IPPP1/4512-1221/15-2/KR - Zwolnienie z opodatkowania wynagrodzenia otrzymywanego przez bank z tytułu świadczonych usług.

Pisma urzędowe

Status: Aktualne

Pismo z dnia 15 lutego 2016 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/4512-1221/15-2/KR Zwolnienie z opodatkowania wynagrodzenia otrzymywanego przez bank z tytułu świadczonych usług.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 listopada 2015 r. (data wpływu 3 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia (Wynagrodzenia, Opłat i Odsetek) otrzymywanego przez Bank z tytułu świadczonych usług - jest prawidłowe,

* zwolnienia z opodatkowania Odsetek za zwłokę - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 grudnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia (Wynagrodzenia, Opłat i Odsetek) otrzymywanego przez Bank z tytułu świadczonych usług i zwolnienia z opodatkowania Odsetek za zwłokę.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, Spółka Akcyjna, Oddział w Polsce (dalej: Bank lub Wnioskodawca), jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT), prowadzącym w Polsce działalność bankową. W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca oferuje szerokie portfolio produktów finansowych, które stale rozwija. W przyszłości Bank planuje dodać do swojej oferty usługi płatności (dalej: Usługi płatności) oraz usługi odroczenia płatności (dalej: Usługi odroczenia płatności; dalej razem z Usługami płatności: Usługi).

Bank planuje zawierać z klientami (dalej: Klient) umowy, na podstawie których zobowiąże się on do zapłaty należności wynikających z faktur (dalej: Faktury) wystawionych Klientowi przez osoby trzecie (dalej: Wierzyciel). Faktury przeznaczone do zapłaty przez Bank zostaną wskazane przez Klienta (tekst jedn.: Klient przekaże na rzecz Banku wszelkie informacje niezbędne do dokonania płatności, np. dane identyfikujące Wierzyciela, kwotę, termin spłaty itp.).

Co do zasady, płatności z tytułu Faktur mogą być dokonywane przez Bank ze środków Klienta zgromadzonych na rachunku rozliczeniowym / depozytowym Klienta prowadzonym przez Bank. Klient będzie mógł jednak wnioskować do Banku o udzielenie finansowania na zapłatę danej Faktury (w takim przypadku Faktura zostanie zapłacona ze środków własnych Banku).

Biorąc pod uwagę powyższe, w ramach świadczonych Usług, Bank zobowiąże się do zapłaty Faktur w imieniu i na rzecz Klienta, najpóźniej w dniu upływu terminu ich płatności, pod warunkiem, że:

* Klient wcześniej udostępni odpowiednie kwoty na koncie rozliczeniowym / depozytowym prowadzonym przez Bank lub

* Bank udzieli Klientowi finansowania na zapłatę danej faktury.

W zamian za świadczenie przedmiotowych Usług Klient zapłaci na rzecz Banku wynagrodzenie w kwocie ustalonej indywidualnie z Klientem (dalej: Wynagrodzenie). Podstawą kalkulacji Wynagrodzenia może być nominalna wartość Faktur przekazanych Bankowi do zapłaty. Bank będzie mógł także obciążać Klienta wszelkimi kosztami i opłatami, jakie będzie ponosił w związku ze świadczeniem Usług (dalej: Opłaty).

Dodatkowo, w razie udzielenia finansowania na zapłatę Faktury, Bank będzie uprawniony do naliczania odsetek za okres finansowania zdefiniowany w umowie (dalej: Odsetki). W przypadku braku spłaty zobowiązania przez Klienta w wyznaczonym terminie, Bank będzie uprawniony także do naliczenia odpowiednich odsetek za zwłokę (dalej Odsetki za zwłokę).

Zgodnie z postanowieniami umów zawieranych przez Bank z Klientem, Bank zachowa prawo do nabywania od Wierzycieli wierzytelności wynikających z Faktur przed upływem terminu ich płatności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wynagrodzenie (tekst jedn.: Wynagrodzenie, Opłaty Odsetki i Odsetki za zwłokę) otrzymywane przez Bank z tytułu świadczenia Usług będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 38 oraz pkt 40 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie (tekst jedn.: Wynagrodzenie, Opłaty Odsetki i Odsetki za zwłokę) otrzymywane przez Bank z tytułu świadczenia Usług będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 38 oraz pkt 40 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumieć należy każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy.

