IPPP2/443-220/11-4/KG - Opodatkowanie podatkiem VAT usług stanowiących element usług pośrednictwa kredytowego, finansowego i ubezpieczeniowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2011 r. (data wpływu 21 lutego 2011 r.) uzupełniony pismem z dnia 18 maja 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku świadczonych usług stanowiących element usług pośrednictwa kredytowego, finansowego i ubezpieczeniowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 lutego 2011 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku świadczonych usług stanowiących element usług pośrednictwa kredytowego, finansowego i ubezpieczeniowego.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 18 maja 2011 r. (data wpływu 19 maja 2011 r., data nadania 18 maja 2011 r.), stanowiącym odpowiedź na wezwanie tut. Organu do uzupełnienia braków formalnych wniosku z dnia 9 maja 2011 r. znak IPPP2/443-220/11-2/KG. Wniosek został uzupełniony z zachowaniem ustawowego terminu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, nie zarejestrowaną jako płatnik VAT czynny. Głównym źródłem przychodów w prowadzonej działalności jest pośrednictwo kredytowe, finansowe i ubezpieczeniowe. W większości przypadków nabywcą usługi nie jest bezpośrednio bank, a osoba fizyczna lub spółka, która odsprzedaje te usługi na rzecz banku.

Pismem z dnia 18 maja 2011 r. Wnioskodawca wskazał, iż świadczone usługi pośrednictwa kredytowego polegają na:

* znalezieniu osoby która jest zainteresowana otrzymaniem kredytu,

* przeanalizowaniu jego potrzeb i zdolności kredytowej,

* skompletowaniu wymaganej przez bank dokumentacji,

* umówieniu klienta na podpisanie umowy kredytowej

Usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego polegają na:

* znalezieniu osoby zainteresowanej zawarciem polisy ubezpieczeniowej,

* dokonaniu analizy potrzeb klienta i przygotowaniu oferty ubezpieczenia,

* zawarciu z klientem polisy ubezpieczeniowej.

Usługi pośrednictwa finansowego polegają na:

* znalezieniu osoby zainteresowanej nabyciem jednostek funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI),

* przeanalizowaniu potrzeb i dostarczenie informacji na temat poszczególnych funduszy inwestycyjnych klientowi,

* spisanie z klientem wniosku niezbędnego do nabycia jednostek funduszy inwestycyjnych.

Podstawą wynagrodzenia Wnioskodawcy jest prowizja od zawartej transakcji:

* w przypadku pośrednictwa kredytowego od zawartej pomiędzy zleceniodawcą (bankiem) i klientem umowy. Wysokość wynagrodzenia jest różna w zależności od tego czego umowa dotyczy (hipoteczna, gotówkowa itp.) i na rzecz kogo jest świadczona (prowizje są różne w zależności od wynegocjowanej z bankiem stawki zwykle wynoszą 1-2%),

* w przypadku pośrednictwa ubezpieczeniowego prowizja od zawartej polisy ubezpieczeniowej wynosi 20% składki rocznej ubezpieczeniowej płaconej przez klienta,

* pośrednictwo finansowe jest pojęciem szerszym niż pośrednictwo kredytowe i ubezpieczeniowe (obejmującym także pośrednictwo kredytowe i pośrednictwo ubezpieczeniowe). Usługi pośrednictwa finansowego, które są świadczone przez Wnioskodawcę (nie będące usługami pośrednictwa kredytowego i ubezpieczeniowego) to dystrybucja jednostek funduszy inwestycyjnych, za którą prowizja zwykle wynosi od 10% do 50% prowizji płaconej przez klienta na rzecz TFI w zależności od funduszu inwestycyjnego, którego nabyciem jednostek zainteresowany jest klient.

Wnioskodawca świadczy usługi pośrednio na rzecz Banku, Towarzystwa Ubezpieczeniowego, TFI. Bezpośrednim odbiorcą rachunku wystawianego przez Zainteresowanego jest spółka lub inna osoba fizyczna będąca pośrednikiem, która odsprzedaje te usługi (wraz z usługami pozostałych współpracowników takich jak Wnioskodawca) dla Banku, Ubezpieczyciela lub TFI.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż nie działa w charakterze brokera ani agenta ubezpieczeniowego, działa jako osoba wykonująca czynności agencyjne.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługi pośrednictwa kredytowego, finansowego i ubezpieczeniowego są zwolnione z podatku VAT, nawet jeśli nie są świadczone bezpośrednio dla banku lub firmy ubezpieczeniowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, zastosowanie znajdzie art. 43 ust. 1 pkt 37 i 38 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym, zwolnieniu z podatku podlegają:

* usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek,

* usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub Pożyczkodawcę;

bez względu na to kto jest odbiorcą usługi (bank, klient, czy pośrednik).

W związku z powyższym Wnioskodawca nie będzie obowiązany dokonać rejestracji jako płatnik VAT czynny nawet w przypadku gdy przychody ze sprzedaży powyższych usług przekroczą 150 tysięcy złotych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Stosownie do art. 5a ustawy o VAT, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W art. 41 ust. 1 ustawy o VAT postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Natomiast w myśl art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam w sobie stanowi odrębną całość o jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Zgodnie z art. 43 ust. 14, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zasady wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie ubezpieczeń osobowych i majątkowych sformułowane zostały przez ustawodawcę w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą".

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy, pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Pośrednictwo ubezpieczeniowe jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych, z zastrzeżeniem art. 3 (art. 2 ust. 2 ustawy).

Według art. 4 pkt 1 ustawy, pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje czynności w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, zwane dalej "czynnościami agencyjnymi", polegające na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych (działalność agencyjna) (...).

Stosownie do art. 6 ust. 2 za pośrednictwo ubezpieczeniowe nie uznaje się działalności polegającej na dostarczaniu osobom zainteresowanym ochroną ubezpieczeniową ogólnych informacji o możliwości zawierania umów ubezpieczenia oraz o warunkach i skutkach takich umów, w szczególności o zakresie ochrony ubezpieczeniowej, jeżeli informacje są dostarczane przez podmiot wykonujący działalność inną niż pośrednictwo ubezpieczeniowe, pozostają w związku z tą działalnością i nie mają na celu doprowadzenia do zawarcia lub wykonania umowy ubezpieczenia.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pośrednio świadczy usługi na rzecz Banku, Towarzystwa Ubezpieczeniowego oraz TFI. Zainteresowany wskazuje, iż w większości przypadków nabywcą świadczonej przez Niego usługi nie jest Bank. Bezpośrednim odbiorcą wykonywanych usług jest spółka lub inna osoba fizyczna, będąca pośrednikiem, która odsprzedaje te usługi na rzecz banku, Ubezpieczyciela lub TFI.

Świadczone przez Zainteresowanego usługi polegają na znalezieniu osoby zainteresowanej zawarciem polisy ubezpieczeniowej, dokonaniu analizy potrzeb klienta i przygotowaniu oferty ubezpieczenia oraz zawarciu z klientem polisy ubezpieczeniowej.

W ramach świadczonej usługi będącej elementem usługi pośrednictwa kredytowego, Wnioskodawca wykonuje następujące czynności:

* znalezienie osoby, która jest zainteresowana otrzymaniem kredytu,

* przeanalizowanie jego potrzeb i zdolności kredytowej,

* skompletowanie wymaganej przez bank dokumentacji,

* umówienie klienta na podpisanie umowy kredytowej.

W ramach świadczonej usługi będącej elementem usługi pośrednictwa finansowego, polegającej na dystrybucji jednostek funduszy inwestycyjnych Wnioskodawca wykonuje czynności polegające na:

* znalezieniu osoby zainteresowanej nabyciem jednostek funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI),

* przeanalizowaniu potrzeb i dostarczenie informacji na temat poszczególnych funduszy inwestycyjnych klientowi,

* spisanie z klientem wniosku niezbędnego do nabycia jednostek funduszy inwestycyjnych.

Dla uznania czy świadczone przez Wnioskodawcę usługi podlegają zwolnieniu z podatku niezbędnym jest ustalenie ich charakteru. W przedmiotowej sprawie istotnym jest fakt, iż jak Wnioskodawca wskazuje, nie świadczy on usług pośrednictwa bezpośrednio na rzecz Banku, Towarzystwa Ubezpieczeniowego czy też TFI. Nie działa też w charakterze brokera ani agenta ubezpieczeniowego, działa jako osoba wykonująca czynności agencyjne. Wykonaną przez siebie usługę świadczy na rzecz spółki bądź innej osoby fizycznej, która to następnie odsprzedaje ją Bankowi, Towarzystwu Ubezpieczeniowemu czy TFI. Wskazuje to na fakt, iż w przypadku gdy nabywcą świadczonych przez Zainteresowanego usług nie jest Bank, Towarzystwo Ubezpieczeniowe czy TFI, przedmiotowe usługi stanowią w istocie element usług pośrednictwa i w związku z tym podlegają wyłączeniu ze zwolnienia z podatku VAT, na podstawie cytowanego powyżej art. 43 ust. 14 ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując, tut. Organ podatkowy stwierdza, iż czynności wykonywane na rzecz spółki lub innej osoby fizycznej, będącej pośrednikiem, nie korzystają ze zwolnienia z podatku na podatku na podstawie powołanych przepisów.

W tym miejscu wskazać należy, iż w sytuacji, gdy odbiorcą świadczonych usług jest Bank, Towarzystwo Ubezpieczeniowe czy też TFI, w tym zakresie Zainteresowanemu przysługiwać będzie prawo do zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy.

Odnosząc się do kwestii obowiązku rejestracji Wnioskodawcy jako podatnika podatku VAT, należy wskazać na brzmienie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

W myśl art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Stosownie do art. 96 ust. 1 cyt. ustawy, podmioty o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

W myśl art. 30 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy, podstawę opodatkowania czynności maklerskich, czynności wynikających z zarządzania funduszami inwestycyjnymi, czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych usług o podobnym charakterze stanowi dla prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby o podobnym charakterze - kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku, z zastrzeżeniem ust. 3.

Z powyżej przytoczonych przepisów wynika, iż Wnioskodawca świadcząc usługi opodatkowane podatkiem VAT, zobowiązany jest do rejestracji jako podatnik VAT, po przekroczeniu limitu uprawniającego go do korzystania ze zwolnienia na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.