IPPP1/4512-52/15-2/JL

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 31 marca 2015 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/4512-52/15-2/JL

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2015 r. (data wpływu 23 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku:

* usług w zakresie zawierania umów ubezpieczenia na cudzy rachunek - jest prawidłowe,

* usług prowadzenia procesu likwidacji szkód i dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia - w wykonaniu usługi ubezpieczenia na cudzy rachunek - oraz wsparcia spółek z GK w zakresie zawierania przez nie umów ubezpieczenia - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 stycznia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. (dalej: Spółka) w ramach "Umowy współpracy w zakresie centralizacji obszaru treasury w Grupie Kapitałowej O. zawartej z poszczególnymi Spółkami z G., m.in. będzie zawierał umowy ubezpieczenia, (jako ubezpieczający), we własnym imieniu, a na rachunek Spółki z G., (jako ubezpieczonego) ("Umowy Ubezpieczenia na Cudzy Rachunek"). Do umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek zastosowanie znajduje art. 808 Kodeksu Cywilnego. Samo faktyczne zawarcie umowy ubezpieczenia w formule wskazanej powyżej będzie poprzedzone sekwencją czynności dokonywanych przez Spółkę. Do takich czynności należy zaliczyć:

1. zbieranie od Spółek z G. informacji niezbędnych do przeprowadzenia procesu przygotowania, rozsyłania zapytań ofertowych oraz negocjowania warunków umów ubezpieczenia,

2. S.A. (bezpośrednio lub za pośrednictwem firmy brokerskiej) rozsyła zapytania ofertowe do zakładów ubezpieczeń, a po otrzymaniu ofert dokonuje ich analizy, a następnie sporządza "krótką listę" oferentów z którymi będą prowadzone dalsze negocjacje, przy czym na tym etapie Spółka z G. może zostać poproszona o niezwłoczne nadesłanie dodatkowych informacji,

3.

negocjowanie warunków umów ubezpieczenia, przy czym może się to odbyć przy wsparciu wyspecjalizowanej w tym zakresie firmy brokerskiej,

4.

wybór zakładu ubezpieczeń oraz analiza zaproponowanej umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek,

5.

poinformowanie Spółki z G. o zakończeniu procesu negocjacji i możliwości podpisania umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek oraz przekazanie jej rekomendacji wraz z wynegocjowanymi warunkami ubezpieczenia,

6.

rozpatrzenie sprzeciwu Spółki z G. wniesionego co do rekomendacji, a w przypadku uznania go za zasadny podjęcie dodatkowych negocjacji z wybranym zakładem ubezpieczeń,

7.

podpisanie umowy ubezpieczenia przez Spółkę (jako ubezpieczającego) i przekazanie ich do Spółki z G.

Następnie Spółka z G. będzie zobowiązana do opłacenia składki i poinformowania o tym fakcie S.A.

W wykonaniu usługi "Ubezpieczenia na Cudzy Rachunek" oraz usług wsparcia S.A. będzie uprawniony w oparciu o stosowne upoważnienie do prowadzenia procesu likwidacji szkód i dochodzenia roszczeń z danej Umowy Ubezpieczenia. Ponadto S.A. będzie uprawniony do wskazywania Spółce sposobu likwidacji szkody, a także ewentualnie będzie rekomendował wykorzystanie brokera, likwidatora szkody lub zatrudnianie doradcy prawnego. Spółka z G. w celu realizacji usługi przez S.A. zobowiązana będzie m.in. do:

1.

przekazywania okresowych raportów szkodowości,

2.

niezwłocznego informowania o wystąpieniu szkody.

Dodatkowo w ramach "Umowy współpracy w zakresie centralizacji obszaru treasury w Grupie Kapitałowej O. S.A. będzie wykonywał czynności z zakresu wsparcia Spółek z G., których efektem będzie zawarcie umowy ubezpieczenia przez Spółkę z G. W takim przypadku Spółka z G. będzie zobowiązana przedstawić S.A. wynegocjowane warunki ubezpieczenia a S.A. może je:

1.

zaopiniować i potwierdzić,

2.

zarekomendować Spółce z G. ponowne przeprowadzenie procesu przetargowego i wybór ubezpieczyciela z jednoczesnym przedstawieniem rekomendowanych warunków oraz wytycznych dotyczących ochrony ubezpieczeniowej,

3.

włączyć się w proces negocjacji.

