IPPP2/443-261/10-2/RR - Opodatkowanie VAT jednorazowej czynności pełnomocnika procesowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2010 r. (data wpływu 4 maja 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności pełnomocnika procesowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 maja 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności pełnomocnika procesowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Na podstawie art. 117 Kodeksu postępowania cywilnego Sąd Okręgowy w. Wydział Cywilny - Odwoławczy postanowieniem z dnia 14 lipca 2009 r. postanowił ustanowić pełnomocnika procesowego z urzędu celem sporządzenia i wniesienia skargi na stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sądu Okręgowego w.... z dnia 15 maja 2009 r. W związku z powyższym, ww. Sąd zwrócił się do Okręgowej Izby Radców Prawnych w.... pismem z dnia 23 lipca 2009 r., która wyznaczyła Wnioskodawcę pełnomocnikiem procesowym z urzędu w ww. sprawie.

W ramach powyższego umocowania Zainteresowana zapoznała się z aktami sprawy oraz ostatecznie sporządziła w dniu 27 stycznia 2010 r. opinię prawną w sprawie braku podstaw prawnych do wniesienia skargi kasacyjnej o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sądu Okręgowego w.... Wykonanie powyższych czynności miało charakter incydentalny i nie zostało wykonane w zamiarze częstotliwości. Ustanowienie Zainteresowanej pełnomocnikiem z urzędu miało charakter wyjątkowy i miało miejsce jeden raz w trakcie 10-u lat wykonywania zawodu radcy prawnego.

Jednocześnie Strona uprzejmie informuje, iż nie prowadzi samodzielnej pozarolniczej działalności gospodarczej. Stosownie do obowiązku z art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych Zainteresowana zawiadomiła Okręgową Izbę Radców Prawnych w.... o podjęciu i formie wykonywania zawodu radcy prawnego wskazując jako formę wykonywania zawodu umowę o pracę i każdorazowo aktualizując nazwę pracodawcy i jego adres w przypadku jego zmiany.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy jednorazową czynność pełnomocnika procesowego na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w.... oraz Okręgowej Izby Radców Prawnych w... należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, jednorazowa czynność pełnomocnika procesowego na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w... oraz Okręgowej Izby Radców Prawnych w... nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe potwierdza również art. 2 ust. 1 lit. c) Dyrektywy Rady Unii Europejskiej 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1 z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Tym samym w celu uznania danej czynności za opodatkowaną podatkiem VAT muszą zostać spełnione dwie przesłanki łącznie:

* przedmiotem czynności jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy;

* czynność musi zostać wykonana przez podatnika VAT, działającego w takim charakterze w ramach takiej czynności.

Zdaniem Wnioskodawcy, w omawianym przypadku nie jest spełniona żadna z ww. przesłanek. W celu uznania danej czynności za działalność gospodarczą i zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy (a tym samym opodatkowany VAT) należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzonej działalności. Okoliczności wskazujące na zamiar wykonywania usług w sposób częstotliwy, muszą mieć miejsce w chwili ich wykonywania w rozumieniu przepisów o VAT, a nie w okresie późniejszym. W tym miejscu należy podkreślić, iż czynności objęte przedmiotowym wnioskiem Wnioskodawca wykonuje wyłącznie raz na kilka - kilkanaście lat tylko na podstawie postanowienia odpowiedniego sądu oraz Okręgowej Izby Radców Prawnych.

Jednocześnie należy podkreślić, iż Wnioskodawca nie posiada żadnego wpływu na wykonywanie ww. czynności. Powyższy obowiązek wynika bezpośrednio z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (art. 117 k.p.c.) i jest zależny wyłącznie od decyzji sądu w danym postępowaniu sądowym oraz decyzji Okręgowej Izby Radców Prawnych o wyznaczeniu konkretnej osoby pełnomocnikiem z urzędu. Jednocześnie Wnioskodawca nie działała w prowadzonym postępowaniu jako podatnik VAT. Oznacza to brak okoliczności wykonywania czynności w sposób stały i powtarzalny. Tym samym nie można uznać, że jest spełniona przesłanka wykonywania czynności w sposób częstotliwy. W związku z tym, w omawianym przypadku nie ma podstaw do uznania, iż czynności wykonane przez Wnioskodawcę mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o VAT oraz wyklucza Wnioskodawcę z kategorii podatników VAT.

Nadmienić przy tym należy, iż analogiczną wykładnię ww. przepisu przyjmuje również sądownictwo administracyjne. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 kwietnia 2007 r. (sygn. akt. I FSK 603/06) skład orzekający stwierdził, iż: "warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: - po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, - po drugie - czynność wykonana była przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem VAT."

Przedstawiając powyższe, aby czynność objętą niniejszym wnioskiem uznać za działalność gospodarczą należałoby uznać, iż w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie. Natomiast mając na uwadze fakt, iż Wnioskodawca nie ma zamiaru wykonywać tych czynności w sposób częstotliwy - nie kwalifikuje się do uznania jej za działalność gospodarczą, a tym samym traktowania Wnioskodawcy jako podatnika VAT.

W doktrynie prawa podatkowego podkreśla się, iż "Każdy taki przypadek wymaga indywidualnej oceny, lecz dokonując jej organy podatkowe powinny uwzględniać, że opodatkowaną działalnością gospodarczą dla celów VAT jest przede wszystkim profesjonalny obrót gospodarczy, realizowany w sposób zorganizowany, a co za tym idzie ciągły (stały), a opodatkowanie czynności (spełniającej wprawdzie kryterium zaliczenia jej do przedmiotowego zakresu opodatkowania) podmiotu nietrudniącego się takim obrotem zawodowo, w oparciu o stwierdzenie jednorazowego lub sporadycznego jej (ich) wykonania - powinno mieć charakter wyjątkowy, przy jednoczesnym ustaleniu, że okoliczności tych transakcji wskazują, że czynione były z zamiarem ich dalszego powtarzania w formie zorganizowanej." (J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2010 r., Wrocław 2010 r., s. 403).

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje uzasadnienie również w orzecznictwie sądów administracyjnych:

* "Tylko taka aktywność handlowa obywatela jego majątkiem czyni go podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.), która przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą (powtarzalność czynności i zamiar ich dłuższej kontynuacji), a w konsekwencji zorganizowaną" - wyrok NSA z dnia 27 października 2009 r. (sygn. akt. I FSK 1043/08);

* Pojęcie "częstotliwego zamiaru", o jakim mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy rozumieć jako zamiar powtarzania danej czynności nieokreśloną liczbę razy." - wyrok WSA w Olsztynie z dnia 22 lutego 2007 r. (sygn. akt. I SA/Ol 1/07);

* Podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten, kto dokonuje czynności handlu, produkcji, świadczenia usługi także wtedy, gdy czynność taka dokonywana jest przez niego jednorazowo, lecz w taki sposób, że wyraźnie wynika z niej zamiar handlu, produkcji, świadczenia usługi tj. obiektywny zamiar prowadzenia takiej działalności." - wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 26 stycznia 2007 r. (sygn. akt. I SA/Wr 1688/06);

* "Zasady wykładni gramatycznej i funkcjonalnej definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT prowadzą do wniosku, że działalnością gospodarczą jest nawet pojedyncza czynność, jeżeli wiąże się z nią zamiar wykonywania w sposób częstotliwy (czyli stały i powtarzalny), przy czym czynność ta winna być wykonana przez producenta, handlowca, usługodawcę, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika lub wykonującego wolny zawód." - wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 20 października 2006 r. (sygn. akt. I SA/Wr 830/06);

* "Warunkiem niezbędnym uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika VAT, jest więc w pierwszej kolejności ustalenie, że występuje on w obrocie jako producent, handlowiec, usługodawca, w tym podmiot pozyskujący zasoby naturalne oraz rolnik, a także osoba wykonująca wolny zawód (co nie musi być utożsamiane z zarejestrowaniem takiej działalności). Dopiero wówczas, i tylko wówczas, za działalność gospodarczą może być uznana nawet pojedyncza czynność, jeśli wiąże się z nią zamiar jej wykonywania w sposób częstotliwy (stały i powtarzalny), pod warunkiem, że taka jednorazowa czynność jest wykonana przez producenta, handlowca, usługodawcę, rolnika, pozyskującego zasoby naturalne lub osobę wykonującą wolny zawód, i to nawet wtedy, gdy po jej jednorazowym wykonaniu zaprzestanie dalszych czynności" - wyrok WSA w Opolu z dnia 4 kwietnia 2007 r. (sygn. akt. I SA/Op 12/07).

