IPPP2/443-183/11-2/KG

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 11 maja 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP2/443-183/11-2/KG

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2011 r. (data wpływu 14 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usług świadczonych w zakresie ubezpieczeń grupowych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lutego 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usług świadczonych w zakresie ubezpieczeń grupowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej jako "Bank") jest bankiem krajowym prowadzącym działalność na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.).

W ramach prowadzonej działalności Bank zawiera z towarzystwami ubezpieczeniowymi umowy ubezpieczenia grupowego, na rachunek swoich klientów, występując w tych umowach w roli ubezpieczającego oraz zamierza zawierać następne umowy ubezpieczenia grupowego na rachunek osób trzecich. Ubezpieczenia grupowe dotyczą ochrony ubezpieczeniowej z zakresu ubezpieczeń na życie, osobowych oraz majątkowych.

W celu należytego wykonania umów ubezpieczenia grupowego na rachunek klientów Banku, niezbędne jest wykonywanie przez Bank, jako ubezpieczającego, na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych usług w zakresie współpracy przy realizacji umów ubezpieczenia grupowego. Usługi te są uregulowane w odrębnych umowach o współpracy (dalej "Umowa").

Przedmiotem Umowy jest określenie procesów i czynności wykonywanych przez strony związanych ze współpracą w zakresie zawartych umów ubezpieczenia grupowego oraz zasad wynagradzania Banku za te usługi.

Na podstawie Umowy Bank, jako ubezpieczający w umowach ubezpieczenia grupowego zawartych z towarzystwami ubezpieczeniowymi na rachunek klientów Banku, zobowiązuje się do wykonywania na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych czynności mających na celu prawidłowe wykonanie zawartych umów ubezpieczeń grupowych, w szczególności:

1.

informowanie ubezpieczonych o zakresie i istotnych warunkach objęcia ochroną ubezpieczeniową, zasadach określonych w umowach ubezpieczenia oraz przekazywanie im treści ogólnych warunków ubezpieczenia oraz innych dokumentów określających zakres ochrony w ramach umów ubezpieczenia,

2.

uzyskiwanie od klientów Banku oświadczeń potwierdzających wolę przystąpienia do ubezpieczeń, w tym zgody na przetwarzanie danych osobowych oraz przyjmowanie, potwierdzanie i aktualizowanie danych klientów Banku,

3.

rejestracja w stosownych systemach informatycznych Banku danych klientów Banku deklarujących przystąpienie do ubezpieczenia, zgodnie z treścią umów ubezpieczenia,

4.

przyjmowanie, archiwizowanie oraz przekazywanie do towarzystw ubezpieczeniowych innych dokumentów oraz oświadczeń związanych z przystępowaniem klientów Banku do ubezpieczeń bądź obsługą klientów Banku w zakresie wynikającym z umów ubezpieczenia, zgodnie z postanowieniami umów ubezpieczenia, w szczególności wniosków dotyczących zmiany danych osobowych klientów Banku, oświadczeń o wskazaniu bądź zmianie osób uprawnionych do otrzymania świadczenia, wniosków o wypłatę świadczeń ubezpieczeniowych, wniosków o rezygnację z ochrony ubezpieczeniowej itp.

5.

sporządzanie zgodnie z treścią umów ubezpieczenia wykazów ubezpieczonych, którzy zostali objęci ochroną z tytułu umów ubezpieczenia, wraz z wysokością składki ubezpieczeniowej w odniesieniu do każdego klienta Banku, oraz przekazywanie ich odpowiednio do towarzystw ubezpieczeniowych,

6.

wystawianie i doręczanie klientom Banku potwierdzeń objęcia ich ochroną ubezpieczeniową zgodnie z postanowieniami umów ubezpieczenia.

Z tytułu wykonywania tych czynności Bank uzyskuje od towarzystw ubezpieczeniowych miesięczne wynagrodzenie, którego wysokość jest ustalana w oparciu o sumę składek ubezpieczeniowych zapłaconych tytułem zawartych umów grupowych ubezpieczeń. Wynagrodzenie stanowi odpowiednia część składek pobranych przez Bank na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych, w zależności od rodzaju zawartej umowy grupowego ubezpieczenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługi świadczone przez Bank w zakresie ubezpieczeń grupowych przedstawione w opisie stanu faktycznego są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (dalej "podatek VAT") w świetle ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004, nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej "ustawa o VAT"), na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT jako usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi świadczone przez Bank w zakresie ubezpieczeń grupowych przedstawione w opisie stanu faktycznego są zwolnione z podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT jako usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

UZASADNIENIE

Ustawa z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2010, nr 226, poz. 1476) w odniesieniu do usług świadczonych przez Bank i opisanych w stanie faktycznym z dniem 1 stycznia 2011 r. wprowadziła do katalogu usług zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT:

* usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji (zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT).

