IPPP1/4512-913/15-2/AW

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 10 września 2015 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/4512-913/15-2/AW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 sierpnia 2015 r. (data wpływu 31 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług faktoringu odwrotnego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług faktoringu odwrotnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. (dalej: "Spółka" lub "Wnioskodawca") - będąc członkiem ogólnopolskiej Grupy B., stanowiącej największe zrzeszenie banków spółdzielczych - prowadzi działalność gospodarczą w Polsce w zakresie świadczenia usług finansowych.

Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest działalność faktoringowa, polegająca na finansowaniu bieżącej działalności gospodarczej klientów poprzez:

* finansowanie terminowych wierzytelności i zobowiązań przedsiębiorców powstałych w toku prowadzonej przez nich działalności z tytułu sprzedaży towarów, produktów i usług,

* świadczenie usług dodatkowych w postaci zarządzania i administrowania należnościami, ich dochodzenia oraz opcjonalnego przejęcia ryzyka zapłaty za wierzytelność poprzez ubezpieczenie obrotu gospodarczego.

W ramach przedstawionego profilu działalności Wnioskodawca obsługuje nie tylko klientów Banku B. oraz banków spółdzielczych zrzeszonych i współpracujących z Grupą B., ale także podmioty/przedsiębiorców zewnętrzne/ych, działające/ych na terenie kraju.

Wnioskodawca oferuje przedsiębiorcom pełną gamę produktów faktoringowych, w tym m.in. usługi w zakresie finansowanie dostaw w obrocie krajowym i zagranicznym, które funkcjonują na rynku pod nazwą faktoringu odwrotnego (odwróconego, zobowiązaniowego, dalej jako: "faktoring odwrotny").

W związku z powyższym, Wnioskodawca - pełniąc w ramach świadczonych usług rolę faktora - dokonuje - wykupu i nabywa wierzytelności przysługujące kontrahentom od jej klientów będących przedsiębiorcami (dalej: "Faktoranci"), finansując w ten sposób zobowiązania Faktorantów wynikające z nieprzeterminowanych wierzytelności przysługujących kontrahentom tych Faktorantów z tytułu dostaw towarów lub usług w obrocie krajowym i zagranicznym. W zawieranych umowach faktoringowych Spółka zobowiązuje się wobec swojego klienta do spłaty jego zobowiązań pieniężnych, wynikających z umów handlowych zawartych z kontrahentami, znajdującymi się na aktualnej liście kontrahentów objętych zawieraną umową faktoringu odwrotnego. W wyniku spłaty przez Spółkę wierzytelności bezpośrednio do kontrahentów, na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu Cywilnego Wnioskodawca wstępuje - do wysokości dokonanej zapłaty i za zgodą Faktoranta - w prawa kontrahenta jako zaspokojonego wierzyciela (subrogacja wierzytelności). W ten sposób dochodzi do nabycia wierzytelności przez Spółkę, po czym uzyskuje/egzekwuje ona spłatę tychże wierzytelności od Faktorantów. Nie zdarzają się natomiast sytuacje, w których Spółka odsprzedaje wierzytelności nabywane w ramach zawieranych umów faktoringowych podmiotom trzecim.

Faktoranci zobowiązani są zawiadomić każdego kontrahenta, że wierzytelności będą regulowane przez faktora.

Faktor wykupuje wierzytelności wraz ze związanymi z nimi prawami, w szczególności zabezpieczeniami wierzytelności. Na faktora nie przechodzą jednakże obowiązki wynikające ze stosunku prawnego, z którego wynika nabywana wierzytelność, a w szczególności zobowiązania z tytułu rękojmi lub gwarancji oraz odsetek za nieterminową zapłatę.

Pomimo, iż w ramach świadczonych usług faktoringu odwrotnego Spółka zobowiązuje się do wykupu nieprzeterminowanych wierzytelności handlowych przysługujących kontrahentom od Faktoranta, może ona wyrazić zgodę na wykup wierzytelności po terminie płatności określonym na fakturze. Spółka nabywa wierzytelności, które: (i) są bezsporne co do faktu istnienia, wysokości oraz terminu wymagalności, (ii) są wolne od jakichkolwiek obciążeń, (iii) zostały wyrażone w walucie polskiej (PLN), euro (EUR) lub dolarach amerykańskich (USD), (iv) nie zostały objęte postępowaniem sądowym, egzekucyjnym bądź administracyjnym i (v) mogą być dochodzone bez jakichkolwiek ograniczeń przed sądem powszechnym.

Z tytułu świadczonych usług faktoringu odwrotnego Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie obejmujące w szczególności:

1.

prowizję przygotowawczą:

a.

za rozpatrzenie wniosku faktoringowego - płatną w wysokości określonej w umowie faktoringowej, w terminie 14 dni kalendarzowych od daty jej podpisania. Faktor pobiera prowizję z góry, za każdy kolejny rok obowiązywania limitu Faktoranta, tj. ustalonej w umowie maksymalnej wartości zaliczki wypłacanej przez Spółkę z tytułu wykupu wierzytelności,

b.

za przyznanie lub zwiększenie limitu Faktoranta - płatną w wysokości określonej w umowie faktoringowej, w terminie 14 dni kalendarzowych od daty jej podpisania. Faktor pobiera prowizję z góry, za każdy kolejny rok obowiązywania limitu Faktoranta,

2.

prowizję od wykupionej wierzytelności, naliczaną w dniu wykupu w wysokości określonej w umowie faktoringowej,

3.

prowizję minimalną - w przypadku, gdy w danym okresie rozliczeniowym suma naliczonych prowizji od wykupionych wierzytelności nie przekroczy określonej w umowie faktoringowej minimalnej prowizji dla danego okresu, Spółka obciąża Faktoranta różnicą pomiędzy minimalną prowizją, a sumą prowizji od wykupionych wierzytelności naliczonych w danym okresie,

4.

opłatę administracyjną - pobieraną w wysokości i terminie określonym w umowie faktoringowej, stanowiąca wynagrodzenie faktora za: ewidencjonowanie i rozliczanie operacji księgowych, korespondencję dotyczącą rozliczeń oraz zmian,

5.

odsetki procentowe od wypłaconej zaliczki na wykup wierzytelności - naliczane za okres do terminu spłaty wierzytelności przez Faktoranta według ustalonej w umowie faktoringowej stawki WIBOR/EURIBOR/LIBOR, powiększonej o marżę,

6.

odsetki za opóźnienie w spłacie przez Faktoranta wykupionych wierzytelności po terminie spłaty - naliczane według zmiennej stopy oprocentowania, odpowiadającej wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP,

7.

odsetki ustawowe za opóźnienie w spłacie przez Faktoranta należności wynikających z faktur kosztowych wystawionych przez Spółkę za opłaty, prowizje i odsetki,

8.

opłaty od dokonanego przelewu,

9.

opłaty za korzystanie z aplikacji służącej do obsługi transakcji i wymiany informacji (B. 24),

10.

opłaty za zgłoszenie kontrahenta, pobierane od każdego zgłoszonego kontrahenta,

11.

opłaty za monit informujący o aktualnym zadłużeniu Faktoranta,

12.

prowizję reasekuracyjną - naliczaną w dniu wykupu od każdej wykupionej wierzytelności, w wysokości określonej w umowie faktoringowej.

Usługi faktoringowe świadczone przez Spółkę mają charakter ciągły i są co do zasady rozliczane w miesięcznych okresach rozliczeniowych (z nielicznymi wyjątkami). Z tytułu ww. prowizji, opłat i odsetek, należnych Spółce za świadczenie usług faktoringu odwrotnego oraz związanych z tym czynności Spółka wystawia Faktorantowi faktury w ostatnim dniu roboczym miesiąca, z terminem zapłaty wynoszącym 14 dni kalendarzowych od daty wystawienia faktury.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Mając na uwadze powyższe, Spółka niniejszym wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska, zgodnie z którym wykonywane przez nią czynności na rzecz Faktorantów, na podstawie zawieranych umów faktoringowych, składają się na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o VAT na jedną, kompleksową usługę, tj. usługę faktoringu odwrotnego, dla której właściwą jest podstawowa stawka VAT, która obecnie wynosi 23%. W konsekwencji, Spółka jest zobowiązana do obciążania wszelkich opłat, prowizji i odsetek, należnych jej z tytułu świadczenia ww. usług podatkiem należnym, obliczonym według podstawowej stawki VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że - mając na uwadze cel i charakter czynności, które są przez nią podejmowane w ramach świadczenia usług na podstawie zawieranych z klientami umów faktoringowych, należy uznać te czynności za składające się na jedną, kompleksową usługę faktoringu odwrotnego, dla której właściwa jest podstawowa stawka VAT, tj. obecnie 23%. W konsekwencji, wszelkie odsetki, opłaty i prowizje należne Spółce z tytułu świadczenia tej usługi powinny być obciążane podatkiem należnym, wyliczonym według ww. stawki.

1. Regulacje prawne

Zgodnie z art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.; dalej jako: "ustawa o VAT"), podstawowa stawka VAT wynosi 23%.

Jednocześnie, w art. 43 ustawy o VAT ustawodawca wprowadził katalog czynności zwolnionych z VAT, które - zgodnie z ust. 1 pkt 38-40 tego artykułu - obejmują m.in.:

* usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 38);

* usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 39);

* usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług (pkt 40).

Dodatkowo, art. 43 ust. 13 ustawy o VAT przewiduje, że zwolnione z VAT są również usługi stanowiące element usługi wymienionej m.in. w ust. 1 pkt 38-40, jeśli ten element sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej m.in. zgodnie z ust. 1 pkt 38-40.

Przy tym - jak stanowi art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT - zwolnienia, o których mowa m.in. w ust. 1 pkt 38-40 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym faktoringu. Co istotne, ustawa o VAT nie ogranicza zastosowania ww. regulacji do określonego rodzaju faktoringu. Powyższe oznacza, że wszelkie usługi klasyfikowane jako usługi faktoringu, są wyłączone z zakresu zwolnienia z VAT i - jako takie - podlegają opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej, tj. obecnie 23%.

Ww. regulacje stanowią implementację do polskiego porządku prawnego m.in. art. 135 ust. 1d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

2. Odmiana usługi faktoringu - faktoring odwrotny

Ani polskie, ani unijne regulacje o VAT nie określają, co należy rozumieć pod pojęciem "faktoringu". Dodatkowo, usługi tego rodzaju nie zostały zdefiniowane na gruncie innych gałęzi prawa, brak jest także regulacji określających zasady ich funkcjonowania/realizowania. W rezultacie, umowa faktoringu należy do tzw. umów nienazwanych, a podstawę do jej zawarcia stanowi przewidziana w art. 3531 Kodeksu Cywilnego zasada swobody umów.

W związku z powyższym, wyznaczając zakres pojęcia, którym posłużył się ustawodawca w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, należy odwołać się do znaczenia, jakie jest mu typowo/zwyczajowo nadawane w ramach obrotu gospodarczego.