Konieczność spełnienia warunku częstotliwości (stałości i powtarzalności) w celu uznania czynności za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT podkreśla również Minister Finansów w wydawanych interpretacjach przepisów prawa podatkowego:

* "W myśl art. 15 ust. 1 cyt. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy). Analiza powyższych przepisów wskazuje, że nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 powołanej wyżej ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i musi być związana z wykonywaniem samodzielnej działalności gospodarczej. W związku z powyższym, aby dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą (handlowców), należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności" - interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2009 r. (znak: ITPP2/443-741a/09/AF);

* "Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia "częstotliwości", przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności." - interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 5 stycznia 2009 r. (znak: IPPP1/443-1995/08-5/AW);

* "Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, na mocy ust. 2 powołanego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Pojęcie częstotliwości należy rozumieć jako zakładające powtarzalność czynności tego samego rodzaju. Przesłanki wskazujące na zamiar wykonywania pewnej czynności w sposób częstotliwy muszą istnieć w chwili wykonania usługi lub sprzedaży towaru. Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą należy wykazać, że w odniesieniu do tej transakcji podatnik działał w charakterze producenta, handlowca lub usługodawcy, miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności." - interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 17 marca 2008 r. (znak: ILPP2/443-232/07-4/EN).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa - art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Oznacza to, że fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie stanowi kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane niezależnie.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Warunkiem uznania, że czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest łączne spełnienie warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT. Stosownie bowiem do postanowień art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1 nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonywanie tych czynności.

Z przepisu art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) wynika, że przychody osób, którym sąd zlecił na podstawie właściwych przepisów wykonanie określonych czynności, uważa się za przychody z działalności wykonywanej osobiście.

Wskazany wyżej przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT wymaga, aby działalność wykonującego zlecenie była wykonywana w warunkach zbliżonych do umowy o pracę, w szczególności w zakresie podporządkowania zleceniobiorcy co do warunków realizacji umowy, odpowiedzialności oraz ponoszonego ryzyka wykonywanych czynności i odpowiedzialności wobec osób trzecich.

W zakresie wykonywania przez radców prawnych czynności pełnomocnika procesowego z urzędu należy podkreślić, że sam fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie może być kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane w sposób samodzielny. Przy wykonywaniu czynności pełnomocnika procesowego sąd nie ponosi odpowiedzialności za wykonywanie tych czynności przez radcę prawnego, który czynności te świadczy samodzielnie w ramach wykonywanego zawodu zgodnie z prawem i zasadami etyki zawodowej w celu zapewnienia ochrony interesu reprezentowanej strony. Radca prawny podlega rygorom wykonywanego przez siebie zawodu, odpowiedzialności za postępowanie sprzeczne z prawem, bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych. Zasady te są takie same niezależnie od tego, czy czynności zleca bezpośrednio klient, czy podejmowane są z urzędu. Zatem fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy nie może przesądzać, iż świadczenie nie jest wykonywane w sposób samodzielny.

Stosownie do przepisu art. 64 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. (Dz. U. z 1982 Nr 19, poz. 145 z późn. zm.) o radcach prawnych, radca prawny podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte wykonanie zawodu radcy prawnego, za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub zasadami etyki radcy prawnego oraz za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia. Z powyższego wynika, że radca prawny odpowiada sam za wykonywane przez siebie czynności, niezależnie od tego, kto go zobowiązał do ich podejmowania, a na wypadek ewentualnych roszczeń odszkodowawczych szkoda pokrywana jest z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy świadczeniu pomocy prawnej, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych czy występowaniu przed sądami i urzędami. Natomiast sądy sprawując wymiar sprawiedliwości dążą również do zapewnienia stronom procesu ich praw, tj. m.in. prawa do obrony, z uwagi na to, że każdy ma prawo do bezstronnego i sprawiedliwego procesu. W tym układzie rolą radcy prawnego jest rzetelna obrona klienta, zgodnie z zasadami etyki wykonywanego zawodu. Obowiązkowi podatkowemu podlegają usługi wykonywane pod nadzorem, a także na ryzyko i odpowiedzialność zleceniodawcy, świadczone w ramach szczególnej podległości osoby, która je wykonywała. W sytuacji ustanowienia obrońcy z urzędu lub pełnomocnika brak jest tak daleko idącej ingerencji sądu, by można mówić o przyjęciu przez niego odpowiedzialności za działania obrońcy. Wnioskować z powyższego można, że również warunki wykonywania czynności w ramach świadczenia pomocy prawnej z urzędu określone są w ustawie, bowiem zdeterminowane są funkcją pełnioną przez radców prawnych.

