IPPP2/443-228/11-4/KOM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2011 r. (data wpływu 21 lutego 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 30 marca 2011 r. (data wpływu 4 kwietnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kwoty rekompensaty za przesłonięcie okien banerem reklamowym - jest prawidłowe.

W dniu 21 lutego 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kwoty rekompensaty za przesłonięcie okien banerem reklamowym. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 marca 2011 r. (data wpływu 4 kwietnia 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 18 marca 2011 r. znak IPPP2/443-228/11-2/KOM (skutecznie doręczone dnia 24 marca 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wspólnota mieszkaniowa, w której podatnik (podatnik VAT, nie prowadzący działalności gospodarczej) posiada lokale mieszkalne, wynajmuje powierzchnię reklamową, polegającą na przesłonięciu jednej ze ścian budynku siatką z nadrukiem reklamy. W umowie zawarta jest informacja, że reklamodawca, oprócz zapłaty Wspólnocie będzie przekazywał mieszkańcom rekompensaty za przesłonięcie okien. Zobowiązuje się również przekazywać właścicielom lokali kwoty, których nie wypłaci mieszkańcom nie posiadającym tytułów prawnych do lokali.

Z najemcą tego lokalu została rozwiązana umowa najmu, jednocześnie najemca nie przekazał lokalu do dyspozycji wynajmującego. Umowa z najemcą została rozwiązana z uwagi na zaległości czynszowe. Właściciel wyznaczył termin przekazania lokalu do jego dyspozycji. Pomimo upływu wyznaczonego terminu do opuszczenia lokalu, były najemca nadal z niego korzysta i nie reguluje na bieżąco opłat. Lokal wykorzystuje na taki cel, jaki był wcześniej określony w umowie. Właściciel naliczył odszkodowanie z tytułu bezumownego korzystania z lokalu w wysokości identycznej z wysokością czynszu sprzed daty rozwiązania umowy. Zawarta umowa nie przewiduje nakładania kar za bezumowne korzystanie z lokalu.

W uzupełnieniu Wnioskodawca podał, że jest podatnikiem zarejestrowanym w Polsce jako podatnik VAT czynny. Stroną umowy jest Wspólnota Mieszkaniowa. Przedmiotem Umowy jest udostępnienie powierzchni elewacji budynku przy ul....... (zwanej dalej Powierzchnią Reklamowa) i umieszczenie na jej powierzchni obrazu reklamowego (zwanego dalej Reklama) na siatce winylowej mocowanej na konstrukcji wsporczej kotwionej na wspornikach z rury stalowej bezpośrednio do elewacji (zwanej dalej Konstrukcją) wraz z oświetleniem lampami halogenowymi o mocy 400 WAT każda, mocowanymi od góry Powierzchni Reklamowej na wysięgnikach.

Aneks do umowy Najmu Powierzchni Reklamowej:

Spółka X będzie wpłacała czynsz na konto Wspólnoty w oparciu o wystawioną przez Wspólnotę fakturę VAT. W przypadku nieterminowej płatności Wspólnota ma prawo obciążyć Spółkę X odsetkami ustawowymi za okres opóźnienia. Spółka X zobowiązana jest do wypłaty rekompensat w wysokości 200 zł miesięcznie za każde przesłonięte okno dla mieszkańców posiadających tytuły prawne do zajmowanych lokali, którzy podpiszą ze Spółką X tzw. oświadczenia. Rekompensaty będą przekazywane przez Spółkę X bezpośrednio dla mieszkańców posiadających tytuły prawne do zajmowanych lokali, w sposób wskazany przez nich w oświadczeniach, które podpiszą ze Spółką X.

Spółka X zobowiązuje się każdorazowo na żądanie Wspólnoty przekazać potwierdzenie wypłacanych rekompensat.

Spółka X zobowiązuje się przekazać Wspólnocie kwoty, których nie wypłaci mieszkańcom posiadającym tytuły prawne do lokali, którzy zrzekną się Rekompensat na rzecz Wspólnoty. Spółka X zobowiązuje się również przekazać właścicielom lokali kwoty, których nie wypłaci mieszkańcom nie posiadającym tytułów prawnych do lokali.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca powinien wystawiać fakturę VAT reklamodawcy, za wypłatę rekompensaty na konto właściciela, a dotyczącej przesłonięcia okien budynku i czy znaczenie ma fakt, że przesłonięcie dotyczy lokalu najemcy korzystającego z lokalu bezumownie. Jeżeli należy wystawić fakturę, to z jaką stawką podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie należy wystawiać faktury VAT reklamodawcy za wypłatę rekompensaty za przesłonięcia okien, ponieważ rekompensata nie jest ani dostawą towarów, ani świadczeniem usług. Nie podlega zatem regulacjom ustawy o VAT. Jest zadośćuczynieniem za utracone korzyści. Ponieważ nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT, nie można jej potwierdzić wystawiając fakturę VAT. Nie ma tutaj znaczenia, że przesłonięcie dotyczy lokalu najemcy korzystającego z lokalu bezumownie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu tym podatkiem podlegają:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów - stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...), natomiast przez świadczenie usług, stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, iż ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, iż definicja "świadczenia usług" ma charakter dopełniający definicję "dostawy towarów". Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, iż w przepisach powołanej ustawy określeniem "usług" objęto obszerny krąg czynności obejmujący swoim zakresem zarówno czynności określone przez stosowne klasyfikacje statystyczne, jak i cały szereg innych świadczeń nie ujętych w tych klasyfikacjach.