Za wykonanie czynności wskazanych powyżej Spółki będą uiszczać na rzecz S.A. wynagrodzenie ryczałtowe. Usługi świadczone będą w sposób ciągły, a wynagrodzenie będzie rozliczane w okresach (miesięcznych, kwartalnych) niezależnie od tego czy skutek w postaci zawarcia umowy ubezpieczenia we własnym imieniu na cudzy rachunek zostanie zrealizowany w danym okresie rozliczeniowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wykonywanie przez S.A. (ubezpieczającego) czynności faktycznych zmierzających do zawarcia ubezpieczenia we własnym imieniu na cudzy rachunek jak również czynności wsparcia Spółek z G. w zakresie zawierania umów ubezpieczenia będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Według art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Z treści art. 43 ust. 13 ustawy wynika, że zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7,12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zatem w pierwszej kolejności należy określić, jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Wskazać należy, że Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych, ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

"Czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie Taksatorringen (C-8/01) orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu to, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38). Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia TSUE podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, że tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje co należy rozumieć pod pojęciem umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zatem w celu dokładnego zdefiniowania tego pojęcia należy sięgnąć do regulacji prawa cywilnego.

Co prawda prawo podatkowe stanowi osobną od prawa cywilnego gałąź prawa, jednak przy stosowaniu prawa podatkowego należy posiłkować się prawem cywilnym, o ile nie stoi to w sprzeczności z przepisami prawa podatkowego, w szczególności w celu określenia natury stosunków cywilnoprawnych łączących podmioty cywilnoprawne (osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej).

Ponadto w przypadku, gdy ustawy podatkowe posługują się pewnymi pojęciami nie definiując ich (jak np. własność, zdolność prawna, zasiedzenie), należy nadawać tym pojęciom znaczenie ustalone w prawie cywilnym, jako gałęzi prawa regulującej stosunki prywatne pomiędzy podmiotami cywilnoprawnymi. Inne stanowisko prowadziłoby do powstania niespójności w ramach systemu prawa, jak również do dowolności interpretacyjnej, umożliwiając różne rozumienie tych samych pojęć, takie stanowisko znajduje potwierdzenie w szczególności w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2002 r., sygn. akt P 7/00, w którym stwierdzone zostało, że: "Uznając samodzielność regulacji Ordynacji podatkowej nie sposób zanegować faktu, iż prawo cywilne spełnia rolę tzw. prawa powszechnego, co usprawiedliwia odwołanie się do wykształconych w nim pojęć podstawowych".

Stosując się do powyższej zasady należy zauważyć, że zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Natomiast na mocy art. 808 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. W takim przypadku ubezpieczający nie jest jednocześnie ubezpieczonym. Ubezpieczony nie musi być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu. Z drugiej strony ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Dodatkowo może żądać by ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunkach ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą jego praw i obowiązków.

Powołane regulacje wskazują, że umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek jest konstrukcją prawną, w której ubezpieczający zawiera z ubezpieczycielem umowę w celu ochrony interesu osoby trzeciej - ubezpieczonego, przy czym ubezpieczyciel świadczy ochronę ubezpieczeniową bezpośrednio na rzecz ww. osoby trzeciej, na której rachunek została zawarta umowa. Osoba trzecia nie musi być jednoznacznie wskazana w zawartej z ubezpieczycielem umowie ubezpieczenia.

A zatem należy uznać, że ubezpieczenie na cudzy rachunek jest specyficzną formą ubezpieczenia odmienną od jego typowych form. Odmienność ubezpieczenia na cudzy rachunek polega przede wszystkim na tym, że w ramach takiego ubezpieczenia ubezpieczający pełni szczególną rolę, gdyż zawarta umowa ubezpieczenia ma na celu ochronę nie jego interesów, a osób trzecich.

Zdaniem Spółki z opisanego stanu faktycznego wynika, że czynności, które Spółka wykonuje w ramach "Umowy współpracy w zakresie centralizacji obszaru treasury w Grupie Kapitałowej O. pełniąc funkcję ubezpieczającego, stanowią usługi w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ponadto Spółka uważa, że wykonywane przez nią czynności należy uznać za czynności związane z zawieraną przez Spółkę, jako podmiot ubezpieczający, umową ubezpieczenia na cudzy rachunek, bowiem przedmiotowe czynności mają na celu prawidłowe wykonanie umowy ubezpieczenia i są bezpośrednio z nią związane, a do ich wykonania zobowiązana będzie Spółka nie zaś inny podmiot. Należy zatem uznać, że Spółka pełniąc rolę ubezpieczającego wykonuje czynności, które mieszczą się w zakresie "zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek". Dodatkowo zdaniem Spółki, czynności wsparcia Spółek z G. w zakresie zawierania umów ubezpieczenia należy potraktować dla potrzeb ustawy o podatku od towarów i usług jako usługi prowadzące do zawarcia ubezpieczenia przez Spółkę z G.

Podsumowując, Według Spółki opisane w stanie faktycznym usługi świadczone przez Spółkę, na rzecz Spółek z G. korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie zwolnienia od podatku:

* usług w zakresie zawierania umów ubezpieczenia na cudzy rachunek - jest prawidłowe,

* usług prowadzenia procesu likwidacji szkód i dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia - w wykonaniu usługi ubezpieczenia na cudzy rachunek - oraz wsparcia spółek z GK w zakresie zawierania przez nie umów ubezpieczenia - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1.

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.

eksport towarów;

3.

import towarów na terytorium kraju;

4.

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.

wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Z treści art. 43 ust. 13 ustawy wynika, że zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zatem w pierwszej kolejności należy określić, jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Powyższe zwolnienie uregulowane zostało w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Wskazać należy, że Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych, ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

"Czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu to, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia TSUE podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, że tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka w ramach "Umowy współpracy w zakresie centralizacji obszaru treasury w Grupie Kapitałowej O. zawartej z poszczególnymi Spółkami z G., m.in. będzie zawierał umowy ubezpieczenia, (jako ubezpieczający), we własnym imieniu, a na rachunek Spółki z G., (jako ubezpieczonego) ("Umowy Ubezpieczenia na Cudzy Rachunek"). Do umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek zastosowanie znajduje art. 808 Kodeksu Cywilnego. Samo faktyczne zawarcie umowy ubezpieczenia w formule wskazanej powyżej będzie poprzedzone sekwencją czynności dokonywanych przez Spółkę. Do takich czynności należy zaliczyć:

1. zbieranie od Spółek z G. informacji niezbędnych do przeprowadzenia procesu przygotowania, rozsyłania zapytań ofertowych oraz negocjowania warunków umów ubezpieczenia,

2. S.A. (bezpośrednio lub za pośrednictwem firmy brokerskiej) rozsyła zapytania ofertowe do zakładów ubezpieczeń, a po otrzymaniu ofert dokonuje ich analizy, a następnie sporządza "krótką listę" oferentów z którymi będą prowadzone dalsze negocjacje, przy czym na tym etapie Spółka z G. może zostać poproszona o niezwłoczne nadesłanie dodatkowych informacji,

3.

negocjowanie warunków umów ubezpieczenia, przy czym może się to odbyć przy wsparciu wyspecjalizowanej w tym zakresie firmy brokerskiej,

4.

wybór zakładu ubezpieczeń oraz analiza zaproponowanej umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek,

5.

poinformowanie Spółki z G. o zakończeniu procesu negocjacji i możliwości podpisania umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek oraz przekazanie jej rekomendacji wraz z wynegocjowanymi warunkami ubezpieczenia,

6.

rozpatrzenie sprzeciwu Spółki z G. wniesionego co do rekomendacji, a w przypadku uznania go za zasadny podjęcie dodatkowych negocjacji z wybranym zakładem ubezpieczeń,

7.

podpisanie umowy ubezpieczenia przez Spółkę (jako ubezpieczającego) i przekazanie ich do Spółki z G.

Następnie Spółka z G. będzie zobowiązana do opłacenia składki i poinformowania o tym fakcie S.A.

W wykonaniu usługi "Ubezpieczenia na Cudzy Rachunek" oraz usług wsparcia S.A. będzie uprawniony w oparciu o stosowne upoważnienie do prowadzenia procesu likwidacji szkód i dochodzenia roszczeń z danej Umowy Ubezpieczenia. Ponadto S.A. będzie uprawniony do wskazywania Spółce sposobu likwidacji szkody, a także ewentualnie będzie rekomendował wykorzystanie brokera, likwidatora szkody lub zatrudnianie doradcy prawnego. Spółka z G. w celu realizacji usługi przez S.A. zobowiązana będzie m.in. do:

1.

przekazywania okresowych raportów szkodowości,

2.

niezwłocznego informowania o wystąpieniu szkody.

Dodatkowo w ramach "Umowy współpracy w zakresie centralizacji obszaru treasury w Grupie Kapitałowej O. S.A. będzie wykonywał czynności z zakresu wsparcia Spółek z G., których efektem będzie zawarcie umowy ubezpieczenia przez Spółkę z G. W takim przypadku Spółka z G. będzie zobowiązana przedstawić S.A. wynegocjowane warunki ubezpieczenia a S.A. może je:

1.

zaopiniować i potwierdzić,

2.

zarekomendować Spółce z G. ponowne przeprowadzenie procesu przetargowego i wybór ubezpieczyciela z jednoczesnym przedstawieniem rekomendowanych warunków oraz wytycznych dotyczących ochrony ubezpieczeniowej,

3.

włączyć się w proces negocjacji.

Za wykonanie czynności wskazanych powyżej Spółki będą uiszczać na rzecz S.A. wynagrodzenie ryczałtowe. Usługi świadczone będą w sposób ciągły, a wynagrodzenie będzie rozliczane w okresach (miesięcznych, kwartalnych) niezależnie od tego czy skutek w postaci zawarcia umowy ubezpieczenia we własnym imieniu na cudzy rachunek zostanie zrealizowany w danym okresie rozliczeniowym.

Wątpliwości Spółki dotyczą możliwości zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, wykonywanych przez Spółkę (ubezpieczającego) czynności faktycznych zmierzających do zawarcia ubezpieczenia we własnym imieniu na cudzy rachunek jak również czynności likwidacji szkód, dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia oraz wsparcia Spółek z G. w zakresie zawierania umów ubezpieczenia.

W odniesieniu do powyższych wątpliwości należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje co należy rozumieć pod pojęciem umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zatem w celu dokładnego zdefiniowania tego pojęcia należy sięgnąć do regulacji prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Natomiast zgodnie z art. 808 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. W takim przypadku ubezpieczający nie jest jednocześnie ubezpieczonym. Ubezpieczony nie musi być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu.

Z drugiej strony ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Dodatkowo może żądać by ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunkach ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą jego praw i obowiązków.

Jak wynika z powyższych regulacji, umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek jest konstrukcją prawną, w której ubezpieczający zawiera z ubezpieczycielem umowę w celu ochrony interesu osoby trzeciej - ubezpieczonego, przy czym ubezpieczyciel świadczy ochronę ubezpieczeniową bezpośrednio na rzecz ww. osoby trzeciej, na której rachunek została zawarta umowa. Osoba trzecia nie musi być jednoznacznie wskazana w zawartej z ubezpieczycielem umowie ubezpieczenia.

Ubezpieczenie na cudzy rachunek jest więc specyficzną formą ubezpieczenia odmienną od jego typowych form. Odmienność ubezpieczenia na cudzy rachunek polega przede wszystkim na tym, że w ramach takiego ubezpieczenia ubezpieczający pełni szczególną rolę, gdyż zawarta umowa ubezpieczenia ma na celu ochronę nie jego interesów, a osób trzecich.

Z uwagi na przedstawione w sprawie okoliczności oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że usługa Wnioskodawcy (jako ubezpieczającego) w postaci zawarcia umowy ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeń, we własnym imieniu, a na rachunek Spółki z G. (jako ubezpieczonego) ("Umowy Ubezpieczenia na Cudzy Rachunek") wraz z czynnościami poprzedzającymi zawarcie takiej umowy, wymienionymi we wniosku - stanowi usługę w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Powyższe czynności należy uznać za czynności związane z zawieraną przez Zainteresowanego, jako podmiot ubezpieczający, umową ubezpieczenia na cudzy rachunek, gdyż przedmiotowe czynności mają na celu prawidłowe wykonanie umowy ubezpieczenia i są bezpośrednio z nią związane, a do ich wykonania zobowiązany będzie Wnioskodawca nie zaś inny podmiot. Należy zatem uznać, że Zainteresowany pełniący rolę ubezpieczającego wykonuje czynności, które mieszczą się w zakresie "zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek".

Tym samym powyższe usługi korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako czynności świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Stanowisko Spółki w powyższym zakresie jest zatem prawidłowe.

Jak wynika z wniosku, poza usługą w postaci zawarcia umowy ubezpieczenia we własnym imieniu, a na rachunek Spółki z G., (jako ubezpieczonego), Spółka wykonywać będzie również inne czynności - w postaci prowadzenia procesu likwidacji szkód i dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia oraz wsparcia spółek z G. w zakresie zawierania umowy ubezpieczenia.

Według Spółki powyższe czynności również korzystają ze zwolnienia od podatku VAT określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

W kontekście powołanego wyżej orzecznictwa TSUE (wyroki: C-8/01, C-349/96, C-240/99) czynności z zakresu likwidacji szkód wykonywane przez Spółkę, jak również czynności z zakresu dochodzenia roszczeń i wsparcia w zawarciu umowy ubezpieczenia, nie mogą być wbrew opinii Spółki uznane za usługi ubezpieczeniowe podlegające zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Wnioskodawca świadcząc usługi likwidacji szkód nie wykonuje czynności ubezpieczeniowych. Również świadcząc usługi w zakresie dochodzenia roszczeń i wsparcia w zawarciu umowy ubezpieczenia - takich czynności nie wykonuje. Czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

W ramach wykonywania powyższych czynności likwidacji szkód, dochodzenia roszczeń i wsparcia w zawarciu umowy ubezpieczenia Zainteresowany nie występuje w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego klienta.

Zauważyć należy, że "czynność ubezpieczeniowa", w każdym wypadku związana będzie z istnieniem stosunku umownego między ubezpieczycielem, który na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia od podatku, a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisu sprawy wynika, że między Wnioskodawcą a spółkami z G. nie istnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia, z którego wynikałoby, że Spółka jest zobowiązana do wykonania określonego świadczenia na rzecz ubezpieczonych w razie wystąpienia jakiegoś zdarzenia. W analizowanej sprawie ewentualna wypłata odszkodowania w przypadku wystąpienia określonego w umowie zdarzenia dokonywana jest przez zakład ubezpieczeń a nie Spółkę.

Wobec tego należy stwierdzić, że ww. czynności z zakresu likwidacji szkód, dochodzenia roszczeń i wsparcia w zawarciu umowy przez spółki z G., wykonywane przez Wnioskodawcę, będące przedmiotem wniosku, nie będą stanowić usług ubezpieczeniowych, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Nie stanowią one również usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka. W konsekwencji omawiane czynności nie stanowią usług ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy wynika, że prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności. Z kolei, w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

W odniesieniu do powyższego stwierdzić należy, że działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy ubezpieczeniowej. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo to ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

Prowadząc obsługę procesu likwidacji szkody bądź dochodząc roszczeń z danej umowy ubezpieczenia w wykonaniu usługi "Ubezpieczenia na Cudzy Rachunek", Wnioskodawca nie działa jako pośrednik w celu zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy dwoma podmiotami, gdyż umowa została już zawarta ("Umowa Ubezpieczenia na Cudzy Rachunek").

Również udzielając wsparcia spółkom z G. przy zawieraniu przez nie umów ubezpieczenia Wnioskodawca nie działa jako pośrednik ubezpieczeniowy.

Jak wskazano wcześniej, pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Jak wynika z okoliczności wskazanych we wniosku, spółki z G. same zawierają umowy ubezpieczenia, a rola Spółki w zakresie ww. wsparcia spółek z G. przy zawieraniu przez nie umów ubezpieczenia ogranicza się w istocie do oceny wynegocjowanych przez te spółki warunków ubezpieczenia, doradzania w kwestii wyboru ubezpieczyciela bądź pomocy w negocjacjach. Wnioskodawca zapewnia zatem wsparcie przy wyborze ubezpieczyciela i korzystnych dla spółek z G. warunków ubezpieczenia jednak nie dokonuje on wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub prawnych, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy. W szczególności nie wykonuje żadnych czynności zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, nie uczestniczy w zarządzaniu i wykonywaniu tych umów. Działania Spółki w tym zakresie nie są zatem nakierowane na pośrednictwo ubezpieczeniowe lecz stanowią formę doradztwa przy wyborze ubezpieczyciela i sposobu zawarcia umowy.

W konsekwencji, omawiane świadczenia wykonywane przez Wnioskodawcę nie stanowią również usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, korzystających ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Reasumując, świadczone przez Zainteresowanego usługi w postaci prowadzenia procesu likwidacji szkód i dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia - w wykonaniu usługi ubezpieczenia na cudzy rachunek - oraz wsparcia spółek z G. w zakresie zawierania przez nie umów ubezpieczenia, nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Należy w tym miejscu wskazać, że usługi w postaci prowadzenia procesu likwidacji szkód i dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia - w wykonaniu usługi ubezpieczenia na cudzy rachunek - oraz wsparcia spółek z G. w zakresie zawierania przez nie umów ubezpieczenia nie spełniają warunków do zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy.

Orzecznictwo TSUE w jasny sposób określa zakres zwolnień dla czynności stanowiących część składową usług finansowych i ubezpieczeniowych, wykonywaną przez podmioty zewnętrzne w ramach tzw. outsourcingu. Zwolnienie takie jest możliwe przy spełnieniu określonych warunków, nie ma zatem charakteru nieograniczonego.

W reprezentatywnym dla problematyki outsourcingu usług wyroku w sprawie C-2/95 SDC TSUE podkreślił, że aby usługi pomocnicze dla zwolnionej usługi głównej mogły również korzystać ze zwolnienia "muszą, w szerokim ujęciu, tworzyć odrębną całość, spełniając w efekcie szczególne, zasadnicze funkcje opisanej usługi (...). Usługę zwolnioną z podatku na podstawie przepisów dyrektywy należy odróżnić od zwykłej fizycznej lub technicznej dostawy, takiej jak udostępnienie bankowi systemu obsługi danych." (pkt 66 wyroku).

Warunek wypełniania specyficznych i istotnych funkcji usługi głównej przez usługę pomocniczą, uprawniający tę ostatnią do zwolnienia od podatku, był wielokrotnie przywoływany również w innych wyrokach TSUE, np.: w sprawach C-235/00 CSC (pkt 25), C-169/04 Abbey National (pkt 70 i 71), C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj (pkt 24 i 27).

Uwzględniając wskazania określone w art. 43 ust. 13 ustawy oraz wnioski płynące z przytoczonego orzecznictwa TSUE należy uznać, że aby określone czynności mogły zostać uznane za zwolnione, czynności te muszą stanowić element usługi ubezpieczeniowej, muszą mieć odrębny od tej usługi charakter, jak również muszą być niezbędne do wykonania usługi ubezpieczeniowej oraz dla niej właściwe - w znaczeniu: specyficzne (specyficzny - właściwy wyłącznie dla danej osoby, danego przedmiotu czy zjawiska).

W przedmiotowej sprawie omawianych usług świadczonych przez Wnioskodawcę w postaci prowadzenia procesu likwidacji szkód i dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia - w wykonaniu usługi ubezpieczenia na cudzy rachunek - nie można uznać za usługi właściwe (specyficzne), gdyż owszem stanowią one osobną całość obok usługi ubezpieczeniowej, jednakże nie obejmują one funkcji charakterystycznych dla usługi ubezpieczeniowej zwolnionej od podatku VAT, świadczonej przez Spółkę jako ubezpieczającego w ramach zawierania umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Usługi te nie mieszczą się w zakresie usług ubezpieczeniowych, nawet jeżeli pośrednio są związane z tymi usługami świadczonymi przez ubezpieczyciela. Wykonując omawiane czynności Wnioskodawca nie uczestniczy w żadnym stopniu w świadczeniu usług w zakresie ubezpieczenia. W ramach świadczonych usług dokonuje wyłącznie czynności wspierających działalność ubezpieczeniową.

Czynności z zakresu dochodzenia roszczeń nie można uznać również za niezbędne dla świadczenia usług ubezpieczeniowych. Odwołując się do literalnego znaczenia, posiłkując się przy tym słownikowym rozumieniem słowa "niezbędny", oznacza on coś co jest koniecznie potrzebne, określa stosunek co najmniej dwóch rzeczy, zgodnie z którym jedna nie może istnieć bez drugiej. Innymi słowy brak jednej wyklucza całkowicie występowanie drugiej tzn. nie mogą się bez siebie obyć. Niezbędność wyraża taką relację, która opiera się na wzajemnej nierozłączności.

Na tle powyższego stwierdzenia, usług świadczonych przez Wnioskodawcę w postaci dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia - w wykonaniu usługi ubezpieczenia na cudzy rachunek - nie można uznać za konieczne i niezbędne do świadczenia usług ubezpieczeniowych. Przyjęcie takiego podejścia byłoby zbyt daleko idące, i jednocześnie stojące w sprzeczności z zasadą wąskiej wykładni prawa podatkowego dotyczącego zwolnień, jako odstępstwa od powszechności opodatkowania. W tym miejscu warto także przypomnieć generalną zasadę wykładni zwolnień, wielokrotnie podnoszoną przez TSUE w orzeczeniach, zgodnie z którą pojęcia użyte celem zdefiniowania zwolnień z VAT, podlegają ścisłej interpretacji, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od zasady ogólnej, według której podatek VAT jest pobierany od każdej dostawy towarów lub świadczenia usług dokonanego odpłatnie przez podatnika działającego w takim charakterze.

Bez czynności wykonywanych przez Spółkę w postaci dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia, usługa ubezpieczeniowa Spółki w zakresie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek może być świadczona bez przeszkód, przez co czynności tych nie można uznać za niezbędne dla usługi ubezpieczeniowej.

Zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT wymaga dla swojego zastosowania spełnienia - jak to powyżej przedstawiono - przepisanych warunków, a mianowicie że określona usługa, stanowiąc element usługi zasadniczej musi być właściwa oraz niezbędna do jej (usługi podstawowej - ubezpieczeniowej) wykonania, co oznacza, że realizuje cele usługi zasadniczej, to jest związanej z udzielaniem ochrony ubezpieczeniowej. W ramach świadczenia omawianych usług Wnioskodawca jedynie prowadzi likwidację szkód i pomaga w dochodzeniu roszczeń przez spółki z G., nie uczestniczy natomiast w udzielaniu ochrony ubezpieczeniowej. Tym samym wymienione usługi w zakresie prowadzenia procesu likwidacji szkód - w wykonaniu usługi ubezpieczenia na cudzy rachunek - choć można uznać je za niezbędny element usługi ubezpieczeniowej - nie są one właściwe do świadczenia usług ubezpieczeniowych zwolnionych od podatku VAT. Również czynności z zakresu dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia nie są właściwe, a ponadto nie są niezbędne do świadczenia usług ubezpieczeniowych zwolnionych od podatku VAT.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT nie ma zatem w tym przypadku zastosowania.

Natomiast w odniesieniu do czynności w zakresie wsparcia spółek z G. w zakresie zawierania przez nie umów ubezpieczenia, w ramach których Spółka doradza w wyborze ubezpieczyciela i najkorzystniejszych warunków umowy ubezpieczenia oraz włącza się w proces negocjacji, należy wskazać, że wykonywane są one przed zawarciem umowy ubezpieczenia i nie stanowią tym samym elementu jakiejkolwiek usługi ubezpieczeniowej. Mają one charakter usług doradczych świadczonych przed zawarciem umowy ubezpieczenia.

W związku z tym usługi w postaci prowadzenia procesu likwidacji szkód i dochodzenia roszczeń z danej umowy ubezpieczenia - w wykonaniu usługi ubezpieczenia na cudzy rachunek - oraz wsparcia spółek z G. w zakresie zawierania przez nie umów ubezpieczenia nie stanowią usług wskazanych w art. 43 ust. 13 ustawy i nie mogą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w tym przepisie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl