IPPP1/4512-593/15-2/JL

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 10 września 2015 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/4512-593/15-2/JL

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 9 czerwca 2015 r. (data wpływu 15 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności pobrania składki ubezpieczeniowej i przekazania jej ubezpieczycielom - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 czerwca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności pobrania składki ubezpieczeniowej i przekazania jej ubezpieczycielom.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Bank GmbH (dalej: "Wnioskodawca") jest niemieckim bankiem prowadzącym działalność w Polsce (instytucją kredytową) poprzez swój oddział, tj. Bank GmbH (Sp. z o.o.) Oddział w Polsce (dalej: "Oddział").Oddział stanowi stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawcy na terytorium Polski, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwana dalej: "uptu").

Wnioskodawca, działając poprzez Oddział w Polsce oraz będąc zarejestrowanym podatnikiem na potrzeby podatku od towarów i usług, konstytuuje w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, które wykazuje zdolność nabywania i konsumpcji towarów i usług oraz zdolność do sprzedaży towarów i świadczenia usług.

Mając na uwadze wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) zalecenia w formie tzw. Rekomendacji U Wnioskodawca wdrożył schemat postępowania w zakresie oferowania Klientom ubezpieczeń dotyczących spłaty kredytu lub spłaty zobowiązań z kart kredytowych.

W konsekwencji powyższego, Wnioskodawca zawarł "Umowę o Współpracy " (Cooperation Agreement) z X. AB oraz Y.X. AB z siedzibą w Szwecji ("Ubezpieczyciele"). Istotnym dla sprawy jest, że podmioty te nie prowadzą działalności gospodarczej w Polsce (nie posiadają stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce) są towarzystwami ubezpieczeniowymi oraz nie posiadają polskiej rejestracji na podatek od towarów i usług. Podmioty te są towarzystwami ubezpieczeniowymi (ubezpieczycielami) z siedzibą w Szwecji oraz posiadają wszelkie niezbędne zezwolenia, pozwolenia i zgody oraz notyfikacje związane z oferowaniem ubezpieczeń klientom w Polsce. Zgodnie z rzeczoną "Umową o Współpracy" Wnioskodawca przystąpił do "Umowy Ubezpieczenia Grupowego" oferowanego przez Ubezpieczycieli, dzięki której Klienci Wnioskodawcy, po zawarciu umowy (przystąpieniu do umowy) i wystąpieniu zdarzenia ubezpieczeniowego, uzyskują ubezpieczenie dotyczące spłaty kredytu, pokrycia długu związanego z udzielonymi kredytami oraz zobowiązaniami wynikającymi z wyemitowanych kart kredytowych, pokrycia rat oraz dodatkowe ubezpieczenie na wypadek śmierci.

W przypadku istniejącej relacji umownej: Ubezpieczycielem jest X. AB oraz Y.X. AB, Ubezpieczającym jest Wnioskodawca, a Ubezpieczonymi są Klienci Wnioskodawcy (osoby fizyczne posiadające kredyt lub kartę kredytową). W konsekwencji powyższego Klienci mogą na zasadach dobrowolności przystąpić do Umowy Ubezpieczenia Grupowego (zawrzeć odrębne umowy ubezpieczenia) i opłacać z tego tytułu składkę ubezpieczeniową.

W tym względzie strony umowy ubezpieczenia działają na podstawie art. 808 § 1 kodeksu cywilnego, który stanowi: "Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia." W opisanej sytuacji mamy więc do czynienia z typowym rozliczeniem dotyczącym tzw. ubezpieczenia grupowego.

Podsumowując, w aktualnym schemacie współdziałania wynikającym z "Umowy o Współpracy" i z Umowy Ubezpieczenia Grupowego rozliczenia finansowe pomiędzy Ubezpieczycielem, Ubezpieczonymi oraz Ubezpieczającym przebiegają według następującego schematu:

1. Wnioskodawca (Ubezpieczający) przekazuje całość składki ubezpieczeniowej za dany miesiąc na rachunek Ubezpieczyciela.

2. Wnioskodawca obciąża rachunki bankowe oraz rachunki kart kredytowych Klientów (Ubezpieczonych) kwotą składki ubezpieczeniowej przekazywanej Ubezpieczycielowi. Klienci dokonują zaś spłaty zobowiązań wynikających ze składki ubezpieczeniowej.

3. Ubezpieczyciel (X. AB oraz Y.X. AB) wystawia na cele rozliczeniowe dokument (invoice) potwierdzający wysokość składek ubezpieczeniowych za dany miesiąc. Odbiorcą i adresatem dokumentu ("invoice") jest Wnioskodawca.

4. Mając na względzie wiążącą Wnioskodawcę rekomendację KNF wynikającą z wydanej Rekomendacji U, Wnioskodawca pełniąc funkcję Ubezpieczającego nie otrzymuje w tym względzie żadnego wynagrodzenia od Ubezpieczycieli oraz od Ubezpieczonych (Klientów). Wnioskodawca jest jedynie uprawniony aby w określonych sytuacjach uzyskać od Ubezpieczycieli zwrot wydatków dotyczących czynności administracyjnych (obsługi pocztowej, koszty tłumaczenia itp.).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku wykonywania przez Wnioskodawcę (Ubezpieczającego) w ramach "Umowy o Współpracy" i "Umowy Ubezpieczenia Grupowego" czynności, polegających na pobraniu od Klientów (Ubezpieczonych) składki ubezpieczeniowej i przekazaniu jej Ubezpieczycielom, wchodzą one w zakres czynności objętych podatkiem od towarów i usług oraz w konsekwencji zwolnionych z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku wykonywania przez Wnioskodawcę (Ubezpieczającego) w ramach "Umowy o Współpracy" i "Umowy Ubezpieczenia Grupowego" czynności, polegających na pobraniu od Klientów (Ubezpieczonych) składki ubezpieczeniowej i przekazaniu jej Ubezpieczycielom, nie wchodzą one w zakres czynności objętych podatkiem od towarów i usług oraz w konsekwencji zwolnionych z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ("uptu").

Na podstawie art. 5 ust. 1 uptu opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu, rozumie się zaś zgodnie z art. 7 ust. 1 uptu: przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 uptu przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 uptu. Ponadto, w art. 2 pkt 9 uptu określona została definicja importu usług, jako: świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 uptu.

Zgodnie z wynikającymi z powyższych przepisów uptu zasadami ogólnymi dotyczącymi podatku od towarów i usług dla zaistnienia transakcji podlegającej opodatkowaniu (świadczenia usług lub dostawy towarów oraz importu usług) konieczne jest wystąpienie stosunku wzajemności. Oznacza to, że jedna strona winna dokonać określonego świadczenia na rzecz drugiej strony transakcji, a w zamian powinna od drugiej strony uzyskać ekwiwalent tego świadczenia, czyli wynagrodzenie. Związek pomiędzy świadczeniem oraz płatnością winien być wyraźny i bezpośredni, tak aby można było płatność powiązać ze świadczeniem.

W konsekwencji powyższych rozważań stwierdzić należy, że dana czynność stanowi usługę i podlega opodatkowaniu VAT, jedynie w sytuacji, gdy jest wykonywana w ramach relacji zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

W przedstawionym w opisie stanu faktycznego zdarzeniu, Wnioskodawca (Ubezpieczający) obciąża Klientów (Ubezpieczonych) składką ubezpieczeniową oraz przekazuje pobraną składkę do Ubezpieczycieli. Czyni to na podstawie Umowy o Współpracy i Umowy Ubezpieczenia Grupowego. Wnioskodawca jednak nie otrzymuje wynagrodzenia od Ubezpieczycieli oraz od Klientów (Ubezpieczonych). Innymi słowy Wnioskodawca nie uzyskuje od Ubezpieczycieli i Klientów wynagrodzenia.

Oznacza to, że pobrania składki od Klientów oraz przekazania składek Ubezpieczycielom nie można traktować jako świadczenia usług albowiem z punktu widzenia Wnioskodawcy otrzymane i zrealizowane płatności nie są wynagrodzeniem za jakąkolwiek usługę (świadczenie).

W tym względzie na podstawie Umowy Ubezpieczenia Grupowego dochodzi wyłącznie do relacji zobowiązaniowej pomiędzy Ubezpieczycielami a Ubezpieczonymi (Klient przystępując do Umowy Ubezpieczenia Grupowego zawiera umowę ubezpieczenia).

W tym miejscu dodatkowo wymaga wskazania, że zgodnie z art. 28c ust. 1 uptu, miejscem świadczenia usług w przypadku nabywców będących podmiotami niebędącymi podatnikami, jest miejsce w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Oznacza to, że faktyczna usługa ubezpieczeniowa świadczona przez Ubezpieczycieli z siedzibą w Szwecji na rzecz Klientów (osób fizycznych mających miejsce zamieszkania w Polsce i niebędących podatnikami) będzie podlegała opodatkowaniu w Szwecji (płatności będą w Szwecji rozliczone na cele podatku VAT).

W konsekwencji z tytułu dokonanej płatności przez Wnioskodawcę do Szwecji na rzecz Ubezpieczycieli z tytułu pobranej składki, nie dojdzie więc także do powstania obowiązku podatkowego z tytułu importu usług, tak jak nie dojdzie do świadczenia usługi ubezpieczeniowej na rzecz Klienta przez Wnioskodawcę ze względu na pobraną składkę.

Ze względu na rozliczenie na podstawie art. 28c ust. 1 uptu (art. 45 Dyrektywy Rady 2006/112/WE) usługi ubezpieczeniowej w Szwecji zostanie zachowana spójność i kompletność rozliczeń w podatku VAT, gdyż faktyczne wynagrodzenie zapłacone z tytułu zawarcia umowy przez Klienta (osobę fizyczną niebędącą podatnikiem VAT) zostanie rozliczone w Szwecji u usługodawcy.

Nie będzie miał w tym zakresie także zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 37 uptu stanowiący, że zwolnione z podatku są usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów na cudzy rachunek. W tym zakresie bowiem zgodnie z wydaną przez KNF Rekomendacją U Wnioskodawca (Ubezpieczający) nie uzyskuje wynagrodzenia ani od Klientów (Ubezpieczonych), ani też od Ubezpieczycieli. Bank postrzega swoją "korzyść" w zaoferowaniu klientom komplementarnej oferty dostosowanej do ich potrzeb oraz pośrednio ogranicza ryzyko kredytowe w stosunku do klientów, którzy uzyskają w przyszłości świadczenie ubezpieczeniowe.

Podsumowując, zarówno płatność z tytułu składek ubezpieczeniowych na rzecz Ubezpieczycieli dokonywana przez Wnioskodawcę na podstawie wystawionego dokumentu ("invoice"), jak też otrzymywane przez Wnioskodawcę od Klientów płatności dotyczące składek ubezpieczeniowych nie będą powodowały powstania po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku VAT z tytułu świadczenia usług, jak też z tytułu importu usług. Transakcje te winny być rozliczone poza systemem VAT i nie podlegają wykazaniu w rejestrach (ewidencji) VAT oraz odpowiednich deklaracjach VAT. W opisanej sytuacji nie dochodzi bowiem do świadczenia jakichkolwiek usług przez Wnioskodawcę lub nabycia usługi stanowiącej import usług. Świadczenie usług ma miejsce wyłącznie między Ubezpieczycielem a Ubezpieczonym.

Istotnym dla sprawy jest, że w podobnym duchu, uznając brak obowiązków rozliczeniowych w zakresie VAT przy rozliczaniu przez ubezpieczającego płatności dotyczących umów ubezpieczenia, wypowiedział się działający z upoważnienia Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej numer IPPP1/443-272/14-2/PR z dnia 23 maja 2014 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1.

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.

eksport towarów;

3.

import towarów na terytorium kraju;

4.

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.

wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z tym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Nie jest przy tym istotne, kto wypłaca wynagrodzenie oraz czy świadczący usługę odniesie zysk, czy wykona usługę "po kosztach" lub poniesie stratę w wyniku świadczenia usługi. Każda odpłatność za usługę, bez względu na jej wysokość, powoduje, że mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług.

Jak wynika z wniosku, Wnioskodawca jest niemieckim bankiem prowadzącym działalność w Polsce (instytucją kredytową) poprzez swój oddział, tj. Bank GmbH (Sp. z o.o.) Oddział w Polsce. Mając na uwadze wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) zalecenia w formie tzw. Rekomendacji U Wnioskodawca wdrożył schemat postępowania w zakresie oferowania Klientom ubezpieczeń dotyczących spłaty kredytu lub spłaty zobowiązań z kart kredytowych. W konsekwencji Wnioskodawca zawarł "Umowę o Współpracy" (Cooperation Agreement) z X. AB oraz Y.X. AB z siedzibą w Szwecji ("Ubezpieczyciele"). Podmioty te są towarzystwami ubezpieczeniowymi (ubezpieczycielami) z siedzibą w Szwecji oraz posiadają wszelkie niezbędne zezwolenia, pozwolenia i zgody oraz notyfikacje związane z oferowaniem ubezpieczeń klientom w Polsce. Zgodnie z rzeczoną "Umową o Współpracy" Wnioskodawca przystąpił do "Umowy Ubezpieczenia Grupowego" oferowanego przez Ubezpieczycieli, dzięki której Klienci Wnioskodawcy, po zawarciu umowy (przystąpieniu do umowy) i wystąpieniu zdarzenia ubezpieczeniowego, uzyskują ubezpieczenie dotyczące spłaty kredytu, pokrycia długu związanego z udzielonymi kredytami oraz zobowiązaniami wynikającymi z wyemitowanych kart kredytowych, pokrycia rat oraz dodatkowe ubezpieczenie na wypadek śmierci. W przypadku istniejącej relacji umownej: Ubezpieczycielem jest X. AB oraz Y.X. AB, Ubezpieczającym jest Wnioskodawca, a Ubezpieczonymi są Klienci Wnioskodawcy (osoby fizyczne posiadające kredyt lub kartę kredytową). W konsekwencji powyższego Klienci mogą na zasadach dobrowolności przystąpić do Umowy Ubezpieczenia Grupowego (zawrzeć odrębne umowy ubezpieczenia) i opłacać z tego tytułu składkę ubezpieczeniową. W tym względzie strony umowy ubezpieczenia działają na podstawie art. 808 § 1 kodeksu cywilnego, który stanowi: "Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia." W opisanej sytuacji mamy więc do czynienia z typowym rozliczeniem dotyczącym tzw. ubezpieczenia grupowego.

Podsumowując, w aktualnym schemacie współdziałania wynikającym z "Umowy o Współpracy" i z Umowy Ubezpieczenia Grupowego rozliczenia finansowe pomiędzy Ubezpieczycielem, Ubezpieczonymi oraz Ubezpieczającym przebiegają według następującego schematu:

1. Wnioskodawca (Ubezpieczający) przekazuje całość składki ubezpieczeniowej za dany miesiąc na rachunek Ubezpieczyciela.

2. Wnioskodawca obciąża rachunki bankowe oraz rachunki kart kredytowych Klientów (Ubezpieczonych) kwotą składki ubezpieczeniowej przekazywanej Ubezpieczycielowi. Klienci dokonują zaś spłaty zobowiązań wynikających ze składki ubezpieczeniowej.

3. Ubezpieczyciel (X. AB oraz Y.X. AB) wystawia na cele rozliczeniowe dokument (invoice) potwierdzający wysokość składek ubezpieczeniowych za dany miesiąc. Odbiorcą i adresatem dokumentu ("invoice") jest Wnioskodawca.

4. Mając na względzie wiążącą Wnioskodawcę rekomendację KNF wynikającą z wydanej Rekomendacji U, Wnioskodawca pełniąc funkcję Ubezpieczającego nie otrzymuje w tym względzie żadnego wynagrodzenia od Ubezpieczycieli oraz od Ubezpieczonych (Klientów). Wnioskodawca jest jedynie uprawniony aby w określonych sytuacjach uzyskać od Ubezpieczycieli zwrot wydatków dotyczących czynności administracyjnych (obsługi pocztowej, koszty tłumaczenia itp.).

Wątpliwości Spółki dotyczą opodatkowania czynności pobrania składki ubezpieczeniowej od klientów i przekazania jej Ubezpieczycielom.

Jak wynika z przedstawionych w sprawie okoliczności, Spółka wykonuje opisane we wniosku czynności w zakresie pobierania składek ubezpieczeniowych od klientów i przekazywania ich Ubezpieczycielom w ramach umowy zawartej z Ubezpieczycielami ("Umowa o Współpracy"). Wnioskodawca na podstawie tej umowy zawiera z klientami umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek (ubezpieczenie grupowe).

Należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje co należy rozumieć pod pojęciem umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zatem w celu dokładnego zdefiniowania tego pojęcia należy sięgnąć do regulacji prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Natomiast zgodnie z art. 808 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. W takim przypadku ubezpieczający nie jest jednocześnie ubezpieczonym. Ubezpieczony nie musi być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu.

Z drugiej strony ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Dodatkowo może żądać by ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunkach ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą jego praw i obowiązków.

Jak wynika z powyższych regulacji, umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek jest konstrukcją prawną, w której ubezpieczający zawiera z ubezpieczycielem umowę w celu ochrony interesu osoby trzeciej - ubezpieczonego, przy czym ubezpieczyciel świadczy ochronę ubezpieczeniową bezpośrednio na rzecz ww. osoby trzeciej, na której rachunek została zawarta umowa. Osoba trzecia nie musi być jednoznacznie wskazana w zawartej z ubezpieczycielem umowie ubezpieczenia. Ubezpieczenie na cudzy rachunek jest więc specyficzną formą ubezpieczenia odmienną od jego typowych form. Odmienność ubezpieczenia na cudzy rachunek polega przede wszystkim na tym, że w ramach takiego ubezpieczenia ubezpieczający pełni szczególną rolę, gdyż zawarta umowa ubezpieczenia ma na celu ochronę nie jego interesów, a osób trzecich.

W związku z tym należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie czynności w zakresie pobierania składek ubezpieczeniowych od klientów i przekazywania ich Ubezpieczycielom są elementem usługi świadczonej przez Spółkę na podstawie "Umowy o Współpracy" w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Usługi te, jako usługi ubezpieczającego, wchodzą w zakres opodatkowania podatkiem VAT. Należy również stwierdzić, że usługi te są odpłatne - Wnioskodawca jest uprawniony aby w określonych sytuacjach uzyskać od Ubezpieczycieli zwrot wydatków dotyczących czynności administracyjnych (obsługi pocztowej, koszty tłumaczenia itp.). Zwrot wydatków od Ubezpieczycieli stanowi w tym przypadku formę odpłatności za czynności wykonywane przez Spółkę. Natomiast kwota składek pobierana od klientów nie stanowi dla Spółki żadnej formy odpłatności za usługę Spółki (jest to odpłatność za usługi świadczone przez Ubezpieczycieli na rzecz klientów). Tym samym czynności wykonywane przez Spółkę w ramach zawartej umowy ("Umowa o Współpracy"), obejmujące pobranie składki ubezpieczeniowej od klientów i przekazanie jej Ubezpieczycielom, stanowią odpłatne świadczenie usług i wchodzą w zakres czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Stanowisko Spółki należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Powyższe zwolnienie uregulowane zostało w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Wskazać należy, że Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych, ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

"Czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu to, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia TSUE podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, że tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Z uwagi na przedstawione w sprawie okoliczności oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że usługa Wnioskodawcy (jako ubezpieczającego) w postaci zawarcia umowy ubezpieczenia z Ubezpieczycielami, we własnym imieniu, a na rachunek klientów (jako ubezpieczonych) wraz z czynnościami pobrania składki ubezpieczeniowej i przekazaniu jej Ubezpieczycielom, wymienionymi we wniosku - stanowi usługę w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Powyższe czynności należy uznać za czynności związane z zawieraną przez Zainteresowanego, jako podmiot ubezpieczający, umową ubezpieczenia na cudzy rachunek, gdyż przedmiotowe czynności mają na celu prawidłowe wykonanie umowy ubezpieczenia i są bezpośrednio z nią związane, a do ich wykonania zobowiązany jest Wnioskodawca nie zaś inny podmiot. Należy zatem uznać, że Zainteresowany pełniący rolę ubezpieczającego wykonuje czynności, które mieszczą się w zakresie "zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek".

Tym samym powyższe czynności w zakresie pobrania składki ubezpieczeniowej od klientów i przekazaniu jej Ubezpieczycielom, wykonywane w związku ze świadczeniem usługi zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako czynności świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl