IPPP1/4512-527/15-2/MPe

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 maja 2015 r. (data wpływu 29 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 maja 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

X. Spółka Akcyjna (zwana dalej "Spółką", "X." "Kupującym" lub "Wnioskodawcą") jest polskim podmiotem gospodarczym, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Wnioskodawca nabył w lutym 2015 r. na podstawie aktu notarialnego od Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która jest polskim podmiotem gospodarczym, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny (dalej określanej jako "Sprzedający") prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności budynków i budowli znajdujących się na tej nieruchomości (zwaną dalej: "Nieruchomość").

Ponieważ w dniu podpisania aktu notarialnego i przeniesienia własności, do Nieruchomości nie jest dostarczana energia elektryczna z uwagi na fakt, iż w roku 2013 Sprzedający rozwiązał umowę na dostawę energii elektrycznej i zaprzestał bieżącej konserwacji istniejącej infrastruktury przesyłowej, zgodnie z zapisami w akcie notarialnym wszelkie wydatki poniesione przez Kupującego w związku ze wznowieniem dostaw energii elektrycznej do Nieruchomości (w tym opłaty na rzecz dostawcy energii elektrycznej, koszty koniecznej rozbudowy infrastruktury przesyłowej, koszty koniecznych napraw i remontów tejże infrastruktury, koszty wykonania koniecznych projektów i opracowań) zwrócone zostaną w całości Kupującemu przez Sprzedającego tytułem odszkodowania za wady fizyczne przedmiotowej Nieruchomości.

Zgodnie z zapisami w akcie notarialnym zapłata odszkodowania nastąpi na podstawie dokumentu obciążeniowego wystawionego przez X. i doręczonego Sprzedającemu wraz z dokumentami potwierdzającymi wysokość poniesionych wydatków. Zapłata odszkodowania nastąpi w terminie 30 dni od dnia doręczenia Sprzedającemu dokumentu obciążeniowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z obciążeniem Sprzedającego wydatkami które poniesie X. w związku ze wznowieniem dostaw energii elektrycznej do Nieruchomości (w tym opłaty na rzecz dostawcy energii elektrycznej, koszty koniecznej rozbudowy infrastruktury przesyłowej, koszty koniecznych napraw i remontów tejże infrastruktury, koszty wykonania koniecznych projektów i opracowań) zapłata odszkodowania będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie w ramach Transakcji opisanej w stanie przyszłym nie podlega opodatkowaniu VAT.

Podleganie Transakcji opodatkowaniu VAT

W celu rozstrzygnięcia, czy odszkodowanie będzie podlegać opodatkowaniu VAT, konieczne jest rozstrzygnięcie, czy Transakcja mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, zawartym w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega:

* odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

* eksport towarów,

* import towarów,

* wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

* wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z przedstawionym we wniosku stanem przyszłym dokonana czynność polegać będzie na zapłacie odszkodowania za wady fizyczne przedmiotowej Nieruchomości jakimi są wydatki poniesione przez Wnioskodawcę w związku ze wznowieniem dostaw energii elektrycznej do Nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawcy przedmiotowe odszkodowanie, nie jest czynnością wymienioną w art. 5 ustawy o VAT, ani też nie jest związana z czynnościami tam wymienionymi tzn. nie wpływa na ich podstawę opodatkowania, należy uznać, że nie będzie ona podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wartość należności otrzymana przez Wnioskodawcę z tytułu odszkodowania nie może na gruncie ustawy o VAT zostać uznana za wynagrodzenie za świadczenie odpłatnych usług, do którego dochodzi na terytorium kraju. Stosunek prawny łączący podmiot wypłacający odszkodowanie (Sprzedający) i odbiorcę tej należności (Kupujący) nie jest usługą stąd należy uznać, że wartość odszkodowania nie powinna być opodatkowana VAT, nawet jeśli jej odbiorca jest podatnikiem tego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Również art. 24 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347, s. 1 z późn. zm.) wskazuje, że "świadczenie usług" oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja "świadczenia usług" ma charakter dopełniający definicję "dostawy towarów". Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Powołany przepis wskazuje, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi, według ustawy, jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika - nie będące dostawą towarów - na rzecz innego podmiotu.

Ponadto aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Szczególną uwagę należy zwrócić na zapis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym należy uznać, że pojęcie świadczenia, składającego się na istotę usługi, należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. W efekcie, przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne (wynagrodzenie) ze strony nabywcy.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - czynny podatnik VAT - nabył w lutym 2015 r. na podstawie aktu notarialnego od Spółki z o.o. prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności budynków i budowli znajdujących się na tej nieruchomości. Ponieważ w dniu podpisania aktu notarialnego i przeniesienia własności, do Nieruchomości nie jest dostarczana energia elektryczna z uwagi na to, że w roku 2013 Sprzedający rozwiązał umowę na dostawę energii elektrycznej i zaprzestał bieżącej konserwacji istniejącej infrastruktury przesyłowej, zgodnie z zapisami w akcie notarialnym wszelkie wydatki poniesione przez Wnioskodawcę w związku ze wznowieniem dostaw energii elektrycznej do Nieruchomości (w tym opłaty na rzecz dostawcy energii elektrycznej, koszty koniecznej rozbudowy infrastruktury przesyłowej, koszty koniecznych napraw i remontów tejże infrastruktury, koszty wykonania koniecznych projektów i opracowań) zwrócone zostaną w całości Wnioskodawcy przez Sprzedającego tytułem odszkodowania za wady fizyczne Nieruchomości.