Od generalnej zasady opodatkowania świadczonych przez podatników usług według podstawowej stawki VAT, ustawodawca wprowadza jednak pewne wyjątki, pozwalając na opodatkowanie niektórych z nich stawkami obniżonymi bądź skorzystanie ze zwolnienia z VAT. W myśl zatem art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwolnieniu z opodatkowania podlegają usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Z kolei w myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwolnieniu z opodatkowania podlegają usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy usługi świadczone w ramach umów dotyczących Usług będą stanowiły w istocie przeprowadzanie transakcji płatniczych / transferów pieniężnych oraz finansowanie innych podmiotów, za które Bank będzie otrzymywał wynagrodzenie. W przypadku, gdy Klient zleci Bankowi dokonanie zapłaty Faktury ze środków własnych Klienta, Bank przejmie jedynie obowiązki związane ze skutecznym rozliczeniem płatności. Jeśli natomiast Klient zwróci się do Banku o udzielenie odpowiedniego finansowania, Bank przejmie obowiązki związane nie tylko ze skutecznym rozliczeniem płatności, ale także z udzieleniem na rzecz Klienta odpowiedniej kwoty finansowania.

Bank wskazał, że świadczone przez niego Usługi odroczenia płatności będą nosić znamiona umowy pożyczki bądź kredytu, gdyż Wnioskodawca będzie przedłużał Klientowi okres rozliczenia należności wynikających z Faktur, na skutek czego Klient ten uzyska możliwość dłuższego dysponowania swoimi własnymi, niezmniejszonymi środkami, poprawiając swoją płynność finansową. Zatem, w przypadku udzielenia finansowania przez Bank efektem finansowym dla Klienta będzie możliwość dysponowania swoimi środkami finansowymi w dłuższym okresie, niż miałoby to miejsce w razie konieczności samodzielnego opłacenia Faktury. Udzielenie pożyczki wyraża się więc nie w czasowym powiększeniu aktywów, ale w zmniejszeniu w tym okresie pasywów Klienta - niemniej, z ekonomicznego i kasowego punktu widzenia, obydwie formy pożyczki dałyby Klientowi taki sam efekt.

Jednocześnie Bank pragnie zwrócić uwagę, iż jedynymi usługami świadczonymi w oparciu o przedmiotowe umowy będzie zarządzanie wskazanymi przez Klienta płatnościami lub udzielenie finansowania na rzecz Klienta za odpłatnością. W szczególności, w ramach świadczonych Usług Bank nie będzie świadczył dodatkowych usług natury administracyjnej, windykacyjnej czy też technicznej.

Wnioskodawca w tym kontekście zwraca uwagę, że świadczone Usługi płatności i Usługi Odroczenia płatności nie są objęte dyspozycją art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, wyłączającego ze zwolnienia z VAT usługi ściągania długów, w tym usługi faktoringu.

Zgodnie z dostępnym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dla uznania że mamy do czynienia z usługą faktoringu podlegającą opodatkowaniu VAT, istotą takiej usługi powinno być przede wszystkim uwolnienie usługobiorcy od konieczności ściągania długów od swoich dłużników. Jakkolwiek, w sytuacji gdy Bank przekazuje na rzecz Wierzyciela Klienta kwoty stanowiące pokrycie zobowiązań, dochodzi do uwolnienia Wierzyciela od konieczności ściągania długu od Klienta, to jednak cecha ta jest nierozerwalnie związana z relacją Bank-Wierzyciel a nie z relacją Bank-Klient (celem świadczenia Usług przez Bank jest zarządzanie płatnościami z tytułu Faktur wskazanymi przez Klienta a nie uwolnienie Wierzyciela od konieczności ściągania długów od Klienta). Tym samym, cecha ta nie powinna być przypisywana do Usług świadczonych przez Bank na rzecz Klienta.

Dodatkowo, Bank pragnie zwrócić uwagę, iż charakterystycznym elementem umów faktoringowych jest - oprócz samego nabycia wierzytelności - świadczenie dodatkowych czynności na rzecz faktoranta. Istotną wskazówkę interpretacyjną w powyższym zakresie stanowi Konwencja Ottawska, uchwalona podczas konferencji w Ottawie 28 maja 1988 r. W myśl zapisów konwencji, aby dana umowa mogła zostać zakwalifikowana jako faktoringowa, faktor powinien być zobowiązany do wykonywania co najmniej dwóch ze wskazanych niżej czynności:

* przyjmowanie ryzyka wypłacalności dłużników,

* windykację należności,

* finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek,

* monitorowanie dłużników,

* wypłacanie zaliczek na poczet przyszłych należności,

* sporządzanie i wysyłanie monitów w przypadku nieterminowej zapłaty ze strony dłużników,

* okresowe sprawdzanie stanu wypłacalności dłużników,

* kierowanie upomnień do dłużników opieszałych.

