IPPP1/4512-678/15-4/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 3 lipca 2015 r. (data wpływu 6 lipca 2015 r.), uzupełnionym w dniu 20 sierpnia 2015 r. (data wpływu 24 sierpnia 2015 r.) na wezwanie Organu z dnia 14 sierpnia 2015 r. (doręczone w dniu 19 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT świadczonych usług pośrednictwa kredytowego - jest prawidłowe.

W dniu 6 lipca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT świadczonych usług pośrednictwa kredytowego.

Wniosek uzupełniono w dniu 20 sierpnia 2015 r. (data wpływu 24 sierpnia 2015 r.) w odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 14 sierpnia 2015 r. (doręczone w dniu 19 sierpnia 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie pośrednictwa kredytowego na rzecz banków lub klientów banków. W tym ostatnim przypadku, Spółka wyszukuje klientów lub do Spółki zgłaszają się klienci (dalej: Klient lub łącznie Klienci), którzy są zainteresowani, aby Spółka pośredniczyła w przyznaniu przez banki kredytu Klientowi na sfinansowanie określonej inwestycji lub refinansowaniu kredytu. W tym celu Spółka zawiera z potencjalnymi Klientami banków umowy (dalej: Umowa lub łącznie Umowy), na podstawie których zobowiązuje się do:

Wskazane świadczenia Spółki w ramach Umowy z Klientem nie stanowią usług doradczych - czynności Spółki realizowane w ramach Umowy, a objęte zakresem doradztwa kredytowego (tekst jedn.: ocena przez Spółkę sytuacji majątkowej Klienta, na podstawie której Spółka przygotowuje dla Klienta biznes plan, niezbędny przy składaniu wniosku o kredyt dla Klienta) stanowią odrębny od wynagrodzenia za pośrednictwo kredytowe tytuł wynagrodzenia dla Spółki na podstawie wystawionej na rzecz Klienta faktury z podstawową stawką VAT - jednocześnie świadczenia te nie są przedmiotem niniejszego wniosku.

Spółka, wykonując usługi pośrednictwa kredytowego zgodnie z Umową, nie gwarantuje Klientowi osiągnięcia rezultatu w postaci udzielenia przez wybrany bank kredytu/refinansowania kredytu dla Klienta - Spółka ponosi odpowiedzialność wyłącznie za zawinione, umyślne i istotne naruszenie Umowy.

Jeżeli Klient we własnym imieniu samodzielnie lub poprzez podmiot z nim powiązany, lub działającym z nim w porozumieniu wystąpi bez zgody Spółki z wnioskiem kredytowym do banku, Spółka będzie miała prawo żądać zapłaty kary umownej w wysokości określonego% od wartości kredytu, o który będzie występował Klient.

Z tytułu wykonania powyższych usług pośrednictwa kredytowego między Klientem a danym bankiem Spółce przysługuje, zgodnie z Umową, wynagrodzenie od Klienta w postaci określonej prowizji od faktycznie udzielonego przez bank kredytu dla Klienta - wynagrodzenie to staje się należne Spółce pod warunkiem, że kredyt zostanie udzielony Klientowi, w przeciwnym wypadku, Spółka nie może żądać wypłaty wynagrodzenia z tytułu Umowy. Wypłata wynagrodzenia następuje przez bank, który przelewając Klientowi środki pieniężne w ramach udzielonego kredytu, jednocześnie potrąca na rzecz Spółki należną prowizję od Klienta za usługi określone w Umowie.

Dodatkowo, należy zaznaczyć, że wykonując usługi na podstawie Umów z Klientami Spółka podejmuje kontakty: a) z bankami, z którymi Spółka stale współpracuje w zakresie pośrednictwa kredytowego na podstawie zawartych wcześniej umów; lub b) z bankami, z którymi Spółka nie zawarła tego rodzaju umów o współpracę.

W pierwszym przypadku kontaktów z bankami, tj. w punkcie a), usługi pośrednictwa kredytowego świadczone przez Spółkę na podstawie Umowy z Klientem stanowią jednocześnie świadczenie w ramach usług pośrednictwa kredytowego realizowanych na rzecz tych banków, tj. pozyskiwanie potencjalnych klientów kredytów znajdujących się aktualnie w ofercie banków poprzez przedstawianie i objaśnianie oferty banku, dokonywanie wstępnej kwalifikacji klientów, dokonywanie wstępnej weryfikacji dokumentów dostarczanych przez klientów, przyjmowanie tych dokumentów oraz przekazywanie wniosków z kompletem dokumentacji do danego banku - z tego tytułu Spółka otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne również od banków.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy usługi pośrednictwa kredytowego opisane w Stanie Faktycznym, świadczone przez Spółkę na rzecz Klientów na podstawie Umów podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów w związku z brzmieniem art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Usługi pośrednictwa kredytowego opisane w Stanie Faktycznym świadczone przez Spółkę na rzecz Klientów na podstawie Umów podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów w związku z brzmieniem art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że wskazany w Stanie Faktycznym zakres świadczeń realizowanych na podstawie Umowy przez Spółkę na rzecz Klientów odpowiada definicji pośrednictwa sformułowanej m.in. w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) w sprawie C-235/00, CSC Financial Services, z której wynika, że pojęcie to obejmuje działalność polegającą na m.in. wskazywaniu stronie umowy okazji do zawarcia umowy, kontakt i negocjowanie z drugą stroną, gdzie pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy - przy czym celem takiej działalności ma być doprowadzenie do zawarcia umowy. Ponadto, zakres czynności podejmowanych przez Spółkę nie ogranicza się tylko do wykonania czynności faktycznych związanych z umową kredytową między Klientem a bankiem.

