IPPP2/443-437/09-4/PW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 1 kwietnia 2009 r. (data wpływu 20 kwietnia 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 maja 2009 r. (data wpływu 29 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków prawnych funkcjonowania w obrocie faktur wystawionych na rzecz podmiotu fikcyjnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 kwietnia 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków prawnych funkcjonowania w obrocie faktur wystawionych na rzecz podmiotu fikcyjnego. Wezwaniem z dnia 19 maja 2009 r., doręczonym w dniu 22 maja 2009 r., wezwano Wnioskodawcę do dołączenia dokumentu potwierdzającego prawo do podpisu. Wniosek uzupełniono dnia 22 maja 2009 r. (data wpływu 29 maja 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Sp. z o.o. w L. jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzi m.in. działalność polegają na produkcji i sprzedaży wyrobów betonowych. Wyroby tego rodzaju sprzedaje w niektórych sytuacjach z odroczonym terminem płatności. W miesiącu listopadzie 2008 r. dokonał on na warunkach odroczonej płatności (zapłata nastąpić miała po upływie 30 dni) dostawy wyrobów betonowych. Wyroby dostarczone zostały kontrahentowi wraz z fakturami VAT zawierającymi dane podane przez tego kontrahenta. Kontrahent nie uiścił jednak należności wynikającej z tych faktur. Wtedy też okazało się, że podane przez kontrahenta dane są nieprawdziwe (tj. podmiot o takich danych w ogóle nie istnieje, a podany przezeń numer NIP jest fikcyjny). W wyniku działań Policji udało się zabezpieczyć część dostarczonego uprzednio temu kontrahentowi towaru na placu w miejscu dostawy. Tym niemniej Policji nie udało się ustalić osoby kontrahenta, odzyskać pozostałej części towaru, ani też przekazanych mu faktur VAT. Plac w miejscu dostawy - jak okazało się w wyniku prowadzonego przez Policję śledztwa - był wynajmowany od podmiotu trzeciego przez te same osoby, na rzecz których Spółka dokonała dostawy. Również wynajmującemu plac osoby te - dotychczas nieustalone - podały fikcyjne dane zarówno swoje, jak i dotyczące prowadzonej działalności gospodarczej.

Opisane wcześniej zdarzenie spełnia znamiona, opisanego w art. 286 Kodeksu karnego, przestępstwa oszustwa, a także innych czynów zabronionych. Przestępstwo to zostało popełnione na szkodę Spółki, która w prowadzonym przez Policję śledztwie ma status pokrzywdzonego. Wskazane wyżej okoliczności dotyczące popełnienia przestępstwa zostały ustalone przez Policję w postępowaniu karnym. W powyższych okolicznościach niemożliwe jest zarówno odzyskanie samych faktur przekazanych tym osobom, jak i skorzystanie z art. 89a i następnych Ustawy o podatku od towarów i usług, chociażby ze względu na to, że dłużnik (a więc osoby, które dopuściły się przestępstwa oszustwa) nie może zostać powiadomiony o zamiarze skorygowania przez Spółka podatku należnego (gdyż jego personalia nie są znane). Spółka wykazała w deklaracji podatek od dostaw towarów od opisanych wyżej czynności i uiściła go na rachunek urzędu skarbowego. W tej chwili zmierza do korekty deklaracji za ten okres.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy dostawa towarów, wykonana przez pokrzywdzonego w wyniku doprowadzenia go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia go w błąd (to jest realizacji znamion przestępstwa z art. 286) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Czy wystawienie przez pokrzywdzonego, w wyniku doprowadzenia go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia w błąd (tj. realizacji znamion przestępstwa z art. 286 k.k.), faktury z wykazanym podatkiem od towarów i usług, powoduje - stosownie do art. 108 Ustawy o podatku od towarów i usług - obowiązek zapłaty wykazanego na niej podatku.

Zdaniem wnioskodawcy zarówno dokonanie w opisanym w polu F stanie faktycznym dostawy towarów, jak i samo wystawienie faktury z wykazanym podatkiem od towarów i usług w opisanej w polu F sytuacji nie może być opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Stanowisko takie Spółka uzasadnia treścią przepisu art. 6 Ustawy o podatku od towarów i usług. Zarówno bowiem wykonana dostawa, jak i wystawienie faktury były w sytuacji omówionej w polu F wynikiem popełnienia przestępstwa. Skoro zaś przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie można stosować do czynności nie mogących być przedmiotem prawnie skutecznej umowy - a przedmiotem takiej umowy nie może być czynność stanowiąca przestępstwo - to przepisów ustawy, zarówno tych które opodatkowują dostawę, jak i tych które nakładają na podatnika obowiązek zapłaty podatku wykazanego na wystawionej przezeń fakturze - nie należy w ogóle stosować do stanu faktycznego wskazanego w polu F niniejszego wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl art. 5 ust. 2 czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Ustawodawca przewidział także możliwość wyłączenia stosowania przepisów ww. ustawy. I tak zgodnie z art. 6 pkt 2 przepisów ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Należy w tym miejscu przywołać także definicję sprzedaży zawartą w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, która mówi, że przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W złożonym wniosku Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wykonana dostawa, jak i wystawienie faktury były w sytuacji omówionej w stanie faktycznym wynikiem popełnienia przestępstwa. Skoro zaś przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie można stosować do czynności nie mogących być przedmiotem prawnie skutecznej umowy - a przedmiotem takiej umowy nie może być czynność stanowiąca przestępstwo - to przepisów ustawy, zarówno tych które opodatkowują dostawę, jak i tych które nakładają na podatnika obowiązek zapłaty podatku wykazanego na wystawionej przezeń fakturze - nie należy w ogóle stosować do stanu faktycznego opisanego we wniosku.

Należy w tym miejscu zauważyć, że jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, Wnioskodawca w listopadzie 2008 r. dokonał dostawy wyrobów betonowych. Wyroby zostały dostarczone kontrahentowi wraz z fakturami VAT dokumentującymi tę sprzedaż. Za faktury te Wnioskodawca nie otrzymał zapłaty, a dane kontrahenta okazały się fikcyjne. Jednakże należy w tym miejscu zauważyć, że sama dostawa faktycznie miała miejsce i została udokumentowana fakturami VAT. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy jakoby dokonanie dostawy i wystawienie faktury było wynikiem przestępstwa. Dopiero po transakcji sprzedaży okazało się, że kontrahent Spółki podał fikcyjne dane oraz nie uiścił zapłaty za towar. Zdarzenie gospodarcze jaką jest dostawa towarów jednakże zaistniało, a do obrotu prawnego wprowadzono faktury VAT. Sama zatem sprzedaż dokonana została zgodnie z wszelkimi wymogami prawnymi i spełnia warunki do uznania ją za sprzedaż w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Dostawa ta nie wypełnia przesłanek do uznania ją za czynność nie mogącą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, gdyż transakcja została przeprowadzona prawidłowo w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług i udokumentowana fakturą VAT. W związku z powyższym dostawa opisana we wniosku podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, mimo braku zapłaty za towar, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstał w dniu wystawienia przez Wnioskodawcę faktury VAT. Zgodnie bowiem z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

W myśl natomiast art. 19 ust. 4 jeżeli dostawa towarów lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Przepis art. 108 ust. 1 ustawy stanowi, iż w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy uznać należy za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.