IPPP1/4512-1269/15-2/KR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 grudnia 2015 r. (data wpływu 16 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych w ramach systemu cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 16 grudnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych w ramach systemu cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka A z o.o. (dalej: "Spółka A"), polski rezydent podatkowy, prowadzi działalność gospodarczą przede wszystkim w zakresie handlu urządzeniami alarmowymi, przeciwpożarowymi, monitoringu telewizyjnego. Obecnie Spółka planuje przystąpić wraz z US Polska Sp. z o.o., powiązanym podmiotem posiadającym polską rezydencję podatkową, dalej: "Spółka B", i Spółka A S. Polska sp. z o.o., powiązanym podmiotem posiadającym polską rezydencję podatkową, dalej: "Spółka C", do oferowanej przez Bank Spółka Akcyjna, posiadającym polską rezydencję podatkową, dalej: "Bank", usługi zarządzania płynnością finansową i zawrzeć nienazwaną umowę typu cash pooling (dalej: "Umowa").

Zgodnie z Umową, w systemie usługi cash poolingu świadczonej przez bank na rzecz Spółki uczestniczyć będą wyłącznie następujące podmioty:

1. Bank - jako podmiot świadczący usługę cash poolingu na rzecz Spółki A i Spółek B i C, w ramach której będzie m.in.: prowadził rachunki bankowe Spółek, realizował operacje na tych rachunkach, automatycznie zerował salda na rachunkach bankowych oraz przekazywał raporty z wykonanych operacji, alokował odsetki;

2. Spółka B - jako Agent, posiadający z tego tytułu dodatkowy rachunek bankowy pełniący rolę rachunku konsolidacyjnego, reprezentujący Spółki A i C w zakresie wskazanym w Umowie, przejmujący wierzytelności Spółek wobec Banku lub przejmujący wierzytelności Banku wobec Spółek; oraz

3. Spółki A i C.

Umowa ma dotyczyć waluty polskiej. Usługa będzie realizowana w ten sposób, że na koniec każdego dnia salda na rachunkach uczestników są zerowane (z wyjątkiem Rachunku Konsolidacyjnego Agenta). Umowa nie przewiduje transferów zwrotnych na początku dnia następnego. Każdy z uczestników, za wyjątkiem Agenta będącego posiadaczem również Rachunku Konsolidacyjnego, będzie posiadał odrębny rachunek bankowy, natomiast Agent pełniąc funkcję reprezentanta pozostałych uczestników, będzie posiadaczem rachunku konsolidacyjnego, na którym będą gromadzone środki pochodzące z należących do uczestników rachunków źródłowych.

Z tytułu świadczenia usług, po upływie okresu rozliczeniowego (jeden miesiąc), Bank pobierał będzie prowizję należną mu od każdego uczestnika (w tym Agenta). Na koniec każdego dnia roboczego, w przypadku salda ujemnego na rachunku źródłowym, Bank dokona przelewu środków z rachunku konsolidacyjnego, w wyniku którego saldo końcowe rachunku źródłowego wyniesie zero. Na koniec każdego dnia roboczego, w wypadku salda dodatniego na rachunku źródłowym, Bank dokona przelewu środków z rachunku źródłowego na rachunek konsolidacyjny, w wyniku którego saldo końcowe rachunku źródłowego wyniesie zero. Jeśli saldo na rachunku źródłowym wyniesie zero, żadne operacje nie będą wykonywane.

W odniesieniu do każdego rachunku źródłowego na bazie dziennej bank będzie wyliczał odsetki należne od uczestnika z tytułu sald ujemnych oraz/albo należne uczestnikowi z tytułu sald dodatnich, na podstawie sald prezentowanych na rachunku konsolidacyjnym zgodnie z datą waluty tak, jakby nie dochodziło do transferów pomiędzy rachunkami źródłowymi a rachunkiem konsolidacyjnym. Odsetki będą przelewane przez bank pomiędzy rachunkami źródłowymi a rachunkiem konsolidacyjnym jedną zbiorczą kwotą odwzorowującą wysokość odsetek wypłacanych lub pobieranych za poprzedni miesiąc. Bank, uwzględniając wartość sald dziennych poszczególnych uczestników, będzie wykonywał transfery w cyklu miesięcznym, w kwotach odzwierciedlających odsetki w wysokości wynikającej z zapisów umowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Spółka może być uznana za podatnika podatku od towarów i usług w systemie usługi cash poolingu świadczonej przez Bank.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługa cash poolingu powinna być postrzegana na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową świadczoną przez Bank, która podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług. W związku z realizacją umowy z Bankiem Spółka nie będzie wykonywała czynności podlegających podatkowi od towarów i usług, bowiem wszystkie czynności wykonywane w jej ramach, polegające na zarządzaniu płynnością finansową będą składały się na kompleksową usługę świadczoną w całości i wyłącznie przez Bank na rzecz poszczególnych uczestników umowy (w tym na rzecz Spółki).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przedmiotem opodatkowania jest m.in. odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług. Przy czym zgodnie z art. 8 ww ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług.

Choć usługa cash pooling nie została prawnie kompleksowo uregulowana (jest to tzw. umowa nienazwana), to była ona wielokrotnie przedmiotem opinii wydawanych przez organy statystyczne. W opiniach tych konsekwentnie podnoszone było, iż w przypadku czynności wykonywanych w ramach cash poolingu, usługa świadczona jest przez ten podmiot, który organizuje operacje przepływów środków pieniężnych, zaś pozostałe podmioty uczestniczące w dokonywanych operacjach finansowych za pośrednictwem podmiotu organizującego przepływy są jedynie odbiorcami usługi

Czynności wykonywane przez uczestników usługi cash poolingu nie mogą być uznane za usługę podlegającą opodatkowaniu VAT, ponieważ uczestnicy usługi nie świadczą żadnej usługi ani sobie nawzajem ani Bankowi a jedynie korzystają z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczonej przez Bank. Kwalifikacji tej nie zmienia fakt, że w ramach korzystania z tej usługi, dokonywane są przez Bank przelewy sald dodatnich i ujemnych z indywidualnych rachunków uczestników na Rachunek konsolidacyjny. Dokonywanie tych przelewów jest warunkiem koniecznym do funkcjonowania cash poolingu rzeczywistego i wykonywane jest pomocniczo, w ramach i w celu świadczenia usługi przez Bank. Nie oznacza to jednak, że uczestnicy cash poolingu stają się usługodawcami.

Twierdzenie, że w ramach umowy cash poolingu wyłącznym usługodawcą jest Bank znajduje potwierdzenie np. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dn. 7 września 2003 r. (sygn. IPPP1/443-676/09-2/AW), w której stwierdzono: "Czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie umowy, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu nie stanowią odrębnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Uwzględniając przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w odniesieniu do usługi cash poolingu podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy nie będzie Spółka".

Takie samo stanowisko znajduje się również w innych interpretacjach wydawanych przez Dyrektorów Izb Skarbowych, działających z upoważnienia Ministra Finansów, przykładowo:

* Dyrektora Izby Skarbowej W Warszawie z dnia 15 lipca 2014 r. (sygn. IPPP3/443-469/14-2/RD),

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 czerwca 2014 r. (sygn. IPPP3/443-274/144/IG),

* Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 8 lutego 2013 r. (sygn. ITPP3/443-244/12/MD).

W związku z powyższym Spółka nie powinna wykazywać obrotu dla potrzeb podatku od towaru i usług w związku z przelewami dokonywanymi w ramach cash poolingu.

Dotyczy to również odsetek otrzymywanych przez Spółkę, jako uczestnika cash poolingu, od przelanych z jej indywidualnego rachunku sald dodatnich. W odniesieniu do takich odsetek, Spółka powinna być traktowana podobnie jak podmioty otrzymujące odsetki od lokat bankowych, tzn. nie powinna być uznawana za podatnika VAT z tytułu otrzymywanych odsetek w cash poolingu. Również to podejście potwierdzają liczne interpretacje indywidualne np. wydane przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 maja 2014 r. (sygn. ILPP1/443-98/14-2/NS),

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2014 r. (sygn. IPPP2/443-121/14-2/DG).

Podsumowując Spółka stoi na stanowisku, że w przedstawionym systemie cash poolingu podmiotem świadczącym usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług będzie wyłącznie Bank. Oznacza to, że w związku z przekazywaniem w systemie cash poolingu przez Spółkę swoich nadwyżek finansowych na rachunek konsolidacyjny Agenta lub otrzymywaniem środków finansowych z rachunku konsolidacyjnego na pokrycie salda ujemnego powstałego na indywidualnym rachunku bankowym, Spółka nie będzie wykonywać żadnych usług. Co oznacza, że nie będzie z tego tytułu zobowiązana do wykazania obrotu w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

* odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

* eksport towarów;

* import towarów na terytorium kraju;

* wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

* wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast towarami, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Z uwagi na powołane przepisy należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Na podstawie zapisów art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, prowadzącym działalność gospodarczą przede wszystkim w zakresie handlu urządzeniami alarmowymi, przeciwpożarowymi, monitoringu telewizyjnego.

Obecnie Spółka planuje przystąpić wraz z powiązanym podmiotem posiadającym polską rezydencję podatkową, dalej: "Spółka B" i powiązanym podmiotem posiadającym polską rezydencję podatkową, dalej: "Spółka C", do oferowanej przez Bank Spółka Akcyjna, posiadającym polską rezydencję podatkową, dalej: "Bank", usługi zarządzania płynnością finansową i zawrzeć nienazwaną umowę typu cash pooling (dalej: "Umowa").

Zgodnie z Umową, w systemie usługi cash poolingu świadczonej przez bank na rzecz Spółki uczestniczyć będą wyłącznie następujące podmioty:

1. Bank - jako podmiot świadczący usługę cash poolingu na rzecz Spółki A i Spółek B i C, w ramach której będzie m.in.: prowadził rachunki bankowe Spółek, realizował operacje na tych rachunkach, automatycznie zerował salda na rachunkach bankowych oraz przekazywał raporty z wykonanych operacji, alokował odsetki;

2. Spółka B - jako Agent, posiadający z tego tytułu dodatkowy rachunek bankowy pełniący rolę rachunku konsolidacyjnego, reprezentujący Spółki A i C w zakresie wskazanym w Umowie, przejmujący wierzytelności Spółek wobec Banku lub przejmujący wierzytelności Banku wobec Spółek; oraz

3. Spółki A i C.

Umowa ma dotyczyć waluty polskiej. Usługa będzie realizowana w ten sposób, że na koniec każdego dnia salda na rachunkach uczestników są zerowane (z wyjątkiem Rachunku Konsolidacyjnego Agenta). Umowa nie przewiduje transferów zwrotnych na początku dnia następnego. Każdy z uczestników, za wyjątkiem Agenta będącego posiadaczem również Rachunku Konsolidacyjnego, będzie posiadał odrębny rachunek bankowy, natomiast Agent pełniąc funkcję reprezentanta pozostałych uczestników, będzie posiadaczem rachunku konsolidacyjnego, na którym będą gromadzone środki pochodzące z należących do uczestników rachunków źródłowych.

Z tytułu świadczenia usług, po upływie okresu rozliczeniowego (jeden miesiąc), Bank pobierał będzie prowizję należną mu od każdego uczestnika (w tym Agenta). Na koniec każdego dnia roboczego, w przypadku salda ujemnego na rachunku źródłowym, Bank dokona przelewu środków z rachunku konsolidacyjnego, w wyniku którego saldo końcowe rachunku źródłowego wyniesie zero. Na koniec każdego dnia roboczego, w wypadku salda dodatniego na rachunku źródłowym, Bank dokona przelewu środków z rachunku źródłowego na rachunek konsolidacyjny, w wyniku którego saldo końcowe rachunku źródłowego wyniesie zero. Jeśli saldo na rachunku źródłowym wyniesie zero, żadne operacje nie będą wykonywane.

W odniesieniu do każdego rachunku źródłowego na bazie dziennej bank będzie wyliczał odsetki należne od uczestnika z tytułu sald ujemnych oraz/albo należne uczestnikowi z tytułu sald dodatnich, na podstawie sald prezentowanych na rachunku konsolidacyjnym zgodnie z datą waluty tak, jakby nie dochodziło do transferów pomiędzy rachunkami źródłowymi a rachunkiem konsolidacyjnym. Odsetki będą przelewane przez bank pomiędzy rachunkami źródłowymi a rachunkiem konsolidacyjnym jedną zbiorczą kwotą odwzorowującą wysokość odsetek wypłacanych lub pobieranych za poprzedni miesiąc. Bank, uwzględniając wartość sald dziennych poszczególnych uczestników, będzie wykonywał transfery w cyklu miesięcznym, w kwotach odzwierciedlających odsetki w wysokości wynikającej z zapisów umowy.

Z uwagi na cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika przedmiotowej usługi, nie będą stanowić odpłatnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia przez Bank usługi cash poolingu. W związku z tym, nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Zatem, Wnioskodawca uczestnicząc w systemie cash poolingu organizowanym przez Bank, nie będzie świadczył usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a będzie jedynie usługobiorcą usługi świadczonej przez Bank.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.