Przy definiowaniu "świadczenia" należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) lub na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Co do zasady każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu lub na zaniechaniu stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie należy podkreślić, iż czynność podlega opodatkowaniu, gdy dokonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odszkodowanie jest pojęciem niezdefiniowanym w ustawie o podatku od towarów i usług. Natomiast w świetle uregulowań zawartych w Kodeksie cywilnym jest ono zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Z przepisów Kodeksu cywilnego (art. 361 k.c.) wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikała szkoda. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu (art. 363 § 1 k.c.).

Rekompensata natomiast, zgodnie z definicja zawartą w internetowym słowniku języka polskiego (http://sjp.pwn.pl) to zrównoważenie lub wyrównanie braku, niedoboru lub ujemnego charakteru czegoś, zlikwidowanie poniesionych przez kogoś strat lub doznanych krzywd. Istotą i celem odszkodowań jest rekompensata za szkodę, a nie płatność za świadczenie. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć gdyby nie wystąpiła szkoda.

Z przedmiotowego wniosku wynika, iż Wnioskodawca posiada lokale mieszkalne w budynku będącym pod zarządem Wspólnoty Mieszkaniowej. Wspólnota zawarła umowę z firmą reklamową, której przedmiotem jest przesłonięcie jednej ze ścian budynku siatką z nadrukiem reklamy. Reklamodawca, oprócz zapłaty Wspólnocie, zobowiązany jest do wypłaty rekompensat z tytułu przesłonięcia banerem reklamowym okien, mieszkańcom posiadającym tytuły prawne do zajmowanych lokali, którzy podpiszą z nim specjalne oświadczenia. Wnioskodawca otrzymuje taką rekompensatę w wysokości 200 zł miesięcznie za każde przesłonięte okno.

W rozpatrywanym przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie. Otrzymanie przez Wnioskodawcę rekompensaty nie wiąże się bowiem z żadnym świadczeniem na rzecz reklamodawcy. Zapłata określonej kwoty pieniężnej wynika z konieczności wynagrodzenia właścicielowi mieszkania faktu przesłonięcia banerem reklamowym jego okien, co może w pewien sposób utrudniać bytowanie w tym lokalu, np. poprzez zmniejszenie dopływu światła słonecznego, a to wiązać się może z większymi rachunkami za prąd.

Ponadto, aby mówić o opodatkowaniu dostawy towaru czy też usługi muszą one być odpłatne, bowiem odpłatność jest elementem koniecznym dla powstania obowiązku w podatku od towarów i usług. W takim przypadku dla prawidłowego rozpoznania obowiązku podatkowego konieczne jest zdefiniowanie, co oznacza odpłatność. Na gruncie podatku od towarów i usług elementem wyróżniającym odpłatność jest wynagrodzenie z tytułu dokonanej transakcji, zasadniczo z pominięciem jego formy. Tym samym należy podkreślić konieczny bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymaniem wynagrodzenia.

A zatem opodatkowaniu podlegają dostawa towarów i świadczenie usług za wynagrodzeniem, które powinno mieć formę przysporzenia (zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta) z tytułu konkretnego świadczenia. W sytuacji kar, odszkodowań czy rekompensat brak jest zachowania symetrii pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem. W takich przypadkach mamy do czynienia jedynie z wynagrodzeniem, które zwykle stanowi formę zadośćuczynienia, a zatem nie ma zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta. Źródła takiego zadośćuczynienia mogą być zróżnicowane, począwszy od czynów niedozwolonych, wyrządzonych szkód czy niewypełnieniu obowiązków wynikających z umowy. Zasadniczo kwalifikacja taka powinna być dokonywana zgodnie z regułami ogólnymi Kodeksu cywilnego, np. z art. 471 (dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi).

W świetle powyżej cytowanych przepisów, w przedmiotowej sprawie otrzymane kwoty pieniężne nie będą posiadały cech odszkodowania za poniesioną szkodę, gdyż nie zaistnieją okoliczności, które w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania. Rekompensata za przesłonięcie okien reklamą nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz w art. 8 ust. 1 ustawy, zatem nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu. Kwota rekompensaty stanowi zadośćuczynienie za zmniejszenie komfortu mieszkania w takim lokalu.

Reasumując, przedmiotowa rekompensata nie wiąże się ze świadczeniem usług na rzecz wypłacającego, zatem nie wywołuje żadnych skutków podatkowych w podatku od towarów i usług. Tym samym czynność ta nie może być dokumentowana fakturą VAT. Czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług dokumentuje się zwykłymi rachunkami, notami księgowymi lub innymi dowodami księgowymi zewnętrznymi w rozumieniu ustawy o rachunkowości.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Końcowo należy zauważyć, że odpowiedź na pytanie dot. stawki podatku VAT dla czynności wypłaty rekompensaty, stała się bezprzedmiotowa, gdyż stanowisko Wnioskodawcy, że wypłacana rekompensata nie podlega regulacjom ustawy o VAT, zostało uznane za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.