IPPP1/4512-894/15-4/MP

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 30 września 2015 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/4512-894/15-4/MP

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 18 sierpnia 2015 r. (data wpływu 24 sierpnia 2015 r.), uzupełnionym w dniu 21 września 2015 r. (data wpływu 24 września 2015 r.) na wezwanie Organu z dnia 11 września 2015 r. (doręczone w dniu 15 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku czynności agencyjnych wykonywanych na rzecz Ubezpieczyciela - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 sierpnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku czynności agencyjnych wykonywanych na rzecz Ubezpieczyciela.

Wniosek uzupełniono w dni 21 września 2015 r. (data wpływu 24 września 2015 r.) w odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 11 września 2015 r. (doręczone w dniu 15 września 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Firma S.A. (dalej: Wnioskodawca) prowadzi działalność gospodarczą (jest czynnym podatnikiem podatku VAT), polegającą m.in. na agencyjnej sprzedaży biletów, w tym biletów lotniczych. Z racji na skalę prowadzonej działalności gospodarczej oraz biorąc pod uwagę istniejącą konkurencję, Wnioskodawca podejmuje szereg dodatkowych działań związanych pośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą ukierunkowanych na zwiększanie przychodów. Między innymi Wnioskodawca działając jako agent Spółki prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie ubezpieczeń osobowych innych niż ubezpieczenia na życie - (dalej: Ubezpieczyciel) oferuje w imieniu Ubezpieczyciela ubezpieczenia podróżne swoim klientom, tj. nabywcom biletów lotniczych. Ubezpieczenia turystyczne oferowane są przez Wnioskodawcę w dwóch wariantach, tj.:

* ubezpieczenie podróżne, które obejmuje nie tylko pomoc w wypadku choroby, ale także zwrot kosztów w przypadku kradzieży, opóźnienia lotu, zniszczenia bagażu oraz

* polisa zabezpieczająca wyłącznie od rezygnacji z biletu lotniczego.

Oferta dotycząca możliwości wykupienia ubezpieczenia, w tym ogólne warunki świadczenia usług ubezpieczeniowych, wszelkie dodatkowe informacje dotyczące ubezpieczenia, zamieszczone są na portalu internetowym należącym do Wnioskodawcy w ramach którego Wnioskodawca sprzedaje bilety lotnicze. Powyższe informacje zamieszczane są również w imieniu Wnioskodawcy na innych portalach internetowych prowadzonych przez partnerów handlowych Wnioskodawcy. Klient Wnioskodawcy może nabyć stosowne ubezpieczenie podróżne w trakcie nabywania biletów lotniczych przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej (dokonując zakupu w ramach portalu, internetowego) jak również składając dyspozycję telefoniczną poprzez centrum telefoniczne prowadzone przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z zawartą przez Wnioskodawcę Umową z Ubezpieczycielem, Ubezpieczyciel upoważnia Wnioskodawcę do wykonywania w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela czynności agencyjnych w zakresie umów ubezpieczenia, które regulowane są ustalonymi przez Ubezpieczyciela ogólnymi warunkami ubezpieczenia, zgodnie z postanowieniami Umowy.

Czynności agencyjne obejmują:

* pozyskiwanie klientów, przy czym Wnioskodawca nie ma prawa do zawierania umów w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela,

* wykonywanie czynności przygotowawczych, zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia.

Zgodnie z przedmiotową Umową do obowiązków Wnioskodawcy działającego jako agenta należy w szczególności:

* informowanie ubezpieczających oraz potencjalnych ubezpieczających o rodzajach umów ubezpieczenia oferowanych przez Ubezpieczającego, przy których zawieraniu lub wykonywaniu Wnioskodawca może zgodnie z Umową wykonywać czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego,

* informowanie ubezpieczających oraz potencjalnych ubezpieczających o ogólnych warunkach ubezpieczenia regulujących te umowy, wynikających z nich prawach i obowiązkach stron, a także o postępowaniu w przypadku zaistnienia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową,

* doręczenie, bez wezwania, ubezpieczającym tekstu ogólnych warunków ubezpieczenia przed zawarciem umowy ubezpieczenia,

* doręczanie polisy oraz innych dokumentów dołączonych do polisy zgodnie z zasadami obowiązującymi u Ubezpieczyciela,

* wykonywanie innych doraźnych czynności określonych przez Ubezpieczyciela i zaakceptowanych przez Wnioskodawcę, jeśli są one niezbędne do bieżącej obsługi umów ubezpieczenia.

Wnioskodawca chciałby wskazać, że posiada zezwolenie organu nadzoru na wykonywanie czynności Agenta Ubezpieczeniowego od dnia 1 stycznia 2004 r., potwierdzone stosownym wpisem do rejestru agentów ubezpieczeniowych.

Za świadczone usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, Wnioskodawca otrzymuje od Ubezpieczyciela wynagrodzenie (prowizję), ustalaną i wypłacaną na zasadach określonych w umowie. Podstawą obliczenia prowizji są składki ubezpieczeniowe wymagalne, zainkasowane i zarejestrowane w systemie komputerowym Ubezpieczyciela, z tytułu umów ubezpieczenia, przy których zawieraniu lub wykonywaniu których Wnioskodawca wykonuje czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 21 września 2015 r. Wnioskodawca podkreślił, że głównym przedmiotem jego działalności nie jest - pośrednictwo ubezpieczeniowe, a agencyjna sprzedaż biletów w tym biletów lotniczych. Sprzedaż biletów odbywa się najczęściej drogą elektroniczną za pośrednictwem sieci Internet albo telefonicznie. W związku z tym, Spółka przy okazji sprzedaży biletów lotniczych wykonuje dodatkowe usługi polegające na sprzedaży usług ubezpieczeniowych związane ze sprzedażą biletów.

Opisane we wniosku "inne doraźne czynności określone przez Ubezpieczyciela i zaakceptowane przez Wnioskodawcę niezbędne do bieżącej obsługi umów ubezpieczenia" stanowią otwarty katalog dla czynności, które mogą pojawić się w trakcie świadczenia usług agencyjnych dla Ubezpieczyciela, a których nie przewidziano wprost w umowie takie jak: dokonywanie zmian w polisie wynikające z uzyskania błędnych danych np. daty urodzenia, zmiany nazwiska ze względu na niezgodność z paszportem/dowodem osobistym.

W odniesieniu do postawionych w wezwaniu pytań, Spółka informuje, że:

a. W ramach zawartej umowy agencyjnej z Ubezpieczycielem, do zadań Spółki nie należy fizyczne poszukiwanie klientów. Z uwagi na specyfikę działalności Spółki - klienci pozyskiwani są drogą internetową bądź telefonicznie, przy czym po stronie Spółki jako agenta istnieje obowiązek informowania ubezpieczających bądź potencjalnych ubezpieczających o rodzajach umów ubezpieczenia, wynikających z nich prawach i obowiązkach a także o postępowaniu w przypadku zaistnienia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową oferowaną przez Ubezpieczyciela. Powyższe informacje mają na celu zachęcenie klientów do skorzystania z opcji ubezpieczenia.

b. Na potrzeby wykonywania usług agencyjnych dla Ubezpieczyciela, Spółka gromadzi i przetwarza dane klientów w zakresie wynikającym z przekazanych przez Ubezpieczyciela materiałów i formularzy oraz wyłącznie w celach związanych z działalnością Ubezpieczyciela.Analizowanie zdolności finansowej klientów nie należy do obowiązków Spółki ani nie stanowi jej przedmiotu zainteresowania, ponieważ informacje te nie przesądzają o tym czy dany klient przy zakupie biletu wykupi dodatkowo ubezpieczenie czy też nie.

c. Spółka nie przeprowadza spotkań z potencjalnymi klientami w zakresie negocjacji warunków umowy ubezpieczeniowej. W praktyce, Spółka drogą internetową czy też telefonicznie, informuje klientów o możliwości wykupu ubezpieczenia na warunkach oferowanych przez Ubezpieczyciela, do których przedstawienia zobowiązana jest Spółka. Należy jednak podkreślić, że gdyby nie przedstawianie oferty Ubezpieczyciela przez Spółkę, potencjalni klienci zapewne nie korzystaliby z opcji ubezpieczeniowej i w efekcie nie dochodziłoby do zawarcia umów ubezpieczeniowych.Działanie Spółki jest zatem kluczowe dla zawarcia umowy.

d. Spółka jako agent uczestniczy w formalnościach potrzebnych do zawarcia umowy ubezpieczenia w zakresie uzupełniania danych niezbędnych do wystawienia polis ubezpieczeniowych. Ponadto Spółka odbiera i przekazuje drogą elektroniczną do Ubezpieczyciela wnioski o zawarcie umowy ubezpieczenia. Dodatkowo Spółka doręcza ubezpieczającym ogólne warunki ubezpieczenia oraz polisy i inne dokumenty dołączone do polisy.

e. Specyfika działalności Spółki, umożliwia kojarzenie stron umowy ubezpieczenia. Niemniej,ponieważ to klient podejmuje decyzję o wykupieniu polisy, na Spółce ciąży obowiązek takiego przedstawienia informacji o oferowanym ubezpieczeniu, aby doprowadzić do zawarcia umowy ubezpieczenia. Wiąże się to ściśle z przychodami Spółki ze świadczenia usług na rzecz Ubezpieczyciela. Wynagrodzenie Spółki stanowi bowiem prowizja, która uzależniona jest od ilości zawartych umów ubezpieczenia. W związku z powyższym, w przypadku, gdy klient nie zdecyduje się od razu na wykupienie polisy (przy zakupie biletu), a pojawią się okoliczności umożliwiające ponowny kontakt z klientem (np. zmiana w zakupionym bilecie, uzupełnienie bagażu, odprawa online), wówczas Spółka ponownie kieruje informację o możliwości ubezpieczenia. Dodatkowo, oferta ubezpieczenia zawarta jest również w mailu, który jest wysyłany do klienta przed samym rozpoczęciem podróży.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy świadczone czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego przez Wnioskodawcę działającego jako agent, na podstawie Umowy, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT).

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zgodnie zaś z brzmieniem art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z regulacji art. 41 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Zgodnie natomiast z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 Ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zdaniem Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę treść stanu faktycznego opisanego w niniejszym wniosku i zakres usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Ubezpieczyciela, usługi wykonywane przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. Wynika to z faktu, iż głównym celem świadczonych przez Wnioskodawcę usług będzie doprowadzenie do zawarcia umów ubezpieczenia turystycznego pomiędzy Ubezpieczycielem a podmiotem trzecim, tj. klientem Wnioskodawcy nabywającym bilety lotnicze od Wnioskodawcy. W konsekwencji, otrzymane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie z tytułu świadczonych na podstawie Umowy czynności pośredniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia, będzie objęte zwolnieniem z podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Według Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym, kluczowe jest prawidłowe zdefiniowanie usług pośrednictwa. Wnioskodawca chciałby podkreślić, że ani ustawa o VAT, ani Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa o VAT) nie definiują pojęcia usługi pośrednictwa.

Dlatego, zdaniem Wnioskodawcy prawidłowym działaniem jest interpretacja pojęcia pośrednictwa na gruncie wykładni językowej. Dodatkowo, zdaniem Wnioskodawcy, można posiłkować się definicjami zawartymi w innych przepisach prawa oraz orzecznictwem sądowym, przy czym Wnioskodawca chciałby podkreślić, iż nie należy ograniczać się tylko do wykładni polskich sądów, ale należy wziąć pod uwagę wykładnię tego pojęcia w kontekście orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE).

Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (http://sjp.pwn. pi)"pośrednictwo" to:

1. Działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron,

2. kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy.

Według Wielkiego Słownika Poprawnej Polszczyzny, pod red. A. Markowskiego, "pośredniczyć" oznacza:

1. Uczestniczyć w załatwianiu formalności potrzebnych do zawarcia umów przez zainteresowane strony,

2. Uczestniczyć w załatwianiu spraw jakichś osób, które nie kontaktują się ze sobą bezpośrednio lub godzić strony, które pozostają w konflikcie.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy pośrednictwo obejmuje wszelkie czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim.

W wyroku z dnia 26 stycznia 2007 r. o sygn. akt III SA/Wa 3996/08 wydanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zostało wskazane że: "przez usługi pośrednictwa (...) należy rozumieć zespół czynności, które mogą być zarówno czynnościami natury faktycznej, jak i prawnej, jeżeli w ich wyniku dojdzie do nawiązania stosunku prawnego (umownego) pomiędzy dostawcą towarów a ich odbiorcą (...) działania w imieniu osób trzecich (w tym przypadku dostawcy towarów) należy odnieść do wszelkich czynności faktycznych i prawnych składających się na usługę pośrednictwa, przy czym jest on spełniony nie tylko w przypadku posiadania pełnomocnictwa do zawierania umów, lecz również w przypadku istnienia umocowania ze strony dostawcy towarów do podejmowania w jego imieniu i na jego rzecz czynności pośrednictwa".

Zakres pojęcia pośrednictwo w usługach ubezpieczeniowych można znaleźć również w interpretacjach podatkowych Ministra Finansów. Przykładowo zgodnie z interpretacją indywidualną wydaną w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 sierpnia 2014 r. o sygn. ILPP1/443-432/14-4/MK: "Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek ze stron umowy, dotyczącej produktu ubezpieczeniowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy, oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia. Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi na rzecz agencji lub brokera, korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Powyższe uprawnienie wynika z faktu, że w świetle orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej C-453/05 czynności podejmowane przez Wnioskodawcę spełniają przesłanki do uznania ich za pośrednictwo ubezpieczeniowe.

Zainteresowany wskazuje bowiem stronom danej umowy okazję do jej zawarcia a celem tego działania jest wykonanie wszystkiego co niezbędne by strony zawarły umowę. Zainteresowany nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy, gdyż przedstawia umowę w zakresie określonych wariantów. Ponadto, podejmowane przez Wnioskodawcę czynności (prezentacja warunków) nie stanowią jedynie ogólnych informacji o możliwości zawarcia umowy. Skutkiem powyższego - w świetle powołanego orzeczenia TSUE - świadczone usługi to pośrednictwo ubezpieczeniowe, które na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług."

Pojęcie pośrednictwa było również przedmiotem rozważań Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Orzecznictwo TSUE wskazuje, że do istoty pośrednictwa ubezpieczeniowego należy przede wszystkim wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem. Zatem działalność pośrednika ubezpieczeniowego polega na czynnym poszukiwaniu i nawiązywaniu kontaktów między klientami a ubezpieczycielem oraz na rozpowszechnianiu produktów ubezpieczeniowych.

W wyroku z 21 czerwca 2007 r. (C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde) TSUE orzekł: "działalność pośrednictwa stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści danej umowy".

W wyroku C-235/00 z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie CBS Financial Services wskazano, że działalność pośrednictwa "dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego (...). Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. (...) Pośrednictwo to ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu".

W związku z powyższym, na podstawie powołanych wyroków, należy uznać, że zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT ma zastosowanie także wtedy, gdy zadaniem pośrednika jest poszukiwanie klienta na usługę ubezpieczeniową przekazanie mu ewentualnych informacji o usłudze i wskazanie okazji do zawarcia umowy o produkt bankowy lub ubezpieczeniowy.

Warunkiem jest jednak to, że działalność pośrednika nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową (czynności administracyjnych). Pośrednik nie musi zatem koniecznie uczestniczyć w innych czynnościach związanych z zawarciem umowy, w szczególności nie musi negocjować w imieniu stron warunków umowy ani uczestniczyć w jej zawieraniu, reprezentując jedną ze stron.

Wnioskodawca wykonuje różnego rodzaju czynności faktyczne zmierzające do zawarcia umowy między Ubezpieczycielem, a klientem Wnioskodawcy, który ma się stać również klientem Ubezpieczyciela. Przede wszystkim działanie polega na kojarzeniu stron transakcji, tj. Ubezpieczyciela jako instytucji ubezpieczeniowej zainteresowanej sprzedażą oferowanych przez nią polis z Klientem, czyli podmiotem zainteresowanym ze skorzystania ze stosownego ubezpieczenia turystycznego.

Działanie Wnioskodawcy nie ogranicza się jedynie do czynności technicznych związanych z zawieraniem polisy, czyli m.in. do doręczania polisy oraz innych dokumentów dołączonych do polisy zgodnie z zasadami obowiązującymi u Ubezpieczyciela. Wnioskodawca czynnie działa na rzecz Ubezpieczyciela, zamieszczając m.in. informacje dotyczące możliwości nabycia stosownego ubezpieczenia turystycznego na swoim portalu internetowym, na którym sprzedawane są bilety lotnicze przez Wnioskodawcę. Tym samym Wnioskodawca daje możliwość swoim Klientom do zapoznania się z ofertą Ubezpieczyciela.

Zdaniem Wnioskodawcy biorąc pod uwagę wskazane powyżej definicje i wykładnię pojęcia usług pośrednictwa w zakresie usług ubezpieczeniowych, należy uznać że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Ubezpieczyciela, których głównym celem jest nawiązanie kontaktu między Ubezpieczycielem, a klientem Wnioskodawcy i doprowadzenie do zawarcia umowy ubezpieczeniowej, poprzez zaprezentowanie oferty Ubezpieczyciela w zakresie ubezpieczeń turystycznych oraz umożliwienie nabycia ubezpieczenia w trakcie kupowania np. biletów lotniczych, powinny zostać zakwalifikowane, jako usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Podsumowując, usługi świadczone na podstawie Umowy przez Wnioskodawcę spełniają wszystkie przesłanki kwalifikujące je jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, o których mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT i tym samym podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże w myśl art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 (ust. 13 powyższego artykułu).

W myśl ust. 14 tego artykułu, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Jak stanowi ust. 15 ww. artykułu, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

* czynności ściągania długów, w tym factoringu;

* usług doradztwa;

* usług w zakresie leasingu.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zatem w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek ze stron umowy, dotyczącej produktu ubezpieczeniowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

W celu rozstrzygnięcia co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem "pośrednictwa" warto odnieść się do wyroku w sprawie sygn. C-453/05, na który również wskazuje Wnioskodawca, gdzie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Z kolei w uzasadnieniu wyroku w sprawie CSC Financial Services Ltd. (wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2001 r., C-235/00), która to spółka świadczyła usługi typu call center na rzecz instytucji finansowych, Trybunał podjął się próby konstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem jest wiec podmiot niebędący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest natomiast uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. Z kolei nie może być mowy o pośrednictwie wówczas, gdy jedna ze stron umowy zleca tylko podwykonawcy część czynności faktycznych.

W kwestii znaczenia słowa "negocjacje", w kontekście art. 13 cześć B lit. d pkt 5 Dyrektywy TSUE w ww. wyroku wskazał, że "odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem".

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest agencyjna sprzedaż biletów w tym biletów lotniczych. Sprzedaż biletów odbywa się najczęściej drogą elektroniczną za pośrednictwem sieci Internet albo telefonicznie. Z racji na skalę prowadzonej działalności gospodarczej oraz biorąc pod uwagę istniejącą konkurencję, Wnioskodawca podejmuje szereg dodatkowych działań związanych pośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą ukierunkowanych na zwiększanie przychodów. Między innymi Wnioskodawca działając jako agent Spółki prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie ubezpieczeń osobowych innych niż ubezpieczenia na życie - (dalej: Ubezpieczyciel) oferuje w imieniu Ubezpieczyciela ubezpieczenia podróżne swoim klientom, tj. nabywcom biletów lotniczych. Ubezpieczenia turystyczne oferowane są przez Wnioskodawcę w dwóch wariantach, tj.:

* ubezpieczenie podróżne, które obejmuje nie tylko pomoc w wypadku choroby, ale także zwrot kosztów w przypadku kradzieży, opóźnienia lotu, zniszczenia bagażu oraz

* polisa zabezpieczająca wyłącznie od rezygnacji z biletu lotniczego.

Oferta dotycząca możliwości wykupienia ubezpieczenia, w tym ogólne warunki świadczenia usług ubezpieczeniowych, wszelkie dodatkowe informacje dotyczące ubezpieczenia, zamieszczone są na portalu internetowym należącym do Wnioskodawcy w ramach którego Wnioskodawca sprzedaje bilety lotnicze. Powyższe informacje zamieszczane są również w imieniu Wnioskodawcy na innych portalach internetowych prowadzonych przez partnerów handlowych Wnioskodawcy. Klient Wnioskodawcy może nabyć stosowne ubezpieczenie podróżne w trakcie nabywania biletów lotniczych przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej (dokonując zakupu w ramach portalu, internetowego) jak również składając dyspozycję telefoniczną poprzez centrum telefoniczne prowadzone przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z zawartą przez Wnioskodawcę Umową z Ubezpieczycielem, Ubezpieczyciel upoważnia Wnioskodawcę do wykonywania w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela czynności agencyjnych w zakresie umów ubezpieczenia, które regulowane są ustalonymi przez Ubezpieczyciela ogólnymi warunkami ubezpieczenia, zgodnie z postanowieniami Umowy.

Czynności agencyjne obejmują:

* pozyskiwanie klientów, przy czym Wnioskodawca nie ma prawa do zawierania umów w imieniu i na rzecz Ubezpieczyciela,

* wykonywanie czynności przygotowawczych, zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia.

Zgodnie z przedmiotową Umową do obowiązków Wnioskodawcy działającego jako agenta należy w szczególności:

* informowanie ubezpieczających oraz potencjalnych ubezpieczających o rodzajach umów ubezpieczenia oferowanych przez Ubezpieczającego, przy których zawieraniu lub wykonywaniu Wnioskodawca może zgodnie z Umową wykonywać czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego,

* informowanie ubezpieczających oraz potencjalnych ubezpieczających o ogólnych warunkach ubezpieczenia regulujących te umowy, wynikających z nich prawach i obowiązkach stron, a także o postępowaniu w przypadku zaistnienia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową,

* doręczenie, bez wezwania, ubezpieczającym tekstu ogólnych warunków ubezpieczenia przed zawarciem umowy ubezpieczenia,

* doręczanie polisy oraz innych dokumentów dołączonych do polisy zgodnie z zasadami obowiązującymi u Ubezpieczyciela,

* wykonywanie innych doraźnych czynności określonych przez Ubezpieczyciela i zaakceptowanych przez Wnioskodawcę, jeśli są one niezbędne do bieżącej obsługi umów ubezpieczenia.

Za świadczone usługi Wnioskodawca otrzymuje od Ubezpieczyciela wynagrodzenie (prowizję), ustalaną i wypłacaną na zasadach określonych w umowie. Podstawą obliczenia prowizji są składki ubezpieczeniowe wymagalne, zainkasowane i zarejestrowane w systemie komputerowym Ubezpieczyciela, z tytułu umów ubezpieczenia, przy których zawieraniu lub wykonywaniu których Wnioskodawca wykonuje czynności agencyjne.

W związku z tak przedstawionym opisem sprawy, wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą uznania wykonywanych czynności agencyjnych za usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego korzystające ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że świadczone prze Wnioskodawcę na rzecz Ubezpieczyciela usługi nie mogą być zakwalifikowane jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego. Z opisu sprawy nie wynika, aby Wnioskodawca wykonywał czynności faktyczne zmierzające np. do skojarzenia stron transakcji w celu zawarcia umowy między Ubezpieczycielem a potencjalnymi nabywcami produktów ubezpieczeniowych - nie poszukuje klientów, nie przeprowadza spotkań z potencjalnymi klientami, nie negocjuje warunków umowy, nie uczestniczy również w załatwianiu żadnych formalności potrzebnych do zawarcia umowy przez zainteresowane strony. Jego działalność ogranicza się jedynie do czynności technicznych, czyli do zamieszczania informacji o dostępnych ubezpieczeniach i ogólnych warunkach ubezpieczeń oferowanych przez Ubezpieczyciela na portalu internetowym należącym do Wnioskodawcy oraz portalach partnerów handlowych, informowania potencjalnych klientów o ogólnych warunkach ubezpieczenia poprzez centrum telefoniczne prowadzone przez Wnioskodawcę, doręczaniu potencjalnym klientom tekstu ogólnych warunków ubezpieczenia, doręczaniu polisy oraz innych dokumentów z nią związanych zgodnie z zasadami obowiązującymi u Ubezpieczyciela.

Ponadto, jak wskazano we wniosku Wnioskodawca nie jest uprawniony do zawierania z potencjalnymi klientami jakichkolwiek umów w imieniu i na rachunek Ubezpieczyciela. Jego rola ogranicza się do informowania o rodzajach umów ubezpieczenia oferowanych przez Ubezpieczyciela w trakcie rozmowy lub w ramach aplikacji elektronicznej, wykorzystywanej w związku z prowadzoną działalnością (agencyjna sprzedaż biletów lotniczych). Pozyskane przez Wnioskodawcę dane kontaktowe, to przede wszystkim baza danych jego klientów (nabywców biletów lotniczych), do których dotarł z usługami własnymi.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie wypełniają zatem wskazanych wyżej istotnych elementów dla usługi pośrednictwa. Brak jest bowiem elementów przemawiających za uznaniem tego typu usług za "odrębną działalność pośrednictwa, której celem zasadniczym jest czynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę". W konsekwencji, usługi te nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Ponieważ dla świadczonych przez Wnioskodawcę czynności agencyjnych ustawodawca nie przewidział preferencyjnych zasad opodatkowania, opodatkowane one będą podstawową, tj. 23% stawką podatku VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl