IPPP2/443-1327/08-2/MS - Zawarcie umowy przedwstępnej i przyrzeczonej a moment powstania obowiązku podatkowego w VAT. Opodatkowanie podatkiem VAT przekazania majątku członkom spółdzielni po jej likwidacji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2008 r. (data wpływu 1 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług:

W dniu 1 września 2008 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przez członków Spółdzielni środków pozostałych po jej likwidacji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawione następujące zdarzenia przyszłe.

Spółdzielnia zrzesza 12 członków. Spółdzielnia od kilkunastu lat jest właścicielem nieruchomości niezabudowanej. Dotychczas podejmowała różne próby rozpoczęcia procesu inwestycyjnego, jednakże nie rozpoczęła budowy domów. Obecnie na sąsiedniej nieruchomości deweloper rozpoczyna inwestycję mieszkaniową. Spółdzielnia rozważa trzy alternatywne rozwiązania. Pierwsze - to postawienie Spółdzielni w stan likwidacji i w toku tego postępowania sprzedaż nieruchomości, a następnie - po wypłacie wniesionych udziałów i zakończeniu postępowania likwidacyjnego dokonanie podziału pomiędzy członków tzw. mienia polikwidacyjnego (środków pieniężnych). Drugie rozwiązanie - to zawarcie z deweloperem umowy wspólnego przedsięwzięcia, na mocy której Spółdzielnia przeniosłaby na dewelopera prawo własności do części działki, natomiast deweloper zbudowałby na działce pozostającej nadal jako własność Spółdzielni i przeniósł na Spółdzielnię prawa do nakładów poniesionych na wybudowanie 12 domów przeznaczonych dla członków Spółdzielni. Zakłada się, że umowa ta będzie ekwiwalentna (wartość gruntu przekazanego deweloperowi odpowiadać będzie wartości 12 domów). Trzecie rozwiązanie polegałoby - podobnie jak pierwsze - na postawieniu Spółdzielni w stan likwidacji, jednakże nie doszłoby do sprzedaży nieruchomości w toku postępowania likwidacyjnego, natomiast nieruchomość ta stałaby się składnikiem mienia polikwidacyjnego i po zakończeniu postępowania likwidacyjnego, każdy z członków otrzymałby udział w nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy:

W wyniku analizy stwierdza się co następuje:

Odp. 1. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

Wskazany fragment art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług trzeba rozumieć w ten sposób, że nieodpłatne przekazania towarów podlegają opodatkowaniu, jeśli przy nabyciu tychże towarów przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia całości lub części podatku naliczonego.

Towarami zaś, w myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Obowiązek podatkowy powstanie u Wnioskodawcy z tytułu wydania gruntu. Przedstawione we wniosku zdarzenie dotyczy zdarzenia przyszłego w którym powołano się na uregulowania "wspólne przedsięwzięcie". Realizacja zaś tej umowy, jak podano, sprowadza się do zawarcia umowy przedwstępnej lub warunkowej sprzedaży tej nieruchomości. W związku z tym obowiązek podatkowy z tytułu dostawy gruntu powstaje na warunkach określonych w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z powołanym przepisem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru. Przez dostawę towarów jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy rozumie się przeniesienia prawa do rozporządzania towarami, jak właściciel.

O tym zaś, czy w wyniku zawarcia umowy (przedwstępnej lub warunkowej) doszło do faktycznego wydania gruntu decyduje charakter zawartej umowy. O tym, czy grunt został wydany i kiedy, decydują więc strony umowy. W przypadku wydania towarów ważna jest czynność faktyczna a nie podstawa prawna tego wydania, a ni też okoliczność przejścia prawa własności.

Stanowisko wnioskodawcy że obowiązek podatkowy z tytułu dostawy gruntu powstaje dopiero po zawarciu "właściwej" umowy (w ciągu 7 dni od jej zwarcia) uznaje się za nieprawidłowe.

Odp. 2 W przedmiotowej sprawie (zdarzenie przyszłe trzecie) mamy do czynienia z przekazaniem członkom Spółdzielni praw do udziału w nieruchomości pozostałych po likwidacji Spółdzielni. Własność powyższego majątku, po spłacie wierzytelności zostanie przeniesiona na rzecz członków Spółdzielni.

W przedmiotowej sprawie dojdzie więc do prawnej zmiany właściciela danego majątku. Dzieląc majątek po likwidacji Spółdzielnia dokona na rzecz członków Spółdzielni dostawy towarów, o której mowa w ww. art. 7 ust. 2 pkt 2. Można więc uznać, że członek Spółdzielni jest wierzycielem Spółdzielni z tytułu "kwoty likwidacyjnej". Zatem, jeżeli członkowi Spółdzielni należna jest od Spółdzielni wypłata z tytułu podziału majątku, członek spółdzielni dysponuje prawem podmiotowym jakim jest wierzytelność, tzn. prawem wierzyciela do żądania od dłużnika (Spółdzielni) świadczenia w postaci dzielonego majątku (art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Na Spółdzielni ciąży natomiast obowiązek spełnienia tegoż świadczenia.

Jeżeli zatem Spółdzielnia wyda członkowi Spółdzielni towar z tytułu udziału w podziale majątku, to tego rodzaju przekazanie należnego członkowi Spółdzielni majątku, a Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia całości lub części podatku naliczonego przy nabyciu tychże towarów (majątku), czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów.

Przekazanie takie jest przedstawione w art. 125 ustawy - Prawo o spółdzielniach z dnia 16 września 1982 r. (Dz. U. z 2003 Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.) § 1. Należności przypadające od spółdzielni zaspokaja się w następującej kolejności:

§ 2. O ile należności nie są jeszcze wymagalne lub są sporne, kwoty potrzebne na ich pokrycie powinny być złożone do depozytu sądowego.

§ 3. Z kwot pozostałych po spłaceniu wszystkich należności i po złożeniu do depozytu sądowego sum całkowicie zabezpieczających należności sporne lub niewymagalne dokonuje się stosunkowej wypłaty udziałów. Wypłaty tej nie można jednak dokonać przed upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wzywającego wierzycieli.

§ 4. Wierzyciele, którzy zgłosili wierzytelności po upływie tego terminu, mogą ich dochodzić z nierozdzielonego jeszcze majątku spółdzielni.

§ 5. Pozostały majątek zostaje przeznaczony na cele określone w uchwale ostatniego walnego zgromadzenia.

§ 5a. Jeżeli zgodnie z uchwałą, o której mowa w § 5, pozostały majątek ma być w całości lub części podzielony między członków, w podziale tym uwzględnia się byłych członków, którym do chwili przejścia albo postawienia spółdzielni w stan likwidacji nie wypłacono wszystkich udziałów.

§ 5b. Przepisu § 5a nie stosuje się do spółdzielni mieszkaniowych.

§ 6. Jeżeli uchwała walnego zgromadzenia nie zawiera stosownego wskazania, likwidator przekazuje pozostały majątek nieodpłatnie na cele spółdzielcze lub społeczne.

Stanowisko Spółdzielni o opodatkowaniu czynności przekazania praw własności nieruchomości na rzecz członków Spółdzielni, jest prawidłowe - opodatkowane na zasadach ogólnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego (stanu faktycznego) zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.