W przypadku świadczenia przez radców prawnych pomocy prawnej z urzędu, nie można mówić, że sąd bierze na siebie odpowiedzialność za czynności radcy prawnego. Sąd "odpowiada" za wydany wyrok oraz za zapewnienie np. oskarżonemu prawa do obrony, natomiast nie ma w przedmiotowej sprawie tożsamości czynności (sądu i radcy prawnego, których odbiorcą jest uczestnik postępowania sądowego, tj. korzystający z tej pomocy prawnej. Ponadto radca prawny świadczący pomoc z urzędu, nie przestaje być podmiotem podlegającym rygorom wykonywanego zawodu, co oznacza, iż nadal podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tego zawodu, a także, że podlega on odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, z zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych.

Zatem, oceniając skutki podatkowe na płaszczyźnie podatku od towarów i usług warunkiem uznania, że czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest kumulatywne spełnienie warunków art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT.

Z przedstawionych przez Stronę okoliczności faktycznych sprawy wynika, że Wnioskodawca wykonuje zawód radcy prawnego. Na podstawie postanowienia sądu Zainteresowana została ustanowiona jako pełnomocnik procesowy z urzędu celem sporządzenia i wniesienia skargi na stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu.

W ramach powyższego umocowania Wnioskodawca zapoznała się z aktami sprawy oraz ostatecznie sporządziła opinię prawną w sprawie braku podstaw prawnych do wniesienia skargi kasacyjnej o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu. Wykonanie powyższych czynności miało charakter incydentalny i nie zostało wykonane w zamiarze częstotliwości. Ustanowienie Wnioskodawcy pełnomocnikiem z urzędu miało charakter wyjątkowy i miało miejsce jeden raz w trakcie 10-u lat wykonywania zawodu radcy prawnego.

Należy zatem wskazać, iż w celu wykonania obowiązków zawodowych nałożonych na Wnioskodawcę przepisami ustawy o radcach prawnych, może być ona wyznaczany przez właściwe organy samorządu radców prawnych do świadczenia pomocy prawnej jako pełnomocnik z urzędu w postępowaniach przed sądami oraz innymi organami władzy publicznej. Samo bowiem posiadanie uprawnień radcy prawnego wskazuje na pozostawanie Wnioskodawcy w stałej gotowości do świadczenia usług w ramach wykonywanego zawodu, a okoliczności wykonywania wskazanych czynności w żadnym razie nie można uznać za okazjonalne czy incydentalne. W przedmiotowej sprawie fakt braku wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie ma znaczenia, bowiem zgodnie ze wskazanym art. 5 ust. 2 ustawy o VAT czynności odpłatnego świadczenia usług podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Biorąc pod uwagę przedstawione przepisy prawne oraz opis zaistniałego stanu faktycznego, stwierdzić należy, że czynności pełnomocnika procesowego, będącego radcą prawnym działającego z urzędu na zlecenie sądu nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy o VAT, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Tym samym czynność świadczonej pomocy prawnej z urzędu przez Wnioskodawcę w przedmiotowej sprawie, stanowi działalność wykonywaną osobiście na podstawie art. 15 ust. 3 ustawy o VAT, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę wyroków:

* Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 kwietnia 2007 r. (sygn. akt. I FSK 603/06),

* Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 października 2009 r. (sygn. akt. I FSK 1043/08),

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 22 lutego 2007 r. (sygn. akt. I SA/Ol 1/07),

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 26 stycznia 2007 r. (sygn. akt. I SA/Wr 1688/06),

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 20 października 2006 r. (sygn. akt. I SA/Wr 830/06),

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 4 kwietnia 2007 r. (sygn. akt. I SA/Op 12/07)

- należy zauważyć, że przedmiotem wskazanych rozstrzygnięć sprawy była możliwość uznania za działalność gospodarczą w rozumieniu artykułu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT sprzedaży działek budowlanych.

Zatem w powyższych sprawach mamy do czynienia z odmiennymi stanami faktycznymi od sprawy, w której Wnioskodawca złożył przedmiotowy wniosek, wobec czego zacytowane przez Wnioskodawcę orzeczenia NSA i WSA są rozstrzygnięciami w odmiennych stanach faktycznych i nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawca i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.