W praktyce pod pojęciem faktoringu rozumie się usługę polegającą na wykupie przez instytucję finansową (faktora) nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstw, należnych im od nabywców towarów/usług oraz świadczeniu na rzecz zbywcy wierzytelności (faktoranta) dodatkowych usług. Co do zasady, faktorant ma możliwość otrzymania środków finansowych z tytułu zrealizowanych dostaw towarów/usług w terminie wcześniejszym niż wynikający z wystawionej przez niego faktury/umowy z nabywcą. Przy tym, kwota otrzymywana przez faktoranta od faktora pomniejszana jest o wynagrodzenie należne faktorowi (np. w formie prowizji, dyskonta). Umowa faktoringu ma charakter długoterminowy, a w jej ramach faktor zobowiązuje się do świadczenia na rzecz faktoranta dodatkowych usług, obejmujących m.in. prowadzenie ksiąg rachunkowych, działania windykacyjne, inkaso wierzytelności, sporządzanie raportów o kondycji finansowej dłużników faktoranta (vide również Konwencja Ottawska UNIDROIT z 28 maja 1988 r. o międzynarodowym faktoringu) itp. W wyniku wykonania umowy faktoringu następuje zmiana osoby wierzyciela, co jest uznawane za istotę faktoringu (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 25 października 2011 r., sygn. IPPP1/443-1145/11-2/ISz).

Faktoring może mieć formę faktoringu właściwego/pełnego, w ramach którego faktor przejmuje ryzyko niewypłacalności dłużników (faktorowi nie przysługuje prawo regresu wobec faktoranta) lub faktoringu niewłaściwego/niepełnego, w ramach którego ww. ryzyko nie jest przejmowane przez faktora. Uznaje się, że oba ww. rodzaje faktoringu są wyłączone ze zwolnienia z VAT i - jako takie - podlegają w całości opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej (vide wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE, dalej: "ETS", z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie MKG C-305/01).

W ramach obrotu gospodarczego, jako odmiana faktoringu, wykształcił się tzw. faktoring odwrotny (dłużny, zobowiązaniowy), którego istotą jest finansowanie przez instytucję faktoringową - faktora (tu: Spółkę) zobowiązań faktoranta powstałych w wyniku dokonywanych zakupów towarów/usług. W momencie dokonywania spłaty wierzytelności wynikających z faktur przedłożonych przez faktoranta, faktor staje się jego wierzycielem. Nabywca towarów/usług (tekst jedn.: faktorant) spłaca zaś swoje zobowiązania na rzecz faktora, zamiast dostawcy. Z prawnego punktu widzenia umowy faktoringu dłużnego opierają się na instytucji prawa cywilnego wstąpienia w prawa wierzyciela (art. 518 Kodeksu Cywilnego).

Mając na uwadze charakter obu rodzajów faktoringu można stwierdzić, że adresatami tzw. faktoringu klasycznego są podmioty dokonujące sprzedaży z odroczonym terminem płatności, podczas gdy adresatami faktoringu odwrotnego są podmioty dokonujące zakupów z krótkim terminem płatności. O ile więc charakter/mechanizm ww. rodzajów faktoringu jest odmienny, to z punktu widzenia przedsiębiorcy, będącego klientem instytucji faktoringowej (tekst jedn.: z punktu widzenia faktoranta), pełnią one zbliżoną funkcję: ich istota sprowadza się bowiem do zapewnienia finansowania działalności prowadzonej przez faktoranta, przy czym, w przypadku tzw. faktoringu klasycznego - jest ono uzyskiwane poprzez wcześniejsze otrzymanie zapłaty za towary/usługi sprzedane przez faktoranta, a w przypadku faktoringu odwrotnego - poprzez późniejszą zapłatę za towary/usługi nabyte przez faktoranta.

Jak zostało wskazane w punkcie 1 powyżej, ani ustawa o VAT, ani Dyrektywa, nie określają, co należy rozumieć pod pojęciem faktoringu, który jest na mocy art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT wyłączony z zakresu zwolnienia z VAT i - jako taki - podlega opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej. Tym samym, za opodatkowane VAT należy uznać wszelkie usługi określane mianem faktoringu, a więc - zdaniem Wnioskodawcy - również usługi faktoringu odwrotnego. W rezultacie, Spółka stoi na stanowisku, że usługi faktoringu odwrotnego przedstawione w niniejszym wniosku, podobnie jak również świadczone przez nią usługi faktoringu klasycznego, podlegają opodatkowaniu VAT według podstawowej stawki, tj. obecnie 23%.

W opinii Wnioskodawcy, prawidłowość powyższego stanowiska wynika w szczególności z faktu, że zwolnienia z VAT, jako odstępstwa od ogólnej reguły opodatkowania sprzedaży podstawową stawką VAT, określoną w art. 41 ust. 1 ustawie o VAT, należy interpretować w sposób ścisły. W rezultacie, wyjątki od tego odstępstwa, skutkujące powrotem do zasady ogólnej, należy interpretować szeroko (tak np. ETS w wyroku w sprawie MKG). Tym samym, odniesienie do faktoringu, o którym mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, należy traktować jako dotyczące wszelkiego rodzaju usług, które - przy braku legalnej definicji tego, pojęcia - uznawane są powszechnie za usługi faktoringu. Zdaniem Wnioskodawcy, usługami takimi są w szczególności świadczone przez Spółkę usługi faktoringu odwrotnego, będące przedmiotem niniejszego wniosku.

3. Usługa faktoringu jako usługa kompleksowa

Z istoty faktoringu wynika, że zawiera on w sobie elementy charakterystyczne dla innych stosunków prawnych, takich jak np. umowa pożyczki czy poręczenie. Nie zmienia to jednak faktu, że przy dokonywaniu oceny skutków podatkowych świadczeń realizowanych w ramach umów faktoringu, świadczeń tych nie należy rozpatrywać odrębnie. Należy bowiem wziąć pod uwagę zgodny zamiar stron umowy, którym jest świadczenie kompleksowej usługi (faktoringu) oraz fakt, że z punktu widzenia faktoranta - a perspektywa ta jest kluczowa przy ocenie ww. kwestii - istotą i celem nabywanego przez niego świadczenia jest spójna/całościowa usługa faktoringu, a nie szereg odrębnych, wydzielonych świadczeń.

Na potwierdzenie ww. podejścia należy w szczególności zwrócić uwagę na wyrok TSUE w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV, w którym TSUE uznał, że " (...) jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej." Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w wyroku TSUE w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC), w wyroku w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP), a także w wyroku w sprawie C-111/05 Aktiebolaget NN.

W ten sposób ukształtowała się w praktyce linia interpretacyjna, zgodnie z którą każda transakcja powinna być co do zasady uznawana za odrębną i niezależną - w efekcie, w przypadku jednoczesnego świadczenia przez podatnika na rzecz tego samego odbiorcy szeregu usług, każda z nich powinna być odrębnie opodatkowana, zgodnie z właściwymi dla niej zasadami (stawka, moment podatkowy etc.). Jednakże transakcja złożona, w aspekcie gospodarczym składająca się ze świadczenia głównego oraz świadczeń pobocznych (uzupełniających), nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie doprowadzać do nieprawidłowego funkcjonowania systemu podatku VAT w odniesieniu do opodatkowania świadczeń pobocznych, które wspierają świadczenie główne, służąc jego lepszemu wykorzystaniu przez nabywcę (podnoszą jego efektywność etc.). Tym samym, z ugruntowanej linii orzeczniczej TSUE dotyczącej usług kompleksowych wynika konieczność traktowania dla celów podatkowych złożonego działania podatnika jako jednolitej całości, bez sztucznych podziałów. Jeżeli zatem podatnik dokonuje więcej niż jednego świadczenia na rzecz klienta i są one ze sobą powiązane tak, że obiektywnie tworzą z ekonomicznego punktu widzenia całość, którą jedynie sztucznie można byłoby podzielić, to te elementy lub świadczenia - dla celów VAT - stanowią jedną całość (jedną usługę). W konsekwencji, usługi składające się na usługę kompleksową, ale pełniące funkcję pomocniczą w stosunku do usługi głównej, powinny dzielić skutki podatkowe usługi zasadniczej, w tym właściwą stawkę VAT. Usług pomocniczych nie uznaje się zatem jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

W opinii Wnioskodawcy, z teorii świadczeń kompleksowych wynika, że usługa faktoringu odwrotnego, podobnie jak usługi faktoringu klasycznego, powinna być traktowana jako jedna kompleksowa usługa. Z samej istoty faktoringu wynika bowiem, że w jego ramach faktor (tu: Spółka) realizuje szereg czynności/funkcji, które dopiero łącznie składają się na usługę faktoringu. Podział usługi dostarczanej przez faktora byłby niewątpliwie sztuczny i sprzeczny z ww. zasadami, a w szczególności ze sposobem postrzegania tego świadczenia przez Faktorantów, tj. jako jednego kompleksowego świadczenia. Celem Faktorantów zawierających umowy faktoringowe ze Spółką nie jest bowiem np. samo uzyskanie finansowania (w takim przypadku strony zawarłyby umowę pożyczki lub kredytu), sama cesja wierzytelności, ani tym bardziej inne czynności wykonywane na podstawie umowy faktoringu. Dopiero łączne świadczenie, w postaci umowy faktoringu odwrotnego stanowi istotę/cel świadczenia. W związku z tym, wynagrodzenie z tytułu tego świadczenia powinno być traktowane jednolicie i podlegać opodatkowaniu jedną stawką VAT. Wyodrębnienia w umowie poszczególnych elementów wynagrodzenia dokonuje się de facto wyłącznie dla celów informacyjnych i kalkulacyjnych.

Mając na uwadze powyższe, wszystkie elementy wynagrodzenia z tytułu świadczenia przez Spółkę usług faktoringu odwrotnego należy traktować jako elementy wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy z tytułu świadczenia jednej kompleksowej usługi. Stąd, wszystkie elementy tego wynagrodzenia należy objąć jedną, podstawową stawką VAT.

Wnioskodawca pragnie nadmienić, że ww. stanowisko jest akceptowane przez organy podatkowe. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w interpretacjach indywidualnych, faktoring odwrotny powinien być traktowany analogicznie jak pozostałe odmiany faktoringu, jako kompleksowa usługa faktoringowa podlegająca w całości opodatkowaniu VAT według podstawowej stawki, tj. obecnie 23%.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 28 maja 2015 r. (sygn. IBPP2/4512-166/15/WN) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, co następuje:

" (...) Przenosząc okoliczności przedstawione we wniosku na grunt obowiązujących przepisów należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę za wynagrodzeniem w postaci odsetek lub prowizji, polegające na zobowiązaniu się do spłacenia zobowiązań klienta wobec osób trzecich, przez co Wnioskodawca wchodzi w prawa wierzyciela, stanowią usługi factoringu, które niezależnie od typu factoringu podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powyższe usługi faktoringu świadczone przez Wnioskodawcę, zgodnie z zawartymi umowami, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatku w wysokości 23% na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy, gdyż usługi factoringu wyłączone są ze zwolnienia od podatku na podstawie powołanego art. 43 ust. 15 ustawy o VAT (...)".

Podobnie, w interpretacji indywidualnej z dnia 16 października 2012 r. (sygn. IPPP1/443-918/12-2/EK) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził prawidłowość stanowiska podatnika, zdaniem którego:

" (...) ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej. Faktoring może występować w różnych formach, m.in. w formie faktoringu odwrotnego, który jest przedmiotem niniejszego wniosku. Bez względu na to, w jakiej formie usługa faktoringu jest realizowana, świadczenie takie - zgodnie z treścią art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT - winno być opodatkowane VAT przy zastosowaniu tej samej stawki podatkowej, tj. stawki podstawowej (w aktualnym stanie prawnym wynoszącej 23%).

Faktoring jest usługą złożoną obejmującą szereg świadczeń. Złożoność tej usługi odzwierciedla różnorodność wynagrodzenia uzyskiwanego przez Bank, które zostało opisane w części opisowej wniosku. Wynagrodzenie to obejmuje wiele elementów, w szczególności prowizje, odsetki, opłaty. Pomimo, że wynagrodzenie Banku za usługę faktoringu składa się z wielu elementów, to całość świadczenia Faktora - jako jedna kompleksowa usługa powinna być traktowana jako jedna usługa, opodatkowana według tej samej stawki (w tym przypadku stawki podstawowej) (...)".

W interpretacji indywidualnej z dnia 25 października 2011 r. (sygn. IPPP1/443-1145/11-2/ISz), odnosząc się do faktoringu odwrotnego, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał, że:

" (...) zasadniczą usługą zatem w przedmiotowej sprawie są świadczone usługi factoringu, a inne czynności wykonywane w ramach zawartych umów są czynnościami pomocniczymi, dodatkowymi do zawartej umowy i ich samoczynne istnienie nie znajduje żadnych podstaw prawnych. Bez zawartych umów pomiędzy kontrahentami, te czynności dodatkowe nie byłyby realizowane. (...) Finansowanie działalności klienta jest tylko jednym z elementów umów zawieranych przez Wnioskodawcę z klientami.

Podkreślić należy, iż zapewnienie finansowania Klienta Banku upodabnia w tej części faktoring do usług kredytowych, jednakże nie zmienia to faktu, iż należne Bankowi odsetki za finansowanie, prowizja przygotowawcza, prowizja za aranżowanie finansowania, opłata za administrowanie fakturami, opłata za użytkowanie systemu służącego do świadczenia usługi, opłata za dołączenie nowego Dostawcy do Listy Dostawców oraz inne opłaty i prowizje z tytułu dodatkowych usług, są elementem wynagrodzenia za świadczoną kompleksową usługę. Charakter tej kompleksowej usługi wynika wprost z zawartej umowy. Zatem wszystkie czynności podejmowane przez Bank (nabycie wierzytelności, finansowanie Klienta, czynności administracyjne) w zamian za określone wynagrodzenie składają się łącznie na usługę faktoringu.

Uwzględniając powyższe usługi faktoringu świadczone przez Bank, zgodnie z zawartymi umowami, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według podstawowej stawki podatku w wysokości 23%, gdyż wyłączone są ze zwolnienia z podatku na podstawie wyżej powołanego art. 43 ust. 15 ustawy, a na podstawę opodatkowania złożą się otrzymywane odsetki za finansowanie, prowizja przygotowawcza, prowizja za aranżowanie finansowania, opłata za administrowanie fakturami, opłata za użytkowanie systemu służącego do świadczenia usługi, opłata za dołączenie nowego Dostawcy do Listy Dostawców oraz inne opłaty i prowizje z tytułu dodatkowych usług (...)".

Podobne do przedstawionych stanowisko dotyczące skutków faktoringu odwrotnego na gruncie VAT zostało również zaprezentowane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie m.in. w interpretacjach indywidualnych: (i) z dnia 4 listopada 2011 r. (sygn. IPPP1-443-1202/11-2/JL); (ii) z dnia 3 czerwca 2011 r. (sygn. IPPP2/443-230/11-4/IG) lub (iii) z dnia 27 sierpnia 2009 r. (sygn. IPPP1/443-627/09-4/AP).

Podsumowując, w odniesieniu do pytania przedstawionego w niniejszym wniosku Wnioskodawca stwierdza, że usługi faktoringu odwrotnego, świadczone przez Spółkę na rzecz Faktorantów zgodnie z zawartymi z nimi umowami faktoringowymi podlegają - jako usługi kompleksowe - w całości opodatkowaniu VAT według podstawowej stawki, tj. obecnie według 23%, jako wyłączone ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

Mając na uwadze przedstawione powyżej argumenty, Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl