkowaniem Nieruchomości.

W świetle powyższego należałoby się zgodzić z twierdzeniem Wnioskodawcy, iż od chwili wejścia nieruchomości do masy upadłości Wnioskodawcy to syndyk jest uprawniony do władania nieruchomością, w tym do wystawiania faktur VAT najemcom i użytkownikom tej nieruchomości. Do czasu zakończenia postępowania upadłościowego (tj. bytu prawnego Wnioskodawcy), Zainteresowany legitymuje się podmiotowością podatkową - jest podmiotem praw i obowiązków wynikających z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym w trakcie postępowania upadłościowego Wnioskodawca jest podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzonej na nieruchomości działalności gospodarczej, pomimo iż faktycznym dzierżycielem tej nieruchomości pozostaje syndyk.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tak przedstawionym stanie faktycznym należało uznać za prawidłowe.

Ponadto tut. Organ podatkowy informuje, że w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych sprawa została rozpatrzona odrębnie (postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania z dnia 30 września 2010 r., znak IPPB3/423-487/10-2/GJ).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-ego Maja 10, 09-402 Płock.