Zgodnie z zapisami w akcie notarialnym zapłata odszkodowania nastąpi na podstawie dokumentu obciążeniowego wystawionego przez Wnioskodawcę i doręczonego Sprzedającemu wraz z dokumentami potwierdzającymi wysokość poniesionych wydatków. Zapłata odszkodowania nastąpi w terminie 30 dni od dnia doręczenia Sprzedającemu dokumentu obciążeniowego.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia czy w związku z obciążeniem Sprzedającego wydatkami, które poniesie Wnioskodawca w związku ze wznowieniem dostaw energii elektrycznej do Nieruchomości (w tym opłaty na rzecz dostawcy energii elektrycznej, koszty koniecznej rozbudowy infrastruktury przesyłowej, koszty koniecznych napraw i remontów tejże infrastruktury, koszty wykonania koniecznych projektów i opracowań) - zapłata odszkodowania będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Analizując przedstawione we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, że pomiędzy Wnioskodawcą, a osobą Sprzedającym dochodzi do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy. Należy zwrócić uwagę, że zaoferowane przez Sprzedającego wynagrodzenie obejmujące poniesione przez Wnioskodawcę koszty za wznowienie dostaw energii elektrycznej do Nieruchomości (w tym opłaty na rzecz dostawcy energii elektrycznej, koszty koniecznej rozbudowy infrastruktury przesyłowej, koszty koniecznych napraw i remontów tejże infrastruktury, koszty wykonania koniecznych projektów i opracowań) miało skłonić Wnioskodawcę do zakupu Nieruchomości w stanie powodującym poniesienie dodatkowych nakładów na wznowienie dostaw energii.

Zatem, w takiej sytuacji występuje wyraźny związek wypłaconego przez Sprzedającego wynagrodzenia za konkretne zachowanie Wnioskodawcy - zakup Nieruchomości w stanie powodującym poniesienie dodatkowych nakładów na wznowienie dostaw energii. Tak więc, otrzymane wynagrodzenie przez Wnioskodawcę od Sprzedającego będzie związane z jego określonym zachowaniem, a zatem świadczeniem przez Wnioskodawcę usługi. Zatem, występuje konieczny element wzajemności, wystarczający do uznania, że płatność jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę.

W niniejszej sprawie, nie można się zgodzić z Wnioskodawcą, że wynagrodzenie otrzymane za wznowienie dostaw energii elektrycznej do Nieruchomości (w tym opłaty na rzecz dostawcy energii elektrycznej, koszty koniecznej rozbudowy infrastruktury przesyłowej, koszty koniecznych napraw i remontów tejże infrastruktury, koszty wykonania koniecznych projektów i opracowań) ma charakter odszkodowania.

Należy wskazać, że przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem, w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie tego ostatniego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 k.c.).

W myśl postanowień art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej powołanych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych, szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Z uwagi na wskazane przepisy prawa cywilnego, w omawianej sprawie, wynagrodzenia otrzymanego od Sprzedającego bezsprzecznie nie można uznać za odszkodowanie. Jak już wskazano, wynagrodzenie jest ściśle związane z wykonaniem czynności na rzecz Sprzedającego, a więc uzyskaniem korzyści przez wypłacającego. Stanowi więc wynagrodzenie za świadczenie wykonane przez Wnioskodawcę na rzecz Sprzedającego. W momencie zakupu Nieruchomości Wnioskodawca był świadomy tego, że do Nieruchomości nie była dostarczana energia elektryczna, gdyż Sprzedający w 2013 r. rozwiązał umowę na dostawę energii elektrycznej i zaprzestał bieżącej konserwacji istniejącej infrastruktury przesyłowej, w związku z czym strony umówiły się, że wszelkie koszty poniesione przez Wnioskodawcę na wznowienie dostaw energii elektrycznej zostaną w całości zwrócone przez Sprzedającego. Tym samym nie można uznać, że Sprzedający nienależycie wykonał swoje zobowiązanie. W związku z tym, wynagrodzenie wypłacane przez Sprzedającego nie jest odszkodowaniem za szkodę wynikłą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, lecz stanowi formę wynagrodzenia za określone zachowanie Wnioskodawcy. W omawianej sprawie mamy do czynienia z bezpośrednim związkiem pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem, a więc istnieje związek pomiędzy wypłatą należności a świadczeniem wzajemnym.

W konsekwencji, Spółka obciążając Sprzedającego kosztami poniesionymi na wznowienie energii elektrycznej będzie wykonywać świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zasady dotyczące wystawiania faktur uregulowane zostały w art. 106a-106q ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8 art. (art. 106i ust. 1 ustawy).

Z uwagi na to, że otrzymane przez Spółkę wynagrodzenie z tytułu poniesionych kosztów na wznowienie dostawy energii elektrycznej uznane zostało za świadczenie usług, czynność ta będzie potwierdzona fakturą VAT.

W świetle powyższych ustaleń, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.