IPPP2/443-1125/08-4/AS - Przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w odrębną własność a podatek VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 8 lipca 2008 r. (data wpływu 14 lipca 2008 r., uzupełniony dnia 6 października 2008 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w odrębną własność lokalu - jest prawidłowe.

W dniu 14 lipca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w odrębną własność lokalu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 1985 r. Spółdzielnia mieszkaniowa po zakończeniu budowy budynku wielorodzinnego ustanowiła spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. W decyzji przydziałowej wskazano członka Spółdzielni, jednego z małżonków (męża) - główny lokator. Drugi z małżonków został wskazany jako lokator - wkład mieszkaniowy został wniesiony w trakcie trwania związku małżeńskiego, tak samo jak ustanowienie prawa. Małżonkowie zasiedlili lokal w 1985 r.

Członek Spółdzielni wskazany na decyzji przydziałowej umiera po 30 kwietnia 2004 r. Na wniosek drugiego małżonka i złożeniu przez niego deklaracji członkowskiej Spółdzielnia zawiera z nim jako głównym lokatorem umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa. W sierpniu 2007 r. obecny członek Spółdzielni złożył wniosek o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności. Termin aktu notarialnego dotyczącego przeniesienia odrębnej własności na rzecz członka przypada po 1 stycznia 2008 r.

Nie została podjęta przez Spółdzielnie decyzja o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu wobec któregokolwiek z małżonków.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku, kiedy w decyzji przydziałowej lokatorskiego prawa do lokalu w trakcie trwania związku małżeńskiego, po wniesieniu przez małżonków wkładu, wskazano jednego małżonka - członka spółdzielni głównego lokatora, a w następstwie śmierci tego małżonka na wniosek drugiego małżonka po złożeniu deklaracji członkowskiej zostaje po 30 kwietnia 2004 r. zawarta z nim umowa, gdzie on jest wskazany jako główny lokator - uprawniony do prawa, znajdzie zastosowanie art. 153 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Skutki przydziału lokatorskiego prawa do lokalu w 1985 r. członkowi pozostającemu w związku małżeńskim należy rozpatrywać według obowiązujących wówczas przepisów Prawa spółdzielczego. Zgodnie z art. 215 spółdzielcze prawo do lokalu przydzielonego obojgu małżonkom lub jednemu z nich w czasie trwania małżeństwa dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny należy wspólnie do obojga małżonków bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe. Jeżeli między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa, do wspólności spółdzielczego prawa do lokalu w kwestiach nie uregulowanych w przepisach niniejszego artykułu przepisy o wspólności ustawowej stosuje się odpowiednio. W świetle tego przepisu należy przyznać, że w przypadku jeżeli w decyzji przydziałowej wskazano tylko jednego z małżonków - członka spółdzielni, to przyznane spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu przysługiwało wspólnie obojgu małżonkom.

Kwestia skutków prawnych w przypadku śmierci jednego z małżonków w zakresie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w wskazanym wyżej stanie faktycznym regulowana będzie art. 14 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi. Małżonek ten, jeżeli nie jest członkiem spółdzielni, powinien w terminie jednego roku od dnia śmierci współmałżonka złożyć deklarację członkowską. Małżonkowi zmarłego członka spółdzielni przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Przepis art. 13 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Według powołanych wyżej przepisów w przypadku śmierci jednego z małżonków prawo to przysługuje drugiemu. Nie następuje więc wygaśniecie prawa, wobec małżonków, a jedynym uprawnionym staje się żyjący małżonek. Nie ma więc prawnej potrzeby ustanowienia od nowa prawa. Zawarcie więc przez spółdzielnię umowy z żyjącym małżonkiem jest zbyteczne, gdyż nie ma zmienia stanu prawnego, nie wygasa prawo i nie powstaje nowe, ma jedynie charakter porządkowy, gdyż jak wykazano wyżej prawo to istniało od 1985 r. i przysługiwało również temu małżonkowi. Odrębna w tym wypadku jest kwestia, czy w przypadku nie złożenia deklaracji w terminie 1 roku powoduje automatyczne wygaśniecie prawa, czy konieczne jest konstytutywna wola Spółdzielni. Jeżeli jednak Spółdzielnia mimo nie złożenia deklaracji traktuje żyjącego małżonka jako członka, któremu przysługuje prawo, to mimo nie zachowania terminu jednego roku należy przyjąć, że nic nie uległo zmianie w zakresie stosunku prawnego łączącego tego małżonka i Spółdzielnię (spółdzielcze prawo do lokalu), a późniejsza umowa jest tylko potwierdzeniem istniejącego stanu prawnego. Potwierdzeniem takiego stanowiska jest ustanowienie przez ustawodawcę regulacji art. 14 ust. 1 w związku z art. 13 ust. 2, która uzależnia w takich sytuacjach wygaśniecie prawa od woli Spółdzielni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Stosownie natomiast do postanowień art. 153 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu stanowi dostawę towarów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Podstawą opodatkowania w takim przypadku jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku (jeżeli umowa o przekształceniu jest zawierana w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego). Jednakże przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach przekształcania przysługującego członkowi spółdzielni prawa do lokalu, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed 1 maja 2004 r. Przepis art. 153 ust. 2 ww. ustawy, ustanawia dwa warunki, które muszą być łącznie spełnione, aby czynność przekształcenia prawa była wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług: po pierwsze - ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r., po drugie - zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

W przedmiotowym wniosku Podatnik powołuje się na przepisy Prawa spółdzielczego, zgodnie z którymi w przypadku śmierci jednego z małżonków, spółdzielcze lokatorskie prawo do zajmowanego przez nich lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi. Tak więc w opisywanej sprawie nadal obowiązuje data pierwszego ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

W przedmiotowej sytuacji faktycznej, ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, a także zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed 1 maja 2004 r. Oznacza to, że w takim przypadku art. 29 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług nie znajduje zastosowania, lecz art. 153 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, iż w takim przypadku nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług od przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność lokalu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.