Specyfika usług świadczonych przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Mając na uwadze wskazane powyżej przepisy, kluczowe staje się wyjaśnienie specyfiki usług świadczonych przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Jak wynika z przepisu zawartego w art. 808 Kodeksu cywilnego, z ubezpieczeniem na cudzy rachunek mamy do czynienia wówczas, gdy ubezpieczający ubezpiecza cudzy interes majątkowy (w tym również życie i zdrowie innej osoby), ale działa przy tym we własnym imieniu, co oznacza, że ubezpieczający i ubezpieczony nie są tymi samymi podmiotami.

Jako przykład ubezpieczenia na cudzy rachunek doktryna powołuje ubezpieczanie przez banki ich klientów związku z udzielonym kredytem czy prowadzeniem rachunku bankowego (tak np. Edward Gniewek, Kodeks cywilny. Komentarz, CH. Beck 2008), wskazując, iż motywem zawarcia takiej umowy jest szczególna relacja ubezpieczającego do ubezpieczonego, ponieważ ubezpieczającemu zależy na zachowaniu cudzego interesu majątkowego lub też jest on zobligowany do dbałości o zachowanie tego interesu. Zgodnie z art. 808 § 2 Kodeksu cywilnego, obowiązki związane z umową ubezpieczenia na cudzy rachunek obciążają ubezpieczającego. Obowiązki wskazane w powyższym przepisie są zazwyczaj szczegółowo określane w ogólnych warunkach ubezpieczenia i jak podkreśla się w doktrynie "nieuczynienie im zadość może negatywnie wpłynąć na zakres ochrony interesów uprawnionej osoby trzeciej" (tak Leszek Ogiegło w: Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II, pod red. Krzysztofa Pietrzykowskiego, C.H. Beck 2003). Ponadto jak wynika wprost z przepisu zawartego w art. 805 § 1 Kodeksu cywilnego, to ubezpieczający jest zobowiązany do zapłaty składki ubezpieczeniowej.

Powyższe obowiązki nałożone na Bank jako pełniącego rolę ubezpieczającego w ramach umowy ubezpieczenia grupowego zostały uregulowane - poprzez ich doprecyzowanie - w umowach o współpracy w zakresie realizacji umów ubezpieczenia grupowego zawartych między Bankiem a towarzystwami ubezpieczeniowymi na rzecz klientów Banku.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy, w opinii Banku usługi w zakresie umów ubezpieczenia grupowego zawierane przez Bank z zakładami ubezpieczeń, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie przepisu zawartego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT jako usługi świadczone przez ubezpieczającego (czyli w analizowanym stanie faktycznym Bank) w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek (czyli na rachunek klientów Banku).

Bank chciałby również wskazać, że na podstawie 112 Dyrektywy zwolnieniu podlegają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

W wyroku z dnia 20 listopada 2003 r. (C-8/01) ETS zdefiniował pojęcie transakcji ubezpieczeniowej. Zdaniem ETS, "podstawowym elementem transakcji ubezpieczeniowej w ogólnym rozumieniu jest to, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zamian za uprzednią zapłatę składki, zapewnić ubezpieczonemu, w przypadku zmaterializowania się pokrywanego ryzyka, usługę uzgodnioną w chwili zawarcia umowy". Poza tym, ETS w wyroku tym stwierdził, że: "wyrażenie 'transakcje ubezpieczeniowe' nie obejmuje jedynie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli ale ma na tyle szerokie znaczenie, by co do zasady objąć świadczenie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam ubezpieczycielem nie jest, lecz w ramach polisy grupowej nabył takie ubezpieczenie dla swoich klientów poprzez skorzystanie z usług ubezpieczyciela, który przejął ubezpieczane ryzyko. (...) tożsamość osoby, na rzecz której świadczona jest usługa jest istotna dla celów zdefiniowania rodzaju usług objętych art. 13 (B) (a) VI Dyrektywy, oraz że transakcja ubezpieczeniowa pociąga za sobą istnienie stosunku umownego pomiędzy świadczącym usługę ubezpieczeniową a osobą której ryzyka są pokrywane przez to ubezpieczenie, to znaczy stroną ubezpieczoną"

Podobne stanowisko ETS zaprezentował w wyroku dotyczącym Card Protection Plan (C-349/96). Card Protection Plan (dalej jako: "CPP"), świadczył usługi polegające na ubezpieczeniu od strat finansowych oraz innych niedogodności w przypadku zgubienia kluczy, paszportu itp. CPP zawierał grupową polisę ubezpieczeniową z towarzystwem ubezpieczeniowym. W polisie, jako ubezpieczony, figurował klient CPP. ETS w wyroku stwierdził, że pomiędzy towarzystwem ubezpieczeniowym a CPP z jednej strony, z drugiej zaś między CPP i jego klientami występuje świadczenie usług ubezpieczeniowych.