W przedmiotowej sprawie Bank będzie miał zagwarantowaną możliwość nabywania wierzytelności wynikających z Faktur, zatem w niektórych przypadkach może w istocie dochodzić do zmiany osoby Wierzyciela i przejęcia ryzyka wypłacalności Klienta. Niemniej jednak, nie będą to czynności mające związek ze stosunkiem prawnym pomiędzy Bankiem a Klientem: przejmowane ryzyko będzie bowiem pierwotnie przypisane do Wierzyciela, nie zaś do Klienta (a tym samym do potencjalnego stosunku prawnego pomiędzy Bankiem a Wierzycielem). Co więcej, Wnioskodawca planuje zamieszczać w treści umów postanowienie o tym, że w razie nabycia Wierzytelności przez Bank Klient będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Banku nominalnej wartości należności wynikającej z Faktury - zatem w praktyce wraz z nabyciem Wierzytelności nie zmienią się zobowiązania Klienta wobec Banku.

Ponadto, w przedmiotowej sprawie Bank będzie obowiązany wyłącznie do rozliczenia płatności wskazanych przez Klienta oraz ewentualnie do udzielenia finansowania na rzecz Klienta, nie wykonując żadnej ze wskazanych wyżej czynności dodatkowych. Tym samym zdaniem Banku nie można uznać, aby wykonywane w oparciu o przedmiotową umowę usługi stanowiły usługi ściągania długów, w tym faktoringu, które podlegałyby wyłączeniu ze zwolnienia z VAT w oparciu o art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.

Podsumowując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy wynagrodzenie (tekst jedn.: Wynagrodzenie, Opłaty Odsetki i Odsetki za zwłokę) otrzymywane przez Bank z tytułu świadczenia Usług będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 38 oraz pkt 40 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia (Wynagrodzenia, Opłat i Odsetek) otrzymywanego przez Bank z tytułu świadczonych usług i nieprawidłowe w zakresie zwolnienia z opodatkowania Odsetek za zwłokę.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast towarami, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy są rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzącym w Polsce działalność bankową. W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca oferuje szerokie portfolio produktów finansowych, które stale rozwija. W przyszłości Bank planuje dodać do swojej oferty usługi płatności (dalej: Usługi płatności) oraz usługi odroczenia płatności (dalej: Usługi odroczenia płatności; dalej razem z Usługami płatności: Usługi).

Z uwagi na powyższe, w ramach świadczonych Usług, Bank zobowiąże się do zapłaty Faktur w imieniu i na rzecz Klienta, najpóźniej w dniu upływu terminu ich płatności, pod warunkiem, że:

* Klient wcześniej udostępni odpowiednie kwoty na koncie rozliczeniowym / depozytowym prowadzonym przez Bank lub

* Bank udzieli Klientowi finansowania na zapłatę danej faktury.

Zgodnie z postanowieniami umów zawieranych przez Bank z Klientem, Bank zachowa prawo do nabywania od Wierzycieli wierzytelności wynikających z Faktur przed upływem terminu ich płatności.

W związku z tak przedstawionym opisem sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwość dotyczącą możliwości zwolnienia z opodatkowania świadczonych przez Niego usług.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 - wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl natomiast art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ustawodawca konstruując normę prawną zawartą w pkt 40 przywołanego artykułu, posłużył się sformułowaniem "wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych", wskazując na możliwie szerokie rozumienie takich transakcji, nie czyniąc przy tym konkretnych wyłączeń w tej kategorii czynności, pozostawiając je poza zwolnieniem od VAT. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku z transakcjami płatniczymi, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia.

Jak wynika z art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej, zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepis art. 43 ust. 14 ustawy stanowi, że przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

* czynności ściągania długów, w tym factoringu;

* usług doradztwa;

* usług w zakresie leasingu.

Z powołanego przepisu wynika, że każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Przytoczone przepisy dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Zaznacza się, że dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w przedmiotowej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Spółkę czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz factoringu.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy factoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu.

W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług factoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ factoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Factoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności. Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz factoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w kategorii szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Powyższe oznacza, że to od treści umowy i od dokonanych między stronami ustaleń zależeć będzie charakter umowy związanej z obsługą finansową.

