IPPP2/443-1434/08-2/KK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2008 r. (data wpływu 25 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług - jest prawidłowe.

W dniu 25 września 2008 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca dokonuje zakupu paliw silnikowych oraz oleju napędowego. Przedmiotowe paliwo nabywane jest do samochodów osobowych oraz samochodów ciężarowych, które wykorzystywane są w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Podatek naliczony od paliwa zakupywanego do samochodów ciężarowych podlega odliczeniu na podstawie art. 86 ust. 1, w terminach określonych w art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT jako związany z czynnościami opodatkowanymi. Normy zużycia paliwa określone są w aktach zarządu wewnętrznego obowiązujących w Spółce. Na koniec miesiąca przeprowadzana jest inwentaryzacja zużytego paliwa. Zgodnie z zasadami obowiązującymi w Spółce zawinione niedobory paliwa (nadmierne zużycie) obciążają osobę użytkującą dany pojazd.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nadmierne zużycie paliwa stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), dalej: ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W art. 7 i 8 wyżej wymienionej ustawy zdefiniowano pojęcia "dostawa towarów" oraz "świadczenie usług". Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT "przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel". Z kolei w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W przypadku nadmiernego zużycia paliwa, zdaniem Spółki, nie występuje czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Obciążenie pracowników za zużycie paliwa ponad ustalone normy nie stanowi odpłatnej dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług dlatego nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zdaniem Spółki odpłatność ponoszona przez pracownika ma charakter odszkodowania za powierzone mienie. Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swojej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną.

Należy wskazać, iż pośród czynności opodatkowanych VAT nie zostało wymienione przekazanie odszkodowania. Sam fakt wypłaty odszkodowania, podobnie jak i jego otrzymanie, nie może w omawianym przypadku zostać uznane za czynność opodatkowaną ze względu na to, iż pieniądze nie są towarem, a zatem przekazanie prawa do rozporządzania nie może stanowić dostawy towaru. Towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. W ww. katalogu nie zostały wymienione pieniądze, co skutkuje brakiem uznania czynności przekazania pieniędzy (odszkodowania za ponadnormatywne zużycie paliwa)za czynność objętą VAT.

Jednocześnie z uwagi na fakt, że odszkodowanie wypłacane jest jako zadośćuczynienie za szkodę, która została wyrządzona podmiotowi, lub za utracone przez niego korzyści, czynność tego rodzaju nie może być uznana za "usługę". Podobnie usługą nie jest świadczenie jakie w zamian za odszkodowanie uzyskuje wypłacający je.

Również przepisy wspólnotowe w zakresie VAT nie przewidują w katalogu czynności opodatkowanych zawinionych niedoborów paliwa lub innych towarów. Zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. a) i c Dyrektywy Rady Unii Europejskiej 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.) opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. Stosownie do art. 14 i 15 Dyrektywy 2006/112/WE termin "dostawa towarów" oznacza przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel. Katalog przedmiotów uznawanych za towar obejmuje również energię elektryczną gaz, energię cieplną chłodniczą i tym podobne. Jednocześnie państwa członkowskie UE mogą uznać za rzecz: określone udziały w nieruchomości; prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości; udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części. Z powyższego jednoznacznie wynika, iż towarem (rzeczą) nie są pieniądze, co potwierdza iż fakt ich przekazania nie determinuje opodatkowania takiej czynności podatkiem VAT.

Analogicznie odszkodowania nie można uznać za usługę w rozumieniu Dyrektywy 2006/112/WE. Na mocy przepisów unijnych świadczenie usług oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów. Usługi obejmują również następujące czynności: przeniesienie praw do wartości niematerialnych, bez względu na to, czy są one przedmiotem dokumentu ustanawiającego tytuł prawny, czy nie; zobowiązanie do zaniechania działania lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług na podstawie nakazu wydanego przez organ władzy publicznej lub w jego imieniu lub z mocy prawa. Pogląd o braku opodatkowania VAT nadmiernego zużycia paliwa (tj. odszkodowań wnoszonych Spółce przez pracowników) znajduje uzasadnienie w doktrynie prawa podatkowego:

* opodatkowaniu VAT podlegają transakcje gospodarcze, tzn. świadczenie za wynagrodzeniem. Istotą odszkodowań czy odsetek karnych nie jest płatność za świadczenie, lecz otrzymana rekompensata za poniesioną szkodę. Nie są to transakcje ekwiwalentne - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, zatem nie podlegają one opodatkowaniu" (J. Martini, Ł. Karpiesiuk, VAT w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Warszawa 2005 r.);

* odszkodowanie jako takie nie jest przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Samo odszkodowanie, jak i czynność wypłaty odszkodowania nie jest ujęta jako zdarzenie czy też stan podlegający opodatkowaniu). Kary umowne, jako takie (podobnie jak odszkodowania) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podatek VAT jest podatkiem od towarów i usług, w przypadku zaś kar umownych nie ma mowy o świadczeniu jakiejkolwiek usługi. Dlatego też w związku z uregulowaniem zapłaty pieniężnej nie dochodzi do opodatkowania podatkiem VAT." (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT 2008. 1335 wyjaśnień i interpretacji, Warszawa 2007 r.)

* niedobory, zawinione oraz niezawinione, jako niestanowiące dostawy towarów ani świadczenia usług w rozumieniu art. 7 i 8 ustawy o VAT - nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem ("J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2008, Wrocław 2008 r.);

* wpłacenie odszkodowania lub kary umownej nie jest odrębną czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. W art. 2 VATU wymienione są czynności objęte tym podatkiem. Nie ma w tym katalogu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, nie wymieniono tam też wypłaty odszkodowania" (R. Orlewski, "Nienależyte wykonanie zobowiązania a podatek od towarów i usług, "Monitor Podatkowy 1999 r. Nr 10,s.28).

Stanowisko Spółki zostało potwierdzone w interpretacjach organów skarbowych. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Puławach w postanowieniu z dnia 23 czerwca 2005 r. (znak: US.IV-406/20/2005/VAT) stwierdził, że: obciążenie kierowców za zużycie paliwa ponad obowiązujące w przedsiębiorstwie normy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ w sprawie nie mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów lub z odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu art. 7 i 8 ustawy. Czynność ta nie może więc zostać udokumentowana fakturą VAT. Można natomiast wystawić notę.

Również Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w postanowieniu z dnia 21 maja 2007 r. (znak: I471/VUR1/443-23/07/2/RB) podzielił stanowisko Spółki uznając, że obciążenie kierowców za zużycie paliwa ponad obowiązujące w przedsiębiorstwie normy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ brak jest przesłanek wskazujących na wystąpienie w przedmiotowej sprawie odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu w/cyt. przepisów art. 7 i 8 ustawy. Ewentualna zapłata odszkodowania (kary) nie jest tożsama z odpłatną dostawą towarów i odpłatnym świadczeniem usług na terytorium kraju. Zatem należy uznać ponadnormatywne zużycie paliwa (tzw. przepał) za czynność pozostającą poza zakresem przedmiotowym ustawy o VAT.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu, do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.