Jednocześnie, usługi Spółki na rzecz Klienta, o których traktuje niniejszy wniosek, nie stanowią usług doradztwa kredytowego choćby z tego względu, że wynagrodzenie za usługi Spółki jest uzależnione od faktu przyznania kredytu Klientowi (na tę istotną okoliczność odróżniającą pośrednictwo od doradztwa wskazał m.in. TSUE w sprawie C-435/05, Volker Ludwig) - w przeciwieństwie do świadczenia Spółki wynikającego również z Umów, które polega na ocenie sytuacji majątkowej Klienta i przygotowaniu biznes planu dla niego. W tym ostatnim przypadku Spółka otrzymuje wynagrodzenia niezależnie od przyznania Klientowi kredytu i traktuje tę usługę jako doradztwo kredytowe opodatkowane stawką podstawową VAT.

Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT, zwolnione od podatku VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Warto zwrócić uwagę, że art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.), na podstawie którego zwalnia się z VAT usługi udzielania kredytów i pośrednictwa kredytowego, a także usługi zarządzania kredytami przez kredytodawcę.

Mając na względzie dyrektywę wykładni polskich przepisów podatkowych w zgodzie z regulacjami Unii Europejskiej (tak np.: "Dyrektywa VAT 2006/112/WE. Komentarz 2009" pod red. J. Martini, Wrocław 2009, wydanie 1, str. 26; "VAT 2010" J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, Warszawa 2010, wydanie 2, str. 22 lub "Dyrektywa VAT. Komentarz" pod red. K. Sachsa i Romana Namysłowskiego, Warszawa 2008, str. 62) należałoby stwierdzić, że zakres usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów powinien być definiowany ze względu na charakter usługi pośrednictwa kredytowego, tj. doprowadzenia do zawarcia umowy kredytowej między bankiem a kredytobiorcą, a nie ze względu na osobę ją świadczącą lub jej odbiorcę. Ponieważ w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT w odniesieniu do usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów nie wskazuje się na ich odbiorcę, tym samym, przy identyfikowaniu tego rodzaju pośrednictwa nie powinno mieć znaczenia, czy odbiorcą usługi Spółki jest Klient, czy bank - istotne jest, że usługa pośrednictwa dotyczy sytuacji zawarcia umowy kredytowej.

Na ten aspekt charakteru usługi pośrednictwa kredytowego zwraca uwagę również TSUE w wyroku w sprawie C-435/05, Volker Ludwig, gdzie stwierdza się, że uznanie aktywności za działalność pośrednictwa kredytowego zwolnioną z VAT nie zależy od istnienia stosunku umownego między kredytodawcą a pośrednikiem, ale od charakteru działalności tego ostatniego. W związku z tym, pośrednictwo kredytowe obejmuje również sytuacje, gdy pośrednik kontaktuje się w imieniu klienta z kredytodawcą, co zachodzi w przypadku usług Spółki na rzecz Klientów.

W końcu stanowisko Spółki w przedmiotowym wniosku bierze swe uzasadnienie z okoliczności, że skoro Spółka wykonując świadczenia z Umów na rzecz Klientów jednocześnie realizuje swe usługi na rzecz banków, z którymi Spółka stale współpracuje (i z tego tytułu otrzymuje również wynagrodzenie od banków), a te bez wątpienia są zwolnione z VAT jako usługi pośrednictwa kredytowego, należałoby konsekwentnie stwierdzić, że usługi Spółki wykonywane na podstawie Umów z Klientami powinny być klasyfikowane na równi z tymi samymi świadczeniami stanowiącymi istotne elementy usługi pośrednictwa kredytowego na rzecz banków.

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, usługi pośrednictwa kredytowego świadczone przez Spółkę w przedstawionym Stanie Faktycznym nie stanowią usług pomocniczych w rozumieniu art. 43 ust. 13 Ustawy o VAT, tj. nie stanowią elementu usług udzielania kredytów, a tym bardziej usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów (gdyż to właśnie usługi pośrednictwa są podstawowym przedmiotem działalności Spółki), który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy i niezbędny do świadczenia usług udzielania kredytów lub usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów.

Wnioskodawca chce zwrócić uwagę, że w podobnych stanach faktycznych, tj. gdy pośrednicy kredytowi działali na rzecz klientów w celu zawarcia umowy kredytowej z bankami, Dyrektorzy Izb Skarbowych w dotychczas wydanych indywidualnych interpretacjach podatkowych przychylili się do stanowiska prezentowanego również w niniejszym wniosku, tj. że tego rodzaju usługi są zwolnione z VAT na gruncie Ustawy o VAT obowiązującej od 1 stycznia 2011 r. jako pośrednictwo w świadczeniu usług udzielania kredytów; dotyczy to m.in.:

* interpretacji podatkowych Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2014 r., nr IPPP1/443-319/14-2/AW; z dnia 4 kwietnia 2014 r., nr IPPP1/443-231/14-2/ISZ; z dnia 4 kwietnia 2014 r., nr IPPP1/443-95/14-2/AP; z dnia 7 kwietnia 2014 r., nr IPPP1/443-319/14-2/AW; z dnia 4 kwietnia 2014, nr IPPP1/443-231/14-2/ISZ; z dnia 4 kwietnia 2014, nr IPPP1/443-95/14-2/AP;

* interpretacji podatkowej Dyrektora izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 23 maja 2011 r., ILPP2/443-353/11-4/MN;

* interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 1 kwietnia 2011 r., IBPP3/443-964/10/IK;

* interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 10 marca 2011 r. ITPP1/443-1257/10/AT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.