Umowa zawarta pomiędzy cedentem a cesjonariuszem polega w takim przypadku na przelewie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, który przejmuje wierzytelność w celu jej realizacji we własnym imieniu, powodując "uwolnienie" przedsiębiorcy (cedenta) od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Na tle przedstawionego powyżej katalogu cech charakterystycznych dla usługi factoringu należy stwierdzić, że do kategorii tych właśnie usług finansowych z pewnością nie można zaliczyć opisanych we wniosku usług świadczonych przez Wnioskodawcę. Przede wszystkim w przedmiotowej sytuacji nie dochodzi do nabycia wierzytelności (cesji wierzytelności) na podstawie umowy zawartej pomiędzy faktorantem (przedsiębiorcą będącym wierzycielem) a faktorem. Ponadto, Wnioskodawca nie świadczy żadnych dodatkowych czynności na rzecz zbywcy, które to czynności, jak wskazano powyżej, powinny towarzyszyć umowie factoringowej.

Jednocześnie, cechy opisanej we wniosku usługi wskazują, że czynności te nie kwalifikują się również do innej kategorii usług finansowych wyłączonych ze zwolnienia od podatku, a mianowicie do usług ściągania długów.

Należy również podkreślić, że dla zakwalifikowania danych czynności do usług ściągania długów konieczne jest stwierdzenie, że rzeczywistym i podstawowym celem ich wykonywania jest faktyczne ściągnięcie długu. Należy przyjąć, że do świadczenia ww. usług dochodzi w każdym przypadku, gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu jego wyegzekwowania. Tymczasem, w omawianym przypadku, taka sytuacja nie występuje.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca nie dokonuje przejęcia wierzytelności w celu jej dalszego ściągnięcia na rzecz wierzyciela. Wnioskodawca otrzymuje jedynie do dyspozycji środki finansowe od Klienta na skutek zawartej umowy. Tym samym, Wnioskodawca nie działa w opisanym przypadku jako podmiot skupujący dług, lecz jako podmiot ten dług regulujący za Klienta, na podstawie stosownej umowy z nim zawartej.

W świetle tych ustaleń można stwierdzić, że w analizowanej sprawie mamy do czynienia z usługą w zakresie transakcji płatniczych. Usługa ta wiąże się bowiem wyłącznie z uregulowaniem wskazanej przez Klienta faktury poprzez przelew określonej kwoty ze środków zgromadzonych na rachunku Klienta. Tym samym, Wnioskodawca wypełnia wyłącznie dyspozycję Klienta w zakresie przeprowadzenia określonej transakcji płatniczej.

Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że w niniejszej sytuacji realizowane za wynagrodzeniem świadczenie, w ramach którego Wnioskodawca ureguluje zobowiązanie Klienta poprzez przejęcie obowiązku spłaty długu z jego środków na rzecz wierzyciela, stanowi usługę zaliczaną do usług transakcji płatniczych, korzystającą ze zwolnienia od podatku, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Podsumowując, wskazana transakcja będzie stanowiła usługę, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Taki charakter czynności będzie nosił znamiona usługi finansowej, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, korzystającej ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. W związku z tym, wynagrodzenie (wynagrodzenie, opłaty) otrzymane od Klienta będzie zwolnione z opodatkowania.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy - Kodeks cywilny. Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Zatem czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki) stanowi odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca na podstawie umowy zawartej z Klientem udzieli Mu finansowania na zapłatę wskazanej faktury, w związku z tym uregulowanie określonego zobowiązania nastąpi ze środków Banku. Tym samym należy stwierdzić, że Wnioskodawca udzieli Klientowi pożyczki na uregulowanie określonych zobowiązań.

W związku z tym z uwagi na opis sprawy i obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że świadczona przez Wnioskodawcę usługa polegająca na udzielaniu finansowania na spłatę dotychczasowego wierzyciela nosi znamiona umowy pożyczki i wynagrodzenie należne z tego tytułu (wynagrodzenie, opłaty i odsetki) korzysta ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Należy jednak zaznaczyć, że odsetki za zwłokę są naliczane w sytuacjach, gdy dany podmiot nie wywiązuje się z postanowień zawartych w umowie. Tego rodzaju płatności mają wyłącznie charakter rekompensaty za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, natomiast podmiot dokonujący płatności nie uzyskuje jakiegokolwiek świadczenia ekwiwalentnego do tej płatności. Odsetki za zwłokę nie są zatem częścią kwoty należnej z tytułu świadczenia usług, ani też nie mają wpływu na cenę świadczonych usług, w związku z czym nie można uznać, że stanowią zapłatę za wykonane świadczenie. W konsekwencji należy stwierdzić, że odsetki za zwłokę nie należą do katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a zatem nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Zatem, za prawidłowe należało uznać stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia (Wynagrodzenia, Opłat i Odsetek) otrzymywanego przez Bank z tytułu świadczonych usług. Natomiast, z uwagi na to, że Odsetki za zwłokę nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stanowisko Wnioskodawcy w kwestii zwolnienia ich z opodatkowania jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl