IPPP1/4512-1048/15-2/IGo

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2015 r. (data wpływu 12 października 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku stosowania przez Bank proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r. - jest prawidłowe.

W dniu 12 października 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku stosowania przez Bank proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

X S.A. (dalej "Bank" lub "Wnioskodawca") jest bankiem krajowym prowadzącym działalność bankową na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 128, z późn. zm.; dalej "Prawo bankowe").

Bank wykonuje czynności bankowe wskazane w art. 5 ust. 1 i 2 Prawa bankowego oraz inne czynności wskazane w art. 6 ust. 1 Prawa bankowego. Statutowa działalność Banku obejmuje więc wykonywanie następujących czynności:

Poza wykonywaniem czynności, o których mowa powyżej, Bank może również:

W związku z wykonywaniem czynności w ramach opisanej wyżej działalności statutowej, Bank otrzymuje różne rodzaje świadczeń, m.in.:

 z tytułu zbycia wierzytelności przeterminowanych, z tytułu udzielonych kredytów / pożyczek trudno ściągalnych (tzw. należności trudne);

* odsetki i inne opłaty o charakterze sankcyjnym, w tym:

o odsetki pobierane za nieterminową spłatę należności o charakterze kredytowym obejmujące odsetki podwyższone oraz odsetki od zadłużenia przeterminowanego,

o opłaty za monity i upomnienia,

o opłaty za realizację tytułu egzekucyjnego,

o odsetki ustawowe od nieautoryzowanego debetu na rachunku bankowym,

o odsetki za opóźnienie w spłacie,

o inne opłaty o charakterze sankcyjnym lub odszkodowawczym wynikające z przyjętych przez Bank taryf opłat i prowizji;

* dywidendy z tytułu udziału w zyskach osób prawnych;

* odszkodowań i kar umownych z tytułu niewłaściwego wykonania lub niewykonania zobowiązań przez kontrahentów i klientów Banku;

* odsetki od depozytów zabezpieczających czy kaucji;

* przychody i zyski wynikające z faktu posiadania przez Bank papierów wartościowych utrzymywanych do terminu zapadalności oraz papierów wartościowych dostępnych do sprzedaży, które są nabywane przez Bank nie w celach handlowych (zaliczane do aktywów Banku);

* przychody z tytułu utrzymywania środków pieniężnych na rachunkach prowadzonych przez inne banki, np.:

o odsetki z tytułu rezerwy obowiązkowej i depozytów utrzymywanych przez Bank na rachunku w banku centralnym tj. Narodowym Banku Polskim,

o odsetki od utrzymywanych przez Bank środkach pieniężnych w innych bankach na rachunkach nostro oraz od depozytów składanych na rynku międzybankowym.

Wskazane powyżej przykładowo świadczenia, nie stanowią podstawy opodatkowania VAT w rozliczeniach Banku - zdarzenia gospodarcze je generujące nie stanowią bowiem ani czynności opodatkowanych VAT ani czynności zwolnionych z VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Bank - od 1 stycznia 2016 r. - będzie zobowiązany do stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie on zobowiązany do stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT "w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej "sposobem określenia proporcji". Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć".

Powyższy przepis wprowadza do ustawy o VAT instytucję tzw. prewspółczynnika VAT. Jak zostało podkreślone w uzasadnieniu do ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 605; dalej "ustawa zmieniająca") - wprowadzającej prewspółczynnik - art. 86 ust. 2a ustawy o VAT "będzie określał, co będzie stanowiło kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z proponowanym przepisem w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej".

Tym samym, jeżeli podatnik dokona zakupów, które będą związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, co do zasady, będzie mu przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego, natomiast jeżeli dokona on zakupów, które nie będą związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, nie będzie miał on prawa do odliczenia podatku naliczonego. Niemniej jednak, jeżeli zakup taki będzie służył zarówno celom prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej jak i jego celom innym niż działalność gospodarcza, zobligowany on będzie do stosowania prewspółczynnika od 1 stycznia 2016 r.

Natomiast jeżeli chodzi o rozumienie pojęcia "cele działalności gospodarczej" to zdaniem Wnioskodawcy należy je rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej "mieścić będą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże niegenerujące opodatkowania podatkiem VAT, przykładowo otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe dokonywanie płatności od kontrahentów, sprzedaż wierzytelności "trudnych", itp. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową), a także cele prywatne, z definicji niemające nic wspólnego z działalnością gospodarczą podatnika".

Tożsame rozumienie pojęcia "celów prowadzonej działalności gospodarczej" zostało przedstawione w odpowiedzi - podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację poselską nr 30157 w sprawie stosowania prewspółczynnika, o którym mowa w projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych, do pojazdów samochodowych, od których podatnik może odliczyć 50% podatku VAT. W odpowiedzi tej powielono stanowisko Ministerstwa Finansów, przedstawione uprzednio w uzasadnieniu do ustawy wprowadzającej przepisy o prewspółczynniku, w odniesieniu do rozumienia pojęcia "celów prowadzonej działalności gospodarczej".

W odpowiedzi na interpelację stwierdzono ponadto, że: "Obowiązek wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu ww. prewspółczynnika dotyczy bowiem tylko wąskiej grupy podatników, którzy poza działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT wykonują również działalność nieobjętą systemem VAT (np. jako organ władzy publicznej), i nie jest możliwe bezpośrednie przyporządkowanie podatku naliczonego do każdego z tych typów działalności. Powyższe zapewni realizację zasady neutralności podatku VAT, która uniemożliwia odliczanie podatku w związku z działalnością nieobjętą systemem VAT".

Na analogiczny zakres podmiotowy zastosowania przepisów o prewspółczynniku wskazuje również treść uzasadnienia do projektu rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 września 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. Jak wskazuje się w treści uzasadnienia do projektu rozporządzenia, będzie ono dotyczyło sposobu ustalenia prewspółczynnika w przypadku takich kategorii podmiotów, jak jednostki samorządu terytorialnego oraz utworzonych przez nie samorządowych jednostek budżetowych, państwowych jednostek budżetowych, uczelni publicznych oraz instytutów badawczych.

Powyżej opisane stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z dnia 24 września 2015 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. akt. IBPP3/4512-521/15/AZ).

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, otrzymywane przez Bank różne rodzaje świadczeń wskazanych w stanie faktycznym, m.in.:

* z tytułu zbycia wierzytelności przeterminowanych, z tytułu udzielonych kredytów / pożyczek trudno ściągalnych (tzw. należności trudne);

* odsetki i inne opłaty o charakterze sankcyjnym, w tym:

o odsetki pobierane za nieterminową spłatę należności o charakterze kredytowym obejmujące odsetki podwyższone oraz odsetki od zadłużenia przeterminowanego,

o opłaty za monity i upomnienia,

o opłaty za realizację tytułu egzekucyjnego,

o odsetki ustawowe od nieautoryzowanego debetu na rachunku bankowym,

o odsetki za opóźnienie w spłacie,

o inne opłaty o charakterze sankcyjnym lub odszkodowawczym wynikające z przyjętych przez Bank taryf opłat i prowizji;

* dywidendy z tytułu udziału w zyskach osób prawnych;

* odszkodowania i kary umowne z tytułu niewłaściwego wykonania lub niewykonania zobowiązań przez kontrahentów i klientów Banku;

* odsetki od depozytów zabezpieczających czy kaucji;

* przychody i zyski wynikające z faktu posiadania przez Bank papierów wartościowych utrzymywanych do terminu zapadalności oraz papierów wartościowych dostępnych do sprzedaży, które są nabywane przez Bank nie w celach handlowych (zaliczane do aktywów Banku);

* przychody z tytułu utrzymywania środków pieniężnych na rachunkach prowadzonych przez inne banki, np.:

o odsetki z tytułu rezerwy obowiązkowej i depozytów utrzymywanych przez Bank na rachunku w banku centralnym tj. Narodowym Banku Polskim,

o odsetki od utrzymywanych przez Bank środkach pieniężnych w innych bankach na rachunkach nostro oraz od depozytów składanych na rynku międzybankowym,

mieszczą się w pojęciu "celów związanych z działalnością gospodarczą", którym ustawodawca posłużył się w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Na taką klasyfikację nie ma wpływu fakt, że zdarzenia gospodarcze generujące te przychody, nie stanowią ani czynności opodatkowanych VAT ani czynności zwolnionych z VAT. Pomimo faktu, że czynności te nie są traktowane jako czynności opodatkowane lub zwolnione z VAT mają one nieodłączny związek z prowadzoną przez Bank działalnością gospodarczą jako podatnika VAT.

Zdaniem Banku, podmiotami zobligowanymi do stosowania prewspółczynnika będą podmioty, których działalność przynajmniej w części, nie będzie miała żadnego związku z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT, w szczególności jednostki samorządu terytorialnego, muzea, stowarzyszenia, uczelnie wyższe, itp.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, art. 86 ust. 2a ustawy o VAT obowiązujący od1 stycznia 2016 r. nie będzie miał wpływu na sposób rozliczania podatku VAT naliczonego w Banku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.