Reasumując ETS potwierdził, że transakcje ubezpieczeniowe w rozumieniu 112 Dyrektywy to także świadczenie usług ubezpieczeniowych przez podmiot, który nie jest ubezpieczycielem, a który nabył polisę grupową od zakładu ubezpieczeń. Zakład ten przejmuje na siebie ryzyko wynikające z umów ubezpieczeniowych zawieranych przez dany podmiot.

Mając na uwadze całokształt relacji między Bankiem a towarzystwami ubezpieczeniowymi, a w szczególności obowiązki nałożone na Bank w drodze przepisów Kodeksu cywilnego, a doprecyzowane przez strony umowy ubezpieczenia grupowego i realizowane na podstawie umów o współpracy naszym zdaniem wynagrodzenie otrzymywane przez Bank stanowi wynagrodzenie za "usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek" w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Reasumując, zdaniem Banku, wynagrodzenie otrzymywane przez Bank od towarzystw ubezpieczeniowych w związku z zawieranymi przez Bank umowami ubezpieczenia grupowego na rzecz klientów jest zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stosownie do art. 5a ustawy, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W art. 41 ust. 1 ustawy postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, wprowadzonym przez art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578) oraz zmienionym przez art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726) i obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. - w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 cyt. ustawy wynika, iż ustawodawca zwolnił z opodatkowania podatkiem od towarów i usług nie tylko usługi ubezpieczeniowe, reasekuracyjne i pośrednictwa ubezpieczeniowego ale również usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Podkreślić należy, iż zwolnienie z podatku od towarów i usług pewnych czynności stanowi wyjątek od ogólnej zasady, zgodnie z którą dostawa towarów i świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej. Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 cyt. ustawy, winien być on interpretowany ściśle, co oznacza, że przywołany powyżej fragment przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ma zastosowanie wyłącznie do zawarcia umowy ubezpieczenia przez Ubezpieczającego, a nie do wykonywania innych czynności mających jedynie pośredni związek z zawartą umową ubezpieczenia.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż w ramach prowadzonej działalności Bank zawiera z towarzystwami ubezpieczeniowymi umowy ubezpieczenia grupowego, na rachunek swoich klientów, występując w tych umowach w roli ubezpieczającego oraz zamierza zawierać następne umowy ubezpieczenia grupowego na rachunek osób trzecich. Ubezpieczenia grupowe dotyczą ochrony ubezpieczeniowej z zakresu ubezpieczeń na życie, osobowych oraz majątkowych.

W celu należytego wykonania umów ubezpieczenia grupowego na rachunek klientów Banku, niezbędne jest wykonywanie przez Bank, jako ubezpieczającego, na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych usług w zakresie współpracy przy realizacji umów ubezpieczenia grupowego. Usługi te są uregulowane w odrębnych umowach o współpracy (dalej "Umowa").

Przedmiotem Umowy jest określenie procesów i czynności wykonywanych przez strony związanych ze współpracą w zakresie zawartych umów ubezpieczenia grupowego oraz zasad wynagradzania Banku za te usługi.

Na podstawie Umowy Bank, jako ubezpieczający w umowach ubezpieczenia grupowego zawartych z towarzystwami ubezpieczeniowymi na rachunek klientów Banku, zobowiązuje się do wykonywania na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych czynności mających na celu prawidłowe wykonanie zawartych umów ubezpieczeń grupowych.

Z tytułu wykonywania tych czynności Bank uzyskuje od towarzystw ubezpieczeniowych miesięczne wynagrodzenie, którego wysokość jest ustalana w oparciu o sumę składek ubezpieczeniowych zapłaconych tytułem zawartych umów grupowych ubezpieczeń. Wynagrodzenie stanowi odpowiednia część składek pobranych przez Bank na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych, w zależności od rodzaju zawartej umowy grupowego ubezpieczenia.

Z powyższego wynika, iż wykonywane przez Wnioskodawcę czynności stanowią usługi w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Powyższe czynności należy uznać za czynności związane z zawieraną przez Spółkę, jako podmiot Ubezpieczający, umową ubezpieczenia na cudzy rachunek, bowiem powyższe czynności są bezpośrednio związane z zawartymi umowami ubezpieczenia, a do ich wykonania zobowiązany jest Wnioskodawca nie zaś inny podmiot. Należy zatem uznać, że Wnioskodawca wykonuje czynności, które mieszczą się w zakresie "zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek".

Reasumując, czynności wykonane przez Spółkę na podstawie zawartej umowy będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako czynności świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl